Mustafa Pašić
Mustafa Mujo Pašić (Mostar, 16. oktobar 1906 — Glavatičevo, kod Konjica, 16. jun 1942), revolucionar i učesnik Narodnooslobodilačke borbe.
| mustafa pašić | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 16. oktobar 1906. |
| Mesto rođenja | Mostar,  Austrougarska |
| Datum smrti | 16. jun 1942. (35 god.) |
| Mesto smrti | Glavatičevo, kod Konjica,  ND Hrvatska |
| Profesija | bravarski radnik |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1925. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Služba | NOV i PO Jugoslavije |
Biografija uredi
Rođen je 16. oktobra 1906. godine u Mostaru. Osnovnu školu i bravarski zanat je izučio u rodnom mestu, gde se kao mladi radnik priključio revolucionarnoj radničkoj omladini. Bio je aktivan i u sindikalnom pokretu, a 1925. godine je postao član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Kao poznati mostarski komunista, 1929. godine, nakon uvođenja šestojanuarske diktature bio je uhapšen i od Državnog suda za zaštitu države osuđen na pet godina zatvora.[1][2]
Za vreme izdržavanja zatvorske kazne u Lepoglavi i Sremskoj Mitrovici, aktivno je učestvovao u političkom životu političkih zatvorenika-komunista i u njima učestvovao u štrajkovima i drugim akcijama, za poboljšanje uslova života zatvorenika. Zbog učešća u jednom takvom štrajku, 1934. godine bio je osuđen na još dve godine zatvora. Godine 1936. nakon sedam godina provedenih u zatvoru, vratio se u rodni Mostar, gde je nastavio sa partijskim i revolucionarnim radom.[1][2]
Aktivno je radio na organizovanju i obnavljanju partijskih organizacija u Hercegovini, kao i oživljavanju sindikalnog pokreta i aktiviranju omladine i omladinskih organizacija. Veliku pažnju je posvećivao uticaju KPJ na masovne organizacije i političkom radu na selu. Na Pokrajinskoj konferenciji PK KPJ za Bosnu i Hercegovinu, jula 1938. godine je bio izabran u privremeno rukovodstvo Pokrajinskog komiteta KPJ za Bosnu i Hercegovinu. Potom je 1939. godine postao sekretar Mesnog komiteta KPJ za Mostar, a nedugo potom je prešao na dužnost sekretara Oblasnog komiteta KPJ za Hercegovinu.[1]
Jula 1940. godine je učestvovao na Petoj pokrajinskoj konferenciji KPJ za Bosnu i Hercegovinu, održanoj u Sarajevu i bio izabran za člana Pokrajinskog komiteta KPJ za Bosnu i Hercegovinu. U oktobru iste godine učestvovao je na Petoj zemaljskoj konferenciji KPJ, održanoj u Zagrebu.[1][2]
U toku avgusta i septembra 1940. godine, bio je jedan od organizatora generalnog štrajka mostarskih radnika, zbog čega je morao napustiti Mostar i jedno vreme živeti u Sarajevu, da ne bih ponovo bio uhapšen. Tokom boravka u Sarajevu, nastavio je sa političkom aktivnošću, delujući među sarajevskim radnicima.[1]
Posle okupacije Jugoslavije, 1941. godine od strane Pokrajinskog komiteta KPJ za Bosnu i Hercegovinu bio je određen za političkog komesara Oblasnog vojnog štaba za Hercegovinu. Zajedno sa dr Safetom Mujićem, koji je bio komandant Oblasnog vojnog štaba i grupom boraca, jula 1941. godine je napustio Mostar i otišao u blizinu Boračkog jezera, gde je trebalo da formiraju partizanski odred. Mesto njihovog boravka, otkrile su ustaše i razbije grupu. Tada se ponovo vratio u Mostar, ali je zbog neuspeha da formiraju odred, zajedno sa dr Mujićem bio smenjen sa svih partijskih funkcija.[1]
Septembra 1941. godine je napustio Mostar i priključio se Konjičkom partizanskom bataljonu, koji je bio u sastavu Severnohercegovačkog partizanskog odreda. U bataljonu se nalazio na dužnosti političkog komesara jedne čete.[1][2] Polovinom juna 1942. godine, u nekoliko četa Konjičkog bataljona, je došlo do serije četničkih pučeva, jer su pojedini partizanski borci, bili izloženi četničkoj propagandi protiv Narodnooslobodilačkog pokreta. Ovi pučevi izvršeni su u selima Glavatičevu, Zijemlju, Bijeloj i Blacama, u okolini Konjica i tada je ubijeno preko 30, a zarobljeno 12 partizana, dok su drugi uglavnom uspeli da se spasu bekstvom.[3]
Da bi izbegao četnički puč, Mustafa je 16. juna 1942. godine, zajedno sa zamenikom komandanta bataljona Ilijom Kukićem i grupom pouzadnih boraca, napustio Glavatičevo i krenuo prema Boračkom jezeru. Prilikom prelaska Neretve, u blizini sela Ribari, grupa je naišla na četničku zasedu, koja je na njih otvorila vatru. Mustafa je poginuo na licu mesta, a odmah do njega je poginuo i španski borac Eugen Lesel „Johan Španac“ (1906—1942), koji mu je prišao u pomoć.[3]
Reference uredi
Literatura uredi
- Enciklopedija Jugoslavije (šesti tom). JLZ Zagreb 1965. godina.
- Leksikon Narodnooslobodilačkog rata i revolucije u Jugoslaviji 1941-1945 (drugi tom). „Narodna knjiga“ Beograd i „Partizanska knjiga“ Ljubljana, 1980. godina.
- Enver Ćemalović Mostarski bataljon. Mostar 1986. godina.
