Leo Bruk
Leo Bruk (Rijeka Dubrovačka, 29. septembar 1910 — Čelebići, kod Konjica, 26. februar 1943) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
| leo bruk | |
|---|---|
 Leo Bruk | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 29. septembar 1910. |
| Mesto rođenja | Rijeka Dubrovačka, Austrougarska |
| Datum smrti | 26. februar 1943. (32 god.) |
| Mesto smrti | Čelebići, kod Konjica, ND Hrvatska |
| Profesija | konobar |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1924. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 24. jula 1953. |
Biografija uredi
Rođen je 29. septembra 1910. godine u Rijeci Dubrovačkoj, gde je njegov otac Franjo bio učitelj. Nakon završetka Prvog svetskog rata, njegova porodica se preselila u Mostar. Nakon završetka osnovne škole učio je konobarski zanat i kao mladi radnik se priključio revolucionarnom radničkom pokretu i u godinama pred početak Drugog svetskog rata je postao simpatizer Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).[1]
U vreme Aprilskog rata, 1941. godine, po zadatku KPJ kao Hrvat se uključio u jedinice „Mačekove zaštite”, gde je radio određenim zadacima. Nakon kapitulacije Jugoslovenske vojske pomagao je zarobljenim vojnicima da pobegnu kući. Radio je na prikupljanju naoružanja i opreme zaostale iz Jugoslovenske vojske, čiji je deo sakrivao u bazi iza svoje kuće, a kasnije predavao članovima Narodnooslobodilačkog pokreta (NOP). [2]
Aktivno je učestvovao u akcijama NOP-a u okupiranom Mostaru, a u toku 1941. godine je postao član KPJ. Decembra 1941. godine, zajedno sa dvojicom drugova, rasturao je partijske letke po gradu i tada upao u policijsku zasedu. Jedan policajac je tada iskočio pre Lea, ali ga je on oborio i oteo mu pištolj, a potom pobegao. Nakon ovog događaja, Leo više nije mogao da ostane u gradu pa je morao da ode u partizane u Konjički bataljon (kasnije nazvan Mostarski), koji je delovao na području gornjeg toka Neretve.[2]
Već u prvim borbama, početkom 1942. godine Leo se u bataljonu istakao kao hrabar i sposoban borac, zbog čega je ubrzo bio postavljen za komandira Treće čete. Takođe, poveravali su mu najteže i najodgovornije zadatke — nakon Treće neprijateljske ofanzive, jula 1942. godine Štab bataljona ga je zajedno sa dvojicom boraca uputio kao kurira u Vrhovni štab NOV i POJ, gde je imao priliku da lično upozna Vrhovnog komandanta Josipa Broza Tita i da se susretne sa borcima Prve proleterske udarne brigade od kojih su dobili teški mitraljez „Bredu”.[3] Nakon toga se pod teškim uslovima se vratio u bataljon. Avgusta 1942. godine Mostarski bataljon je uključen u sastav tada formirane Desete hercegovačke udarne brigade.[2]
Kao politički delegat mitraljeskog voda, istakao se u borbama tokom Četvrte neprijateljske ofanzive — kod Jajca, Žepča i Prozora. Jedno vreme je bio na dužnosti komandanta bataljona, a nakon zauzimanja Prozora, februara 1943. godine pri Štabu Treće udarne divizije formirana je tenkovska jedinica. Leo je tada sa još nekoliko istaknutih boraca Desete hercegovačke brigade bio prebačen u ovu tenkovsku jedinicu i postavljen za mitraljesca na tenku.[2]
Jedinice Treće udarne divizije — Deseta hercegovačka, Peta crnogorska i Prva dalmatinska brigada su otpočele napada na nemačke i četničke snage u Konjicu. Nakon više uzastopnih napada i zbog pogoršanja situacije kod Prozora, 26. februara napad je bio prekinut. U ovim borbama je pod neposrednom komandom Vrhovnog štaba delovala i tenkovska jedinica Treće udarne divizije, u kojoj se nalazio Leo. Poginuo je 26. februara 1943. godine kao vođa tenka i mitraljezac u borbama u blizini sela Čelebići, kod Konjica.[2][4]
Ukazom predsednika FNR Jugoslavije Josipa Broza Tita, 24. jula 1953. godine, proglašen je za narodnog heroja.[2]
Reference uredi
- ^ Narodni heroji Jugoslavije 1982, str. 119.
- ^ a b v g d đ Narodni heroji Jugoslavije 1982, str. 120.
- ^ Ćemalović 1986, str. 108.
- ^ Ćemalović 1986, str. 174.
Literatura uredi
- Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982.
- Ćemalović, Enver (1986). Mostarski bataljon. Mostar.
