Bač
Bač je gradsko naselje u Srbiji i sedište istoimene opštine u Južnobačkom upravnom okrugu. Prema popisu iz 2022. bilo je 4.405 stanovnika. Regija Bačka je dobila ime po ovom gradu. Bač je udaljen 22 km od Bačke Palanke, 62 km od Novog Sada, 120 km od Subotice i 140 km od Beograda.
Bač | |
---|---|
Administrativni podaci | |
Država | Srbija |
Autonomna pokrajina | Vojvodina |
Upravni okrug | Južnobački |
Opština | Bač |
Stanovništvo | |
— 2022. | 4.405 |
— gustina | 48,8/km2 |
Geografske karakteristike | |
Koordinate | 45° 23′ 29″ S; 19° 14′ 12″ I / 45.39135° S; 19.23680° I |
Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
Aps. visina | 92 m |
Površina | 110,6 km2 |
Ostali podaci | |
Poštanski broj | 21420 |
Pozivni broj | 021 |
Registarska oznaka | NS |
Nazivi
urediBač je poznat po još nekim nazivima na drugim jezicima: mađ. Bács, nem. Batsch, slč. Báč, lat. Bach.
Istorija
urediIstorija Bača počinje još u bronzano doba. U Budimpešti se čuva mač iz tog perioda koji je nađen u okolini današnjeg Bača. Iskopine kod današnjeg Bača iz rimskog perioda pokazuju da je tu nekada bila veća rimska naseobina, koja je stradala usled nasrtaja Varvara.
Drevni grad je dao ime celoj regiji Bačka. Prvi tragovi u pisanim izvorima o Baču i području oko njega potiču još iz perioda Justinijana, kada gospodar Carigrada i car Istočnog rimskog carstva pominje Bač u svom pismu 535. godine.
Bač je prema nekim letopisima bio i Avarska tvrđava (873. godine). Reč Bač to upravo i znači. U prelazu prvog milenijuma u drugi, Bač je već bio izgrađen i utvrđen grad. Za vreme Arpadovića Bač postaje ne samo crkveno sedište nadbiskupije već i kraljevski grad u koji dolaze plemići i vladari na dogovore, zborove i skupštine.
U 12. veku Bač beleži veliki uspon. U tom periodu se prvi put u pisanim izvorima pominje moćna tvrđava.
U 14. veku su zabeleženi sve češći upadi Turaka. Mnogi pohodi na Turke su kretali iz Bača. U vreme Mohačke bitke i Bač je dao svoju konjicu. Međutim, prodor Turaka nije zaustavljen pa Bač, početkom 16. veka, nakon Mohačke bitke i pada Beograda, biva osvojen. Tvrđavu Bač je tada dosta dugo i uspešno branio srpski despot Stevan Berislavić.
Bač je imao više stanovništva, zanatlija i raznih zanimanja nego zajedno Sombor, Subotica, Apatin i Bečej. Međutim, posle Rakocijeve bune i rušenja tvrđave, Bač počinje da gubi značaj na ovom području.
U centru Bača, u kući porodice Gebauer otvorena je prva apoteka u Vojvodini (19. vek). Kompletno je očuvan ulaz sa izlogom i stepenište nekadašnje apoteke. Takođe, za vreme krstaških ratova u okviru današnjeg franjevačkog samostana bila je ustanovljena bolnica za koju se pretpostavlja da je bila prva u ovom delu Evrope.
Stanovništvo
urediNemci | Šokci | Mađari | Jevreji | Srbi |
---|---|---|---|---|
1888 | 1238 | 719 | 30 | 26 |
Demografija
urediU naselju Bač živi 4883 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,0 godina (38,8 kod muškaraca i 41,1 kod žena). U naselju ima 2103 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,89.
Ovo naselje je uglavnom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je blagi porast u broju stanovnika.
|
m | ž |
|||
? | 6 | 5 | ||
80+ | 32 | 65 | ||
75—79 | 51 | 109 | ||
70—74 | 142 | 187 | ||
65—69 | 156 | 221 | ||
60—64 | 191 | 200 | ||
55—59 | 130 | 160 | ||
50—54 | 232 | 197 | ||
45—49 | 293 | 243 | ||
40—44 | 239 | 250 | ||
35—39 | 215 | 205 | ||
30—34 | 159 | 185 | ||
25—29 | 203 | 196 | ||
20—24 | 225 | 215 | ||
15—19 | 226 | 223 | ||
10—14 | 193 | 167 | ||
5—9 | 157 | 170 | ||
0—4 | 119 | 120 | ||
Prosek : | 38,8 | 41,1 |
| ||||||||||||||||||||||||
|
Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
---|---|---|---|---|---|---|
Muški | 2.500 | 820 | 1.477 | 122 | 80 | 1 |
Ženski | 2.661 | 566 | 1.488 | 492 | 112 | 3 |
UKUPNO | 5.161 | 1.386 | 2.965 | 614 | 192 | 4 |
Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
---|---|---|---|---|---|
Muški | 1.196 | 294 | 8 | 0 | 420 |
Ženski | 834 | 95 | 2 | 0 | 151 |
UKUPNO | 2.030 | 389 | 10 | 0 | 571 |
Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
Muški | 38 | 57 | 148 | 19 | 49 |
Ženski | 9 | 4 | 328 | 21 | 21 |
UKUPNO | 47 | 61 | 476 | 40 | 70 |
Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
Muški | 6 | 13 | 66 | 13 | 22 |
Ženski | 18 | 10 | 39 | 53 | 54 |
UKUPNO | 24 | 23 | 105 | 66 | 76 |
Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
Muški | 16 | 0 | 0 | 27 | |
Ženski | 15 | 0 | 0 | 14 | |
UKUPNO | 31 | 0 | 0 | 41 |
Galerija
uredi-
Bačka tvrđava
-
Bačka tvrđava
-
Franjevački samostan
-
Katolička crkva u Baču
-
Pravoslavna crkva u Malom Baču
-
Zgrada opštine Bač
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Narodna enciklopedija srpsko-hrvatsko-slovenačka, I. knjiga., Zagreb : Bibliografski zavod d.d., 1925, pp. 111.
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ Etnička struktura nakon popisa 2011.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
Literatura
uredi- Popović, Dušan J. (1952). Srbi u Bačkoj do kraja osamnaestog veka: Istorija naselja i stanovništva. Beograd: Naučna knjiga.
- Popović, Dušan J. (1957). Srbi u Vojvodini. knj. 1: Od najstarijih vremena do Karlovačkog mira 1699. Novi Sad: Matica srpska.
- Popović, Dušan J. (1959). Srbi u Vojvodini. knj. 2: Od Karlovačkog mira 1699 do Temišvarskog sabora 1790. Novi Sad: Matica srpska.
- Popović, Dušan J. (1963). Srbi u Vojvodini. knj. 3: Oo Temišvarskog sabora 1790 do Blagoveštenskog sabora 1861. Novi Sad: Matica srpska.