Bitka na Lijevču polju

Bitka na Lijevču polju je sukob koji se odigravao od 4. aprila do 6. aprila 1945. između ustaša i domobrana s jedne strane i četnika s druge strane, nedaleko od Banje Luke, u Lijevču polju. Snagama NDH je zapovedao general Vladimir Metikoš, a četničkim potpukovnik Pavle Đurišić. Bitka je završena hrvatskom pobedom.

Bitka na Lijevču polju
Deo Drugog svetskog rata u Jugoslaviji i Četničko-partizanskog sukoba
Kretanje Đurišićevih četnika
Vreme 4. ― 6. april 1945. Mesto Lijevče polje Ishod Pobeda NDH
Sukobljene strane
JVuO	NDH
Komandanti i vođe
Pavle Đurišić (RZ)  Petar Baćović (RZ)  Zaharije Ostojić Milorad M. Popović † Vuk Kalaitović	Vladimir Metikoš Marko Pavlović
Žrtve i gubici
oko 200 mrtvih, oko 3000 zarobljenih	mali

Posle odlaska od Mihailovića Đurišić je pokušavajući da se domogne Slovenije sklopio sporazum sa crnogorskim separatistom Sekulom Drljevićem kojim bi Đurišićevi četnici postali Drljevićeva Crnogorska narodna vojska, a zauzvrat bi im Drljević i ustaše garantovali bezbedno povlačenje kroz NDH. Međutim, Đurišić je prekršio sporazum sa Drljevićem, pa je između četnika i ustaša došlo do bitke u kojoj su četnici poraženi.

Uvod

U jesen 1944. jedinice NOVJ su uz pomoć sovjetske Crvene armije oslobodile veliki deo Srbije. Razbijen od partizana na Jelovoj gori, četnički vođa Dragoljub Mihailović je doneo odluku da preostale srbijanske četničke snage povuče u Bosnu. Ljotićev Srpski dobrovoljački korpus Nemci su prebacili vozom kroz NDH.

Druga četnička vojska pod vodstvom popa Momčila Đujića i vojvode Dobroslava Jevđevića se povukla kroz Dalmaciju u Sloveniju.

Treća i najveća četnička vojska bila je pod zapovedništvom majora Pavla Đurišića i vojvode Petra Baćovića. Sa njima je išlo oko 7.000 do 8.000 četnika i oko 2.000 civila i u to vreme se nalazila u Crnoj Gori u blizini granice s NDH. Među njima je bilo četnika iz Sandžaka, Bosne, Hercegovine, Crne Gore i dela Srbije. Dimitrije Ljotić je imao plan da se u Sloveniji okupe sve srpske i slovenačke antikomunističke snage i u jesen 1944. u Crnu Goru je poslao Ratka Parežanina da ubedi Đurišića da mu se pridruži u Sloveniji. Đurišić je odbio i pošao u susret Mihailoviću u Bosnu, a Parežanin je otišao u Sloveniju.

I Ljotić i Mihailović su vjerovali da će neizbježan rat zapadnih saveznika sa Sovjetskim Savezom i nadali su se da će uz pomoć angloameričkih snaga koje bi došle iz sjeverne Italije mogli nastaviti rat protiv partizana. Ljotićev predlog se svidio većini četničkih komandanata, osim Mihailoviću. Mihailovićeve nerealne nade u izvestan sukob zapadnih saveznika sa Sovjetskim Savezom iz SAD podgrevali Robert Makdauel i Konstantin Fotić, koji su ga savjetovali da mora da se zadrži dio teritorije Jugoslavije da bi dobio pomoć. Sa druge strane, da bi spriječila Mihailovića da se odluči na bijeg iz Jugoslavije, OZNA je Mihailoviću preko lažnog majora Ćosića slala vijesti u kojima je navodila da u Srbiji vlada jako antikomunističko raspoloženje.

Nade u savez sa zapadnim saveznicima i zajedničku borbu protiv partizana i Sovjetskog Saveza dijelili su ustaše i Sekula Drljević. Drljević još od internacije nakon Trinaestojulskog ustanka nije imao veze sa svojim malobrojnim pristalicama u Crnoj Gori. Najveći dio rata je proveo u NDH. U julu 1944. sa svojim malobrojnim saradnicima je organizovao Crnogorsko narodno vijeće kao privremenu vladu.

