13. jun

13. jun (13.6) je 164. dan godine po gregorijanskom kalendaru (165. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 201 dana.

Događaji

jun
P	U	S	Č	P	S	N
					1	2
3	4	5	6	7	8	9
10	11	12	13	14	15	16
17	18	19	20	21	22	23
24	25	26	27	28	29	30

• 1381 — Pod vođstvom Vota Tajlera, u engleskim pokrajinama Kent, Norfok, Safok i Kembridžšir počeo seljački ustanak protiv feudalaca, izazvan visokim porezima.
• 1839 — Srpski knez Miloš Obrenović je abdicirao u korist sina Milana i napustio Srbiju.
• 1876 — Srpsko učeno društvo za prvog ženskog člana izabralo slikarku Katarinu Ivanović.
• 1886 — Pod misterioznim okolnostima utopio se bavarski kralj Ludvig II, tri dana pošto je proglašen umobolnim i svrgnut sa prestola. Pod njegovim pokroviteljstvom Rihard Vagner u Minhenu radio na reformi muzike i drame i izveo svoje čuvene muzičke drame „Tristan i Izolda“ i „Nirnbeški majstori pevači“.
• 1900 — U Kini je počeo Bokserski ustanak, pobuna seljaka i gradske sirotinje protiv stranog kapitala i domaćih feudalaca. Ustanak u septembru 1901. ugušile evropske sile, Japan i SAD.
• 1917 — Četrnaest nemačkih bombardera tipa „Gota“ u Prvom svetskom ratu bombardovali London. Poginule 162 osobe. Pre toga napadi na britansku prestonicu vršeni iz cepelina.
• 1920 — Ubijen je Esad-paša Toptani, jedan od vodećih albanskih političara na početku 20. veka.
• 1943 — Komandant Treće divizije NOVJ Sava Kovačević poginuo predvodeći juriš na utvrđene nemačke položaje pri pokušaju probijanja obruča kod mesta Krekovi 5 kilometara zapadno od Sutjeske.
• 1944 — Nemačke snage su pokrenule kontranapad na američke snage kod Karantana.
• 1944 — Nemačke snage su zaustavile napredovanje Britanaca u bici kod Vijer-Bokaža. U jednoj od najuspešnijih akcija malih jedinica tokom rata, SS-haupšturmfirer Mihael Vitman je izvršio juriš na britansku kolonu i razdvojio je na delove, nakon čega je sa kratkog odstojanja uništio veliki broj britanskih vozila krećući se paralelno sa britanskom kolonom u pravcu ka gradu
• 1944 — Prve nemačke rakete V-1 ispaljene u Drugom svetskom ratu na južnu Englesku.
• 1952 — Sovjetski avioni su oborili iznad Baltičkog mora švedski vojni avion Daglas DC-3 koji je bio na obaveštajnoj misiji.
• 1953 — Državnim udarom u Kolumbiji na vlast došao Gustav Rojas Pinilja, koji je diktatorski vladao do 1957, kada je u Kolumbiji vraćen demokratski režim.
• 1956 — Poslednji britanski vojnici napustili bazu kod Sueckog kanala, kojim je Velika Britanija upravljala 74 godine. Upravu nad Kanalom preuzeo Egipat.
• 1983 — Američki vasionski brod „Pionir 10“ prošao kroz orbitu Neptuna. To je bila prva letelica sa Zemlje koja je izašla van Sunčevog sistema.
• 1990 —
  • Zbog neuspelog početka razgovora vlasti i opozicije u Srbiji, 8. juna, u Beogradu na Trgu Republike održan prvi protestni miting opozicije protiv vlasti Slobodana Miloševića.
  • U Bukureštu poginule četiri, povređeno oko 200 osoba, kada je policija pokušala da suzbije proteste studenata koji su se smestili u šatore u centru grada.
• 1992 — U organizaciji Udruženja kompozitora u Pionirskom parku u Beogradu, ispred zgrade Predsedništva Srbije, održan „Miting klečanja“, u znak protesta protiv ratne politike predsednika Srbije Slobodana Miloševića.
• 1994 — Severna Koreja saopštila da se povlači iz Agencije Ujedinjenih nacija za atomsku energiju i da više neće dozvoliti dolazak njenih inspektora u zemlju.
• 2000 — U Pjongjangu počeo istorijski samit dve Koreje na kojem su predsednici južne i severne Koreje Kim Dae Džung i Kim Džong Il vodili razgovore o pomirenju dve države. Lideri dve Koreje sastali se prvi put posle raspada jedinstvene zemlje 1948.
• 2002 — Na prvim slobodnim izborima u istoriji Avganistana za predsednika države izabran Hamid Karzai.
• 2003 —
  • U Beogradu uhapšen oficir JNA, pukovnik Veselin Šljivančanin, i izručen Haškom tribunalu, pred kojim je krajem 1995. optužen za zločine na poljoprivrednom dobru „Ovčara“ kod Vukovara u Hrvatskoj, 1991.
  • U Briselu usvojen nacrt Ustava Evropske unije, 46 godina posle potpisivanja Rimskog sporazuma, odnosno osnivanja Unije.

