Irig
Irig je gradsko naselje i sedište istoimene opštine u Sremskom okrugu. Prema popisu iz 2022. bilo je 3.901 stanovnika.
Irig | |
|---|---|
 Trg Ribara | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Autonomna pokrajina | Vojvodina |
| Upravni okrug | Sremski |
| Opština | Irig |
| Stanovništvo | |
| — 2022. | 3.901 |
| — gustina | 68/km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 06′ 09″ S; 19° 51′ 29″ I / 45.10255° S; 19.85802° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 199 m |
| Površina | 64,2 km2 |
.svg)  Irig Irig na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 22406 |
| Pozivni broj | 022 |
| Registarska oznaka | RU |
Geografija uredi
Leži na veoma važnoj saobraćajnici koja polazi od Novog Sada i preko Iriškog venca, i srednjim delom južnih obronaka Fruške gore spušta se do Rume. Poznat voćarsko-vinogradarski rejon, sa velikim vinskim podrumom.
Ima bogatu kulturnu tradiciju, a naročiti značaj ima Prva srpska čitaonica. Tradicionalne manifestacije: Dositejevi dani, Pudarski dani i drugo. Značajni turistički potencijal su i poznati fruškogorski manastiri. Ovde se nalazi Gradska celina u Irigu.
Istorija uredi
Irig je u 19. veku prometno mesto, trgovište u Sremu.
Ovde se nalaze tri pravoslavna hrama posvećeni Svetom Nikoli, Svetom Teodoru Tironu i Uspenju Bogorodice i rimokatolička crkva.
Godine 1753. u Irigu je otvorena prva osnovna škola. Učili su se u njoj jezici: nemački, latinski i slavjanoserbski. Prvi učitelj je bio Mihajlo Vladisavljević.[1] Popisane su 1811. godine u mestu tri škole sa po 28, 100 i 112 đaka.[2] Mitropolit dabrobosanski Georgije Nikolajević je u mladosti bio učitelj u Irigu.
Irig je poznat po nekadašnjoj „slepačkoj školi”, u kojoj su slepi ljudi, jedan drugom srpske narodne junačke pesme pripovedali.[3]
U Irigu su tridesetih godina 20. veka postojali: zgrada Fruškogorske vinogradarske zadruge, nova Opštinska zgrada, Zdravstvena stanica, vodovod, SK "Vitez" (fudbalski klub) i drugo.
Godine 1934. u iriškom tada novom gradskom parku bio je postavljen spomenik[4] srpskom kralju Petru I Karađorđeviću Oslobodiocu. Spomenik su podigli svojim prilozima građani, a on je delo ruku vajara Jovanovića iz Sremske Mitrovice. Irižani su na obližnjem bregu na Fruškoj gori tada postavili i „klupu kralja Aleksandra”, u spomen na njegovu posetu Irigu 1919. godine.
U Irigu je i sedište Pravoslavno-starokatoličkog Generalnog vikarijata Sv. Metoda [1] Arhivirano na sajtu Wayback Machine (29. decembar 2019), autonomnog organa Međunarodne Unije narodnih starokatoličkih Crkava, za područje Srbije.
Iriška čitaonica uredi
Prvo „Čitalište u Srba” osnovano je 1842. godine u Irigu, u srpskoj školi.[5] Inicijator je bio iguman arhimandrit krušedolski Dimitrije Krestić. Zemunski izdavač i književnik Grigorije Vozarević je tada poklonio Srpskoj čitaonici u Irigu knjigu Dositeja Obradovića, Pisma štampanu 1833. godine.
Demografija uredi
U naselju Irig živi 3.839 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,9 godina (38,1 kod muškaraca i 41,5 kod žena). U naselju ima 1.686 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,87.
Ovo naselje je uglavnom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).
 |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| Godina | Broj |
| 1787. | 4.121 |
| 1795. | 4.813 |
| 1838. | 3.559 |
| 1910. | 5.509 |
| 1991. | 4.414 |
| 2002. | 4.848 |
| m | ž |
|||
| ? | 5 | 10 | ||
| 80+ | 35 | 77 | ||
| 75—79 | 46 | 93 | ||
| 70—74 | 94 | 126 | ||
| 65—69 | 118 | 194 | ||
| 60—64 | 149 | 149 | ||
| 55—59 | 120 | 128 | ||
| 50—54 | 155 | 180 | ||
| 45—49 | 199 | 197 | ||
| 40—44 | 180 | 180 | ||
| 35—39 | 169 | 177 | ||
| 30—34 | 158 | 155 | ||
| 25—29 | 144 | 141 | ||
| 20—24 | 155 | 177 | ||
| 15—19 | 174 | 171 | ||
| 10—14 | 177 | 161 | ||
| 5—9 | 141 | 129 | ||
| 0—4 | 96 | 88 | ||
| Prosek : | 38,1 | 41,5 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 1.901 | 577 | 1.164 | 66 | 69 | 25 |
| Ženski | 2.155 | 450 | 1.161 | 414 | 104 | 26 |
| UKUPNO | 4.056 | 1.027 | 2.325 | 480 | 173 | 51 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 820 | 257 | 0 | 1 | 134 |
| Ženski | 495 | 66 | 0 | 0 | 75 |
| UKUPNO | 1.315 | 323 | 0 | 1 | 209 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 18 | 37 | 86 | 20 | 44 |
| Ženski | 4 | 5 | 65 | 13 | 9 |
| UKUPNO | 22 | 42 | 151 | 33 | 53 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 4 | 7 | 62 | 21 | 23 |
| Ženski | 15 | 12 | 44 | 33 | 107 |
| UKUPNO | 19 | 19 | 106 | 54 | 130 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 30 | 0 | 0 | 76 | |
| Ženski | 24 | 0 | 0 | 23 | |
| UKUPNO | 54 | 0 | 0 | 99 | |
Poznati Irižani uredi
Reference uredi
- ^ "Školski list", Sombor 1912.
- ^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1923.
- ^ "Školski list", Sombor 1866.
- ^ "Pravda", Beograd 25. maj 1934.
- ^ "Večernje novosti", Beograd 1916.
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
Spoljašnje veze uredi
Mediji vezani za članak Irig na Vikimedijinoj ostavi- Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
- Satelitska mapa (Wikimapia)
- Gugl satelitska mapa (Maplandia)
- Plan naselja na mapi (Mapquest)
- Zvanični sajt opštine Irig
