Википедија

Postčinjenička politika

Postčinjenička politika (takođe nazivana i postistinitna[1] i postrealna[2]) je politička kultura u kojoj je debata pretežno usmerena tako da utiče na emocije, a ne na politiku, i u kojoj činjenice bivaju ignorisane bez obzira na argumente. Postčinjeničnost se razlikuje od tradicionalnog osporavanja i falsifikovanja činjenica tako što zanemaruje činjenice i stručna mišljenja kao sporedne u odnosu na emocije. Iako je ovo smatrano savremenim problemom, neki autori ga opisuju kao dugotrajan deo političkog života koji se nije toliko primećivao pre izuma interneta i s njime povezanim društvenim promenama.

Od 2018. politikolozi primećuju porast postčinjeničke politike u mnogim državama, pogotovo u SAD, Velikoj Britaniji i Rusiji. Zajedno sa drugim oblastima diskusije, ovo je uslovljeno kombinacijom dvadesetčetvoročasovnog ciklusa vesti, neravnoteže u izveštavanju i povećane sveprisutnosti društvenih medija.[3][4][5][6][7][8] Postčinjeničnost je 2016. izabrana kao reč godine oksfordskog rečnika[9], zbog svoje rasprostranjenosti u kontekstu referenduma o Bregzitu i medijskog pokrića za predsedničke izbore u SAD.

Istorija uredi

Sudeći po oksfordskom rečniku termin je prvi put upotrebljen 1992. u eseju pokojnog srpsko-američkog dramaturga Stiva Tešiča, objavljenom u časopisu The Nation. Tešič je pisao da zajedno sa sramnom istinom o Votergejtu, prikrivanje istine o aferi Iran-Kontra[10] i Zalivskom ratu pokazuje da smo mi kao slobodni ljudi odlučili da želimo da živimo u postčinjeničkom svetu.[11][12] 2004. Ralf Kiz iskoristio je termin “postčinjenička era” u svojoj knjizi pod istim naslovom.[13] Iste godine je američki novinar Erik Alterman, u svojoj analizi varljivih izjava Bušove administracije nakon napada 11. septembra,[14] govorio o “postčinjeničkom političkom okruženju” i skovao termin “postčinjeničko predsedništvo”. U svojoj knjizi Postdemokratija, iz 2004. Kolin Krauč je upotrebio izraz “postdemokratija” kao naziv za model politike gde “izbori svakako postoje i mogu promeniti vlade” ali “je javna izborna rasprava striktno kontrolisan spektakl kojim upravljaju suparnički timovi stručnjaka za tehnike ubeđivanja i koji uzimaju u obzir mali opseg problema”. Krauč pripisuje “marketinški industrijski model” političke komunikacije krizi poverenja i optužbama za neiskrenost koje su nekoliko godina kasnije drugi povezivali sa postčinjeničkom politikom.[15]

Termin postčinjenička politika skovao je bloger Dejvid Roberts u objavi za Grist 1. aprila 2010. kada ga je definisao kao “političku kulturu u kojoj je politčki sistem(javno mnjenje i medijske objave) postao skoro potupno odvojen od politike(materija zakona)”.[16][17] Termin je počeo široko da se upotrebljava tokom kampanje za predsedničke izbore u SAD 2016. i referenduma Velike Britanije o članstvu u Evropskoj uniji 2016.[18][19] Oksfordski rečnik objavio je da je “postčinjeničnost” reč 2016. godine, jer je doživela porast od 2000% u upotrebi u poređenju sa 2015.[9]

Dženifer Hokšild, H. L. Džejn, profesor ustava na Harvardu opisao je porast postčinjeničnosti kao povratak na 18ovekovno i 19ovekovno vođenje politike i medija u SAD, nakon čega je usledio period u 20. veku kada su mediji bili relativno izbalansirani, a retorika umanjena.[20] (Ne nužno toliko u Britaniji i drugde; na primer, 1957. naučnica Ketlin Lonsdejl zapazila je da je “za mnoge ljude iskrenost u politici postala parodija…ko god sluša radio u društvu ljudi koji kritički razmišljaju zna koliko duboko je ukorenjen ovaj cinizam.”)[21]

Rat pamfletima koji je iznikao iz porasta štampanja i pismenosti na početku 17. veka opisan je kao rani oblik postčinjeničke politike. Klevetnički i zajedljivi pamfleti štampani su jeftino i naširoko deljeni, raskol koji su stvorili doveo je do ratova i revolucija poput Engleskog građanskog rata i Američkog rata za nezavisnost.[8]

Opis uredi

 
A Vote Leave poster with a contested claim about the EU membership fee, cited as an example of post-truth politics.[22]

