Zapadna Nemačka
Zapadna Nemačka je neformalno, ali najčešće korišćeno ime za Saveznu Republiku Nemačku (SRN; nem. Bundesrepublik Deutschland, BRD) od 1949. do 1990, kada SR Nemačkoj nije pripadala Istočna Nemačka. Od nemačkog ujedinjenja 1990, Savezna Republika Nemačka se jednostavno naziva Nemačka.[1]
| Savezna Republika Nemačka Bundesrepublik Deutschland Zapadna Nemačka | |||
|---|---|---|---|
| Himna Das Lied der Deutschen | |||
 Položaj SR Nemačke tokom Hladnog rata | |||
| Geografija | |||
| Prestonica | Bon | ||
| Društvo | |||
| Službeni jezik | nemački | ||
| Politika | |||
| Oblik države | savezna republika | ||
| Vladari | |||
| — Predsednik | Rihard fon Vajczeker | ||
| — Premijer | Helmut Kol | ||
| Istorija | |||
| Postojanje | |||
| — Osnivanje | 23. maj 1949. | ||
| — Ukidanje | 3. oktobar 1990. (41 god.) | ||
| Geografske i druge karakteristike | |||
| Površina | |||
| — ukupno | 248.577 km² | ||
| Stanovništvo | 63.254.000 (1990) | ||
| Valuta | nemačka marka | ||
| Zemlje prethodnice i naslednice Nemačke | |||
| Prethodnice: | Naslednice: | ||
.svg){kind=small}
|
| ||
Politička perspektiva uredi
Politički, termin Zapadna Nemačka je korišćen tek od 1945. godine, odnosno za područje tri zapadne zone isključujući Zapadni Berlin, odnosno američke, britanske i francuske okupacione zone (bez Sarlanda). Od 1948. ovo područje se nazivalo i Trizona. Godinu dana kasnije, Savezna Republika Nemačka je osnovana od 1949. do 1990. godine.[2]
Nakon Drugog svetskog rata, Nemačka je podeljena na Saveznu Republiku Nemačku (zapad) i Demokratsku Republiku Nemačku (istok). Prvobitno su obe vlade tvrdile da one predstavljaju celokupan nemački narod. Međutim, Zapadna Nemačka je tvrdila da je ona jedina nemačka vlada sa demokratskim legitimitetom. Savezna Republika Nemačka je nastala nakon poraza Nemačkog rajha u Drugom svetskom ratu pod kasnijom vlašću Savezničkih okupacionih sila u posleratnoj nemačkoj. Na podsticaj zapadnih saveznika, teritorija zapadnih zona podeljena je u (Trizone) država je reorganizovana kada je na snagu stupio osnovni zakon koji je izradio parlamentarni savet nemačke 24. maja 1949. godine. Osnovni zakon kao ustav zasnovan je na saveznim tradicijama i postavljen na slobodno demokratskoj osnovni, poredak kao osnova demokratske, socijalne i ustavne republike. Ekonomsko čudo koje je počelo kada su prevaziđene posledice rata, donelo je punu zaposlenost i povećanje prihoda za široke slojeve stanovništva, dok je nacistička prošlost u početku bila u velikoj meri potisnuta. Od 1960-ih godina usledili su procesi liberalizacije i vesternizacije, koji su se manifestovali u pokretu iz 1968. godine. Od 1970-ih pa nadalje, ekonomska situacija se pogoršavala sa stalnom osnovnom nezaposlenošću. Novi društveni pokret pojavio se, za ekološka, antinuklearna i ženska pitanja 1980-ih.[3]
Savezna Republika Nemačka je proglašena 23. maja 1949. sa Bonom, kao njenim glavnim gradom. Sastojala se od Britanske, Američke i Francuske okupacione zone. Zapadna Nemačka je proglasila potpunu suverenost nad svojom teritorijom 5. maja 1955, kada su okupacione trupe otišle, baš kao što je to bio slučaj i u Istočnoj Nemačkoj sa Crvenom armijom.[4]
Zapadna Nemačka je pristupila NATO-u 9. maja 1955, u zenitu Hladnog rata. S druge strane Istočna Nemačka je pored nje s prkosom bivstvovala kao članica Varšavskog pakta. Bivši glavni grad, Berlin, je takođe bio podeljen na Istočni Berlin i Zapadni Berlin, ali je Zapadni Berlin bio sastavni deo Zapadne Nemačke.[5]
Posle pada Berlinskog zida, 9. novembra 1989, ujedinjenje dve Nemačke je brzo aranžirano: formalno, Savezna Republika Nemačka je sebi pripojila Istočnu Nemačku, i danas se jednostavno zove Nemačka.[6] To se desilo 3. oktobra 1990, a četiri okupacione sile su se povukle 15. marta 1991. godine.[7]
Prvobitno napete odnose između Zapadne Nemačke i DDR-a tokom Hladnog rata ublažila je nova Ostpolitika, koja je okončana nakon mirne revolucije 1989. uspostavljanjem nemačkog jedinstva 3. oktobra 1990. godine.[8]
Ujedinjenje Nemačke uredi
Nakon što je Mihail Gorbačov postao generalni sekretar KPSS, odnosi između supersila postali su opušteniji. Njegovi reformski programi perestrojka (restrukturiranje) i glasnost (transparentnost) iz 1985. godine, bili su glavni podsticaj za kasniji preokret i mirnu revoluciju u DDR-u. Pozivao je državljane DDR-a da usklade politički kurs sa kursom Sovjetskog Saveza, koji je već igrao pionirsku ulogu kao „matica” komunizma. Gorbačov je takođe jasno stavio do znanja da SSSR više neće intervenisati u drugim državama, kao što je to učinio 1953. godine. Erih Honeker je odbio da vodi ovaj politički kurs.[9]
Administrativna podela uredi
Zapadna Nemačka se sastoji od Severne Rajne-Vestfalije, Hesena, Rajne-Palatinata i Sarlanda. Hesen se ponekad takođe računa kao deo Centralne Nemačke. Precizne granice, bilo prirodne ili političko-istorijske, retko se menjaju. Na osnovu jedinstva zapadno srednje nemačkih dijalekata, većinom je područje Rajne (od oblasti Rur do Ajfela) nazvano „Zapadna Nemačka“, posebno pre Hladnog rata, prvenstveno s obzirom na rajnsko−vestfalsku industrijsku oblast. U sastavu Zapadne Nemačke bile su takođe Slobodna Država Bavarska i Baden-Virtemberg.[10]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Državna struktura i politički sistem Njemačke.
- ^ Entstehung der Bundesrepublik
- ^ Bundesrepublik Deutschland - Geschichte und Perspektiven
- ^ Deutsche Teilung im Kalten Krieg
- ^ Nova armija – samo deset godina nakon rata
- ^ Politisches System und Föderalismus
- ^ „Pre 29 godina srušen Berlinski zid”. Danas. Pristupljeno 19. 1. 2022.
- ^ Nova nemačka Ostpolitik poziva na rusofobiju
- ^ Kako je Sovjetski Savez gledao na pad Berlinskog zida?
- ^ Administrativna podela Nemačke
Spoljašnje veze uredi
Mediji vezani za članak Zapadna Nemačka na Vikimedijinoj ostavi
.svg){kind=small}