U međuvremenu oružane snage NDH su reorganizovane u novembru 1944. spajanjem jedinica Ustaške vojnice i Domobranstva u Hrvatske oružane snage (HOS), koje su brojale 18 divizija, od toga 13 pešadijskih, dve brdske, dve jurišne i jedne rezervne, svaka sa svojim vlastitim artiljerijskim i drugim pomoćnim jedinicama. Takođe je postojalo nekoliko oklopnih jedinica. Od početka 1945. divizije HOS su bile pridružene raznim nemačkim korpusima i u martu 1945. su držali južno krilo Sremskog fronta.

Partizanske snage su takođe reorganizovane 1. marta u Jugoslovensku armiju.

Povlačenje iz Crne Gore

Glavni članak: Proboj XXI brdskog korpusa iz okruženja

Povlačenje četnika i izbjeglica počelo je u Podgorici 6. decembra 1944.

Đurišićev razlaz sa Mihailovićem

Uporedo sa nemačkim povlačenjem iz Crne Gore teklo je i povlačenje crnogorskih četnika. General Dragoljub Mihailović im je poručio da krenu prema Bosni gde će se spojiti sa četnicima iz Srbije. Koncentracija je određena na prostoru između reka Bosne, Vrbasa i Save. Đurišićevi četnici su 5. decembra 1944. krenuli severno uz Drinu i u februara 1945. stigli među Mihailovićeve četnike na Trebavi.

Na ovom sastanku došlo je do oštrih reči između Mihailovića i Đurišića. Od dolaska među Mihailovićeve četnike, Đurišić je bio vrlo kritički raspoložen prema Mihailoviću i optužio ga je da je svojim zapovedanjem najodgovorniji za slom četnika. Đurišić je bio glavni zagovornik odlaska iz Bosne i da prolaska kroz Hrvatsku do Slovenije. Đurišić je uživao veliko poštovanje među drugim četničkim komandantima zbog čvrste kontrole nad crnogorskim četnicima i svoje vojničke prošlosti. U tome ga je podržao Hercegovački odred pod komandom vojvode Petra Baćovića i popa Radojice Perišića, kao i neki odredi iz Srbije.

U Mihailovićev štab je 15. marta stigla delegacija koju u sastavili Ljotić i Herman Nojbaher u kojoj su bili Milan Aćimović, Ljotićev sekretar Boško Kostić, četnički komandant Ivan Pavlović u četnički štab blizu planine Vučijak. Kostić je Mihailoviću donio poruke od Ljotića i od četničkih grupa koje su već bile u Sloveniji, te je učinio sve kako bi uvjerio Mihailovića da sa svojim trupama krene u Sloveniju, u namjeri da se tamo koncentrišu sve srpske i slovenske antikomunističke snage. Ipak, Mihailović je imenovao generala Miodraga Damjanovića za komandanta Istaknutog štaba Vrhovne komande i poslao ga u Sloveniju sa pukovnikom Ljubomirom Jovanovićem i potpukovnikom Sinišom Ocokoljićem. Grupa je krajem marta stigla u Ilirsku Bistricu i Damjanović je 27. marta od generala Koste Mušickog preuzeo komandu nad četnicima i ljotićevcima u Sloveniji.

