Википедија

Piter Bruk

Piter Stiven Pol Bruk, CH, CBE (engl. Peter Stephen Paul Brook; London, 21. mart 1925 — Pariz, 2. jul 2022) bio je engleski pozorišni i filmski režiser koji je živeo u Francuskoj od ranih 1970-ih. Dobitnik je više nagrada Toni i Emi, nagrade Lorens Olivije, japanske nagrade Praemium Imperiale i italijanske Prix Italia. Nazivaju ga „našim najvećim živim pozorišnim rediteljem“.[1]

Piter Bruk
Piter Bruk, novembar 2009
Lični podaci
Puno imePiter Stiven Pol Bruk
Datum rođenja(1925-03-21)21. mart 1925.
Mesto rođenjaLondon, Ujedinjeno Kraljevstvo
Datum smrti2. jul 2022.(2022-07-02) (97 god.)
Mesto smrtiPariz, Francuska
Rad
Aktivni period1943—2022
www.newspeterbrook.com
Veza do IMDb-a

Sa Royal Shakespeare Company (RSC), Bruk je režirao prvu produkciju filma Mara/Sad na engleskom jeziku 1964. godine. Prebacio se na Brodvej 1965. godine i osvojio nagradu Toni za najbolju predstavu, i proglašen najboljim režiserom.

Detinjstvo i mladost uredi

Bruk je rođen u oblasti Ternam Grin u Čiziku u Londonu, kao drugi sin Simona Bruka i njegove supruge Ajde (Jansen), litvanskih jevrejskih imigranata iz Letonije.[2][3] Njegov stariji brat bio je psihijatar i psihoterapeut Aleksis Bruk (1920—2007).[4] Njegov prvi rođak bio je Valentin Pluček, glavni direktor Moskovskog satiričnog pozorišta.[5] Bruk se školovao u Vestminster školi, Grešamovoj školi i Magdalin koledžu, Oksford.

Karijera uredi

 
Théâtre des Bouffes du Nord, Pariz

Bruk je režirao Doktora Fausta, svoju prvu produkciju, 1943. godine u pozorištu Torč u Londonu, a zatim je u Šantikler pozorištu 1945. godine obnovio Paklenu mašinu. 1947. odlazi u Stratford na Ejvonu kao pomoćnik režisera Romea i Julije i Love's Labour's Lost. Od 1947. do 1950. bio je direktor produkcije u Kraljevskoj operi u Londonu. Njegov rad tamo obuhvatio je vrlo kontroverznu postavku Salome Riharda Štrausa sa scenografijom Salvadora Dalija, i uspešnu režiju Pučinijeve opere Boemi koristeći setove datirane iz 1899. Usledilo je povećanje broja njegovih scenskih i filmskih dela kao producenta i režisera. Dark of the Moon, Hauarda Ričardsona (1948–49), u Ambasadorskom teatru u Londonu, bila je rana produkcija kojoj su se veoma divili.[traži se izvor]

Bruk je 1970. godine sa Mišlin Rozan osnovao Međunarodni centar za pozorišna istraživanja, multinacionalnu kompaniju glumaca, plesača, muzičara i drugih, koja je ranih 1970-ih mnogo putovala po Bliskom istoku i Africi. Sedište mu je u Parizu u Bouffes du Nord theatre od 1974.[6] Najavio je 2008. godine da će podneti ostavku na mesto umetničkog direktora Bouffes du Nord theatre, započinjući te godine trogodišnju primopredaju Olivijeu Manteu i Olivijeu Pubelu.[7]

Uticaji uredi

Bruk je bio pod uticajem dela Antonena Artoa i njegovih ideja za Pozorište surovosti. Najveći uticaj na njega, međutim, imala je Džoan Litlvud. Bruk ju je opisao kao "najcenjenijeg režisera u Britaniji sredinom 20. veka". Brukovo delo je takođe inspirisano teorijama eksperimentalnog pozorišta Jeržija Grotovskog,[8] Bertolta Brehta, Krisa Koviča i Vsevoloda Mejerholda i delima G.I. Gurdžijeva,[9] Edvarda Gordona Krega,[10] i Matile Gike.[11]

Saradnici uredi

Bruk je tokom svoje karijere sarađivao sa nizom reditelja, pisaca i glumaca, a među njima su glumci Pol Skofild i Glenda Džekson; dizajneri Džordž Vakevič i Sali Jakobs, kao i pisci Ted Hjuz i Vilijam Golding. Bruk se prvi put susreo sa Vakevičom u Londonu kada je video produkciju baleta Le Jeune Homme et la Mort Žana Koktoa, koji je Vakevič dizajnirao. Bruk je izjavio da je „bio uveren da je ovo dizajner koga je čekao“.[12]

