Ub

Ub
Ub;
	Panorama Uba
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Kolubarski
Opština	Ub
Stanovništvo
— 2011.	6.684
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 27′ 13″ S; 20° 04′ 16″ I / 44.453666° S; 20.071° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	162 m
	Ub Ub na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	14210
Pozivni broj	014
Registarska oznaka	UB/UB

Ub je gradsko naselje u Srbiji u opštini Ub u Kolubarskom okrugu. Prema popisu iz 2022. imao je 6.684 stanovnika^[1] (prema popisu iz 2011. bilo je 6.191 stanovnik).

Ovde se nalaze Biblioteka „Božidar Knežević” i Muzička škola „Petar Stojanović” Ub.

Istorija uredi

Prvi tragovi boravka ljudskih zajednica na području današnje opštine Ub su nađeni u Trliću, Kalinovcu i Brgulama, iz vremena Vinčanske kulture, oko 5.000 godina p. n. e, a u naselju Čučuge ima nalaza iz bronzanog doba.

Prvi pomen Tamnave daje antički pisac Jordanes, pod imenom Flumen Niger, što je kasnije dovelo do slovenskog naziva Tamnava (od tama). Prvi pisani pomen Uba je sporazum u Tati, maja 1426. godine, između ugarskog kralja Žigmunda i despota Stefana Lazarevića. Rani pisani izvori smeštaju Ub između današnjih sela Gunjevac i Sovljak.

Ime mesta najverovatnije potiče od latinskog Urb, što znači grad, mesto, dok postoje legende da je mesto nastalo u vreme kneza Kocelja, i dobilo ime po njegovom bratu Slavoljubu, i da je vremenom skraćivano dok nije ostalo samo Ub.

Narodne etimologije, bez istorijske podloge navode razne teorije nastanka imena Ub. Po jednoj, ime je preneseno iz Rusije, gde navodno ima više naseobina sa tim imenom, navodeći paralelu sa rekom Ob. Po drugoj se pripoveda kako je neki turski vojnik, pogođen puškom, uspeo da izusti samo „Ub...”, ne dorekavši „Ubiše me!”, pa na mestu njegove pogibije nazvaše mesto Ub.

Geografija uredi

Područje Uba je u ravničarskom i brežuljkastom terenu u gornjem toku reka Tamnave, Uba i Kolubare. Preciznije, u severozapadnom delu centralne Srbije između reke Save i Kolubare, u plodnoj tamnavskoj ravnici nalazi se atar opštine Ub. Graniči se sa opštinama Obrenovac, Lazarevac, Lajkovac, Valjevo, Koceljeva i Vladimirci. Područje opštine zahvata teritoriju od 456,7 km² ili 0,81% teritorije Srbije, gde u 38 naselja živi 33.999 stanovnika ili 0,63% stanovnika Srbije. Stanovništvo živi u 38 naselja od kojih su 37 sela i grad Ub. Ukupan broj domaćinstava je 10.399. Prosečna veličina poseda iznosi 3,4 ha po domaćinstvu. Na području opštine postoje 36 seoskih katastarskih opština i jedna gradska katastarska opština. Područje je povezano važnim saobraćajnicama sa okruženjem i Beogradom, a uskoro će proći i autoput Beograd–Južni Jadran. Blizina glavnog grada i izgrađena putna infrastruktura i njeno osavremenjavanje su bitan faktor ukupnog ekonomskog razvoja. Bogati kulturno-istorijski sadržaji, manastiri, crkve i spomenici, tranzitni putevi i šumsko-lovni potencijali omogućavaju razvoj agroekoturizma. Dohodak po stanovniku iznosi 52% od prosečnog dohotka Srbije. Dohodak iz poljoprivrede je oko 46%, industrije 25%, trgovine 16% i ostalih delatnosti 13%.

U noći 4/5. decembra 1938. izgorela je zgrada poreske uprave, sa svim knjigama. Još iste noći su uhapšeni šef uprave i još nekoliko lica.^[2]

Sport uredi

FK Jedinstvo Ub, fudbalski klub osnovan 1920. godine
KK Ub, košarkaški klub osnovan 1978. godine
RK Ub, rukometni klub osnovan 1958. godine

Dešavanja u gradu uredi

Letnja otvorena scena ”Ubske večeri" (jul - avgust)
Turnir u malom fudbalu D. M. Kareli (avgust)
Međunarodni salon fotografije prirode (oktobar)
Pozorišni festival Repassage fest
Festival dečjeg pozorišnog stvaralaštva
Festival muzičke škole "Petar Stojanović"^[3]

Demografija uredi

U naselju Ub živi 6314 stanovnika, od čega stalno prebivalište ima 6164, dok su 119 stanovnika na privremenom radu u inostranstvu. Prosečna starost stanovništva iznosi 37,3 godina (36,2 kod muškaraca i 38,3 kod žena). U naselju ima 2103 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,00.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je porast u broju stanovnika.

Demografija^[4]
Godina	Stanovnika
1948.	1.770
1953.	2.176
1961.	2.592
1971.	3.650
1981.	4.819
1991.	5.797	5.511
2002.	6.018	6.278
2011.	6.191

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[5]

Srbi	5.919	98,35%
Jugosloveni	11	0,18%
Romi	9	0,14%
Hrvati	6	0,09%
Česi	4	0,06%
Makedonci	2	0,03%
Crnogorci	1	0,01%
Ukrajinci	1	0,01%
Slovenci	1	0,01%
Slovaci	1	0,01%
Rusi	1	0,01%
Nemci	1	0,01%
Muslimani	1	0,01%
Mađari	1	0,01%
Bunjevci	1	0,01%
Bugari	1	0,01%
nepoznato	41	0,68%

Stanovništvo prema polu i starosti^[6]


	m	ž
?	26	24
80+	22	42
75—79	47	79
70—74	97	143
65—69	128	172
60—64	111	153
55—59	101	112
50—54	210	231
45—49	304	281
40—44	269	287
35—39	192	242
30—34	171	222
25—29	202	200
20—24	209	212
15—19	234	231
10—14	230	239
5—9	177	172
0—4	121	125
Prosek :	36,2	38,3

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	563	657	904	1.234	1.633	1.898	1.993

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	378	403	390	565	172	64	15	2	2	2	3,02

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	2.323	681	1.479	77	71	15
Ženski	2.631	593	1.497	389	137	15
UKUPNO	4.954	1.274	2.976	466	208	30

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	1.247	44	2	77	329
Ženski	1.076	25	0	26	250
UKUPNO	2.323	69	2	103	579
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	38	83	187	57	90
Ženski	22	34	230	60	24
UKUPNO	60	117	417	117	114
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	5	48	79	55	26
Ženski	13	39	61	114	101
UKUPNO	18	87	140	169	127
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	36	0	0	91
Ženski	26	0	0	51
UKUPNO	62	0	0	142

Poznati Ubljani uredi

Neki od poznatih Ubljana:

Reference uredi

^ „Konačni rezultati popisa stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. (knjiga 1, nacionalna pripadnost opštine i gradovi)”. popis2022.stat.gov.rs. Pristupljeno 9. 7. 2023.
^ "Politika", 6. dec. 1938
^ „Festival”. ŠOMO „Petar Stojanović” Ub. Arhivirano iz originala 5. 4. 2023. g.
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze uredi

[Попис2022-1] „Konačni rezultati popisa stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. (knjiga 1, nacionalna pripadnost opštine i gradovi)”. popis2022.stat.gov.rs. Pristupljeno 9. 7. 2023.

[2] "Politika", 6. dec. 1938

[3] „Festival”. ŠOMO „Petar Stojanović” Ub. Arhivirano iz originala 5. 4. 2023. g.

[4] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[5] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[6] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]