Istad
Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
Istad (šved. Ystad) grad je u Švedskoj, u krajnje južnom delu države. Grad je u okviru Skanskog okruga, gde je jedno od središta okruga. Istad je istovremeno i sedište istoimene opštine.
| Istad šved. Ystad | |
|---|---|
 Središte Istada sa pozorištem u sredini | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Švedska |
| Okrug | Skanski |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2010. | 18.350 |
| — gustina | 2.121,39 st./km2 |
| Aglomeracija (2012.) | 28.462 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 55° 25′ 00″ S; 13° 50′ 00″ I / 55.416667° S; 13.833333° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 0-25 m |
| Površina | 8,65 km2 |
  Istad Istad na karti Švedske | |
| Pozivni broj | +46 0411 |
| Veb-sajt | |
| www.ystad.se | |
Istad je jedno od najjužnijih naselja Švedske, pa je stoga poznato letnje turističko odredište.
Prirodni uslovi uredi
Grad Istad se nalazi u krajnje južnom delu Švedske (najjužniji grad u državi) i Skandinavskog poluostrva. Od glavnog grada države, Stokholma, grad je udaljen 660 km jugozapadno. Od prvog većeg grada, Malmea, grad se nalazi 60 km istočno.
Istad se smestio na jugozapadnoj obali Baltičkog mora. Gradsko područje je ravničarsko, a nadmorska visina se kreće 0-25 m.
Istorija uredi
Područje Istada bilo je naseljeno još u vreme praistorije. Prvi spomen današnjeg naselja vezuje se za 11. vek, kada se ovde javlja ribarsko naselje. Prvi pomen naselja pod današnjim imenom vezuje se za godinu 1244. Ubrzo je tu sagrađen i manastir - 1267. godine.
U srednjem veku naselje je, kao i ceo južni deo današnje Švedske, bio posed danskog kralja. Od njega su 1599. godine dobijena i gradska prava.
Posle sporazuma u Roskildeu 1658. godine Švedska dobija područja na današnjem jugu države, pa i današnji grad Istad.
Novi zamah Istad doživljava u drugoj polovini 19. veka sa dolaskom industrije i železnice. Ovo blagostanje traje i dan-danas.
Stanovništvo uredi
Istad je danas grad srednje veličine za švedske uslove. Grad ima oko 18.000 stanovnika (podatak iz 2010. g.), a gradsko područje, tj. istoimena opština ima oko 28.000 stanovnika (podatak iz 2012. g.). Poslednjih decenija broj stanovnika u gradu brzo raste.
Do sredine 20. veka Istad su naseljavali isključivo etnički Šveđani. Međutim, sa jačanjem useljavanja u Švedsku, stanovništvo grada je postalo šarolikije.
Privreda uredi
Danas je Istad savremeni grad sa posebno razvijenom industrijom i lučkim delatnostima. Poslednje dve decenije posebno se razvijaju trgovina, usluge i turizam. Poslednjih decenija turizam je postao okosnica razvoja grada.
Znamenitosti uredi
Istad ima dobro očuvano i prilično veliko staro gradsko jezgro, jedno od najvrednijih u Skandinaviji. Pored većih zdanja tu je mnoštvo kuća urađenih u bondruku (gradnja od drvenih greda sa ispunom od crvenih cigli).
Zbirka slika uredi
-
Glavna gradska crkva, posvećena Bogorodici -
Crkva sv. Petra, najstarija u gradu (13. vek) -
Železnička stanica u Istadu