Definišuće svojstvo postčinjeničke politike je to da pristalice uporno ponavljaju argumente koji isključuju bilo koje drugo gledište, čak i kada mediji i nezavisni stručnjaci[23] iste vide kao neistinite. Na primer, tokom kampanje za britanski EU referendum, Glasaj za izlazak su ponavljali tvrdnju da članstvo u EU košta 350 miliona funti nedeljno, iako su kasnije počeli da koriste cifru kao neto količinu novca koja se šalje direktno Evropskoj uniji. Ovu svotu, koja je ignorisala britanski rabat i druge faktore, britanski Zavod za statistiku opisao je kao potencijalno varljivu, a Institut za fiskalne studije kao nedovoljno preciznu i Bi-Bi-Si, Kanal 4 i Full Fact[24][25][26] su je odbili prilikom provere podataka. Bez obzira na ovo, Glasaj za izlazak su nastavili da koriste svotu kao centralni deo kampanje sve do dana referenduma, nakon čega su umanjili jačinu tvrdnje rekavši da je bila samo primer i ističući da je samo predložena kao moguća alternativna upotreba neto fondova koji se šalju u EU.[27] Tori MP i pristalica kampanje za izlazak, koja je napustila grupu protestvujući tokom kampanje, kritikovala je njenu “postčinjeničku politiku”.[22] Majkl Dikon, parlamentarni karikaturista za Dejli telegraf, sažeo je suštinsku poruku postčinjeničke politike kao “Činjenice su negativne. Činjenice su pesimistične. Činjenice nisu patriotske.” Dodao je da postčinjenička politika takođe može podrazumevati odbijanje partizanstva i negativne kampanje.[28] U ovom kontekstu pristalice mogu insistirati na utopijskoj “pozitivnoj kampanji” čije opovrgavanje se može odbaciti kao diskreditorsko i zastrašivanje javnosti i opozicije.[17][28]

U svojoj najekstremnijoj varijanti, postčinjenička politika može iskoristiti zavereništvo.[29][30] U ovom obliku, lažne glasine(kao što su “birther” ili “musliman” teorije zavere o Baraku Obami) postale su velika nova tema.[31] U slučaju “picagejt” zavere, posledica je bio čovek koji je ušao u Comet Ping Pong piceriju i pucao iz AR-15 puške.[32]

Za razliku od jednostavnog govorenja neistina, pisci poput Džeka Holmsa iz Esquire (magazine), opisuju ovaj proces kao nešto drugačije:”Dakle, ukoliko ne znaš šta je istina, možeš reći šta želiš i neće biti laž”.[2]

Pokretači uredi

Džejson Harsin, stručnjak za medije i politiku, skovao je 2015. termin “režim postčinjeničke politike”, koji obuhvata mnoge njene aspekte. On tvrdi da su uslovi za nastanak postčinjeničkog društva posledice skupa konvergentnih događaja kao što su: povezanost kognitivne nauke sa političkom komunikacijom (što podrazumeva mešanje u percepciju i verovanja određenog dela populacije mikrotargetingom(korišćenjem glasina) i sličnim tehnikama), fragmentarna kontrola pristupa modernim, centralizovanim mas medijima, koji uveliko koriste tuđe izveštaje i ekskluzive, prezasićenost ekonomije informacijama i ubrzanjem, sadržaj prilagođen korisnicima, sve manje pouzdanih ljudi na vlasti koji bi pravili razliku između istine i laži, tačnog i netačnog, algoritmi koji upravljaju onim što se pojavi na društvenim mrežama i pretraživačima prikazujući šta korisnik želi, a ne šta je činjenica, novine uništene skandalima o plagijatorstvu, prevarama, propagandom, promenom vrednosti vesti. Ovi događaji su se zbili u pozadini ekonomske krize, umanjujući i usmeravajući trendove ka tradicionalnijim tabloidnim pričama i stilu pisanja poznatom kao tabloidizacija[33] i infoteinment (kovanica engleskih reči koje znače “informacija” i “zabava”).

Iako neki od ovih događaja (poput tabloidizacije novina) mogu zaličiti na povratak u prošlost, efekat njihovih spajanja je socio-politički fenomen, koji prevazilazi ranije forme novinarstva u namernoj iskrivljenosti i borbi. Mnogo je sajtova koji preispituju činjenice i pospešuju glasine, ali oni nisu u stanju da ujedinje podeljenu publiku (podeljenu po pažnji) i njihovo poverenje/nepoverenje u druge. Harsin je upotrebio termin “režim postčinjeničke politike” umesto samo “postčinjenička politika”. Profesionalna pan-partizanska politička komunikacija suparnički manipuliše komunikacijom.[34]

Veliko medijsko tržište uredi

Za percipirani uspon postčinjeničke politike okrivljeno je nekoliko trendova iz oblasti medija. Jedan od faktora je i širenje državnih novinskih agencija u SAD poput Si-Si-Ti-Vi, Rusija danas i Glas amerike, koji utiču na zapadnjačku publiku. Peter Pomerantsev, britansko-ruski novinar koji je radio za Ti-En-Ti u Moskvi, smatra da je jedan od njihovih glavnih ciljeva delegitimizacija zapadnjačkih institucija, uključujući i strukturu vlade, demokratiju i ljudska prava. Od 2016. poverenje u popularne medije u SAD je na istorijski niskom nivou.[19] Sugerisano je da pod ovim uslovima proveravanje činjenica od strane medija nije dobilo na popularnosti među širom javnošću[19][35] i da se političari okreću drastičnijoj retorici.[5]

Mnoga medijska tržišta vode politiku nepristrasnosti ili makar nastoje da budu nepristrasni. Mnogi autori ističu da, u određenim slučajevima, ovo vodi do neuravnoteženosti, navike pridavanja podjednake važnosti nepodržanim i diskreditovanim tvrdnjama, bez ispitivanja njihove činjeničke osnove.[36] Dvadesetčetvoročasovno kruženje vesti takođe znači da se novinske kuće konstantno bave istom javnom ličnošću, što političari koji razumeju pi ar koriste, jer predstavljanje i ličnost mogu više uticati na javnost od samih činjenica.[37] Istovremeno, tvrdnje praćene protiv-tvrdnjama obezbeđuju višednevni materijal za naslovne stranice nauštrp dublje analize slučaja.[6]

Društvene mreže i internet uredi

Društvene mreže kreiraju dodatnu dimenziju, jer komunikacija naglašava uverenja, pogotovo ako je praćena izolacijom u kojoj algoritam pretpostavlja koje informacije želimo. Ovde dominira jedno političko gledište i ne uspeva nadzor tvrdnji[6][8][38], što dopušta da se razvije paralelni medijski ekosistem sačinjen od sajtova, izdavača i kanala koji mogu ponavljati postčinjeničke tvrdnje bez opovrgavanja.[39] U ovakvoj okolini postčinjeničke kampanje mogu ignorisati proveru podataka i odbaciti ih kao predrasude.[30] Glavna urednica Gardijana, Katarina Viner prebacila je deo krivice na porast klikbajtova, članaka sumnjive sadržine sa varljivim naslovima, dizajniranih da se šeruju. Ona kaže da dolazi do jurnjave za jeftinim klikovima na račun tačnosti i istinitosti, što umanjuje značaj novinarstva i istine.[40] 2016. Dejvid Mikelson, koosnivač snopes.com, sajta koja ispituje činjenice i otkriva lažne tvrdnje, opisao je pojavu društvenih mreža i lažnih vesti kao prekretnicu rekavši: “Nisam siguran da bih ovo nazvao postčinjeničkim dobom, ali…došlo je do otvaranja brane i sve se izliva. Koještatije navire brže nego što možete da je pumpate nazad”.[41]

Digitalno doba omogućava bilo kome sa računarom i pristupom internetu da svoje mišljenje objavi kao činjenicu, što pri tom može biti legitimisano putem eho dvorana i tako što korisnici potvrđuju objave drugih korisnika. Sud o sadržaju se može doneti na osnovu broja pregleda objave, stvarajući atmosferu zasnovanu na klikbajtu koji je usmeren ka emocijama umesto ka proučavanim činjenicama. Sadržaj sa više pregleda neprekidno kruži po raznim internet krugovima, bez obzira na njegovu legitimnost. Neki čak tvrde da mnoštvo činjenica dostpunih u bilo koje doba putem interneta vodi do kreiranja stava usmerenog na znanje osnovnih tvrdnji i informacija umesto na znanje fundamentalnih istina ili formulisanja pažljivo promišljenih stavova.[42] Internet omogućava ljudima da izaberu odakle dobijaju informacije zbog čega mogu da osnaže svoje stavove.[43]

Polarizovana politička kultura uredi

Istovremeno sa usponom postčinjeničke politike postoji i polarizovanost političkih uverenja. Studije istraživačkog centra Pew rađena sa odraslim Amerikancima zaključuje da oni sa striktnijim ideološkim uverenjima, bila ona levičarska ili desničarska imaju bujicu informacija drugačiju od onih sa pomešanim političkim uverenjima i veoma drugačiju jedni od drugih.[44] Kako nove tehnologije sve više ulaze u svakodnevni život građana, tako podaci postaju sve pristupačniji. Opsesija podacima i statistikom prodrla je i na političku scenu, te se političke debate i govori ispunjavaju komadićima informacija koje su pogrešno protumačene, lažne ili izvučene iz konteksta. Senzacionalne televizijske vesti naglašavaju velike izjave i objave o političarima. Ovakvo medijsko oblikovanje ličnosti utiče na to kako javnost vidi političke probleme i kandidate.[43]

Suprotna gledišta uredi

U uvodu New Scientist istaknuto je da bi se cinik verovatno zapitao da li su političari uopšte više neiskreni nego ranije i hipotetisano je da male laži šapnute u odabrane uši sada čuju svi.[8] Takođe, Viner kaže da isto kao što su nekim neistinama olakšale širenje, društvene mreže su sprečile širenje drugih, kao primer kaže da bi lažnu priču “istina” tabloidnih novina The Sun o Hilzburškoj katastrofi i učešću policije u zataškivanju bilo teško uopšte zamisliti u dobu društvenih mreža.[40] Novinar Džordž Žilet nagoveštava da termin “postčinjeničko” greškom spaja iskustveno i etičko rasuđivanje, on piše da je navodni “postčinjenički” pokret zapravo pobuna protiv toga što stručno ekonomsko mišljenje postaje zamena za političko rasuđivanje zasnovano na vrednostima.[45]

Tobi Jang, pišući za The Spectator, nazvao je ovaj termin klišeom koji selektivno koristi pre svega levica s namerom da napadne univerzalne ideološke predrasude, tvrdi da smo svi mi “postistinari” i verovatno smo to oduvek i bili.[46] The Economist ovu tvrdnju naziva zadovoljavajućom, iznalazeći, međutim, kvalitativnu razliku između političkih skandala prethodnih generacija (onih oko Suetskog kanala ili afere Iran-kontra koja uključuje pokušaj prikrivanja istine) i savremenih gde su javne činjenice naprosto ignorisane.[3] Tako i Aleksios Mancarlis iz Pointer instituta kaže da političke laži nisu novina i navodi nekoliko političkih kampanja iz istorije koje bi se danas opisale kao postčinjeničke. Smatra da je “postčinjenička” etiketa, donekle, bila mehanizam nošenja sa napadima na ne bilo koje, već na činjenice koje su srž sistema verovanja pristalica, takođe je zabeležio da je 2016. bila oštra godina za političare sa obe strane Atlantika.[47] Mancarlis beleži još i da zainteresovanost za proveravanje činjenica nikada nije bila ovako visoka, sugerišući time da makar deo glasačkog tela odbacuje postčinjeničku politiku.[47][48]

Upotrebe uredi

Post-činjenička politika je primenjena kao politička protologizam na širok spektar političke kulture; jedan članak u The Economist identifikovao je post-činjeničku politiku u Austriji, Nemačkoj, Severnoj Koreji, Poljskoj, Rusiji, Turskoj, Ujedinjenom Kraljevstvu i SAD.[3]

Nemačka uredi

Gesellschaft fur deutsche Sprache (Društvo za nemački jezik) je decembra 2016. godine imenovalo “postfaktisch” (postčinjenička) za reč godine, takođe upotrebljavana je u vezi sa porastom desničarskog populizma[49] od 2015. godine pa na dalje. Od 1990-ih, “postdemokratija” se sve više upotrebljava u sociologiji.

Indija uredi

Amalija Gopalakrišnan, kolumnistkinja za The Times of India, identifikovala je sličnosti između Trampa i Bregzit kampanja sa jedne strane i politizovanih problema u Indiji poput slučaja Išrat Jahan i slučaja koji je u toku protiv Testa Satalvalda sa druge strane, gde su optužbe o podmetanju dokaza i negacionizam rezultirali “ideološkim zastojem”.[6]

Ujedinjeno Kraljevstvo uredi

Rana upotreba fraze u britanskoj politici bila je marta 2012. godine od strane člana škotskog parlamenta i Škotske Laburističke partije Ijan Greja prilikom kritikovanja razlika između tvrdnji Škotske nacionalne partije i zvanične statistike.[50] Vođa Labudista Džim Marfi takođe je opisao ispod površinski tok post-činjeničke politike u kom ljudi “ubiju glasnika” kada im predstavi činjenice koje ne podržavaju njihovo viđenje, videvši ovu pojavu među učesnicima kampanje koji podržavaju nezavisnost na Referendumu o nezavisnosti Škotske 2014, pristalicama Džeremija Korbina prilikom Laburistčkog izbora za liderstvo 2015. godine i pristalicama izlazne kampanje u predstojećem referendum za EU članstvo.[51]

Post-činjenička politika je retroaktivno identifikovana u onome što je vodilo Iračkom ratu,[7] naročito nakon Čilikotovog izveštaja koji je izdat jula 2016. godine, a koji zaključuje da je Toni Bler pogrešno izneo vojnoobaveštajne podatke da bi podržao svoj pogled o naprednosti Iračkog programa hemijskog oružja.[52][53]

Fraza je počela naširoko da se koristi tokom Referenduma o članstvu Ujedinjenog Kraljevstva u EU da bi se opisala kampanja odlaska.[7][18][19][22][54] Fesal Isla, politički urednik za Sky News je rekao da je Majkl Gov upotrebljavao “postčinjeničku politiku” preuzetu iz Trampove kampanje; naročito, Govov komentar u intervjuu “mislim da ljudi u ovoj državi imaju dovoljno stručnjaka” koji je izdvojen kao ilustracija trenda postčinjeničke politike.[19][54][55] Takođe, Aron Banks, osnivač nezvanične EU odlazne kampanje, kaže da “činjenice ne rade… moraš da se povežeš sa ljudima na emocionalnom nivou. To je Trampov uspeh.”[28] Andrea Ladsom, istaknuta pristalica kampanje odlaska na EU referendumu i jedna od dva konačna kandidata u izborima za lidera Konzervativne stranke - izdvojena je kao postčinjenička političarka[28], naročito nakon poricanja da je omalovažila Terezu Mej jer nema dece u intervjuu za Tajm, uprkos transkriptima kao dokazima.[40]

Sjedinjene Američke Države uredi

U svom originalnom obliku, fraza “post-činjenička politika” upotrebljavana je da bi se opisala paradoksna situacija u SAD gde je Republikanska stranka (koja primenjuje strožu partijsku disciplinu nego Demokratska partija) ipak bila u mogućnosti da predstavi sebe kao spremniju za kooperaciju, pošto je postojala veća verovatnoća da će individualne demokrate podržati republikansku politiku nego obrnuto.[17] Termin je upotrebljen od strane Pol Krugmana u da bi opisao predsedničku kampanju Mit Romnija 2012. godne u kojoj određene tvrdnje – kao ta da je Barak Obama smanjio troškove odbrane i da je otpočeo “turu izvinjenja”- nastavljaju da se ponavljaju dugo nakon što su opovrgnute.[56] U realnosti, iako se potrošnja odbrane SAD nije smanjila, predstavljeno kao procenat BDP, smanjili su se sa visokih 5,7% BDP 2010. godine na oko 5,2% 2012. godine, da bi pala na 4 procenta do 2015. godine.[57] Slično tome, iako nije bilo izvinjenja, Obamina administracija je opisala njegove spoljno političke posete kao “hvatanje u koštac sa istorijom”, u pokušaju da izmiri greške iz prošlosti.[58]

U pregledu za Harvard Gazette, Kristofer Robičad – predavač etike i javne politike na Univerzitetu Harvard Kenedi - opisao je teorije zavere u vezi legitimnosti izbora i političar, kao što je “birther” ideja da Barak Obama nije zapravo rođeni državljanin SAD, kao jedna od nuspojava postčinjeničke politike. Robičad je uporedio ponašanje kandidata prateći sporne rezultate izbora 2000. godine u kojima se Al Gore složio i podstakao svoje pristalice da prihvate rezultat Buš protiv Gora.[20] Slično tome, Rob Boston, koji piše za The Humanist, video je porast u teorijama zavere kroz američki javni život, uključujući ”birtherism”, poricanje klimatskih promena i odbacivanje evolucije, koje su identifikovane kao rezultat postčinjeničke politike, ništa od postojanja obimnih i široko dostupnih dokaza protiv ovih teorija zavera nije usporilo njihov rast.[39]

Godine 2016, oznaka “postčinjenička” je naročito rasprostranjeno upotrebljavana da opiše predsedničku kampanju Donalda Trampa, uključujući od strane profesora Danijela Dreznera u The Washington Post,[19] Džonatana Frilenda u Gardijanu[18], Kris Čiliza u Independentu[30], Džet Her u Nju ripabliku[59], Džejms Kirčika u Los Anđeles Tajms[60], i od strane nekoliko profesora ustava i istorije na Harvardu.[20] U 2017, Njujok tajmsu, Vašington post i drugi, ukazali su na laži i neistine u Trampovim izjavama nakon izbora.[61][62][63][64] Bivši predsednik Barak Obama je izjavio da novi ekosistem medija “znači da je sve tačno i ništa nije tačno”.[65]

Politika životne sredine uredi

Iako postoji konsenzus među naučnicima da ljudske aktivnosti doprinose globalnom zagrevanju, nekolicina političkih partija u svetu čini poricanje klimatske promene kao osnovu njihove politike. Ove partije su optužene za upotrebu tehnika postčinjeničke politike da napadnu ekološke mere koje se bore protiv klimatskih promena da koriste donorima industrija.[66] Tokom kursa većine skorašnjih izbora 2016. godine, SAD je video mnoge koji poriču klimatske promene da su se izdigli na vlast, kao što je nov rukovodilac Agencije za zaštitu životne sredine Pruit, zamenivši Obaminog određenika Džin Makartnija. U Australiji, opozivanje cene ugljenika od strane vlade Tonija Abota je opisano u The Age[4] kao “dno postčinjeničke politike”.

Rešenja uredi

Tehnološke kompanije i vlade počele su da ulažu napor u savladavanje izazova postčinjeničke politike. U članku Global Policy, profesor Nejef Al Rodan predlaže četiri odgovora:[67]

  1. Poboljšati tehnološke alate za proveravanje činjenica. - Na primer, Nemačka je već pisala fejsbuku da uvede filter za lažne vesti.
  2. Veća uključenost i vidljivost naučnika i naučne zajednice. - Britanija, na primer, ima niz parlamentarnih komiteta u kojima se naučnici pozivaju da svedoče i prezentuju svoja istraživanja da bi informisali zakonodavce.[68]
  3. Veća akcija vlade. - U državama poput Češke, nove jedinice su uspostavljene kako bi se rešio problem lažnih vesti.[69] Najbitniji izazov je osigurati da takvi napori ne budu upotrebljeni kao alat za cenzuru.
  4. Sekuritizacija lažnih vesti. - Bitno je odnositi se prema postčinjeničkoj politici kao prema pitanju bezbednosti i uložiti globalni napor da se suprotstavi ovom fenomenu. Marta 2017. godine, OHCHR, OEBS i Organizacija američkih država izdali su zajedničku deklaraciju "Sloboda izražavanja i lažnih vesti, dezinformacije i propaganda" u kojoj su upozorili na efekte lažnih vesti, a u isto vreme osudili bilo koji pokušaj cenzure[70][71] od strane država.

Psihološko rešenje uključuje vakcinu protiv lažnih vesti koju su predložili istraživači sa Univerziteta u Kembridžu.[72][73]

Reference uredi

  1. ^ Schwartz, Ian (28. 11. 2016). „George Will: "Post-Factual Politics" From Campaign Still Exists, Nixon More Of A Statesman Than Current Leadership”. RealClearPolitics.com. Pristupljeno 8. 11. 2017. 
  2. ^ a b Holmes, Jack (26. 9. 2016). „Trump's Campaign Manager Offered Her Most Brilliant Defense Yet of Trump's Lies”. Esquire. Pristupljeno 8. 11. 2017. 
  3. ^ a b v „"The post-truth world: Yes, I'd lie to you," The Economist Sept 10, 2016”. Economist.com. 10. 9. 2016. Pristupljeno 26. 3. 2018. 
  4. ^ a b Connor, John (14. 7. 2014). „Tony Abbott's carbon tax outrage signals nadir of post-truth politics”. The Age. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  5. ^ a b Alcorn, Gay (27. 2. 2014). „Facts are futile in an era of post-truth politics”. The Age. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  6. ^ a b v g Gopalakrishnan, Amulya (30. 6. 2016). „Life in post-truth times: What we share with the Brexit campaign and Trump”. The Times of India. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  7. ^ a b v Ian Dunt (29. 6. 2016). „Post-truth politics is driving us mad”. politics.co.uk. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  8. ^ a b v g „Free speech has met social media, with revolutionary results”. New Scientist. 1. 6. 2016. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  9. ^ a b Flood, Alison (15. 11. 2016). „'Post-truth' named word of the year by Oxford Dictionaries”. The Guardian. Pristupljeno 16. 11. 2016. 
  10. ^ „The Iran-Contra Affair 30 Years Later: A Milestone in Post-Truth Politics”. National Security Archive. 25. 11. 2016. Pristupljeno 24. 5. 2017. 
  11. ^ Flood, Alison (15. 11. 2016). „'Post-truth' named word of the year by Oxford Dictionaries”. The Guardian. Pristupljeno 20. 11. 2016. 
  12. ^ Kreitner, Richard (30. 11. 2016). „Post-Truth and Its Consequences: What a 25-Year-Old Essay Tells Us About the Current Moment”. The Nation. Pristupljeno 1. 12. 2016. 
  13. ^ Keyes, Ralph (2004). The Post-Truth Era: Dishonesty and Deception in Contemporary Life. New York: St. Martin's. 
  14. ^ Alterman, Eric (2004). When Presidents Lie: A History of Official Deception and Its Consequences. New York: Viking. str. 305. 
  15. ^ Crouch, Colin (2004). Post-democracy. Cambridge, UK: Polity. str. 4. 
  16. ^ Jeffery, Tom (26. 6. 2016). „Britain Needs More Democracy After the EU Referendum, Not Less”. The Huffington Post. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  17. ^ a b v „Post-Truth Politics”. Grist. 1. 4. 2010. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  18. ^ a b v Freedland, Jonathan (13. 5. 2016). „Post-truth politicians such as Donald Trump and Boris Johnson are no joke”. The Guardian. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  19. ^ a b v g d đ Drezner, Daniel W. (16. 6. 2016). „Why the post-truth political era might be around for a while”. The Washington Post. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  20. ^ a b v Christina Pazzanese (14. 7. 2016). „Politics in a 'post-truth' age”. Harvard Gazette. Pristupljeno 6. 8. 2016. 
  21. ^ Kathleen Lonsdale, Is Peace Possible? by Penguin Books. (1957). str. 11.
  22. ^ a b v Ned Simons (8. 6. 2016). „Tory MP Sarah Wollaston Switches Sides in EU Referendum Campaign”. The Huffington Post. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  23. ^ Preston, Peter (9. 9. 2012). „Broadcast news is losing its balance in the post-truth era”. The Guardian. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  24. ^ „The UK's EU membership fee”. Full Fact. 27. 5. 2016. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  25. ^ Reuben, Anthony (25. 4. 2016). „Reality Check: Would Brexit mean extra £350m a week for NHS?”. BBC News. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  26. ^ Worrall, Patrick (19. 4. 2016). „FactCheck: do we really send £350m a week to Brussels?”. Channel 4 News. Arhivirano iz originala 8. 7. 2016. g. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  27. ^ Stone, Jon (12. 9. 2016). „Vote Leave's £350m for the NHS pledge was 'just an example', says group's chair”. The Independent. Pristupljeno 16. 11. 2016. 
  28. ^ a b v g Deacon, Michael (9. 7. 2016). „In a world of post-truth politics, Andrea Leadsom will make the perfect PM”. The Daily Telegraph. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  29. ^ Boston, Roy (22. 12. 2015). „Humanists and the Rise of "Post-Truth America"”. The Humanist. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  30. ^ a b v Cillizza, Chris (10. 5. 2016). „Donald Trump's post-truth campaign and what it says about the dismal state of US politics”. The Independent. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  31. ^ Harsin, Jayson (15. 10. 2010). „That's Democratainment: Obama, Rumor Bombs and Primary Definers”. Flow TV. Pristupljeno 31. 8. 2016. 
  32. ^ Kang, Cecilia, A. D. A. M. Goldman, and WASHINGTON—Edgar M. Welch. "In Washington pizzeria attack, fake news brought real guns." The New York Times 5 (2016).
  33. ^ Frank Esser `Tabloidization' of News. A Comparative Analysis of Anglo-American and German Press Journalism Arhivirano na sajtu Wayback Machine (8. decembar 2016) European Journal of Communication Vol 14, Issue 3, 1999 September 1, 1999
  34. ^ Harsin, Jayson (24. 2. 2015). „Regimes of Posttruth, Postpolitics, and Attention Economies”. Communication, Culture & Critique. 8 (2): 327—333. doi:10.1111/cccr.12097. 
  35. ^ Sambrook, Richard (januar 2012). „Delivering trust: Impartiality and objectivity in the digital age” (PDF). Reuters Institute for the Study of Journalism. University of Oxford. 
  36. ^ * Robert S. Eshelman, The danger of fair and balanced, Columbia Journalism Review (May 1, 2014).
    • Peter Preston, Broadcast news is losing its balance in the post-truth era, The Guardian (September 9, 2012).
    • Margaret Sullivan, He Said, She Said, and the Truth, New York Times (September 15, 2012): "Simply put, false balance is the journalistic practice of giving equal weight to both sides of a story, regardless of an established truth on one side."
    • Paul Krugman, The Post-Truth Campaign, New York Times (December 23, 2011): "[I]f past experience is any guide, most of the news media will feel as though their reporting must be 'balanced,' which means that every time they point out that a Republican lied they have to match it with a comparable accusation against a Democrat — even if what the Democrat said was actually true or, at worst, a minor misstatement."
    • Katrina vanden Heuvel, The distorting reality of 'false balance' in the media, Washington Post: "False equivalence in the media — giving equal weight to unsupported or even discredited claims for the sake of appearing impartial — is not unusual. But a major media organization taking meaningful steps to do something about it is."
  37. ^ Keyes, Ralph (2004). The Post-Truth Era: Dishonesty and Deception in Contemporary Life. str. 127—128. ISBN 9781429976220. 
  38. ^ Tett, Gillian (1. 7. 2016). „Why we no longer trust the experts”. Financial Times. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  39. ^ a b Boston, Rob (22. 12. 2015). „Humanists and the Rise of "Post-Truth America"”. The Humanist. Pristupljeno 6. 8. 2016. 
  40. ^ a b v Katherine Viner (12. 7. 2016). „How technology disrupted the truth”. The Guardian. Pristupljeno 12. 7. 2016. 
  41. ^ Carroll, Rory (1. 8. 2016). „Can mythbusters like Snopes.com keep up in a post-truth era?”. The Guardian. Pristupljeno 23. 10. 2016. 
  42. ^ „Is Digital Culture Responsible for Post-Truth Politics? - Eliane Glaser | Open Transcripts”. Open Transcripts (na jeziku: engleski). Pristupljeno 3. 3. 2017. 
  43. ^ a b Davies, William (24. 8. 2016). „The Age of Post-Truth Politics”. The New York Times. ISSN 0362-4331. Pristupljeno 3. 3. 2017. 
  44. ^ Amy Mitchell, Amy; Kiley, Jocelyn; Eva Matsa, Katerina; Gottfied, Jeffrey (21. 10. 2014). „Political Polarization & Media Habits”. Pew Research Center. Pristupljeno 31. 8. 2016. 
  45. ^ „The myth of post-truth politics”. 20. 4. 2017. 
  46. ^ Young, Toby (16. 7. 2016). „The truth about 'post-truth politics'”. The Spectator. Pristupljeno 14. 7. 2016. 
  47. ^ a b Mantzarlis, Alexios (21. 7. 2016). „No, we're not in a 'post-fact' era”. Poynter Institute. Pristupljeno 27. 10. 2016. 
  48. ^ Alexios Mantzarlis (7. 10. 2016). „Fact check: This is not really a post-fact election”. Washington Post. Pristupljeno 27. 10. 2016. 
  49. ^ „GfdS wählt »postfaktisch« zum Wort des Jahres 2016”. 9. 12. 2016. 
  50. ^ Gray, Iain (1. 3. 2012). „Beware the black art of post-truth politics”. The Scotsman. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  51. ^ Murphy, Jim (23. 9. 2015). „We live in a volatile age of post-truth politics – and so Brexit cannot be ruled out”. New Statesman. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  52. ^ Max Richter (8. 7. 2016). „Millions of us knew the Iraq war would be a catastrophe. Why didn't Tony Blair?”. The Guardian. Pristupljeno 11. 7. 2016. „Blair's creative way with the facts seems in retrospect to be the beginning of the sort of post-truth politics we have seen in the recent Brexit debate, where fiction and reality were treated by Nigel Farage, Boris Johnson and their like as essentially interchangeable.” 
  53. ^ „Leader: The Iraq War and its aftermath”. New Statesman. 6. 7. 2016. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  54. ^ a b Mikey Smith, Rachel Bishop (3. 6. 2016). „Post-truth politics: Michael Gove accused of 'importing Trump campaign' to Britain with £350m a week claim”. The Mirror. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  55. ^ Matthew Flinders, Post-truth, post-political, post-democracy: the tragedy of the UK's referendum on the European Union, OUPBlog (Oxford University Press (3 July 2016).
  56. ^ Krugman, Paul (23. 12. 2011). „The Post-Truth Campaign”. The New York Times. 
  57. ^ „US Government Defense Spending History with Charts - a www.usgovernmentspending.com briefing”. www.usgovernmentspending.com. 
  58. ^ „Obama's 'apology' complex”. Politico. 22. 5. 2016. 
  59. ^ Heer, Jeet (1. 12. 2015), „Donald Trump Is Not a Liar; He's something worse: a bullshit artist”, The New Republic, Pristupljeno 22. 7. 2016 
  60. ^ Kerchick, James (29. 6. 2016). „What Trump and the Brexiteers have in common”. Los Angeles Times. Pristupljeno 11. 7. 2016. 
  61. ^ Leonhardt, David; Thompson, Stuart A. (23. 6. 2017). „Trump's Lies”. New York Times. Pristupljeno 24. 6. 2017. 
  62. ^ Qui, Linda (27. 4. 2017). „Fact-Checking President Trump Through His First 100 Days”. New York Times. Pristupljeno 25. 6. 2017. 
  63. ^ Kessler, Glenn; Lee, Michelle Ye Hee (1. 5. 2017). „Fact Checker Analysis - President Trump's first 100 days: The fact check tally”. Washington Post. Pristupljeno 25. 6. 2017. 
  64. ^ Drinkard, Jim; Woodward, Calvin (24. 6. 2017). „Fact check: Trump's missions unaccomplished despite his claims”. Chicago Tribune. Pristupljeno 25. 6. 2017. 
  65. ^ Remnick, David (28. 11. 2016). „Obama Reckons With A Trump Presidency”. The New Yorker. Pristupljeno 24. 1. 2017. 
  66. ^ Connor, John (novembar 2011). „Climate change and post-truth politics”. Waste Management and Environment. 22 (10). 
  67. ^ Nayef Al-Rodhan, "Post-Truth Politics, the Fifth Estate and the Securitization of Fake News, Global Policy Journal, 7th June 2017
  68. ^ „Policy-making and parliament in an era of 'post-truth'”. Medium.com. 28. 2. 2017. Pristupljeno 26. 3. 2018. 
  69. ^ Robert Tait in Prague (28. 12. 2016). „Czech Republic to fight 'fake news' with specialist unit | Media”. The Guardian. Pristupljeno 26. 3. 2018. 
  70. ^ „Amid rise of 'fake news,' authorities should ensure truthful info reaches public – UN, regional experts | UN News”. Un.org. 10. 3. 2017. Pristupljeno 26. 3. 2018. 
  71. ^ Kutner, Max (13. 12. 2016). „Edward Snowden: Fight 'Fake News' With Truth, Not Censorship”. Newsweek.com. Pristupljeno 26. 3. 2018. 
  72. ^ „Cambridge scientists consider fake news 'vaccine'”. BBC News. januar 2017. 
  73. ^ van der Linden, Sander (jun 2017). „Why we disagree about facts”. TEDx Oxbridge. 

Literatura uredi

Dodatna literatura uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Постчињеничка_политика&oldid=26978930”