13. jun
датум
13. jun (13.6) je 164. dan godine po gregorijanskom kalendaru (165. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 201 dana.
Događaji uredi
| jun | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | |||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
- 1381 — Pod vođstvom Vota Tajlera, u engleskim pokrajinama Kent, Norfok, Safok i Kembridžšir počeo seljački ustanak protiv feudalaca, izazvan visokim porezima.
- 1839 — Srpski knez Miloš Obrenović je abdicirao u korist sina Milana i napustio Srbiju.
- 1876 — Srpsko učeno društvo za prvog ženskog člana izabralo slikarku Katarinu Ivanović.
- 1886 — Pod misterioznim okolnostima utopio se bavarski kralj Ludvig II, tri dana pošto je proglašen umobolnim i svrgnut sa prestola. Pod njegovim pokroviteljstvom Rihard Vagner u Minhenu radio na reformi muzike i drame i izveo svoje čuvene muzičke drame „Tristan i Izolda“ i „Nirnbeški majstori pevači“.
- 1900 — U Kini je počeo Bokserski ustanak, pobuna seljaka i gradske sirotinje protiv stranog kapitala i domaćih feudalaca. Ustanak u septembru 1901. ugušile evropske sile, Japan i SAD.
- 1917 — Četrnaest nemačkih bombardera tipa „Gota“ u Prvom svetskom ratu bombardovali London. Poginule 162 osobe. Pre toga napadi na britansku prestonicu vršeni iz cepelina.
- 1920 — Ubijen je Esad-paša Toptani, jedan od vodećih albanskih političara na početku 20. veka.
- 1943 — Komandant Treće divizije NOVJ Sava Kovačević poginuo predvodeći juriš na utvrđene nemačke položaje pri pokušaju probijanja obruča kod mesta Krekovi 5 kilometara zapadno od Sutjeske.
- 1944 — Nemačke snage su pokrenule kontranapad na američke snage kod Karantana.
- 1944 — Nemačke snage su zaustavile napredovanje Britanaca u bici kod Vijer-Bokaža. U jednoj od najuspešnijih akcija malih jedinica tokom rata, SS-haupšturmfirer Mihael Vitman je izvršio juriš na britansku kolonu i razdvojio je na delove, nakon čega je sa kratkog odstojanja uništio veliki broj britanskih vozila krećući se paralelno sa britanskom kolonom u pravcu ka gradu
- 1944 — Prve nemačke rakete V-1 ispaljene u Drugom svetskom ratu na južnu Englesku.
- 1952 — Sovjetski avioni su oborili iznad Baltičkog mora švedski vojni avion Daglas DC-3 koji je bio na obaveštajnoj misiji.
- 1953 — Državnim udarom u Kolumbiji na vlast došao Gustav Rojas Pinilja, koji je diktatorski vladao do 1957, kada je u Kolumbiji vraćen demokratski režim.
- 1956 — Poslednji britanski vojnici napustili bazu kod Sueckog kanala, kojim je Velika Britanija upravljala 74 godine. Upravu nad Kanalom preuzeo Egipat.
- 1983 — Američki vasionski brod „Pionir 10“ prošao kroz orbitu Neptuna. To je bila prva letelica sa Zemlje koja je izašla van Sunčevog sistema.
- 1990 —
- Zbog neuspelog početka razgovora vlasti i opozicije u Srbiji, 8. juna, u Beogradu na Trgu Republike održan prvi protestni miting opozicije protiv vlasti Slobodana Miloševića.
- U Bukureštu poginule četiri, povređeno oko 200 osoba, kada je policija pokušala da suzbije proteste studenata koji su se smestili u šatore u centru grada.
- 1992 — U organizaciji Udruženja kompozitora u Pionirskom parku u Beogradu, ispred zgrade Predsedništva Srbije, održan „Miting klečanja“, u znak protesta protiv ratne politike predsednika Srbije Slobodana Miloševića.
- 1994 — Severna Koreja saopštila da se povlači iz Agencije Ujedinjenih nacija za atomsku energiju i da više neće dozvoliti dolazak njenih inspektora u zemlju.
- 2000 — U Pjongjangu počeo istorijski samit dve Koreje na kojem su predsednici južne i severne Koreje Kim Dae Džung i Kim Džong Il vodili razgovore o pomirenju dve države. Lideri dve Koreje sastali se prvi put posle raspada jedinstvene zemlje 1948.
- 2002 — Na prvim slobodnim izborima u istoriji Avganistana za predsednika države izabran Hamid Karzai.
- 2003 —
- U Beogradu uhapšen oficir JNA, pukovnik Veselin Šljivančanin, i izručen Haškom tribunalu, pred kojim je krajem 1995. optužen za zločine na poljoprivrednom dobru „Ovčara“ kod Vukovara u Hrvatskoj, 1991.
- U Briselu usvojen nacrt Ustava Evropske unije, 46 godina posle potpisivanja Rimskog sporazuma, odnosno osnivanja Unije.
Rođenja uredi
- 1865 — Vilijam Batler Jejts, irski pesnik i dramaturg. (prem. 1939)[1]
- 1873 — Antun Gustav Matoš, hrvatski pesnik, novelista, feljtonista, esejista i putopisac. (prem. 1914)[2]
- 1888 — Fernando Pesoa, portugalski pesnik, pisac, književni kritičar, prevodilac i filozof. (prem. 1935)[3]
- 1897 — Pavo Nurmi, finski atletičar (trkač na duge staze). (prem. 1973)[4]
- 1915 — Don Badž, američki teniser. (prem. 2000)[5]
- 1918 — Ben Džonson, američki glumac, kaskader i takmičar u rodeu. (prem. 1996)[6]
- 1933 — Dragomir Bojanić Gidra, srpski glumac. (prem. 1993)[7]
- 1942 — Seka Sablić, srpska glumica.[8]
- 1943 — Duško Lokin, hrvatski pevač.