Sporazum Đurišića i Drljevića

Pošto je Đurišić napustio Mihailovića, ugovorio je sastanak svojih predstavnika sa Drljevićevim predstavnicima u Doboju 16. marta. Drljevićevi predstavnici su tražili od Đurišića da prizna Crnogorsko narodno vijeće i Drljevića za političku vođu Crnogoraca, i da pređe sa svojom vojskom na lijevu obalu Save. Đurišić je odlučio da prihvati sve Drljevićeve zahtjeve i da sa njim potpiše sporazum kojim bi se fiktivno stavio pod njegovu komandu. Jedini uslov koji je on postavio Drljeviću je da se on postara za ranjene i teško bolesne četnike. Đurišić je poslao svoje ljude direktno u Zagreb da potpišu sporazum sa Drljevićem. Po sporazumu potpisanim 22. marta 1945, Đurišićevi četnici su proglašeni za Crnogorsku narodnu vojsku pod vrhovnom komandom Sekule Drljevića, dok je Đurišić priznat za njenog operativnog komandanta. Đurišić je priznao Crnogorsko državno vijeće, a Drljević preuzeo obavezu da od ustaških vlasti izdejstvuje prihvat ranjenih i bolesnih četnika. Sporazumom je predviđeno da Đurišićevi četnici pređu rijeku Savu kod Slavonskog Broda, odakle bi bili transportovani za Sloveniju. Đurišić je pristankom na sporazum pokušao da se oslobodi velikog broja izbeglica, ranjenih i bolesnih četnika. Prvi transport ranjenika zadržan je na železničkoj stanici u Dugom Selu, drugi na železničkoj stanici u Okučanima, a treći na železničkoj stanici kod Bosanskog Broda. U starijoj jugoslovenskoj literaturi se navodi da je 2700 ranjenika i tifusara i civila je internirano u Staru Gradišku, mada novija istraživanja sugerišu da je taj broj bio oko 800.

Čim je saznao Đurišićevu pogodbu sa Drljevićem, Mihailović je 23. marta uputio raspis svim četničkim komandantima sa teritorije Srbije:

Pavle Đurišić izvršio je formalnu izdaju prema narodu, kralju i ovoj komandi... Trupe Crne Gore i Starog Rasa idu pod ruku sa ustašama... Ovde je čista izdaja za račun crnogorskog separatiste Sekule Drljevića. Crnogorci će ući u sastav Pavelićevih snaga pod komandom Sekule Drljevića, a sve srbijanske i bosanske jedinice koje se nalaze tamo biće razoružane... Ni jedan komandant od danas ne sme i ne treba da i dalje održava vezu radio-putem sa Pavlom Đurišićem... Obratiti pažnju na položaje koje drže prema nama i biti spreman na sve.

Ni Drljević ni Đurišić nisu bili potpuno iskreni prilikom potpisivanja sporazuma. Drljevićev motiv je bilo razbijanje Mihailovićevih četnika, kao i da pokaže Nijemcima svoju snagu i opravdanost uspostavljanja nezavisne Crne Gore. Đurišićev cilj da se oslobodi ranjenika i tifusara i bez sukoba sa trupama NDH stigne do Slovenije gde bi se priključili snagama SDK i ličkim i dalmatinskim četnicima, ali je posle Mihailovićevog razglasa odustao od toga. Zbog toga je naredio da četnici 29. marta nastave put desnom obalom Save preko Motajice, prema donjem slivu Vrbasa i Lijevča polja, kršeći time sporazum sa Drljevićem. U Srpcu i okolini napale su ih jake snage Druge jugoslovenske armije pod komandom Koče Popovića. Đurišićevi četnici, sada pojačani bosanskim četnicima sa Motajice, su između 31. marta i 1. aprila prešli Vrbas kod Srpca i zastali u selo Razboj, Laminci, Lilić, Kukulje i Kosjerovo. Odatle je četnički Sandžački korpus krenuo prema Savi i selu Dolini na putu prema Bosanskoj Gradišci. Tada je Đurišić uspostavio kontakt sa četničkim komandantom zapadne Bosne, pukovnikom Slavoljubom Vranješevićem i komandantom korpusa u ovoj oblasti Lazarom Tešanovićem, sa ciljem da ih pridobije za pokret ka Sloveniji. Ali, Vranješević je o tome obavestio Mihailovića i od njega zatražio instrukcije. Da bi opravdao vreme potrebno za Mihailovićev odgovor, Vranješević je obavestio Đurišića da ga na Lijevču polju sačeka nekoliko dana, kako bi prikupio neophodne jedinice; međutim, te jedinice nisu stigle. Na Ostojićevu sugestiju, Đurišić je odlučio da ih sačeka, čime je izgubio vrijeme da se prebaci na Kozaru.

