Википедија

Црна деверика

Crna deverika, poznata i kao južna crna deverika, južna deverika i plavonosa deverika (lat. Acanthopagrus butcheri), vrsta je morske i slatkovodne ribe iz porodice Sparidae. To je riba zbijenog tela, koja se povremeno meša sa drugim sličnim vrstama koje se javljaju u okviru njenog areala rasprostranjenja, ali se od tih vrsta uglavnom razlikuje po nedostatku žutih ventralnih i analnih peraja. Južna crna deverika je endemična za područje Australiju, nastanjujući južnu obalu od Zaliva ajkula u zapadnoj Australiji do Malakute u Viktoriji, kao i Tasmaniju.

Crna deverika
Naučna klasifikacija uredi
Domen: Eukaryota
Carstvo: Animalia
Tip: Chordata
Klasa: Actinopterygii
Red: Perciformes
Porodica: Sparidae
Rod: Acanthopagrus
Vrsta:
A. butcheri
Binomno ime
Acanthopagrus butcheri
Munro, 1949
Rasprostranjenost vrste Acanthopagrus butcheri
Sinonimi[1]

Mylio australis Günther, 1859
Mylio butcheri Munro, 1949

Vrsta je uglavnom stanovnik estuara i priobalnih jezera, retko ulazi u okean jer ne može završiti svoj životni ciklus u potpuno morskom okruženju. Tokom sezone razmnožavanja poznato je da vrsta prodire u gornji tok reka da bi se mrestila, da bi nekoliko meseci kasnije juvenilne jedinke doplivale nazad do estuara. Južna crna deverika je oportunistički grabljivac i hrani se širokim spektrom rakova, mekušaca, mnogočekinjastih crva i riba.

Ovu vrstu u velikom obimu love i komercijalni i amaterski ribolovci zbog visokog kvaliteta njenog mesa, pa se tako godišnje ulovi preko 300 tona crne deverike. Ona se takođe često lovi u okviru sportskog ribolova, a posebno je atraktivna jer se lovi na mamac. Brojne tehnike akvakulture su razvijene za ovu vrstu, pošto je glavna prepreka u povećanju njenog broja upravo spora stopa rasta broja populacije.

Taksonomija i etimologija uredi

Crna deverika je jedna od 20 vrsta iz roda Acanthopagrus, koji je deo porodice Sparidae,[2] koja je dalje smeštena u podred grgečki. Južna crna deverika je isprva često bila zamenjivana sa skoro identičnom srodnom vrstom koja nastanjuje istočne obale Australije, Acanthopagrus australis, pa su tako Rudal, Hejl i Šeriden prvobitne primerke grupisali pod imenom Mylio australis.[3] U studiji australijskih „srebrnih deverika” iz 1949. godine, Jan Manro je otkrio da je M. australis u stvari predstavlja dve odvojene vrste, stvarajući novo ime vrste Mylio butcheri za južnu crnu deveriku. Manro je ovu klasifikaciju zasnovao na velikom broju novih specimena,[4] od kojih je jedan bio iz Džipslendskih jezera u Viktoriji, koje je odredio kao holotip. Mylio butcheri je kasnije promenjen u Acanthopagrus butcheri kada je utvrđen pravi rod ove vrste.[5]

Acanthopagrus butcheri ima niz uobičajenih imena od kojih se mnoga primenjuju na brojne srodne vrste riba, kako u Australiji, tako i širom sveta. Vrste se u naučnim publikacijama nazivaju „južna crna deverika” kako bi se izbeglo mešanje sa crnim morskom deverikom i drugim blisko srodnim vrstama, koje lako dobijaju naziv „crna deverika”. Vrsta je u regionu u kom se može sresti poznata po nazivima „crna decerika”, „pertska deverika”, „džipslandska deverika” i „plavonosa deverika”.[6] Ovo poslednje ime se koristi za odrasle jedinke iznad 1 kilograma težine, jer u tom trenutku na njihovom prednjem delu glave počinje da se vidi plavkasta nijansa.[4] Odeljenje za životnu sredinu, vode, baštinu i umetnost federalne vlade Australije navelo je ime „crna deverika” kao preferirano ime,[1]Australian Biological Resources Study (14 December 2012). "Species Acanthopagrus butcheri (Munro, 1949)". Australian Faunal Directory. Canberra, Australian Capital Territory: Department of the Environment, Water, Heritage and the Arts, Australian Government. Retrieved 15 September 2015.</ref> a to isto ime usvojilo je i Odeljenje za morska i atmosferska istraživanja u komercijalnom ribolovu u Australiji.[7]