Rođenja

• 1865 — Vilijam Batler Jejts, irski pesnik i dramaturg. (prem. 1939)
• 1873 — Antun Gustav Matoš, hrvatski pesnik, novelista, feljtonista, esejista i putopisac. (prem. 1914)
• 1888 — Fernando Pesoa, portugalski pesnik, pisac, književni kritičar, prevodilac i filozof. (prem. 1935)
• 1897 — Pavo Nurmi, finski atletičar (trkač na duge staze). (prem. 1973)
• 1915 — Don Badž, američki teniser. (prem. 2000)
• 1918 — Ben Džonson, američki glumac, kaskader i takmičar u rodeu. (prem. 1996)
• 1933 — Dragomir Bojanić Gidra, srpski glumac. (prem. 1993)
• 1942 — Seka Sablić, srpska glumica.
• 1943 — Duško Lokin, hrvatski pevač.
• 1943 — Malkom Makdauel, engleski glumac.
• 1947 — Željko Franulović, hrvatski teniser i teniski trener.
• 1950 — Katica Želi, srpska glumica.
• 1950 — Rade Marjanović, srpski glumac.
• 1950 — Radomir Mihailović Točak, srpski muzičar, najpoznatiji kao gitarista i osnivač grupe Smak.
• 1951 — Stelan Skarsgord, švedski glumac.
• 1953 — Tim Alen, američki glumac i komičar.
• 1959 — Bojko Borisov, bugarski političar, premijer Bugarske u tri navrata.
• 1964 — Šarunas Marčuljonis, litvanski košarkaš.
• 1974 — Dušan Petković, srpski fudbaler.
• 1980 — Huan Karlos Navaro, španski košarkaš.
• 1980 — Sara Konor, nemačka muzičarka.
• 1980 — Floran Maluda, francuski fudbaler.
• 1981 — Kris Evans, američki glumac.
• 1983 — Dub FX, australijski muzičar i ulični izvođač.
• 1983 — Rebeka Linares, španska pornografska glumica.
• 1985 — Lela Star, kubanska pornografska glumica.
• 1986 — Ket Denings, američka glumica.
• 1986 — Ešli Olsen, američka glumica, producentkinja i modna dizajnerka.
• 1986 — Meri-Kejt Olsen, američka glumica, producentkinja i modna dizajnerka.
• 1987 — Džon Brajant, američki košarkaš.
• 1987 — Miloš Terzić, srpski odbojkaš.
• 1990 — Aron Džonson, engleski glumac i scenarista.
• 1993 — Milan Jevtović, srpski fudbaler.
• 1996 — Kingsle Koman, francuski fudbaler.

Smrti

• 323. p. n. e. — Aleksandar Makedonski, kralj antičke Makedonije i jedan od najvećih osvajača u istoriji. (rođ. 356. p. n. e.)
• 1231 — Sveti Antun Padovanski, katolički sveštenik i fratar franjevačkog reda (rođ. 1195)
• 1886 — Ludvig II, bavarski kralj.
• 1920 — Esad-paša Toptani, albanski političar.
• 1943 — Kosta Racin, makedonski književnik.
• 1943 — Sava Kovačević učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
• 1965 — Martin Buber, jevrejski filozof i teolog.
• 1982 — Halid ibn Abdulaziz, kralj Saudijske Arabije.
• 1986 — Beni Gudmen, američki klarinetista.
• 2014 — Đula Grošič, je bio mađarski fudbaler i reprezentativni golman. (rođ. 1926)

Praznici i dani sećanja

• Srpska pravoslavna crkva slavi:
  • Svetog apostola Jermu
  • Svetog mučenika Ermiju
  • Svetog mučenika Filosofa
• Međunarodni dan svesti o albinizmu

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma