Makiš
Makiš je šuma i naselje u Beogradu i pripada opštini Čukarica, udaljen 11,8 km od centra Beograda.[1]
Makiš | |
|---|---|
 | |
| Administrativni podaci | |
| Grad | Beograd |
| Opština | Čukarica |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  1.217 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 46′ 09″ S; 20° 21′ 47″ I / 44.7690338° S; 20.3629573° I |
  Makiš Makiš na karti Grada Beograda | |
Makiš obiluje bujnom vegetacijom, pa se kroz njegov najveći deo protežu močvarne šume, veći broj manjih vodotokova, kao i veštačkih kanala koji su izgrađeni u vreme Drugog svetskog rata. Severni deo naselja je poznat kao „Jedek“, zapadni kao „Ašinica“, a centralni deo kao „Veliko Okno“. Od stambenih objekata u Makišu preovladavaju kuće i splavovi uz reku Savu. Prema popisu stanovništva u Srbiji 2011. godine, naselje je imalo 1217 stanovnika.[2]
Lokacija uredi
Makiš se nalazi u neposrednoj blizini Ade Ciganlije. Okružuju ga Sava na zapadu, Savsko jezero na severu, Čukarica i Čukarička padina na severoistoku, Žarkovo na istoku, Železnik na jugu i Ostružnica na jugozapadu.[3]
Stanovništvo uredi
Saobraćaj i privreda uredi
Kroz Makiš prolaze bitni putevi u saobraćaju Beograda kao što su Savska magistrala i Obrenovački drum. U Makišu, na Belim vodama (Žarkovo) nalaze se i fabrike pijaće vode „Makiš 1“ i „Makiš 2“ čiji proizvodni pogoni snabdevaju čitav grad Beograd pijaćom vodom.[8]. Ovde se nalazi i jedna od najvećih ispostava JKP Beogradski vodovod i kanalizacija. U Makišu se nalazi Ranžirna stanica Beograd (Makiš) koja služi za međunarodni transport sa centralizovanim automatskim upravljanjem i kontrolom saobraćaja i dnevnim kapacitetom od 600 vagona. Ranžirna stanica Beograd — Makiš je najveća ranžirna stanica u jugoistočnoj Evropi. Stanica se nalazi na međunarodnom magistralnom Koridoru 10 i ima centralno mesto u beogradskom železničkom čvoru. Dužina koloseka u stanici iznosi 70 kilometara i 224 metara. Prvi radovi na izgradnji ove stanice počeli su 1956. godine, a 1980. godine stanica dobija svoj konačan izgled i informacioni sistem za praćenje teretnih kola u stanici.
Do naselja Makiš se gradskim prevozom koje obezbeđuje GSP Beograd može stići autobusima:
- Linija 54 Miljakovac 1 — MZ Makiš.[9]
- Linija 91 Beograd na vodi — Ostružnica /Novo naselje/.[10]
- Linija 92 Beograd na vodi — Ostružnica /Karaula/.[11]
- Linija 511 Beograd na vodi — Sremčica.[12]
- Linija 551 Beograd na vodi — Sremčica.[13]
- Linija 553 Beograd na vodi — Rucka.[14]
Sport uredi
U Makišu, preko puta Ade Ciganlije, nalazi se sportski centar Ministarstva unutrašnjih poslova Makiš poznat i kao stadion FK Policajac.
Klub je osnovan 1946. godine pod imenom FK Milicionar na inicijativu ljubitelja fudbala unutar beogradske policije. Bio je uzorno organizovan, bez obzira u kom se rangu takmičenja nalazio. Često su fudbaleri koji su igrali za ovaj klub bili pripadnici MUP-a Srbije. Klupska boja bila je plava, dok su u novije vreme crvena i narandžasta prihvaćene kao rezervne boje kluba. Kapacitet stadiona FK Policajac je 4.000 gledalaca. Nažalost, klub se više ne takmiči.
U Makišu se takođe nalaze i stadioni FK Žarkovo (nedaleko od pogona BVK), FK Lokomotiva (na Ranžirnoj stanici), kao i igralište FK Komgrap (na Starom obrenovačkom drumu).
Poplava u Makišu uredi
Tokom poplave u Srbiji 2014. godine na velikom udaru vode našao se i Makiš. Okružen rekom Savom na zapadu, Savskim jezerom na severu, naselju je pretilo da nestane pod vodom.[15]. Zahvaljujući velikom broju dobrovoljaca i radnicima javnih komunalnih preduzeća koji su punili džakove sa peskom i pravili nasip duž obale, Makiš je prošao gotovo neoštećen. Izbegnuto je i prodiranje vode u pogone fabrike za pijaću vodu koja snabdeva čitav Beograd.[16]
Istorija uredi
Beograd se snabdeva podzemnom vodom iz Makiša od 1892, s tim što je, kao "gvožđevitu", bilo potrebno dodatno tretirati.[17] Novi bunari su bušeni npr. 1923, kada je postavljana i cev promera 600 mm i dužine 1.600 m.[18]
Naselje Makiš je nastajalo 1930-tih, sa preko 500 domova pokraj Obrenovačkog puta. Opisivano je kao bednije od jataganmalskog, do 1934. je bilo u žarkovačkoj opštini, a zatim u okviru Beograda.[19] Bilo je redovno plavljeno,[20][21] mada je početkom 1938. postavljena pumpa sa sifonom preko koga je odvođena voda.[22] Pored malih kuća, tu se nalazio i privatni laboratorijum "Dezinsektor" oko koga je 1937. nastala kontroverza nakon trovanja jednog radnika.[23] Predajnik Radio Beograda od 20 kilovata je osvećen 2. avgusta 1937.
U vreme 2. svetskog rata, prokopavani su kanali radi odvodnjavanja vode i poljoprivrede.[24] Srpsko izdavačko preduzeće i nemačke novine "Donaucajtung" su imali imanje u Makišu - u oktobru 1943. su priredili praznik žetve.[25]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Udaljenost Makiša od centra Beograda na gugl mapama
- ^ Popis stanovništva u Srbiji 2011. godine
- ^ Makiš na mapi grada Beograda
- ^ Osnovni skupovi stanovništva u zemlji – SFRJ, SR i SAP, opštine i mesne zajednice 31.03.1981, tabela 191. Savezni zavod za statistiku (txt file). 1983.
- ^ Stanovništvo prema migracionim obeležjima – SFRJ, SR i SAP, opštine i mesne zajednice 31.03.1991, tabela 018. Savezni zavod za statistiku (txt file).
- ^ Popis stanovništva po mesnim zajednicama, Saopštenje 40/2002, page 4. Zavod za informatiku i statistiku grada Beograda. 26. 07. 2002.
- ^ Stanovništvo po opštinama i mesnim zajednicama, Popis 2011. Grad Beograd – Sektor statistike (xls file). 23. 04. 2015.
- ^ Počeo da radi Makiš 2: Beograd rešio probleme s pijaćom vodom („Blic“, 5. septembar 2014)
- ^ GSP Beograd, linija 54
- ^ GSP Beograd, linija 91
- ^ GSP Beograd, linija 92
- ^ GSP Beograd, linija 511
- ^ GSP Beograd, linija 551
- ^ GSP Beograd, linija 553
- ^ I Makis pod vodom 54 („Srbija Danas“, 17. maj 2014)
- ^ „Volonteri brane Makiš!(„Press Online“, 17. maj 2014)”. Arhivirano iz originala 06. 03. 2017. g. Pristupljeno 06. 03. 2017.
- ^ "Politika", 30. jun 1922, str. 7
- ^ "Ilustrovani list"; br. 50 1923; str. 1 i 3
- ^ "Politika", 21. jul 1935
- ^ "Politika", 17. jan. 1941
- ^ "Politika", 21. mart 1941
- ^ "Politika", 25. feb. 1938
- ^ "Politika", 23. feb. 1937 i neki raniji brojevi
- ^ "Srpski narod", 10. april 1943
- ^ "Kolo", 16. okt. 1943