Bitka

Početak bitke

Pošto je zaključio da ga je Đurišić prevario probijanjem desnom obalom Save, Drljević je obavijestio ustaško vođstvo. Drljević i ustaše su od početka namjeravali sporazum iskoristiti kao zamku za Đurišića. Za Drljevića, Đurišić je bio jedan od najjačih pobornika potpunog ujedinjenja Crne Gore i Srbije. Ustaše su imale svoj motiv da uhvate Đurišića, jer je on bio među najaktivnijim u vršenju masakra muslimanskog stanovništva Sandžaka i istočne Bosne, koje su ustaše smatrali Hrvatima islamske vjeroispovjesti. Ustaški emigranti su nakon rata tvrdili da je trebalo da te četničke snage napadnu Zagreb (nakon što Nemci odu iz njega), srušiti NDH i tako se pred zapadnim saveznicima dokazati kao antifašistička vojska s kojom moraju računati. Ono je naredilo da se zaposjedne put Banja Luka-Bosanska Gradiška. Snage NDH koje su su nalazile u blizini činile su 27.940 ljudi. Drljević je takođe poslao svog emisara Dušana Krivokapića za Pavlom Đurišićem.

U isto vreme, tri satnije 5. bojne 10. ustaškog Stajaćeg djelatnog zdruga su po zapovesti generala Metikoša krenule iz Banje Luke prema Bosanskoj Gradišci i zauzele položaj kod sela Gornje Doline. U zoru 4. aprila ustaše i domobrani iznenada su napali Đurišićeve snage. U prvom okršaju najviše je stradala Gatačka brigada iz sastava Hercegovačkog korpusa. Tada je ubijen i štab brigade na čelu sa Radojicom Perišićem. Pošto su se četnici pribrali, malobrojnije ustaše i domobrani počele su povlačiti. Istovremeno je i domaće hrvatsko stanovništvo počelo bežati prema Bosanskoj Gradišci u strahu od četnika. Đurišić je na pregovore sa ustašama poslao Luku Baletića, kako bi ovaj izdejstvovao slobodan prolaz prema Kozari. Međutim, ustaše nisu pristale na pregovore.

General Metikoš je sa oklopnim snagama 6. hrvatske divizije napao četnike nedaleko od Doline i u poludnevnoj borbi odbacio ih. Tom prilikom ustaše su zarobili četničkog oficira kapetana Mijuškovića, pristalicu ideje nezavisne Crne Gore i sledbenika Sekule Drljevića. Mijušković je ustaškim oficirima dao informacije o namerama četničke komande.

Raskol među četnicima

Iz dobijenih podataka general Metikoš i komandant 17. hrvatske divizije general Marko Pavlović doneli su odluku o što skorijem odlučnom udaru na četnike. General Pavlović je isti dan prebacio u Bosansku Gradišku Oklopni sklop iz Novske i Artiljerijski sklop iz Nove Gradiške i poslao još dve pešadijske bojne. Metikoš i Pavlović su se sastali u Bosanskoj Gradišci i dogovorili plan napada. Petu bojnu 10. stajaćeg djelatnog sdruga su postavili u mesto Vrbačko kao osiguranje od mogućeg partizanskog napada. Istog dana u 12.00 sati ustaška artiljerija je sa tri mesta započela artiljerijsku vatru na četnički Sandžački korpus. Istovremeno je ustaški oklopni sklop ušao u Dolinu i vatrom iz mitraljeza počeo pucati po lako naoružanim četnicima koji su počeli bežati. Nakon sat vremena borba je bila gotova.

Ispitivanjem zarobljenih oficira ustaše su saznali da su četnici planirali taj isti dan napasti Bosansku Gradišku. Saznali su i sastav četničke vojske: Sandžački korpus, kojim je komandovao kapetan Vuk Kalaitović, Drinski korpus pod komandom vojvode Draškovića i 5.000 crnogorskih četnika pod komandom vojvode Boška Agrama.

Kada su Pavle Đurišić i njegovi komandanti videli ozbiljnost situacije, sastali su se da vide šta dalje da se radi. Sastanku je prisustvovao i mitropolit crnogorski Joanikije Lipovac, koji je, sa nekoliko desetina pravoslavnih sveštenika, predvodio civilne izbjeglice. U glavnini četničke vojske došlo je do razmirica pa i do oružanog obračuna među oficirima. Đurišić je tada naredio strijeljanje nekoliko crnogorskih četničkih oficira kako bi primirio ostale i spriječio pobunu. No to je samo pojačalo nezadovoljstvo Crnogoraca koji su najvećim dijelom bili prisilno mobilisani. U noći između 2. i 3. aprila deo crnogorskih četnika je dezertirao, prešao ustašama i ponudio im pomoć.

