Bač

Bač
Bač;
	Bačka tvrđava
Administrativni podaci
Država	Srbija
Autonomna pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Južnobački
Opština	Bač
Stanovništvo
— 2011.	5.399
— gustina	48,8/km2
Geografske karakteristike
Koordinate	45° 23′ 29″ S; 19° 14′ 12″ I / 45.39135° S; 19.23680° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	92 m
Površina	110,6 km2
	Bač Bač na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	21420
Pozivni broj	021
Registarska oznaka	NS

Bač je gradsko naselje i sedište istoimene opštine u Južnobačkom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 5399 stanovnika. Regija Bačka je dobila ime po ovom gradu.

Bač je udaljen 22 km od Bačke Palanke, 62 km od Novog Sada, 120 km od Subotice i 140 km od Beograda.

Nazivi uredi

Bač je poznat po još nekim nazivima na drugim jezicima: mađ. Bács, nem. Batsch, slč. Báč, lat. Bach.

Istorija uredi

Grb Bača iz 1880. godine

Istorija Bača počinje još u bronzano doba. U Budimpešti se čuva mač iz tog perioda koji je nađen u okolini današnjeg Bača. Iskopine kod današnjeg Bača iz rimskog perioda pokazuju da je tu nekada bila veća rimska naseobina, koja je stradala usled nasrtaja Varvara.

Drevni grad je dao ime celoj regiji Bačka. Prvi tragovi u pisanim izvorima o Baču i području oko njega potiču još iz perioda Justinijana, kada gospodar Carigrada i car Istočnog rimskog carstva pominje Bač u svom pismu 535. godine.

Bač je prema nekim letopisima bio i Avarska tvrđava (873. godine). Reč Bač to upravo i znači. U prelazu prvog milenijuma u drugi, Bač je već bio izgrađen i utvrđen grad. Za vreme Arpadovića Bač postaje ne samo crkveno sedište nadbiskupije već i kraljevski grad u koji dolaze plemići i vladari na dogovore, zborove i skupštine.

U 12. veku Bač beleži veliki uspon. U tom periodu se prvi put u pisanim izvorima pominje moćna tvrđava.

U 14. veku su zabeleženi sve češći upadi Turaka. Mnogi pohodi na Turke su kretali iz Bača. U vreme Mohačke bitke i Bač je dao svoju konjicu. Međutim, prodor Turaka nije zaustavljen pa Bač, početkom 16. veka, nakon Mohačke bitke i pada Beograda, biva osvojen. Tvrđavu Bač je tada dosta dugo i uspešno branio srpski despot Stevan Berislavić.

Bač je imao više stanovništva, zanatlija i raznih zanimanja nego zajedno Sombor, Subotica, Apatin i Bečej. Međutim, posle Rakocijeve bune i rušenja tvrđave, Bač počinje da gubi značaj na ovom području.

U centru Bača, u kući porodice Gebauer otvorena je prva apoteka u Vojvodini (19. vek). Kompletno je očuvan ulaz sa izlogom i stepenište nekadašnje apoteke. Takođe, za vreme krstaških ratova u okviru današnjeg franjevačkog samostana bila je ustanovljena bolnica za koju se pretpostavlja da je bila prva u ovom delu Evrope.

Zgrada opština

Stanovništvo uredi

Etnički sastav 1910^[1] uredi

Nemci	Šokci	Mađari	Jevreji	Srbi
1888	1238	719	30	26

Demografija uredi

U naselju Bač živi 4883 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,0 godina (38,8 kod muškaraca i 41,1 kod žena). U naselju ima 2103 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,89.

Ovo naselje je uglavnom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je blagi porast u broju stanovnika.

Demografija^[2]
Godina	Stanovnika
1948.	5.158
1953.	6.094
1961.	6.321
1971.	5.916
1981.	5.994
1991.	6.046	5.838
2002.	6.087	6.331
2011.	5.399

Etnički sastav prema popisu iz 2011.^[3]‍

Srbi	3.852	71,34%
Hrvati	413	7,65%
Mađari	399	7,39%
Slovaci	127	2,35%
Romi	57	1,05%
Jugosloveni	41	0,76%
Nemci	31	0,57%
Crnogorci	23	0,42%
Muslimani	17	0,31%
Ukrajinci	9	0,16%
Bunjevci	4	0,07%
Rusini	4	0,07%
Makedonci	2	0,03%
Rusi	2	0,03%
Slovenci	2	0,03%
Bošnjaci	1	0,01%
Rumuni	1	0,01%
ostali	48	0,89%
Regionalna pripadnost	68	1,26%
neizjašnjeni	283	5,24%
nepoznato	15	0,27%
ukupno: 5.399

Stanovništvo prema polu i starosti^[4]


	m	ž
?	6	5
80+	32	65
75—79	51	109
70—74	142	187
65—69	156	221
60—64	191	200
55—59	130	160
50—54	232	197
45—49	293	243
40—44	239	250
35—39	215	205
30—34	159	185
25—29	203	196
20—24	225	215
15—19	226	223
10—14	193	167
5—9	157	170
0—4	119	120
Prosek :	38,8	41,1

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	1.208	1.552	1.777	1.769	1.977	2.068	2.103

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	427	530	391	488	167	72	20	6	2	0	2,89

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	2.500	820	1.477	122	80	1
Ženski	2.661	566	1.488	492	112	3
UKUPNO	5.161	1.386	2.965	614	192	4

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	1.196	294	8	0	420
Ženski	834	95	2	0	151
UKUPNO	2.030	389	10	0	571
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	38	57	148	19	49
Ženski	9	4	328	21	21
UKUPNO	47	61	476	40	70
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	6	13	66	13	22
Ženski	18	10	39	53	54
UKUPNO	24	23	105	66	76
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	16	0	0	27
Ženski	15	0	0	14
UKUPNO	31	0	0	41

Galerija uredi

Bačka tvrđava
Franjevački samostan
Katolička crkva u Baču
Pravoslavna crkva u Malom Baču
Zgrada opštine Bač

Vidi još uredi

Reference uredi

^ Narodna enciklopedija srpsko-hrvatsko-slovenačka, I. knjiga., Zagreb : Bibliografski zavod d.d., 1925, pp. 111.
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ Etnička struktura nakon popisa 2011.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Literatura uredi

Popović, Dušan J. (1952). Srbi u Bačkoj do kraja osamnaestog veka: Istorija naselja i stanovništva. Beograd: Naučna knjiga.
Popović, Dušan J. (1957). Srbi u Vojvodini. knj. 1: Od najstarijih vremena do Karlovačkog mira 1699. Novi Sad: Matica srpska.
Popović, Dušan J. (1959). Srbi u Vojvodini. knj. 2: Od Karlovačkog mira 1699 do Temišvarskog sabora 1790. Novi Sad: Matica srpska.
Popović, Dušan J. (1963). Srbi u Vojvodini. knj. 3: Oo Temišvarskog sabora 1790 do Blagoveštenskog sabora 1861. Novi Sad: Matica srpska.

Spoljašnje veze uredi

[1] Narodna enciklopedija srpsko-hrvatsko-slovenačka, I. knjiga., Zagreb : Bibliografski zavod d.d., 1925, pp. 111.

[2] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[3] Etnička struktura nakon popisa 2011.

[4] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

Bač