Opis uredi

Južna crna deverika ima zbijeno telo, sa podjednako zakrivljenim dorzalnim i ventralnim profilom.[8] Usta su umerene veličine u poređenju sa telom i sadrže šest zakrivljenih sekutića koji su smešteni sa prednje strane gornje i donje vilice. Kutnjaci su postavljeni u nizu od četiri ili pet sa svake strane gornje vilice, a u nizu od tri ili četiri na stranama donje vilice, koja je stoga manja od gornje. Telo je prekriveno velikim krljuštima koje mogu biti cikloidne ili slabo ktenoidne. Glava je uglavnom bez krljušti, sa izuzetkom delova operkuluma. Obloga od krljušti takođe prekriva i osnove mekih leđnih, analnih i kaudalnih peraja. Broj bočnih linija je 52—58. Postoji jedno leđno peraje koja kreće malo iza zadnjeg ruba operkuluma, a sastoji se od 10 do 13 bodlji smeštenih između 10 do 13 grebena. Analno peraje se sastoji od 3 bodlje koje se nalaze pre 8 do 10 mekih grebena, dok prsno peraje ima 14 do 16 grebena, a ventralno ima jednu veliku bodlju i 5 mekih grebena. Južna crna deverika je zlatno-smeđe ili bronzane boje na leđima i na bokovima, sa zelenkastim odsjajima kada je čista, dok su trbuh i brada beli. Peraja su sva tamne boje, a kaudalna peraja često je tamne maslinaste boje. [4] Poznato je da vrsta dostiže maksimalnu dužinu od 60 centimetara i težinu od 4 kilograma, ali su mnogo češći primerci dužine 23—25 centimetara i do 2 kilograma.[9]

Rasprostranjenost i stanište uredi

Ova vrsta ribe je endemična za južnu Australiju, nastanjuje obalne vode od Zaliva ajkula, Zapadnu Australiju na zapadu do Malakute u Viktoriji na istoku i jugu oko cele obale Tasmanije.[10] Crna deverika je prvenstveno obalna vrsta, mada se povremeno može videti i na dubljim grebenima na kontinentalnom pragu.[5] Uglavnom nastanjuje oblasti oko estuara, prodirući daleko uzvodno u slatkovode potoke i reke tokom letnje sezone mrešćenja.[11] Takođe je poznato da nastanjuje brojna priobalna jezera i povremeno otvorene estuare.[3] U estuarskom i slatkovodnom okruženju traže zaklon ispod palih grana drveća, nasipa, brana, praznih školjki ostriga[12] i kamenitih područja,[13] dok se u dubljim predelima primorskih jezera često nalaze iznad blatnih površina i peskovitog dna.[14] Vrsta se retko može naći u okeanu, ali je često rečna struja, za vreme većeg protoka reka, prebacuje u more i može uspešno da preživi u morskom okruženju, gde naseljava priobalne grebene i kamenite obale.

Crna deverika je najčešća u južnoj Viktoriji, gde nastanjuje brojne estuare. Jezera Džipslend, ušće Malakuta i jezero Tajers su najgušće naseljena vodena područja u ovoj državi, a vrsta se često nalazi duž obale.[15] Nije toliko česta u Južnoj Australiji, s tim da su Ostrvo Kengura i ostrvo Kurong glavni regioni za proizvodnju deverika u državi. Mali broj jedinki može biti u korelaciji sa generalnim nedostatkom reka i estuara u državi, mada je crna deverika hvatana zamkama za jastoge u prilično neočekivanim predelima, uključujući zalive, kao i duboke stenovite grebene u blizini zaliva Striki.[3] Južna crna deverika preovlađuje u južnom delu zapadne Australije, a veliki broj ušća pun je jedinki ove vrste. Poznato je da se u zalivima Kalma i Stouks nalaze velike populacije riba.

