Borislav Bogdanović (slikar)
Borislav Bogdanović (Ruma, 3. april 1899 — Skotsdejl, 29. novembar 1970) bio je srpski i američki slikar i pijanista.
| Borislav Bogdanović | |
|---|---|
 Borislav Bogdanović, Autoportret, 1950 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 13. april 1899. |
| Mesto rođenja | Ruma, Austrougarska monarhija |
| Datum smrti | 29. novembar 1970. (71 god.) |
| Mesto smrti | Skotsdejl, Arizona, SAD |
Biografija
urediOsnovnu školu je završio u Rumi, a gimnaziju je pohađao u Zemunu, gde je započeo muzičko obrazovanje. Slikarstvo je počeo da studira u Zagrebu 1916. godine kod prof. Ljube Babića, potom kod prof. Tomislava Krizmana. Između 1919. i 1922. studirao je muziku na Konzervatorijumu u Pragu.
Od 1922. do 1929. živeo je i slikao u Rumi, a između 1929. i 1938. u Zagrebu kada se oženio Hermom Robinson kojoj je davao časove klavira. U SAD odlaze marta 1939. Te godine, u julu mesecu u Kingstonu, Njujork, rađa im se sin Piter Bogdanovič, (engl. Peter Bogdanovich), slavni američki režiser. Od 1940. do 1966. živi i radi u Njujorku. Godine 1966. preselio se u Skotsdejl, (engl. Scottsdale), Arizona gde je umro 1970. od posledica pada sa skele dok je radio zidnu kompoziciju „Lov na bufale“.
Prvu izložbu je imao 1924. godine u Beogradu na „Izložbi beogradskih slikara i vajara“. Jedinu samostalnu izložbu u zemlji održao je u Zagrebu 1937 — 1938. Učestvovao je na brojnim kolektivnim izložbama u zemlji i Americi.
Od 1931. do 1934. držao je „Slobodnu slikarsku školu“ u Zagrebu.
U Zagrebu je od 1934. bio član umetničke grupe „Zagrebački likovni umjetnici“, a dok je živeo Beogradu bio je član „Dvanaestorice“ sa kojima je izlagao 1937. i 1938. godine. U Americi je bio član „Artist-s Equity Association“ i „The Scottsdale Fine Art Commisiom“.
Slikarstvo
uredi
Glavni elementi :boja, svetlost, materija koji su bili karakteristični za četvrtu deceniju našeg slikarstva mogu se identifikovati i u radovima Borislav Bogdanovića.
Zagrebački period od 1929. formira ga kao najpre kao crtača a potom kao slikara osobenog tonskog postupka koje po dolasku u Beograd postepeno napušta i priklanja se čistom, živom kolorizmu. Njegovo majstorsko tretiranje slikarske materije posebno se ističe u kritci onog vremena. Svetlost u boji bila je glavna likovna sadržina njegovih slika s kraja četvrte decenije. Poređen je sa pripadnicima „pariske slikarske škole“ iako je kratko boravio u Parizu 1938. godine. Duh francuskog modernog slikartsva potpuno je preplavio njegove slikarske radove i definitivno obeležio njegov stvaralački rukopis.
U osnovi njegovih omiljenih motiva: mrtve prirode, cveće i voće, enterijeri, bašte, pejzaži, aktovi, figure i portreti, stoji izraziti crtački talenat koji poput svojevrsne, čvrste konstrukcije stoji kao vrlo vidna podloga u njegovim slikama. On je zapravo bio rođeni crtač što su uočili i naglasili mnogi kritičari.
Dolaskom u Njujork brzo ga prihvataju galeristi. Najpre Nemac Niredorf ga poziva na kolektivnu izložbu „Uloga boje u modernoj umetnosti“ (na kojoj izlaže sa Miroom, Kleom, Makeom i drugima) 1940. godine, i tada ga prvi put zapaža američka kritika. Zatim Holanđanin Karl Lilienfel koji tada drži jednu od najpoznatijih galerija u Njujorku u kojoj 1941. godine Bogdanović izlaže sa Šagalom, Vlamenkom, Derenom, Difiem itd. Uz podršku galerista i kritike Bogdanović počinje da stvara značajnu reputaciju među kolekcionarima u novoj sredini.
Od 1966. živi u Arizoni. Tada u teme unosi život američkih Indijanaca i predele u kojima oni žive. Tih godina slika svoje poslednje cikluse iz tzv. „indijanske faze“ sa monumentalnim kompozicijama.
Iako se tokom tridesetogodišnjeg boravka u Americi Bogdanovićevo slikastvo unekoliko menjalo, u osnovi, ono je ostalo blisko evropskom poetskom i kolorističkom intimizmu, što bi bila i najtačnija estetička kategorina koja se može pripisati njegovom ukupnom slikarskom opusu.
Samostalne izložbe
uredi- 1937 — 1938. Salon Ulrih, Zagreb
- 1942 Lilienfeld Galleries, New York
- 1948 Van Diemen Galleries, New York
- 1952 Van Diemen - Lilienfeld Galleries, New York
- 1958 Hammer Galleries, New York
- 1959 French and Company Gallery, New York
- 1966 Stable Gallery, Scottsdale
- 1969 Stagebrush Theater, Scottsdale
Posthumne
- 1972. Retrospektivna izložba, Civic Library, Scottsdale
- 1975. Borislav Bogdanović 1899-1970, retrospektivna izložba, Muzej savremene umetnosti, Beograd
Bibliografija
urediNa srpskom (izbor)
- 1924 Velibor Jonić, Izložba beogradskih slikara i vajara, Politika, 11. februar, Beograd
- 1924 Milan Kašanin, Izložba beogradskih slikara i vajara, Srpski književni glasnik, knj. XI, br. 4, 16. februar, pp. 309, Beograd
- 1937 Pjer Križanić, Izložba Dvanaestorice u Umeničkom paviljonu, Politika, 16. oktobar, Beograd
- 1937 Milan Kašanin, Izložba Dvanaestorice, Umetnički pregled, novembar, br. 2, pp. 58, Beograd
- 1938 Zdenka Munk, Izložba Borislava Bogdanovića, Novosti, 1. februar, Zagreb
- 1938 Pavle Vasić, Prolećna izložba u Umetničkom paviljonu, Umetnički pregled, juni, br. 9, pp. 280, Beograd
- 1938 Milan Kašanin, Izložba Dvanaestorice, Umetnički pregled, novembar, br. 12, pp. 376, Beograd
- 1955 Milena Šotra-Gačinović, Američki slikari jugoslovenskog porekla, Borba, 11. septembar, Beograd
- 1971 Aleksa Čelebonović, Težnja izvornosti u srpskom slikarstvu između dva rata, pp. 25, Četvrta decenija, Jugoslovenska umetnost HH veka, Muzej savremene umetnosti, Beograd
- 1973 Lazar Trifunović, Srpsko slikarsto 1900-1950. pp. 211, 466, 476, Nolit, Beograd
- 1975 Ljiljana Stojanović, Feđa Soretić, kat. retrospektivne izložbe, Muzej savremene umetnosti, Beograd