Šekspir uredi

  • Kralj Džon, Pol Šelving (dizajner), Repertoarsko pozorište u Birmingemu, 1945
  • Measure for Measure sa Džonom Gilgudom (Šekspirovo memorijalno pozorište), 1950
  • Zimska priča sa Džonom Gilgudom (Šekspirovo memorijalno pozorište), 1952
  • Danski princ Hamlet sa Polom Skofildom (Hamlet), Alekom Klunsom (Klaudije), Dajanom Vinjard (Gertruda), Meri Ure (Ofelija), Ernestom Tezigerom (Polonije), Ričardom Džonsonom (Laert), Majklom Dejvidom (Horacije), Ričardom Paskom (Fortinbras) (plus 27 drugih), 1955
  • Tit Andronik sa Lorensom Olivijeom (Šekspirovo memorijalno pozorište), 1955. i 1958. godine
  • Kralj Lir sa Polom Skofildom (RSC), 1962
  • San letnje noći sa Sali Jakobs (dizajner), Džon Kejn (Puk), Franses de la Tur (Helena), Ben Kingsli (Demetrijus) i Patrik Stjuart (Snout), 1970
  • Kralj Lir (film) 1971
  • Timon of Athens, adaptacija Žan-Klod Karijer, Bouffes du Nord theatre, 1974
  • Mésure pour mésure, Bouffes du Nord theatre, 1978
  • Mésure pour mésure (film) 1979
  • La Tempête, adaptacija Žan-Klod Karijer, Bouffes du Nord theatre, 1990
  • Tragedija Hamleta, 2000
  • Tragedija Hamleta (TV film), 2002
  • Ljubav je moj greh, soneti, 2009
  • Warum warum (Zašto, zašto) Pitera Bruka i Mari-Elen Estijen, 2010

Mahabharata uredi

Sredinom 1970-ih,[13] Bruk je sa piscem Žan-Klodom Karijerom započeo rad na adaptaciji indijske epske pesme Mahabharata u scensku predstavu koja je prvi put izvedena 1985. godine,[14] a potom u televizijsku mini seriju.

2015. godine, Bruk se vratio u svet Mahabharate sa novom Young Vic produkcijom, Bojno polje, u saradnji sa Žan-Klodom Karijerom i Mari-Elen Estijen.

Tierno Bokar uredi

U 2005. godini, Bruk je režirao Tierno Bokar, na osnovu misticizma u islamu carstva Mali, života čoveka pod imenom Tierno Bokar. Predstavu je za scenu adaptirala Mari-Elen Estijen iz knjige Amadoua Hampatea Ba (u prevodu na engleski jezik kao Duh tolerancije: Inspirativni život Tierna Bokara). Knjiga i predstava detaljno opisuju Bokarov život i poruku verske tolerancije. Univerzitet Kolumbija održao je 44 srodna događaja, predavanja i radionice kojima je prisustvovalo preko 3.200 ljudi tokom čitavog perioda prikazivanja Tierno Bokara. Panel diskusije bile su fokusirane na teme verske tolerancije i muslimanske tradicije u zapadnoj Africi.[15]

Lični život uredi

Bruk se 1951. oženio glumicom Natašom Peri. Imali su dvoje dece: Irinu, glumicu i rediteljku, i Sajmona, reditelja. Peri je umrla od moždanog udara u julu 2015. godine, sa 84 godine.[16]

Radovi uredi

Radovi sa RSC (osim Šekspira) uredi

  • 1964. Marat/Sade
  • 1966. SAD, anti-vijetnamska protestna predstava sa kompanijom RSC, dokumentovana u filmu Benefit of the Doubt

