Progar

Progar
Progar;
	Put za Progar
Administrativni podaci
Država	Srbija
Grad	Beograd
Opština	Surčin
Stanovništvo
— 2011.	1.445
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 42′ 54″ S; 20° 09′ 40″ I / 44.71501° S; 20.16121° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	60 m
	Progar Progar na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	11280
Pozivni broj	011
Registarska oznaka	BG

Progar je naselje u gradskoj opštini Surčin, u gradu Beogradu. Prema popisu iz 2011. bilo je 1445 stanovnika.

Progar je najzapadnije naselje teritorije grada Beograda, ujedno i najzapadnije naselje gradske opštine Surčin. Ima oko 1500 stanovnika. Tu su ambulanta, osnovna škola, crkva, kao i stara porodična kuća Aćimovića u Progaru.

U Progaru se nalazi lepo kupalište na reci Savi-takozvana Tarzan plaža. Pored kupališta na reci, napomenuli bismo i bogatu floru i faunu kojom obiluju Bojčinska šuma, šuma Crni Lug i okolina reke.

Autobuski saobraćaj sa Beogradom se ostvaruje linijom 605 (Progar — Boljevci — Blok 45)

Istorija

Spomenik iz NOB-a u Bojčinskoj šumi

Materijalni dokazi ukazuju da su ovi prostori bili naseljeni još u najstarija vremena. Utvrđeno je da se na prostoru današnjeg centra nalazila rimska nekropola iz perioda kasne antike, ali i da se na ovom prostoru živelo tokom čitavog srednjeg veka. Početkom VI veka ovaj prostor naseljavaju Sloveni. Progar je formiran u vreme najezde Turaka 1521. godine, kad je srpsko stanovništvo, bežeći preko Save, na mestu starog spaljenog sela osnovalo naselje. U turskom popisu 1546. zabeleženo je pod imenom Živač. Prvi put pod današnjim imenom pominje se 1716. godine, kada podpada pod austrougarsku vlast, a 1739. godine postaje deo Vojne granice.

U Progaru se nalazi arheološki lokalitet Progarski vinogradi.

Pravoslavni hram je izgrađen 1799. godine i posvećen je Sv. Arhanđelu Gavrilu (slavi se 26. jula). Tokom Prvog i Drugog svetskog rata hram je pretrpeo znatna oštećenja, ali je brzo obnavljan prilozima građana.

Pominje se da je škola u Progaru počela sa radom 1760. godine, ali prvi zabeleženi podaci o učenicima datiraju tek iz 1802. godine. Tokom XIX veka radila je u teškim uslovima.

Osam mladića iz Progara je stradalo pri pokušaju prelaska nabujale Save, uveče 25. decembra 1937. - sedmorica su se utopila, jedan je naknadno umro od promrzlina.^[1]

Po izbijanju Drugog svetskog rata, došlo je do prekida rada osnovne škole. Prekid je trajao do školske 1942. godine, kada je đacima srpske nacionalnosti nametnut program ustaške Nezavisne Države Hrvatske. U selo su tada stigli i učitelji — Hrvati, koji su te godine držali nastavu prema svom programu.

Tada dolazi do jednog novog momenta. U Progaru počinje da se aktivno razvija narodno-oslobodilačka borba. Do kraja 1942. godine iz sela je preko stotinu mladića i devojaka otišlo u partizanske jedinice.

Partizani u selo ulaze ilegalno, najčešće noću i već te godine u selu i okolini izvode oružane akcije. Selo je tokom 1943. godine postaje slobodno od fašističke vlasti, povlači se ustaška žandarmerija, a s njom i učitelji.

Sa školskom 1943/44. godinom, prema odluci Okružnog NO odbora za Srem započinje sa radom Partizanska osnovna škola s prvim partizanskim učiteljem Živkom Pucarevićem Učom. Dolazilo je do povremenih prekida nastave zbog iznenadnog upada fašista u selo. U partizanskoj školi se radilo na opismenjavanju nepismenih meštana, pripremani su pozorišni komadi i skečevi.

Po odluci Opštine Zemun osnovna škola "Jovan Popović" iz Progara se integrisala sa osnovnom školom "Branko Radičević" iz Boljevaca i od tada nosi to ime, a 1974. godine je izgrađena nova školska zgrada.

Demografija

U naselju Progar živi 1156 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,1 godina (39,0 kod muškaraca i 41,2 kod žena). U naselju ima 445 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,27.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[2]
Godina	Stanovnika
1948.	1.354
1953.	1.267
1961.	1.354
1971.	1.239
1981.	1.367
1991.	1.457	1.381
2002.	1.455	1.524

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[3]

Srbi	1.381	94,91%
Jugosloveni	9	0,61%
Hrvati	8	0,54%
Mađari	8	0,54%
Slovaci	5	0,34%
Romi	3	0,20%
Crnogorci	2	0,13%
Makedonci	2	0,13%
Slovenci	1	0,06%
Rusini	1	0,06%
Rumuni	1	0,06%
Nemci	1	0,06%
nepoznato	16	1,09%

Stanovništvo prema polu i starosti^[4]


	m	ž
?	3	3
80+	8	11
75—79	7	28
70—74	38	43
65—69	45	50
60—64	53	34
55—59	33	45
50—54	61	58
45—49	77	61
40—44	51	50
35—39	38	45
30—34	49	44
25—29	49	45
20—24	53	44
15—19	51	47
10—14	45	42
5—9	45	31
0—4	33	35
Prosek :	39,0	41,2

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	302	327	363	361	415	423	445

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	72	104	62	112	52	29	9	3	1	1	3,27

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	616	186	384	36	10	0
Ženski	608	114	379	99	14	2
UKUPNO	1.224	300	763	135	24	2

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	285	64	1	0	78
Ženski	169	21	0	0	43
UKUPNO	454	85	1	0	121
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	35	21	27	1	15
Ženski	1	2	26	8	4
UKUPNO	36	23	53	9	19
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	11	10	4	5
Ženski	2	8	8	11	28
UKUPNO	2	19	18	15	33
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	8	0	0	5
Ženski	5	1	0	1
UKUPNO	13	1	0	6

Reference

^ "Vreme", 26. dec. 1937.
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze

[1] "Vreme", 26. dec. 1937.

[2] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[3] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[4] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]