Makiš

Makiš
Makiš;
Administrativni podaci
Grad	Beograd
Opština	Čukarica
Stanovništvo
— 2011.	1.217
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 46′ 09″ S; 20° 21′ 47″ I / 44.7690338° S; 20.3629573° I
	Makiš Makiš na karti Grada Beograda

Makiš je šuma i naselje u Beogradu i pripada opštini Čukarica, udaljen 11,8 km od centra Beograda.^[1]

Makiš obiluje bujnom vegetacijom, pa se kroz njegov najveći deo protežu močvarne šume, veći broj manjih vodotokova, kao i veštačkih kanala koji su izgrađeni u vreme Drugog svetskog rata. Severni deo naselja je poznat kao „Jedek“, zapadni kao „Ašinica“, a centralni deo kao „Veliko Okno“. Od stambenih objekata u Makišu preovladavaju kuće i splavovi uz reku Savu. Prema popisu stanovništva u Srbiji 2011. godine, naselje je imalo 1217 stanovnika.^[2]

Lokacija

Makiš se nalazi u neposrednoj blizini Ade Ciganlije. Okružuju ga Sava na zapadu, Savsko jezero na severu, Čukarica i Čukarička padina na severoistoku, Žarkovo na istoku, Železnik na jugu i Ostružnica na jugozapadu.^[3]

Stanovništvo

Broj stanovništva Makiša kroz istoriju:^[4]^[5]^[6]^[7]

1981 ― 946
1991 ― 953
2002 ― 1379
2011 ― 1217

Saobraćaj i privreda

Kroz Makiš prolaze bitni putevi u saobraćaju Beograda kao što su Savska magistrala i Obrenovački drum. U Makišu, na Belim vodama (Žarkovo) nalaze se i fabrike pijaće vode „Makiš 1“ i „Makiš 2“ čiji proizvodni pogoni snabdevaju čitav grad Beograd pijaćom vodom.^[8]. Ovde se nalazi i jedna od najvećih ispostava JKP Beogradski vodovod i kanalizacija. U Makišu se nalazi Ranžirna stanica Beograd (Makiš)^[9] koja služi za međunarodni transport sa centralizovanim automatskim upravljanjem i kontrolom saobraćaja i dnevnim kapacitetom od 600 vagona. Ranžirna stanica Beograd — Makiš je najveća ranžirna stanica u jugoistočnoj Evropi. Stanica se nalazi na međunarodnom magistralnom Koridoru 10 i ima centralno mesto u beogradskom železničkom čvoru. Dužina koloseka u stanici iznosi 70 kilometara i 224 metara. Prvi radovi na izgradnji ove stanice počeli su 1956. godine, a 1980. godine stanica dobija svoj konačan izgled i informacioni sistem za praćenje teretnih kola u stanici.

Do naselja Makiš se gradskim prevozom koje obezbeđuje GSP Beograd može stići autobusima:

Linija 54 Miljakovac 1 — MZ Makiš.^[10]
Linija 91 Beograd na vodi — Ostružnica /Novo naselje/.^[11]
Linija 92 Beograd na vodi — Ostružnica /Karaula/.^[12]
Linija 511 Beograd na vodi — Sremčica.^[13]
Linija 551 Beograd na vodi — Sremčica.^[14]
Linija 553 Beograd na vodi — Rucka.^[15]

Sport

U Makišu, preko puta Ade Ciganlije, nalazi se sportski centar Ministarstva unutrašnjih poslova Makiš poznat i kao stadion FK Policajac.

Klub je osnovan 1946. godine pod imenom FK Milicionar na inicijativu ljubitelja fudbala unutar beogradske policije. Bio je uzorno organizovan, bez obzira u kom se rangu takmičenja nalazio. Često su fudbaleri koji su igrali za ovaj klub bili pripadnici MUP-a Srbije. Klupska boja bila je plava, dok su u novije vreme crvena i narandžasta prihvaćene kao rezervne boje kluba. Kapacitet stadiona FK Policajac je 4.000 gledalaca. Nažalost, klub se više ne takmiči.

U Makišu se takođe nalaze i stadioni FK Žarkovo (nedaleko od pogona BVK), FK Lokomotiva (na Ranžirnoj stanici), kao i igralište FK Komgrap (na Starom obrenovačkom drumu).

Poplava u Makišu

Tokom poplave u Srbiji 2014. godine na velikom udaru vode našao se i Makiš. Okružen rekom Savom na zapadu, Savskim jezerom na severu, naselju je pretilo da nestane pod vodom.^[16]. Zahvaljujući velikom broju dobrovoljaca i radnicima javnih komunalnih preduzeća koji su punili džakove sa peskom i pravili nasip duž obale, Makiš je prošao gotovo neoštećen. Izbegnuto je i prodiranje vode u pogone fabrike za pijaću vodu koja snabdeva čitav Beograd.^[17]

Istorija

Beograd se snabdeva podzemnom vodom iz Makiša od 1892, s tim što je, kao "gvožđevitu", bilo potrebno dodatno tretirati.^[18] Novi bunari su bušeni npr. 1923, kada je postavljana i cev promera 600 mm i dužine 1.600 m.^[19]

Naselje Makiš je nastajalo 1930-tih, sa preko 500 domova pokraj Obrenovačkog puta. Opisivano je kao bednije od jataganmalskog, do 1934. je bilo u žarkovačkoj opštini, a zatim u okviru Beograda.^[20] Bilo je redovno plavljeno,^[21]^[22] mada je početkom 1938. postavljena pumpa sa sifonom preko koga je odvođena voda.^[23] Pored malih kuća, tu se nalazio i privatni laboratorijum "Dezinsektor" oko koga je 1937. nastala kontroverza nakon trovanja jednog radnika.^[24] Predajnik Radio Beograda od 20 kilovata je osvećen 2. avgusta 1937.