Ostale velike produkcije uredi

  • 1955: Hamlet sa Polom Skofildom
  • 1958: Poseta sa Alfredom Luntom i Lin Fontan
  • 1964: Mara/Sad
  • 1968: Edip sa Džonom Gilgudom i Irenom Vort, Narodno pozorište
  • 1971: Orghast Teda Hjuza
  • 1974: Timon d'Athènes, Théâtre des Bouffes du Nord
  • 1975: Les Iks, Théâtre des Bouffes du Nord
  • 1977: Ubu aux Bouffes po Alfredu Žariu, Théâtre des Bouffes du Nord
  • 1978: Measure for Measure, Vilijam Šekspir, Théâtre des Bouffes du Nord
  • 1979: Govor ptica po Atar Nišapuri, Festival u Avinjonu; Théâtre des Bouffes du Nord
  • 1979: L'Os de Mor Lam Birago Diopa, Théâtre des Bouffes du Nord
  • 1981: Karmen, Pozorište Vivijan Bomon, Linkoln Centar, Njujork
  • 1981: La Cerisaie Antona Čehova, Théâtre des Bouffes du Nord
  • 1984: Tchin-Tchin sa Marčelom Mastrojanijem, Théâtre Montparnasse
  • 1985: Mahabharata, Festival u Avinjonu
  • 1988: Višnjik Antona Čehova, Majestic Theatre, Bruklin
  • 1989: Woza Albert!, autori Persi Mtava, Mbongeni Ngema i Barni Simon
  • 1990: Bura, Vilijam Šekspir, Théâtre des Bouffes du Nord
  • 1992: Impressions de Pelléas po Klodu Debisiju, Théâtre des Bouffes du Nord
  • 1993: L'Homme Qui po The Man Who Mistook His Wife for a Hat, Oliver Saks
  • 1995: Qui est là po tekstovima Antonina Artoa, Bertolta Brehta, Edvarda Gordona Krega, Vsevoloda Mejerholda, Konstantina Stanislavskog
  • 1995: Oh les beaux jours, Samjue Beket
  • 1998: Je suis un phénomène, Alekander Luria
  • 1998: Don Đovani, Mocart,
  • 1999: Le Costume, Can Themba
  • 2000: Hamlet Vilijama Šekspira, sa Adrijanom Lesterom
  • 2002: Daleko od Karila Čerčila
  • 2002: La Mort de Krishna ekstrakt iz Mahabharate od Vjasa,
  • 2003: Ta main dans la mienne, autor Karol Rokamora
  • 2004: Tierno Bokar po Vie et enseignement de Tierno Bokar-Le sage de Bandiagara, Amadou Hampate Ba
  • 2004: Le Grand Inquisiteur po Braća KaramazoviDostojevskog
  • 2006: Sizwe Banzi Is Dead, Festival Avinjon
  • 2008: Fragmenti po Semjuelu Beketu
  • 2009: Ljubav je moj greh, soneti Vilijama Šekspira
  • 2009: 11 i 12 posle Vie et enseignement de Tierno Bokar-Le sage de Bandiagara, Amadou Hampate Ba
  • 2010: Warum warum Pitera Bruka
  • 2011: Čarobna frula adaptacija Mocartove opere Čarobna frula[17] u pozorištu Gerald W. Lynch
  • 2013: Odelo prema bajki Can Tembea.
  • 2015: Bojno polje, iz filma Mahabharata i drame Žan Kloda Karijera.
  • 2018: Zatvorenik, napisali i režirali Piter Bruk i Mari-Elen Estijen.
  • 2019: Zašto?, napisali i režirali Piter Bruk i Mari-Elen Estijen.[18]

Filmografija uredi

Nagrade uredi

  • Nagrada Toni za najbolju režiju predstave za Mara/Sad, 1966[19]
  • Nagrada Toni za najbolju režiju predstave San letnje noći, 1971
  • Šekspirova nagrada Fondacije Freiherr von Stein, 1973
  • Grand Prix Dominique, 1975
  • Brigadier Prize, 1975, za Timon of Athens
  • Nagrada pozorišnog društva Vest End, 1983
  • Nagrada Emi, 1984, za La tragedie de Carmen
  • Prix Italia, 1984
  • Nagrada evropskog pozorišta[20]
  • Međunarodna nagrada Emi, 1990, za Mahabharatu
  • Praemium Imperiale, 1997
  • Nagrada Dan Dejvid, 2005
  • Nagrada Ibsen za 2008. godinu, prvi dobitnik nagrade od 2,5 miliona norveških kruna (približno 200.000 funti).[21]
  • Nagrada Kritičara za istaknuto služenje umetnosti, 2008

Počasti uredi

  • Zapovednik reda Britanskog carstva, 1965
  • Ulazak u Kuću slavnih američkog pozorišta, 1983[22]
  • Počasni doktor, Univerzitet u Birmingemu, 1990
  • Počasni saradnik Magdalin Koledža, Oksford, 1991
  • Počasni doktor, Univerzitet Stratklajd, 1990
  • Počasni doktor, Univerzitet u Oksfordu, 1994
  • Oficir reda Legije časti (Francuska), 1995
  • Počasni pratilac, 1998 (Prethodno je odbio viteštvo.)
  • Komandir Legije časti (Francuska), 2013
  • 2011. godine Britanska akademija ga je odlikovala predsedničkom medaljom.[23]
  • Nagrada princeze Asturije za umetnost, 2019 [24]

