Mitropolit karlovački Vićentije
Vićentije Popović (Hadži-Lavić ili Hadžilavić) (Janjevo — Sremski Karlovci, 23. oktobar 1725) bio je srpski pravoslavni mitropolit karlovački od 1713. do 1725. godine.[1]
| Vićentije Popović (Hadži-Lavić) | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Mesto rođenja | Janjevo, Otomansko carstvo |
| Datum smrti | 23. oktobar 1725. |
| Mesto smrti | Sremski Karlovci, Habzburška monarhija |
| Episkop budimski | |
| Godine | (1708-1713) |
| Mitropolit karlovački | |
| Godine | (1713-1725) |
Poreklo uredi
Mitropolit Vićentije, sin daskala (učitelja) Lava, rođen je u Janjevu na Kosovu i zamonašen u Peći. Kao i svi prvi mitropoliti karlovački, i Vićentije je svoju karijeru tekao u dvoru pećkih patrijaraha. Protosinđel kir Vikentije Popović Hadži Lavić "ot Janjeva" jeromonah, postriženik Pećke velike crkve izabran je 7. januara 1708. godine za episkopa budimskog.[2]
Episkop budimski uredi
Za episkopa budimskog izabran je 7. januara 1708. godine. Saborna crkva u Budimu bila je proglašena stavropigijom od strane patrijarha Arsenija III te su prava budimskih episkopa, kada je bila u pitanju crkvena opština budimska, bila donekle ograničena. Kad je došlo do sukoba između episkopa Vićentija i Budimaca.
Mitropolit karlovački uredi
Na crkveno-narodnom saboru koji je 6. maja 1713. godine održan u Srmskim Karlovcima,[3] Bikentije Popović je izabran za karlovačkog mitropolita.[4] Karlovačku mitropoliju koja je dobila svog novog mitropolita, srpski patrijarh patrijarh Mojsije (Rajović) je u svom pismu od 18. juna 1714. godine nazvao „prvonačalnom“.
Između mitropolita Vićentija i patrijarha Mojsija (Rajovića) „postojali su vrlo živi odnosi“ i međusobno poštovanje. U sporu 1718. godine između karlovačkog mitropolita Vićentija (Popovića) i beogradskog Mojsija (Petrovića) obojica su se obratili patrijarhu Mojsiju u Peć. On je 22. marta 1719. godine iz Novog Pazara ovako savetovao Vićentija na međusobno izmirenje. Da bi se isto što pre i što potpunije izvelo, s obzirom na narodne i crkvene potrebe Srba pod Austrijskim carstvom izvelo, patrijarh je poslao, kao svoga punomoćnika i posrednika, raškog mitropolita Arsenija. On je uspeo da potpuno izmiri zavađene mitropolite, te su oni od tada u prijateljskoj zajednici preduzimali sve važnije poslove crkveno-narodnog života tako da je patrijarh u svojoj gramati od 15. avgusta 1721. godine bez ikakve bojazni od kakvih unutrašnjih trzavica, mogao odrediti i odredio je: da se posle smrti mitropolita Vikćentija imaju spojiti obe autonomne mitropolije, Karlovačka i Beogradska, u jednu Slaveno-srpsku mitropoliju sa sedištem u Beogradu, kao „starom prestolnom gradu Servijskoj kraljevini“.
Kada je mitropolit Vićentije paralizovan, a potom zbog paralize i onemeo (stoga prozvan „Vićentije nemi"), njegovim poslovima je upravljao egzarh Vićentije Jovanović, potonji mitropolit. On je mnogo doprineo da narodni sabor u Novom Sadu, 8. septembra 1722. godine, donese jednoglasan zaključak u kome se, između ostalog, kaže umesto obolelog mitropolita njega menja Mitropolit beogradski Mojsije Petrović.
Mitropolit Vićentije umro je 23. oktobra 1725. godine u Karlovcima, a sahranjen je u manastiru Krušedolu.
Zasluge uredi
Bio je carski i kraljevski savetnik austrijskog cara Karla VI. Uspeo je da opšte srpske privilegije potvrdi isti vladar. Podigao je prvi mitropolijski dvor - rezidenciju u Karlovcima.[4]
Mitropolt Vićentije izdašno je pomagao Pećku patrijaršiju i druge manastire. Patrijarh Mojsije mu se 18. marta 1724. godine zahvalio na poslatom krstu, a mitropolit raški Arsenije ga je podsetio na obećani pokrov za ćivot svetog Stefana Prvovenčanog u manastiru Studenici. Patrijarh Mojsije je preporučio mitropolitu Vićentiju hilandarske i dečanske monahe za skupljanje milostinje.
Fruškogorskim manastirima poklonio je razne crkvene utvari i knjige, a nastojavao je da se obnavljaju i nabavljaju knjige za potrebe parohijskih i manastirskih hramova. Kao nekada mitropolit Isaija (Đaković), i mitropolit Vićentijeje pokrenuo pitanje učešća Srba u ugarskom saboru svojom predstavkom od 30. oktobra 1714, u ime celog srpskog naroda pod austrougarskom vlašću, tražeći da se srpskim narodnim izaslanicima dozvoli mesto i glas u ugarskom zemaljskom saboru.
Reference uredi
Literatura uredi
- Slijepčević, Đoko M. (1966). Istorija Srpske pravoslavne crkve. knj. 2. Minhen: Iskra.
- Veselinović, Rajko L. (1986). „Narodnocrkvena i privilegijska pitanja Srba u Habsburškoj Monarhiji 1699—1716. godine”. Istorija srpskog naroda. knj. 4, sv. 1. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 39—54.
- Vuković, Sava (1996). Srpski jerarsi od devetog do dvadesetog veka. Evro, Unireks, Kalenić.
- Točanac, Isidora (2008). Srpski narodno-crkveni sabori (1718-1735). Beograd: Istorijski institut SANU.
- Isdora Točanac: Pet pisama karlovačkog mitropolita Vićentija Popovića iz 1719. godine, Mešovita građa (Miscellanea) 24 (2005) 19-30.
- Isidora Točanac; Pisma karlovačkog mitropolita Vićentija Popovića iz Beča (1719-1720), Mešovita građa (Miscellanea) 31 (2010) 137-148.