U vreme 2. svetskog rata, prokopavani su kanali radi odvodnjavanja vode i poljoprivrede.^[25] Srpsko izdavačko preduzeće i nemačke novine "Donaucajtung" su imali imanje u Makišu - u oktobru 1943. su priredili praznik žetve.^[26]

Vidi još

Reference

^ Udaljenost Makiša od centra Beograda na gugl mapama
^ Popis stanovništva u Srbiji 2011. godine
^ Makiš na mapi grada Beograda
^ Osnovni skupovi stanovništva u zemlji – SFRJ, SR i SAP, opštine i mesne zajednice 31.03.1981, tabela 191. Savezni zavod za statistiku (txt file). 1983.
^ Stanovništvo prema migracionim obeležjima – SFRJ, SR i SAP, opštine i mesne zajednice 31.03.1991, tabela 018. Savezni zavod za statistiku (txt file).
^ Popis stanovništva po mesnim zajednicama, Saopštenje 40/2002, page 4. Zavod za informatiku i statistiku grada Beograda. 26. 07. 2002.
^ Stanovništvo po opštinama i mesnim zajednicama, Popis 2011. Grad Beograd – Sektor statistike (xls file). 23. 04. 2015.
^ Počeo da radi Makiš 2: Beograd rešio probleme s pijaćom vodom („Blic“, 5. septembar 2014)
^ Srce srpske železnice je u Makiškom polju od 1970. godine. kaldrma.rs
^ GSP Beograd, linija 54
^ GSP Beograd, linija 91
^ GSP Beograd, linija 92
^ GSP Beograd, linija 511
^ GSP Beograd, linija 551
^ GSP Beograd, linija 553
^ I Makis pod vodom 54 („Srbija Danas“, 17. maj 2014)
^ „Volonteri brane Makiš!(„Press Online“, 17. maj 2014)”. Arhivirano iz originala 06. 03. 2017. g. Pristupljeno 06. 03. 2017.
^ "Politika", 30. jun 1922, str. 7
^ "Ilustrovani list"; br. 50 1923; str. 1 i 3
^ "Politika", 21. jul 1935
^ "Politika", 17. jan. 1941
^ "Politika", 21. mart 1941
^ "Politika", 25. feb. 1938
^ "Politika", 23. feb. 1937 i neki raniji brojevi
^ "Srpski narod", 10. april 1943
^ "Kolo", 16. okt. 1943

Spoljašnje veze

[1] Udaljenost Makiša od centra Beograda na gugl mapama

[2] Popis stanovništva u Srbiji 2011. godine

[3] Makiš na mapi grada Beograda

[4] Osnovni skupovi stanovništva u zemlji – SFRJ, SR i SAP, opštine i mesne zajednice 31.03.1981, tabela 191. Savezni zavod za statistiku (txt file). 1983.

[5] Stanovništvo prema migracionim obeležjima – SFRJ, SR i SAP, opštine i mesne zajednice 31.03.1991, tabela 018. Savezni zavod za statistiku (txt file).

[6] Popis stanovništva po mesnim zajednicama, Saopštenje 40/2002, page 4. Zavod za informatiku i statistiku grada Beograda. 26. 07. 2002.

[7] Stanovništvo po opštinama i mesnim zajednicama, Popis 2011. Grad Beograd – Sektor statistike (xls file). 23. 04. 2015.

[8] Počeo da radi Makiš 2: Beograd rešio probleme s pijaćom vodom („Blic“, 5. septembar 2014)

[9] Srce srpske železnice je u Makiškom polju od 1970. godine. kaldrma.rs

[10] GSP Beograd, linija 54

[11] GSP Beograd, linija 91

[12] GSP Beograd, linija 92

[13] GSP Beograd, linija 511

[14] GSP Beograd, linija 551

[15] GSP Beograd, linija 553

[16] I Makis pod vodom 54 („Srbija Danas“, 17. maj 2014)

[17] „Volonteri brane Makiš!(„Press Online“, 17. maj 2014)”. Arhivirano iz originala 06. 03. 2017. g. Pristupljeno 06. 03. 2017.

[18] "Politika", 30. jun 1922, str. 7

[19] "Ilustrovani list"; br. 50 1923; str. 1 i 3

[20] "Politika", 21. jul 1935

[21] "Politika", 17. jan. 1941

[22] "Politika", 21. mart 1941

[23] "Politika", 25. feb. 1938

[24] "Politika", 23. feb. 1937 i neki raniji brojevi

[25] "Srpski narod", 10. april 1943

[26] "Kolo", 16. okt. 1943

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]