Bibliografija uredi

Reference uredi

  1. ^ Taylor, Paul (5. 9. 2008). „Peter Brook: The director who wrote the book”. The Independent. Pristupljeno 20. 7. 2015. 
  2. ^ Aronson, Arnold (25. 5. 2005). „Peter Brook: A Biography”. The New York Times. 
  3. ^ Michael Kustow (17. 10. 2013). Peter Brook: A Biography. A & C Black. str. 5—7. ISBN 978-1-4088-5228-6. Pristupljeno 20. 7. 2015. 
  4. ^ Wittenberg, Isca (27. 9. 2007). „Obituary: Alexis Brook”. The Guardian. London. Pristupljeno 23. 7. 2015. 
  5. ^ „Category Archives: Memorial Plaques to Theater Artists”. russianlandmarks. Pristupljeno 17. 11. 2015. 
  6. ^ Chambers, Colin The Continuum Companion To Twentieth Century Theatre (Continuum, (2002) ISBN 0-8264-4959-X) p. 384
  7. ^ Chrisafis, Angelique (17. 12. 2008). „Interview: Peter Brook says a long goodbye to his Paris theatre”. The Guardian. Pristupljeno 29. 12. 2008. 
  8. ^ Brook, Peter (1968). The Empty Space . [New York] Discus Books. 
  9. ^ Nicolescu, Basarab; Williams, David (1997). „Peter Brook and Traditional Thought”. Contemporary Theatre Review. Overseas Publishers Association. 7: 11—23. doi:10.1080/10486809708568441. Arhivirano iz originala 11. 09. 2017. g. Pristupljeno 05. 12. 2020. 
  10. ^ "Pas de deux" by Michael Holroyd, The Guardian, Saturday 7 March 2009
  11. ^ Gibbons, Fiachra "The prayers of Peter Brook", The Guardian, 17 January 2010.
  12. ^ Brook, Peter. Threads of Time: A Memoir. ISBN 0413733009. , 53
  13. ^ Morgenstern, Joe (17. 4. 1988). „Jean-Claude Pierre; the Mahabharata, the great history of mankind – interview about the stage adaptation”. The New York Times. Pristupljeno 6. 10. 2007. 
  14. ^ Carriere, Jean-Claude (septembar 1989). „Jean-Claude Carriere; the Mahabharata, the great history of mankind – interview about the stage adaptation”. UNESCO Courier. Pristupljeno 6. 10. 2007. 
  15. ^ Columbia University, "Record of Events", tiernobokar.columbia.edu; accessed 19 June 2015.
  16. ^ „Natasha Parry obituary”. The Guardian. 26. 7. 2015. 
  17. ^ Tommasini, Anthony (7. 7. 2011). „A Streamlined 'Magic Flute,' Reimagined by Peter Brook”. The New York Times. 
  18. ^ Green, Jesse (26 September 2019).Review: Peter Brook Asks the Ultimate Question in ‘Why?’". The New York Times. Retrieved 14 October 2019.
  19. ^ „Tony Awards”. Arhivirano iz originala 17. 10. 2015. g. Pristupljeno 13. 2. 2008. 
  20. ^ II Europe Theatre Prize / Reasons Arhivirano na sajtu Wayback Machine (15. decembar 2018) Europe Theatre Prize
  21. ^ „British director wins the Ibsen Prize”. Norway.org. Arhivirano iz originala 7. 2. 2009. g. Pristupljeno 21. 8. 2008. 
  22. ^ „Theater Hall of Fame Gets 10 New Members”. The New York Times. 10. 5. 1983. 
  23. ^ „The British Academy President's Medal”. British Academy. Pristupljeno 23. 7. 2017. 
  24. ^ Acta del Jurado

Literatura uredi

  • Jamieson, Lee, Antonin Artaud: From Theory to Practice (Greenwich Exchange: London, 2007) Contains practical exercises on Artaud drawn from Brook's Theatre of Cruelty Season at the RSC; ISBN 978-1-871551-98-3
  • Freeman, John, 'The Greatest Shows on Earth: World Theatre from Peter Brook to the Sydney Olympics'. Libri: Oxford; ISBN 978-1-90747-154-4
  • Heilpern, John, Conference of the Birds: The Story of Peter Brook in Africa, Faber, (1977) ISBN 0-571-10372-3
  • Hunt, Albert and Geoffrey Reeves. Peter Brook (Directors in Perspective). Cambridge University Press. (1995)
  • Kustow, Michael. Peter Brook: A Biography. Bloomsbury. (2005)
  • Moffitt, Dale, Between Two Silences: Talking with Peter Brook (1999)
  • Todd, Andrew and Jean-Guy Lecat, The Open Circle: Peter Brook's Theatre Environments (2003)
  • Trewin, J. C. Peter Brook: A Biography. (1971)
  • Trowbridge, Simon (2010). The Company: A Biographical Dictionary of the Royal Shakespeare Company. Oxford: Editions Albert Creed. ISBN 978-0-9559830-2-3. 
  • Zohar, Ouriel, Meetings with Peter Brook, Zohar, Tel-Aviv 176 p. (1990) (hebrejski)

Spoljašnje veze uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Питер_Брук&oldid=27424455”