Zapadnoevropska unija

Zapadnoevropska unija (engl. Western European Union (WEU), franc. Union de l'Europe occidentale (UEO)) je evropska odbrambrena i sigurnosna organizacija osnovana Briselskim sporazumom iz 1948. godine o 50-godišnjem savezu protiv oružanih napada u Evropi i o ekonomskoj, socijalnoj i vojnoj saradnji, što se smatra zametkom NATO pakta i Evropske unije.

Zapadnoevropska unija Western European Union Union de l'Europe Occidentale
Zastava
Članstvo:10 članica 5 posmatrača 6 pridruženih članica 7 pridruženih partnera
Istorija
— Osnivanje		Briselski sporazum (17. marta 1948)
— Ukidanje		Lisabonski sporazum (17. marta 2010)

Nadležnosti Zapadnoevropske unije, stupanjem na snagu Lisabonskog sporazuma prelaze na EU. Ugovor o ZEU je ukinut u martu 2010. godine, a ona u potpunosti prestaje sa radom do jula 2011. godine.

Briselski sporazum

Briselski sporazum je potpisan od strane Ujedinjenog Kraljevstva, Francuske, Belgije, Luksemburga i Holandije 17. marta 1948. Sporazum je obuhvatao zajedničku odbrambenu strategiju, kao i ekomosko-kulturnu saradnju. 1954. primljene su i Zapadna Nemačka i Italija. Cilj organizacije je:

• da pruži pomoć među članicama u slučaju agresije
• da promoviše zajedništvo Evrope

Pokrenuti su potezi oko delimičnog spajanja Zapadnoevropske unije u Zajedničku spoljnu i inostranu agenciju Evropske unije:

• 20. novembra 1999, Havijer Solana, visoki predstavnik Zajedničke inostrane i sigurnosne agencije EUa, je takođe postavljen za generalnog sekretara Zapadnoevropske unije. Na čelu je obe organizacije sa ovlašćenjima da ovlašćena ZEU prebaci Evropskoj uniji.
• Petersberski zadatak koji je donela ZEU 1992. godine, a koji je stupio na snagu 1997. na samitu u Amsterdamu EUa, koji je postao osnova za Inostranu i sigurnosnu agenciju Evropske unije, koji je imao zadatak zajedničke politike oko humanitarnih akcija, zajednička borba u slučaju kriza, kao i za mirnodobne akcije.
• Institut za bezbednosne studije Evropske unije (The European Union Institute for Security Studies - EUISS) i Satelitskog centra Evropske unije (European Union Satellite Centre - EUSC) su zajedno nastale od delova ZEU, od Institut za bezbednosne studije Zapadnoevropske unije i Satelitskog centra Zapadnoevropske unije.

Navodno puno stapanje se trebalo desiti 2000. godine, ali od 2004. godine ZEU i dalje postoji. 21. juna 2001, Havijer Solana je izjavio da nema razloga zašto bi postojeći status zemalja koje učestvuju u ZEU menjati.

Predsedništvo

Zapadnoevropska unija ima rotirajuće predsedništvo na šest meseci. Zemlja koja je predsedavajuća Evropskom unijom je takođe predsedavajuća i Zapadnoevropske unije. Kada država koja nije članica Zapadnoevropske unije postane predsedavajuča EUom, tada prethodna zemlja koja je članica obe organizacije nastavlja obavljati funkciju predsednika. Od 1. jula 2005. predsedavajuća je Ujedinjeno Kraljevstvo, pošto je od 1. januara 2006. predsedavajuća Austrija, kao i Finska od 1. jula 2006, koja isto nije puna članica unije.

Eurofor

Eurofor [1] je borbena jedinica Zapadnoevropskog saveza koja je postala borbena u junu 1998. godine.

Na savetu ministara unije 15. maja 1995. u Lisabonu. Delegacija EUROFORa je nastala od zemalja Francuske, Italije, Španije i Portugalije.

Članstvo

Zemlje članice: Sve zemnje su članice Evropske unije i NATO saveza. Ovo su jedine članice koje ima punopravno pravo glasa. Belgija Italija Luksemburg Nemačka Ujedinjeno Kraljevstvo Francuska Holandija Španija (od 27. marta 1990) Portugalija (od 27. marta 1990) Grčka (od 1995) Zemlje posmatrači: Države Evropske unije, ali ne i NATO saveza. 1 Danska Irska Austrija (od 1995) Švedska (od 1995) Finska (od 1995) 1 Danska je izuzetak. Prema Mastrihtski sporazumom, 1992, Danska je potpisala da neće učestvovati u vojnim i sigurnosnim akcijama Evropske unije. Zbog svog članstva u obe organizacije dobila je mesto posmatrača.

