Vatin
Vatin (mađ. Versecvát) je naselje u gradu Vršcu, u Južnobanatskom okrugu, u Srbiji. Prema popisu iz 2011. bilo je 238 stanovnika.
Vatin | |
|---|---|
 Glavna ulica sa pravoslavnom crkvom | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Autonomna pokrajina | Vojvodina |
| Upravni okrug | Južnobanatski |
| Grad | Vršac |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  238 |
| — gustina | 14/km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 13′ 56″ S; 21° 14′ 37″ I / 45.232262° S; 21.243655° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 82 m |
| Površina | 16,7 km2 |
.svg)  Vatin Vatin na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 26337 |
| Pozivni broj | 013 |
| Registarska oznaka | VŠ |
U ovom naselju nalazi se granični prelaz sa Rumunijom (Vatin-Moravica)
Istorija uredi
U bronzano doba je na ovom području postojala Vatinska arheološka kultura, nazvana po ovom naselju.
Naziv mesta Vatin po godinama: Vodad (Wodad) – 1334. Vadah (Wadach) 1414. Vat (vat) – 1421. g. Fatina. posle Vattina -1717. g. Verseczát -1911. g. Vatin - 1919. g.
Godine 1333. postojala je ovde parohija, kojoj je duhovni otac bio Nikola. U ovom vremenu bilo je naselju ime Vodad. Godine 1370. bilo je ime jednog Vodadskom stanovniku Radin. Dakle, bio je Srbin. Joakim de Badad bio je 1411. vlastelin toga naselja. Po predanju ovde su živeli, oko 1414. hajduci Matija i Emerik Balog de Vadah (Wadach). 1421. Vat (Vat) je bio u posedu oligarha Jovana Janka de Nađlak. Posle njegove smrti (1427. g.) kralj Žigmund Luksemburški je poklonio ovo mesto vranskom prioru Albertu de Nađmihalju. Kako je njegov sin Đorđe postao kralju neveran, gubernator Janoš Hunjadi poklonio je Vat (Wath) Šarvarievima. Nađmihaljevi nisu mogli da zaborave gubitak Vatina. Čak 1550-te kada su Vatin uzeli u posed Petar Petrović i Đorđe Martinac, protestovali su Nađmihaljevi. Sigmund Batori je 1597. prodao Vatin Volfgangu Pribeku.
Vatin je 1713. godine imao 18 domova. Godine 1716. pripojen je Vršačkom dištriktu. Vatin 1717. godine imao je 27 domova, 1749. 36 domova, a 1751. gdodine samo 34 doma. Godine 1730. podignuta je crkva brvnara, godine 1856. podignuta je crkva.
Austrijski carski revizor Erler je 1774. godine konstatovao da mesto pripada Žamskom okrugu, Vršačkog distrikta. Stanovništvo je bilo pretežno vlaško.[1]
Godine 1859. otkupio je Mancing ovo imanje Vagneru i Vošingu, od kojih su ga otkupili grofovi Viktor i Ladislav Ćirki. Od 1891. imao je Vatin železničku postaju, a od 1908. stanicu. 1914. otkupila je opština zgradu za opštinsku kuću.
Broj stanovnika bio je: 1869. godine 510 stanovnika: 1890. 581stanovnik; 1900.661; 1910.644. Godine 1902. u selu je bilo 135 Nemaca za koje je moravički paroh tražio državnu školu. Godine 1921. popisano je 562 stanovnika, od kojih je bilo; Srba-346; Slovaka-18; Rumuna- 36; Nemaca- 95; Mađara-77.
Godine 1919. obustavljen želiznički saobraćaj na liniji Bazijaš-Temišvar preko Vatina, 1919. postavljena je u Vatinu strža žandarmerije i carina.
Istočno od Vatina, na lokalitetu Bela Bara, nalazilo se praistorijsko naselje i nekropola, po kome je jedna kultura ranog i srednjeg bronzanog doba dobila ime — Vatinska kultura. Od 1893. do 1919. Feliks Mileker, kustos Gradskog muzeja u Vršcu vršio je arheološka iskopavanja na lokalitetu.vatinske kulture bronzanog doba.
Demografija uredi
U naselju Vatin živi 214 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 46,3 godina (44,1 kod muškaraca i 48,5 kod žena). U naselju ima 99 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,53.
Stanovništvo u ovom naselju veoma je nehomogeno, a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
|
| ||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 0 | 3 | ||
| 80+ | 2 | 7 | ||
| 75—79 | 8 | 16 | ||
| 70—74 | 12 | 13 | ||
| 65—69 | 3 | 6 | ||
| 60—64 | 9 | 4 | ||
| 55—59 | 7 | 8 | ||
| 50—54 | 15 | 9 | ||
| 45—49 | 12 | 12 | ||
| 40—44 | 4 | 6 | ||
| 35—39 | 4 | 4 | ||
| 30—34 | 10 | 3 | ||
| 25—29 | 7 | 8 | ||
| 20—24 | 6 | 7 | ||
| 15—19 | 7 | 8 | ||
| 10—14 | 4 | 4 | ||
| 5—9 | 7 | 9 | ||
| 0—4 | 5 | 1 | ||
| Prosek : | 44,1 | 48,5 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 106 | 26 | 63 | 12 | 5 | 0 |
| Ženski | 114 | 15 | 60 | 33 | 3 | 3 |
| UKUPNO | 220 | 41 | 123 | 45 | 8 | 3 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 50 | 31 | 0 | 0 | 5 |
| Ženski | 29 | 21 | 0 | 0 | 0 |
| UKUPNO | 79 | 52 | 0 | 0 | 5 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 0 | 4 | 3 | 0 | 1 |
| Ženski | 0 | 0 | 2 | 0 | 0 |
| UKUPNO | 0 | 4 | 5 | 0 | 1 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 0 | 0 | 3 | 0 | 0 |
| Ženski | 0 | 1 | 1 | 1 | 0 |
| UKUPNO | 0 | 1 | 4 | 1 | 0 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 0 | 0 | 0 | 3 | |
| Ženski | 1 | 0 | 0 | 2 | |
| UKUPNO | 1 | 0 | 0 | 5 | |
Galerija uredi
|
Reference uredi
- ^ J.J. Erler: "Banat", Pančevo 2003.
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
Literatura uredi
- Mileker, Feliks; Pantić, Kosta; Belča, Dušan (2005). Letopisi opština u južnom Banatu. ISBN 978-86-85075-04-9.
- Izvor Monografija Podunavske oblasti 1812-1927 sastavio Dr, Vladimir Margan biv. Predsednik Oblasnog odbora Komesar Oblasne Samouprave, „Napredak Pančevo”, objavljeno 1927.
- Teritorija Podunavske Oblasti napisao Dr. Vladimir Margan Predsednik Obl. Odbora Smederevu 1928.*
- Istorijiski preglad Podunavske Oblasti Banatski deo napisao: Feliks Mileker, bibliotekar i kustos gradske biblioteke i muzeja u Vršcu 1928.
- Milekerovi letopisi južno Banatskih opština. ISBN 978-86-85075-04-9..
- Vattinai östelep (Praistorijsko naselje u Vatinu) objavljeno je 1905. godine.
- Letopisa Period 1812 – 2009. M. Marina: Beč 2009. Sastavio od Pisanih tragova, Letopisa, po predanju o selu Vatina nastanak sela ko su bili Doseljenici čime se bavili meštani.