Biologija uredi

Ishrana uredi

Južna crna deverika je oportunistički svaštojed[13] i hrani se širokim spektrom plena, uključujući sesilne, podzemne, bentoske i pelagične vrste. Ishrana jedinki varira u zavisnosti od reke u kojoj žive, pri čemu njihove oportunističke metode hranjenja pokazuju mali zavisnost od godišnjih doba, mada izgleda da imaju određene preferencije plena kada su prisutne dve ili više mogućih vrsta plena.[16] Ljuskari, uključujući krabe, škampe, amfipode i kopepode, najčešći su plen, uz veliki broj mnogočekinjastih i člankovitih crva. Školjke, poput dagnji i onih iz porodice Cardiidae, lako drobi snažnim čeljustima, a hrani se i sitnim ribama poput gobija i sardela.[3] Alge roda Enteromorpha su takođe glavni sastojak ishrane kod većine jedinki. Ribe koje se hrane u gornjim tokovima reka imaju različitu ishranu koja obuhvata slatkovodnu faunu, odnosno insekte, životinje iz rodova Craterocephalus i Artemia, punoglavce i puževe. Studije iz reke Svon ukazuju na to da postoji promena u ishrani u zavisnosti od starosti jedinke. Mlađe ribe konzumiraju amfipode, mnogočetinaše i sitne jedinke raznih mekušaca. Broj amfipoda koje se unose se smanjuje sa starošću, dok se povećava broj unetih velikih mekušaca, rakova i pravih košljoriba. Ribe aktivno traže hranu po dnu dok plivaju sa spuštenom glavom, hvatajući svoj plen tako što se samo obruše na njega, gutajću ga uz malo žvakanja.

Razmnožavanje uredi

Ova riba dostiže polnu zrelost u različito vreme, a ona zavisi od konkretnog dela areala u kome živi data jedinka, pri čemu zapadne i južnoaustralijske ribe polno sazru sa starosti od dve do tri godine, dok jedinke koje žive u državi Viktorija sazrevaju sa pet godina starosti. [17] Postoji takođe razlika u godinama sazrevanja među polovima, pa tako ženke obično sazrevaju godinu dana kasnije od muškaraca.[13] Vreme mrešćenja je takođe promenljivo širom areala, pa se tako ribe u Zapadnoj Australiji mreste od jula do novembra, a u Južnoj Australiji između novembra i januara, dok se jedinke koje žive u Viktoriji mreste od oktobra do novembra. Riba koja se razmnožava migrira u gornje tokove reka i potoka,[18] gde polaže jaja, pri čemu svaka riba proizvodi do tri miliona jaja godišnje. Jaja su sitna i pelagična, izležu se dva dana nakon oplodnje.[15] Mlade deverike provode naredne četiri godine svog života živeći u rekama, estuarima i na obalama, a često se mogu videti u velikim jatima kako plivaju iznad morske trave u plitkim vodama estuara. Kada navrše pet godina, ribe koje žive u prioblanom području premeštaju se dalje od obale do dubljih grebena, vraćajući se kasnije u reke da bi se mrestile, jer ne mogu da završe svoj reproduktivni ciklus u okeanu. [19] Poznato je da južna crna deverika može da živi do 29 godina.

Primećene su brojne neobične reproduktivne osobine kod ove vrste, uključujući brojne hermafroditne jedinke koje imaju i funkcionalne jajnike i testise, a povremeno se primećuje i mogućnost promene pola kod jedinki.[20] Poznato je da se vrsta hibridizira sa srodnom vrstom Acanthopagrus australis formirajući održivo potomstvo koje je dalje sposobno da se ukršta sa matičnom vrstom. Ovakav slučaj je poznat samo iz jednog obalnog jezera u kojem su dve vrste bile zatvorene zajedno i ograničene kopnom tokom dužeg perioda, što je uticalo na i pospešilo ukrštanje vrsta tako da je nastalo potomstvo posedovalo morfološke osobine obe vrste. Uslovi potrebni za dolazak do hibridizacije su, međutim, suviše retki da bi se ove dve ribe razmatrale i posmatrale kao dve podvrste ili čak jedna vrsta. [21]