Pridružene članice: Države članice NATO saveza, ali ne i Evropske unije, od tada Poljska, Mađarska i Češka su postale članice Evropske unije) Island Norveška Turska Mađarska (od 1999) Poljska (od 1999) Češka (od 1999) Pridružene partnerske zemlje: Države koji pre nisu bile članice nijedne organizacije, a koje su od 2004 članice NATO saveza, kao i Evropske unije (sem Rumunije i Bugarske čije se članstvo u EU očekuje 2007) Estonija Letonija Litvanija Slovačka Slovenija Bugarska Rumunija

Literatura

• „The Western Union and its Defence Organization”. Royal United Services Institution. Journal. 94 (576): 519—535. 1949. doi:10.1080/03071844909419583. 
• Miriam Aziz, (Robert Schumann Centre, European University Institute) Sovereignty Lost, Sovereignty Regained? Some Reflections on the Bundesverfassungsgericht’s Bananas Judgment(PDF) Constitutionalism Web-Papers, ConWEB No. 3/2003,
• Declaration Regarding the Defeat of Germany and the Assumption of Supreme Authority by Allied Powers
• Approval by Western Military Governors: THE BONN CONSTITUTION (BASIC LAW FOR THE FEDERAL REPUBLIC OF GERMANY) 12 May 1949
• Joint Resolution To Terminate the State of War Between the United States and the Government of Germany Public Law 181, 82nd Congress, Approved 19 October 1951
• Ostpolitik: The Quadripartite Agreement 3 September 1971
• Press release issued by the Registrar on the judgement in Prince Hans-Adam II of Liechtenstein v. Germany (application number 42527/98) 12 July 2001 (the judgement)
• „Appendix B—Four powers conference”, Journals of the Senate of Canada - Second session of the twenty-second Parliament (1955), Ottawa, Queen's Printer, 1955, str. 62a–62f 
  • 1. Protocol 1. on the Termination of the Occupation Regime in the Federal Republic of Germany
  • 2. Resume of the Five Schedules Attached to the Protocol on the Termination of the Occupation Regime
  • Declaration of the Federal Republic on Aid to Berlin
  • Convention on the presence of Foreign Forces in the Federal Republic of Germany
  • 5. Three-Power Declaration on Berlin
• „Appendix C—Nine powers conference”, Journals of the Senate of Canada - Second session of the twenty-second Parliament (1955), Ottawa, Queen's Printer, 1955, str. 62f–62t 
  • 1. Declaration involving Italy and the Federal Republic of Germany to accede to the Brussels Treaty
  • 2. Protocol modifying and completing the Brussels Treaty
    • Protocol No. II on Forces of Western European Union
    • Protocol No. III on the Control of Armaments
    • Protocol No. IV on the Agency of Western European Union for the Control of Armaments
  • 3. Letters with reference to the jurisdiction of the International Court of Justice from, respectively, the Governments of the Federal Republic and of Italy to the other Governments signatory of the Protocol Modifying and Completing the Brussels Treaty
    • Reply to the Letters from the Governments of the Federal Republic and of Italy to the Other Governments Signatory of the Protocol Modifying and Completing the Brussels Treaty
  • 4. Resolution on Production and Standardization of Armaments (Adopted by the Nine-Power Conference on 21 October 1954)
• „Appendix D—NORTH ATLANTIC COUNCIL”, Journals of the Senate of Canada - Second session of the twenty-second Parliament (1955), Ottawa, Queen's Printer, 1955, str. 62t–62II 
  • 1 Resolution to Implement Section IV of the Final Act of the London Conference
  • 2. Resolution of Association
  • Declaration by the Government of the Federal Republic of Germany
  • Declaration by the Governments of United States of America, United Kingdom and France
  • 3. Protocol to the North Atlantic Treaty on the Accession of the Federal Republic of Germany
  • 4 Resolution on Hesulis of the Four and Nine Power Meetings (Adopted by the North Atlantic Council on 22 October 1954)
  • Final Act of the London Conference (3 October)
    • Federal Chancellor's List – Declaration by the Powers
    • British Statement
    • Canadian Affirmation
    • German Membership of NATO – Powers' Recommendation
    • Principles of UN Charter – German Acceptance
    • Declaration by the German Federal Republic
    • Declaration by the Governments of U.S.A., U.K. and France
    • European Unity – Close Association of Britain
    • Annex 1. Draft Declaration and Draft Protocol Inviting Italy and the German Federal Republic to Accede to the Brussels Treaty

Spoljašnje veze

• (jezik: engleski) (jezik: francuski) službeni sajt unije
• (jezik: engleski) (jezik: francuski) Skupština Zapadnoevropske unije
• Historical fonds of the Western European Union at the Historical Archives of the EU in Florence
• History of NATO – the Atlantic Alliance - UK Government site
• WEU evolution: The presentation of the Eurocorps-Foreign Legion concept at the European Parliament in June 2003