- 1943 — Malkom Makdauel, engleski glumac.[9]
- 1947 — Željko Franulović, hrvatski teniser i teniski trener.
- 1950 — Katica Želi, srpska glumica.[10]
- 1950 — Rade Marjanović, srpski glumac.[11]
- 1950 — Radomir Mihailović Točak, srpski muzičar, najpoznatiji kao gitarista i osnivač grupe Smak.
- 1951 — Stelan Skarsgord, švedski glumac.[12]
- 1953 — Tim Alen, američki glumac i komičar.[13]
- 1959 — Bojko Borisov, bugarski političar, premijer Bugarske u tri navrata.[14]
- 1964 — Šarunas Marčuljonis, litvanski košarkaš.[15]
- 1974 — Dušan Petković, srpski fudbaler.[16]
- 1980 — Huan Karlos Navaro, španski košarkaš.[17]
- 1980 — Sara Konor, nemačka muzičarka.[18]
- 1980 — Floran Maluda, francuski fudbaler.[19]
- 1981 — Kris Evans, američki glumac.[20]
- 1983 — Dub FX, australijski muzičar i ulični izvođač.
- 1983 — Rebeka Linares, španska pornografska glumica.[21]
- 1985 — Lela Star, kubanska pornografska glumica.[22]
- 1986 — Ket Denings, američka glumica.[23]
- 1986 — Ešli Olsen, američka glumica, producentkinja i modna dizajnerka.[24]
- 1986 — Meri-Kejt Olsen, američka glumica, producentkinja i modna dizajnerka.[25]
- 1987 — Džon Brajant, američki košarkaš.[26]
- 1987 — Miloš Terzić, srpski odbojkaš.
- 1990 — Aron Džonson, engleski glumac i scenarista.[27]
- 1993 — Milan Jevtović, srpski fudbaler.[28]
- 1996 — Kingsle Koman, francuski fudbaler.[29]
Smrti uredi
- 323. p. n. e. — Aleksandar Makedonski, kralj antičke Makedonije i jedan od najvećih osvajača u istoriji. (rođ. 356. p. n. e.)
- 1231 — Sveti Antun Padovanski, katolički sveštenik i fratar franjevačkog reda (rođ. 1195)[30]
- 1886 — Ludvig II, bavarski kralj.[31]
- 1920 — Esad-paša Toptani, albanski političar.[32]
- 1943 — Kosta Racin, makedonski književnik.[33]
- 1943 — Sava Kovačević učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
- 1965 — Martin Buber, jevrejski filozof i teolog.[34]
- 1982 — Halid ibn Abdulaziz, kralj Saudijske Arabije.
- 1986 — Beni Gudmen, američki klarinetista.[35]
- 2014 — Đula Grošič, je bio mađarski fudbaler i reprezentativni golman. (rođ. 1926)[36]
Praznici i dani sećanja uredi
Reference uredi
- ^ „The Nobel Prize in Literature 1923”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 481.
- ^ „Fernando Pessoa | Portuguese Poet & Modernist Writer | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Olympedia – Paavo Nurmi”. www.olympedia.org. Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Don Budge | Biography, Career & Grand Slam Win | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-22. Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Ben Johnson Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Dragomir Bojanic-Gidra | Actor, Producer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Jelisaveta 'Seka' Sablic | Actress”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Malcolm McDowell | Actor, Producer, Writer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Katica Zeli | Actress”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Rade Marjanovic | Actor”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Stellan Skarsgård | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Tim Allen | Actor, Producer, Additional Crew”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Boyko Borisov - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Sarunas Marciulionis”. The Naismith Memorial Basketball Hall of Fame. Pristupljeno 29. 2. 2020.
- ^ „Petković, Dušan Petković - Footballer | BDFutbol”. www.bdfutbol.com. Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Juan Carlos Navarro Bio, Stats, and Results | Olympics at Sports-Reference.com”. web.archive.org. 2016-12-03. Arhivirano iz originala 02. 03. 2012. g. Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Sarah Connor Songs, Albums, Reviews, Bio & More”. AllMusic (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Florent Malouda - French Guiana Midfielder”. ESPN (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Chris Evans | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Rebeca Linares | Actress, Make-Up Department”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Lela Star | Actress”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Kat Dennings | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Ashley Olsen | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Mary-Kate Olsen | Actress, Producer, Music Department”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „John Bryant: Alle Infos & Statistiken”. www.easycredit-bbl.de. Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Aaron Taylor-Johnson | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Milan Jevtovic - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „France - K. Coman - Profile with news, career statistics and history - Soccerway”. uk.soccerway.com. Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Životopis sv. Antuna”. Bazilika sv. Antuna Padovanskoga (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Louis II | Biography, Accomplishments, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Essad Paşa (Toptani) | Ottoman Empire, Albanian Nationalism, Diplomat | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Kosta Racin – Poezija suštine” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Martin Buber | Jewish Existentialist, Dialogical Philosopher | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Benny Goodman | Biography, Songs, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-18. Pristupljeno 2024-02-02.
- ^ „Gyula Grosics - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-02.
Vidi još uredi