Predatori uredi

Pored ljudi, razne morske ptice glavni su predatori, a najčešći su pelikani, mali crni kormorani i veliki kormorani.[22] Ovu vrstu takođe konzumiraju veće ribe, uključujući ajkule, raže i brojne velike košljoribe poput vrste Argyrosomus japonicus kao i brojnih vrsta iz porodice Platycephalidae. Crnu deveriku napadaju brojni ektoparaziti, uključujući vrste iz grupe Copepoda, Monogenea, Branchiura, mokrica i pijavica.[23]

Odnos prema ljudima uredi

Južna crna deverika je jedna od najvažnijih vrsta komercijalnog i rekreativnog ribolova širom njenog areala rasprostranjenja, a cenjena je zbog svog aromatičnog i vlažnog mesa. Zbog svoje visoke vrednosti, kao i visoke tolerancije na širok raspon saliniteta,[24] vrsta je postala veoma popularna u akvakulturi.

Komercijalni ribolov uredi

Južna crna deverika je jedna od najvažnijih vrsta u komercijalnom ribarstvu kako u Viktoriji, tako i u južnom delu Zapadne Australije, mada se u manjem broju lovi u vodama južne Australije zbog male populacije. U Viktoriji se ulovi najviše ribe, a samo region Džipslend proizvodi 80% ulova u celoj državi. A. butcheri se lovi iz jezera Džipslend od 1880-ih, kada su bili glavna vrsta za lov, mada su tokom 1920-ih ciple postale najčešće ulovljena vrsta u jezerima. Ulov deverika iz jezera sada varira između 200 i 400 tona godišnje.[15] Uvala Malakuta i jezero Tajers čine druge važne regione u državi u kojima se lovi deverika. U Južnoj Australiji se deverika komercijalno lovi iz Kuronga u kome se od 1970-ih hvata 10 do 70 tona godišnje. U donjoj zapadnoj Australiji uvale Kalam i Stouks imaju najveći deo državnog ulova, s tim da je početkom 1990-ih obim ulova bio znatno veći nego sada. Tokom 1970-ih i 1980-ih, Zapadna Australija imala je skroman ulov deverika od oko 26 tona godišnje, cifra koja se u sezoni 1992/3. popela na 103,9 tona, pre nego što se opet smanjila na oko 28 tona godišnje od 2000. godine.[13] Ribe se najčešće uz pomoć raznih mreža, a prodaju se sveže cele ili kao fileti na lokalnim pijacama širom Australije.[3]

Rekreativni ribolov uredi

 
Južna crna deverika ulovljena u reci Snouvi u Viktoriji

Južna crna deverika je dugo bio omiljena meta ribolovaca koji tragaju za vrstama kako zbog njihovih borbenih kvaliteta, tako i zbog visokog kvaliteta mesa. Deverika je takođe popularna zbog njene pristupačnosti, pošto se lako može uloviti u lukama i estuarima blizu obala, čime eliminiše potrebu za brodom u većini regija. Istraživanje u Zapadnoj Australiji pokazalo je da ribolovi amateri hvataju veće količine ove ribe negoli komercijalni ribolovci, a istraživanje iz 1979. pokazalo je da su ribolovci uhvatili najmanje 232 tone,[13] što je više nego duplo od komercijalnog ulova na njegovom vrhuncu, mada je sa pojavom sistema „ulov i puštanje” ovaj broj u znatnoj meri opao.[15]

