Prva južnomoravska udarna brigada
Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
Prva južnomoravska narodnooslobodilačka udarna brigada formirana je 11. oktobra 1943. godine u selu Obražda, kod Bojnika od jedinica Prvog južnomoravskog partizanskog odreda. Na dan formiranja imala je tri bataljona - dva udarna i jedan omladinski, sa ukupno 570 boraca.
| Prva južnomoravska brigada | |
|---|---|
.svg) Jugoslovenska partizanska zastava | |
| Postojanje | 11. oktobar 1943—10. februar 1944. |
| Formacija | tri bataljona |
| Jačina | 750 boraca |
| Deo |  NOV i PO Jugoslavije |
| Odlikovanja | Orden partizanske zvezde Orden zasluga za narod |
| Komandanti | |
| Komandant | Predrag Marković Alimpije |
Brigada je rasformirana 10. februara 1944. godine i od njenih boraca i boraca Prve šumadijske brigade, formirana je kod Čajniča Treća srpska udarna brigada.
Za svoje zasluge tokom Narodnooslobodilačkog rata, brigada je Ukazom Predsednika FNRJ Josipa Broza Tita od 22. decembra 1961. godine odlikovana Ordenom partizanske zvezde i Ordenom zasluga za narod.
Borbeni put Prve južnomoravske brigade uredi
Odmah po formiranju Prva južnomoravska brigada je upućena na područje Kuršumlije, radi čišćenja terena od četnika. Kod sela Kosmače 18. oktobra napali su je delovi bugarskog okupacionog 122. puka 27. divizije i delovi Srpske državne straže, ali su protiv napadom brigade razbijeni i odbačeni ka Kuršumliji; 28. oktobra kod sela Rujkovca brigada je zajedno sa delovima Prvog južnomoravskog partizanskog odreda nanela gubitke bugarskom Trećem bataljonu 67. puka od 63 poginula i 50 ranjenih; tada je zaplenjeno četiri mitraljeza, tri puškomitraljeza, 40 pušaka i 12.000 metaka.
U prvoj polovini novembra brigada se prebacila na područje Župe i Rasine, gde je nanela teške gubitke četničkom Rasinskom korpusu. Posebno se istakla u borbama sa četnicima kod Velikog Šiljegovca i Zdravinja, od 16. do 18. novembra, kada je poginulo oko 130 četnika, a 190 zarobljeno.
Po naređenju Vrhovnog štaba NOV i POJ Prva južnomoraska brigada je 22. novembra krenula preko Šumadije za Bosnu. Uz put je vodila teške borbe sa četnicima kod sela Milutovca, kod Kruševca 24. i 25. novembra; kod Donje Šatronje i Trešnjevice 27. i 28. novembra i u selu Darosavi 3. decembra. Posle razbijanja Prve račanske četničke brigade kod Divčibara, brigada je izbila preko planine Tare kod Starog Broda na reku Drinu, koju je prešla 12. decembra vodeći ponovo borbe s četnicima. U istočnoj Bosni brigada je bila privremeno stavljena pod komandu Pete krajiške divizije i vodila borbe sa Nemcima na Devetaku, Ozrenu, kod Tuzle, Han-Pijeska i na drugim mestima.
Odlukom Glavnog štaba NOV i PO Srbije, brigada je rasformirana i od njenih boraca i boraca Prve šumadijske brigade formiran je 10. februara 1944. godine u selu Ponikvama, kod Čajniča Treća srpska udarna brigada.
Narodni heroji Prve južnomoravske brigade uredi
- Vladimir Bukilić Pop Mićo (1919—1944) politički komesar Trećeg omladinskog bataljona
- Slavoljub Vuksanović (1921—1943) komandir čete
- Stojan Ljubić (1916—1943) komandir Udarne čete
Literatura uredi
- Vojna enciklopedija tom IV. Beograd. 1972. COBISS.SR 42776071
