Evropska nizija
Velika Evropska nizija, kraće Evropska nizija, je najveća ravničarska oblast u Evropi, koja se pruža od Pirineja do Urala. Iako se smatra ravnicom, unutar Evropske ravnice postoji niz manjih planina i pobrđa.
Evropska nizija se deli na Zapadnoevropsku, Srednjoevropsku i Istočnoevropsku niziju.
Prirodne odlike uredi
Reljef uredi
Evropska nizija predstavlja prostrano ravničarsko područje sa jasnim granicama, okruženo visokim planinama i morem. Prostire se na u smeru zapad-istok, od Pirineja i Atlantskog okeana na zapadu, do reke i planine Ural na istoku. Ravnica je sa juga zatvorena severnim Alpima i Karpatima, dok je sa severa ograničavaju Severno i Baltičko more. Njena prosečna širina je oko 200 kilometara da bi se na istoku proširila na preko 1500 kilometara. Nadmorska visina Evropske nizije se kreće od 0-200 m, a u nekim delovima ona je i depresija (središnja Holandija). Značajnije usamljene planine i pobrđa unutar nizije se sreću u oblastima Bretanje, središnje evropske Rusije (Valdajsko pobrđe).
Klima uredi
Evropska nizija se nalazi više klimata, od klimatske zone između blage umereno kontinentalne na krajnjem jugozapadu (rivijera Bijarica) do polarne klime na krajnjem severoistoku (severni Ural). Međutim, veći deo nizije ima za život pogodnu umereno kontinentalnu do kontinentalnu klimu. Od zapada ka istoku opada količina padavina, a rastu razlike u godišnjim temperaturama.
Vode uredi
Kroz Evropsku niziju protiče većina važnih evropskih reka. Na zapadu Loara, Sena i Šelda, u središnjem delu Rajna, Vezer, Odra i Visla, a na istoku ravnice Njemen, Dnjepar, Don, Volga i Ural (granica). Reke u zapadnom i središnjem delu obično donjom polovinom toka teku kroz ravnicu, dok se u istočnom delu nalaze u celini.
Jezera u Evropskoj niziju su česta, ali najčešće mala. Izuzetak su obodno postavljena jezera Ladoga i Onjega i jezera u Finskoj (severna granica). Gotovo sva jezera su ledničkog porekla. Neke oblasti su posebno poznate po jezerima - Pomeranija, Mazurija, severna Rusija. U Holandiji postoji i nekoliko veštački stvorenih jezera na račun mora (npr. Zojdersko jezero).
Biljni i životinjski svet uredi
Zapadni i središnji deo Evropske nizije je nekad bio pod bujnim listopadnim šumama, od kojih je danas malo sačuvano. Najbolje očuvano šumsko područje je pod zaštitom UNESKO-a - šuma Bjalovježa između Poljske i Belorusije. U severnom delu Rusije i u Finskoj očuvane su četinarske šume. Danas je najveći deo nizije pod obradivim tlom, mahom pod žitaricama (pšenica, raž).
Naselja i aglomeracije uredi
U okviru Evropske nizije živi značajan deo evropskog stanovništva i tu je smešten niz velikih gradova od značaja ne samo za kontinent, nego i na nivou sveta. Posebno se trebaju istaći: Moskva, Pariz, Berlin, Varšava, Kijev, Amsterdam, Brisel, Hamburg, Kopenhagen, Sankt Peterburg, Roterdam, Helsinki, Minsk. Od aglomeracija potrebno istaći Rur, Randštad i Šlesku.