Deverika se obično hvata oko raznih građevina u estuarma, uključujući pale grane, pristaništa, stene, mostove i druge građevine koje je stvorio čovek, kao i na peščanim i blatnjavim obalama, gde žive školjke i rakovi.[25] Iako je deverika oportunistički lovac, na područjima koja su izložena velikom ribolovnom pritisku često ih je teško uloviti. Koriste se lake strune i plovci kako bi se izbeglo prepadanje ribe i, kao i kod većine drugih riba, živi mamac daje najbolje rezultate. Razni rakovi poput kozica i kraba obično se koriste uporedo sa različitim vrstama glista i crva. Smrznuti i isečeni mamac kao što su kozice, školjke i komadi ribe su takođe efikasni.[6] U rekama sa bržim protokom vode su uglavnom potrebni teži plovci kako bi se mamac zadržao na jednom mestu dovoljno dugo da ga riba primieti. Takođe popularna tehnika lova je ubacivanje vreća sa iseckanim sardinama ili pilećim komadima natopljenim u ribljem ulju.[26] U poslednjih nekoliko godina, upotreba mamaca i muve na crnu deveriju je uspešno razvijena.

Južna crna deverika zaštićena je ograničenjem veličine ribe i vreće koje se njima mogu napuniti u svim državama u kojima živi, kojih ribolovci moraju biti svesni jer su u suprotnom u obavezi da plate novčane kazne. U Zapadnoj Australiji ograničenje veličine je 25 centimetara i mogu se uloviti samo 2 ribe iznad 40 centimetara iz reka Svan ili Kening, dok ograničenje vreće varira u celoj državi tako da je na zapadnoj obali dozvoljeno 4 po ribolovcu, u Gaskojnu 8, a u južnoj i severnoj 20 po ribolovcu.[27] U Južnoj Australiji dnevno ograničenje vreće je 10 po osobi, a najmanja zakonska veličina 30 centimetara,[28] a isto ograničenje je i u Viktoriji. [29]

Akvakultura uredi

Južna crna deverika se relativno lako uzgaja u zatočeništvu, a riba se obično mresti tokom njene prirodne sezone mresta, bez potrebe za dodavanjem hormona.[30] Uprkos tome, ova deverika se ne uzgaja na komercijalnoj osnovi zbog relativno sporog rasta i niskog oporavka jedinki. Istraživanja koja je Sare sproveo 1999. godine, međutim, pokazala su da vrsta može dobro da opstane u slanim bazenima sa dovoljno dubokim vodama sve dok ima hrane u izobilju. To je dovelo do predloga o uzgoju vrsta u slanim ribnjacima koje bi se koristile za rekreativni ribolov, slično kao što su pastrmka i baramunda uzgajaju u Australiji. Iako je stopa rasta trenutno prespora za potrebe proizvodnje hrane, genetska selekcija može omogućiti uzgoj brzorastućih riba za potrebe tržišta. Južna crna deverika se trenutno mressti u estuarima i priobalnim jezerima i samim tim su uslovi neophodni za uspešno mrešćenje već dobro poznati.[31]

Slične vrste uredi

Brojni drugi pripadnici porodice Sparidae naseljavaju australijske vode i mogu se pomešati sa A. butcheri . Najsličnija crnoj deveriki je vrsta Acanthopagrus australis, čiji se areali preklapaju u severnoj Viktoriji, a događaji hibridizacije ukazuju na tek nedavno vreme divergencije, što je dovelo do toga da postoji manji broj genetskih razlika između vrsta.[21] Ova vrsta se od crne deverike razlikuje po tome što ima karakteristična žuta peraja. Crna deverika se u zapadnom delu svog areala preklapa sa vrstom Acanthopagrus morrisoni, koja se od nje razlikuje po istaknutim žutim ventralnim, analnim i donjim kaudalnim perajama.[10] Vrsta Rhabdosargus sarba takođe ima oblik sličan crnoj deveriki, ali poseduje zlatne vodoravne pruge koje omogućavaju lakšu identifikaciju i razliku između ove dve vrste.

Reference uredi

  1. ^ a b Australian Biological Resources Study (14. 12. 2012). „Species Acanthopagrus butcheri (Munro, 1949)”. Australian Faunal Directory. Canberra, Australian Capital Territory: Department of the Environment, Water, Heritage and the Arts, Australian Government. Pristupljeno 15. 9. 2015. [mrtva veza]
  2. ^ Gomon, Martin F.; Bray, Dianne J. „Acanthopagrus”. Fishes of Australia. Pristupljeno 25. 4. 2017. 
  3. ^ a b v g d Herman T-C. Weng (1971). „The Black Bream, Acanthopagrus butcheri (Munro): Its life history and fishery in South Australia”. PhD Thesis. University of Adelaide. 
  4. ^ a b v Munro, Ian S. (1949). „Revision of Australian silver breams, Mylio and Rhabdosargus”. Memoirs of the Queensland Museum. 12 (4): 182—223. 
  5. ^ a b Hosese, D.F.; Bray, D.J.; Paxton, J.R.; Alen, G.R. (2007). Zoological Catalogue of Australia Vol. 35 (2) Fishes. Sydney: CSIRO. str. 1126. ISBN 978-0-643-09334-8. 
  6. ^ a b Starling, Steve (1988). The Fisherman's handbook – How to find, identify and catch the top Australian angling fish. NSW: Angus and Robertson Publishers. ISBN 1-86460-130-2. 
  7. ^ CSIRO Marine Research (2015). „Standard Fish Names in Australia (commercial species)”. CAAB – Codes for Australian Aquatic Biota. Canberra, Australian Capital Territory. Pristupljeno 15. 9. 2015. 
  8. ^ Scott, T.D.; C.J.M. Glover; R.V. Southcott (1980). Marine and Freshwater Fishes of South Australia 2nd Edition. Adelaide: Government Printer. 
  9. ^ Kuiter, R.H. (1993). Coastal fishes of south-eastern Australia. U.S.A: University of Hawaii Press. ISBN 1-86333-067-4. 
  10. ^ a b Hutchins, B.; Swainston, R. (1986). Sea Fishes of Southern Australia: Complete Field Guide for Anglers and Divers. Melbourne: Swainston Publishing. str. 187. ISBN 1-86252-661-3. 
  11. ^ Hoeksema, S.D.; I.C. Potter (2006). „Diel, seasonal, regional and annual variations in the characteristics of the ichthyofauna of the upper reaches of a large Australian microtidal estuary”. Estuarine, Coastal and Shelf Science. Elsevier. 67 (3): 503—520. doi:10.1016/j.ecss.2005.12.003. Arhivirano iz originala 20. 5. 2011. g. Pristupljeno 10. 10. 2007. 
  12. ^ Connell, S.D.; M.J. Anderson (1999). „Predation by fish on assemblages of intertidal epibiota: effects of predator size and patch size”. Journal of Experimental Marine Biology and Ecology. Elsevier. 241 (1): 15—29. doi:10.1016/S0022-0981(99)00067-2. 
  13. ^ a b v g d Norris, J.V.; J.E. Tregonning; R.C.J. Lenanton; G.A. Sorre (2002). „Biological synopsis of the Black Bream, Acanthopagrus butcheri (Munro) (Teleosti: Sparidae) in Western Australia with reference to information from other states”. Fisheries Research Report. Perth: Department of Fisheries, Government of Western Australia. 93. Arhivirano iz originala 05. 10. 2007. g. Pristupljeno 3. 10. 2007. 
  14. ^ Hobday, D.; M. Moran (1983). „Age, growth and fluctuating year class strength of Black Bream in Gippsland Lakes, Victoria”. Internal report. Melbourne: Victorian Ministry for Conservation. Marine Sciences Laboratories. 20. 
  15. ^ a b v g Kailola, P.J.; M.J Williams; R.E. Stewart (1993). Australian fisheries resources. Canberra: Bureau of Resource Sciences. ISBN 0-642-18876-9. 
  16. ^ Sarre, G.A.; M.E. Platell; I.C. Potter (2000). „Do the dietary compositions of Acanthopagrus butcheri in four estuaries and a coastal lake vary with body size and season and within and amongst these water bodies?”. Journal of Fish Biology. Blackwell Synergy. 56 (1): 103—122. doi:10.1111/j.1095-8649.2000.tb02089.x. 
  17. ^ Morison, Alexander K.; Patrick C. Coutin; Simon G. Robertson (1998). „Age determination of black bream, Acanthopagrus butcheri (Sparidae), from the Gippsland Lakes of south-eastern Australia indicates slow growth and episodic recruitment”. Marine and Freshwater Research. CSIRO. 48 (6): 491—498. doi:10.1071/MF97237. 
  18. ^ Kanandjembo, A.N.; I. C. Potter; M. E. Platell (2001). „Abrupt shifts in the fish community of the hydrologically variable upper estuary of the Swan River”. Hydrological Processes. John Wiley & Sons, Ltd. 15 (13): 2503—2517. doi:10.1002/hyp.295. 
  19. ^ Burridge, Christopher P.; Vincent L. Versace (2007). „Population Genetic Structuring in Acanthopagrus butcheri (Pisces: Sparidae): Does Low Gene Flow Among Estuaries Apply to Both Sexes?”. Marine Biotechnology. Springer Science+Business Media, Inc. 9 (1): 33—44. PMID 16937020. doi:10.1007/s10126-006-6023-7. 
  20. ^ Rowland, S.J.; R. Snape. „Labile protogynous hermaphroditism in the black bream, Acanthopagrus butcheri (Munro) (Sparidae)”. Proceedings of the Linnean Society of New South Wales. 114 (1): 225—232. ISSN 0370-047X. 
  21. ^ a b Rowland, S.J. (1984). „Hybridization between the Estuarine Fishes Yellowfin Bream, Acanthopagrus australis (Gunther), and Black Bream, A. butcheri (Munro)(Pisces : Sparidae)”. Australian Journal of Marine and Freshwater Research. CSIRO. 35 (4): 427—440. doi:10.1071/MF9840427. 
  22. ^ Coutin, P.C.; Reside, J. (2003). „Fish predation by great cormorants, Phalacrocorax carbo carboides, in the Gippsland Lakes, south-eastern Australia”. Ur.: Cowx, I.G. Interactions between fish and birds: implications for management. Oxford: Fishing News Books. str. 196–210. ISBN 0-632-06385-8. 
  23. ^ Byrnes, T.; Rohde, K. (1992). „Geographical distribution and host specificity of ectoparasites of Australian bream, Acanthopagrus spp. (Sparidae)”. Folia Parasitologica. 39 (3): 249—264. ISSN 0015-5683. 
  24. ^ Partridge, Gavin J.; Greg I. Jenkins (2002). „The effect of salinity on growth and survival of juvenile black bream (Acanthopagrus butcheri)”. Aquaculture. Elsevier. 210 (1): 219—230. doi:10.1016/S0044-8486(01)00817-1. 
  25. ^ Horrobin, P. (1997). Guide to Favourite Australian Fish. Singapore: Universal Magazines. str. 18—19. 
  26. ^ Gill, Trevor (2004). „Secrets of the wily Black Bream” (PDF). Southern Fisheries. Adelaide: Primary Industries SA. 9 (4): 6—10. Arhivirano iz originala (PDF) 30. 8. 2007. g. Pristupljeno 10. 10. 2007. 
  27. ^ Department of Fisheries (2007). „Recreational Fishing”. Government of Western Australia. Arhivirano iz originala 05. 10. 2007. g. Pristupljeno 10. 10. 2007. 
  28. ^ PIRSA Fisheries (2020). „Catch Limits & Legal Lengths”. Black Bream. Government of South Australia. Pristupljeno 16. 3. 2020. 
  29. ^ Department of Primary Industries (2007). „Recreational Fishing Guide”. Limits and Closed Seasons. Government of Victoria. Arhivirano iz originala (pdf) 29. 8. 2007. g. Pristupljeno 10. 10. 2007. 
  30. ^ Partridge G.J., Jenkins G.I. & Frankish K.R. (2003) Hatchery Manual for the Production of Snapper (Pagrus auratus) and Black Bream (Acanthopagrus butcheri). WestOne Publishing, Perth, Australia.
  31. ^ Doupe, Robert G.; Gavin A. Sarre; Gavin J Partridge; Alan J Lymbery; Greg I Jenkins (2007). „What are the prospects for black bream Acanthopagrus butcheri (Munro) aquaculture in salt-affected inland Australia?”. Aquaculture. Blackwell Synergy. 36 (14): 1345—1355. doi:10.1111/j.1365-2109.2005.01350.x. 

Spoljašnje veze uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Црна_деверика&oldid=25440181”