Đurišić je poslao u Bosansku Gradišku, kod ustaša i Sekule Drljevića, mitropolita Joanikija i druge vođe. Na sastanku ustaše su zahtevale bezuslovnu predaju, a mitropolit Joanikije je zadržan kao talac. Doneta je odluka da se jednim silovitim jurišom napadnu ustaški položaji, da se izvrši proboj ka Banjoj Luci, gdje su se nalazile jedinice bosanskih četnika, pod komandom Lazara Tešanovića, Slavoljuba Vranješevića i Sava Derikonje. Tamo bi se snabdeli namirnicama i konjima i odatle krenuli preko Kozare prema Kordunu, gde bi se spojili sa četnicima Momčila Đujića koji je trebalo da im krenu u susret iz Slovenije. Tada se rasformirala štapska četa i štapski bataljon Đurišića i svi koji nisu pošli sa njim vratili su se u svoje jedinice. Sa Đurišićem je otišlo oko 1200 četnika u pravcu Banje Luke. Sa izbeglim narodom su ostali njegova žena i sin jedinac od pet godina.

U međuvremenu ustaše su na brzinu gradili i pojačavali bunkere na putu Bosanska Gradiška - Banja Luka. U bunkerima je bila smeštena domobranska 2. bojna 4. lovačkog zdruga. Svaki bunker je bio naoružan sa po dva minobacača i jednim mitraljezom, a posadu je činilo tridesetak ljudi. Bunkeri koji su bili smešteni na raskrsnicama puteva ka Novoj Topoli, Gornjoj Topoli, Maglajanima i Laktašima bili su dodatno ojačani sa po jednim protivoklopnim topom. Na 40 km dužine puta bila su izgrađena 22 bunkera. U Laktaše su stigli jedan ustaški oklopni sklop i dve pešadijske bojne i smestili su se uz put prema Razboju. General Pavlović je postavio jedan oklopni sklop Ustaške odbrane na putu prema Donjim Doljanima, iza njega 4. bojnu na kamionima, a jednu oklopnu satniju u selo Bukovac. 3. bojnu pod komandom ustaškog bojnika Ante Vrbana poslao je u okolinu Vilusa kako bi sprečili mogući napad partizana s Kozare.

Glavna bitka

U jutro 5. aprila u 2.00 sati četnici su započeli frontalni napad na bunkere i obasuli ih ručnim bombama, vatrom iz pešadijskog naoružanja i minobacača. Domobrani u bunkerima su pričekali da im se četnici približe dovoljno blizu, a zatim su otvorili vatru iz mitraljeza, minobacača i topova što je stvorilo velike gubitke četnicima i unelo pometnju među njih. To je potrajalo celi dan i nastavilo se u noć.

Ipak 6. aprila u 6.00 časova četnički odredi Garani i Omladinski odred pod vodstvom kapetana Perišića uspeli su se probiti između bunkera i krenuli napasti 3. bojnu s leđa. General Pavlović je sa delom svoje divizije začepio mesto četničkog prodora, a zatim svoju rezervu, dve oklopne satnije, poslao putem Bukovac-Turjak u pomoć 3. bojni. Ostatku snaga Pavlović je naredio napad na četničku grupu koja je činila oko 1.000 ljudi. Uskoro su ih njegove oklopne snage sustigle i napale, pritisak na 3. bojnu je otklonjen, a od 1.000 četnika ubijeno je 500 dok su preostali pobjegli prema Kozari. 3. bojna, ojačana dvema oklopnim satnijama krenula je u poteru na preostalih 500 četnika. Dva dana kasnije jedna bojna 4. hrvatske divizije pod komandom generala Zdenka Begića naišla je na tu četničku grupu i u potpunosti je uništila.

U toku 6. aprila među četnicima je zavladalo rasulo. Pod uticajem Drljevićeve propagande, mnogi četnici su bili skloni na pređu na Drljevićevu stranu. Suočen sa bezizlaznom situacijom, Đurišić je odabrao nekoliko stotina najboljih boraca da pokuša da se prebaci na desnu obalu Vrbasa i da stigne do Slovenije idući južno od Banje Luke, preko Grmeča i Bihaća, dok bi ostale jedinice i izbjeglice krenuli ka Bosanskog Gradišci fiktivno prešle na Drljevićevu stranu. Uz Đurišića su ostali Ostojić, Baćović, Lalatović i Vasić, kao i Mileševski korpus Vuka Kalaitovića. Tokom noći sa 6. na 7. aprila, zahvaljujući radu ustaških diverzanata, panika u četničkim redovima je dostigla vrhunac i četnici su počeli bežati na desnu obalu Vrbasa s namjerom da se rasprše po obližnjim šumama. Ali ujutro 7. aprila, ustaška artiljerija je počela gađati čamce kojima su prelazili i time im odsekla odstupnicu. Nadomak Banje Luke Kalaitović se sa svojim ljudima odvojio od Đurišića i krenuo nazad u Sandžak.

Kako su se u blizini Bosanskog Petrovca i Sanskog Mosta počele okupljati partizanske snage, a ne želeći voditi istovremeno borbu na dve strane, zapovjednik 4. zbora general Josip Metzger je doneo odluku o konačnom napadu na preostale četničke snage koje su brojale još oko 2.700 ljudi.

Tačno u 11.00 časova snage 6. i 17. hrvatske divizije započinju opšti napad na četnike koji su se ukopali oko Razboja. Preko Doline i Glamočana prema Razboju kreće 1. oklopni sklop Ustaške odbrane, motorizovana mehanizovana satnija i kamioni sa pešadijom. Jedan oklopni sklop 1. zdruga Ustaške odbrane kreće putem Brezovljani-Glamočani. Sa juga Oklopni sklop 6. divizije tjera četnike iz mjesta Kukulje prema Razboju. Iza njega dolaze motorizovana strojnička satnija i dve pešadijske bojne koje su započele frontalnu borbu sa četnicima.

Pod naletom ustaških tenkova i oklopnih vozila, četničko desno krilo je probijeno i ustaše su dospele u njegovu pozadinu. Četnički Drinski korpus se rasuo, dok su četnici pokušavali zatvoriti mesta ustaškog prodora. Pod neprekidnom ustaškom vatrom praćenom ručnim bombama nastaje panika i rasulo među četnicima. Četnici napuštaju svoje položaje i pokušavaju se spasiti povlačenjem, ali uzalud jer su bili opkoljeni sa svih strana. Ustaška pešadija uništava i posljednji otpor četnika koji se predaju. U 13.00 sati bitka je bila gotova. Crnogorski četnici, koji su prethodnih dana dezertirali od glavnine snaga, pokopali su mrtve.

Posledice

Sa osetno manjim snagama nakon Kalaitovićevog odlaska, Đurišić je prešao Vrbanju i 10. aprila se u Čelincu sreo sa Vranješevićem i Tešanovićem. Đurišić i Ostojić su ih nagovarali da prikupe razbijene bosanske četnike i pokušaju da se probiju do Slovenije, ali Vranješević i Tešanović to nisu učinili, navodeći da bosanski četnici ne žele da odlaze iz svojih sela. Đurišić je sa svojim ljudima ponovo prešao Vrbas kod Gornjeg Šehera.

Sekula Drljević je 10. aprila posjetio u Staroj Gradiški internirane četnike koji su se predali 8. aprila i održao im govor. Odmah poslije Drljevićevog govora pristupilo se formiranju Crnogorske narodne vojske. Obrazovana su tri brigade.

Na putu Banja Luka-Mrkonjić Grad Đurišića su 17. aprila presreli Metikoš i Krivokapić koji je nosio garancije od Drljevića da se Đurišić vrati u svoju vojsku i da će dobiti slobodan prolaz do Slovenije. Kako su već bile u toku pripreme i za povlačenje ustaša u Sloveniju, Metikoš je zatražio da četnici ne ometaju povlačenje ustaša, a ako stupe u kontakt sa Anglo-Amerikancima, da se zauzmu za njih. Četnički oficiri su stekli utisak da su Drljević i ustaše iskreni i prihvatili su predlog za razgovore. Sa Metikošem i Krivokapićem u Banju Luku je poslat i Baćović, da se detaljnije informiše o Drljevićevim i ustaškim predlozima. Iz Banje Luke se vratio 21. aprila i Đurišić je obavešten da je u međuvremenu u Zagreb na pregovore stigla Mihailovićeva četnička delegacija u kojoj su bili Svetomir Đukić i Vladimir Predavec i da Mihailović namerava da krene za Đurišićem u pravcu Slovenije. Istog dana četnike je napala Jugoslovenska armija i blokirale im puta ka rijeci Sani i Bihaću. Nemajući kud, odmah poslije ovog napada Đurišić se sreo sa Krivokapićem u Gornjem Šeheru i ponovo je dobio garancije da se njemu i njegovim ljudima neće ništa desiti. Đurišić je potom poslao Baćovića u Banju Luku kod Metikoša da mu prenese da prihvata ponudu. Po Baćovićevoom povratku Đurišić i četnici su krenuli prem Staroj Gradišci, gdje je bio interniran najveći dio njegove vojske koji se stavio pod Drljevićevu komandu.

Nakon bitke Đurišić, a s njime i 1.500 njegovih oficira i istaknutijih četnika, su odvedeni u ustaški logor u Staroj Gradišci gde su nekoliko dana kasnije pobijeni istaknutiji komandanti. Od preostalih četnika je obrazovana Crnogorska narodna vojska. Od četnika koji su dezertirali je premešteno u okolinu Karlovca gde su držani pod nadzorom ustaških vlasti i stavljeni pod komandu 2. i 5. ustaškog zbora.

Od Kostićevog odlaska polovinom marta Đurišić je izgubio radio-vezu sa Ljotićem. Kako su bili obavješteni da je Đurišić sa vojskom krenuo prema Bihaću, Ljotić, Đujić i Jevđević su odlučili da njima u susret pošalju tri puka Ljotićevih dobrovoljaca pod komandom načelnika štaba SDK, potpukovnika Radoslava Tatalovića, kao i Jevđevićeve četnike. Jevđevićevi četnici su brzo odustali od proboja, dok je Četvrta jugoslovenska armija zaustavila ljotićevce na Kupi i nanijela im znatne gubitke. Ova tri ljotićevska puka nisu na vrijeme stigli da se povuku u Italiju, već su primorani da se povlače u Austriju i tamo predaju britanskim trupama, koje su ih kasnije isporučile Jugoslovenskoj armiji.

Najveću korist od ovog boja su izvukle snage NOVJ-a, s obzirom da su ustaše i četnici, međusobnim uništavanjem, vojnim iscrpljivanjem i velikim gubicima, olakšali partizanima slamanje otpora neprijatelja u nadolazećim danima.

Literatura

• Tomasevich, Jozo (1975). War and Revolution in Yugoslavia, 1941–1945: The Chetniks. Stanford: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-0857-9. 
• Pajović, Radoje (1977). Kontrarevolucija u Crnoj Gori: četnički i federalistički pokret 1941—1945 (PDF). Cetinje: Obod. Arhivirano iz originala (PDF) 26. 08. 2014. g. Pristupljeno 27. 07. 2015. 
• Jelić-Butić, Fikreta (1986). Četnici u Hrvatskoj. Zagreb: Globus. ISBN 978-86-343-0010-9. Arhivirano iz originala 25. 09. 2010. g. Pristupljeno 27. 07. 2015. 
• Milovanović, Nikola (1983c). Kontrarevolucionarni pokret Draže Mihailovića: Rasulo. III. Beograd: Slovo ljubve. Arhivirano iz originala 23. 04. 2013. g. Pristupljeno 24. 04. 2013. 
• Milovanović, Nikola (1983d). Kontrarevolucionarni pokret Draže Mihailovića: Slom. IV. Beograd: Slovo ljubve. Arhivirano iz originala 23. 04. 2013. g. Pristupljeno 24. 04. 2013. 
• Radanović, Milan (2015). Kazna i zločin: Snage kolaboracije u Srbiji (PDF). Beograd: Rosa Luxemburg Stiftung. ISBN 978-86-88745-15-4. Arhivirano iz originala (PDF) 26. 08. 2016. g. Pristupljeno 17. 02. 2017.