24. jul

24. jul (24.7.) je 205. dan godine po gregorijanskom kalendaru (206. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 160 dana.

Događaji

jul
P	U	S	Č	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

• 1567 — Škotska kraljica Meri Stjuart primorana je da abdicira zbog antiprotestantske politike. Naredne godine pobegla je u Englesku gde je zatvorena, a nakon 18 godina tamnovanja optužena je za učestvovanje u izdaji i pogubljena.
• 1701 — Antoan da la Mot Kadilak osnovao je na obali jezera Mičigen trgovački centar Ponšartren, koji se kasnije razvio u grad Detroit.
• 1704 — Britanske snage pod komandom admirala Džordža Ruka preuzele su Gibraltar od Španaca.
• 1783 — Kraljevstvo Kartli-Kaheti i Ruska Imperija su potpisali Georgijevski sporazum, čime je Gruzija postala ruski protektorat.
• 1799 — Napoleon je izvojevao svoju poslednju pobedu u osvajanju Egipta, potukavši tursku vojsku kod Abukira.
• 1804 — Srpska potera predvođena Milenkom Stojkovićem uhvatila je i pogubila na dunavskom ostrvu Ada Kale beogradske dahije Aganliju, Kučuk Aliju, Mulu Jusufa i Mehmeda Fočića.
• 1824 — Rezultati prvog ispitivanja javnog mnjenja u svetu objavljeni su u američkoj državi Delaver uoči predsedničkih izbora u SAD.
• 1866 — Tenesi je postao prva američka država koja je ponovo primljena u Uniju nakon Američkog građanskog rata.
• 1883 — Metju Veb, prvi čovek koji je 1875. preplivao kanal Lamanš, utopio se prilikom pokušaja da prepliva reku iznad Nijagarinih vodopada.
• 1923 — U Lozani je potpisan mirovni ugovor između Turske i savezničkih sila kojim se Turska odrekla svih neturskih teritorija koje je izgubila u Prvom svetskom ratu, ali je dobila Jedrene i istočnu Trakiju, čime su definitivno određene granice evropskog dela turske države.
• 1943 — Bombardovanjem Hamburga, savezničko vazduhoplovstvo je u Drugom svetskom ratu počelo operaciju „Gomora“.
• 1946 — SAD su izvele prvu podvodnu atomsku probu na koralskim ostrvima Bikini u zapadnom Pacifiku.
• 1967 — Francuski predsednik Šarl de Gol završio je svoj govor u Montrealu usklikom „Živeo slobodni Kvebek!“, što je izazvalo oštar protest kanadskog premijera Lestera Pirsona. De Gol je bio primoran da skrati posetu Kanadi.
• 1972 — Jugoslovenske službe bezbednosti su uhvatile poslednje članove Bugojanske grupe.
• 1974 — Konstantin Karamanlis je, posle sedmogodišnje vladavine vojne hunte, obrazovao u Grčkoj prvu civilnu vladu i proglasio opštu amnestiju za sve političke zatvorenike.
• 1976 — Američki svemirski brod „Viking 1“ spustio se na Mars da ispita da li postoje mogućnosti za život na toj planeti.
• 1981 — U kineskoj provinciji Sičuan u poplavama je poginulo više od 700 ljudi, a milion i po je ostalo bez domova.
• 1990 — Američki ratni brodovi u Persijskom zalivu stavljeni su u stanje pripravnosti zbog koncentracije iračkih trupa na kuvajtskoj granici.
• 1993 — Centralna banka Rusije saopštila je da će u okviru drastične monetarne reforme preduzete u borbi protiv inflacije, iz opticaja povući sve novčanice štampane pre 1992.
• 1995 — Bombaš-samoubica, član militantne islamske organizacije Hamas, aktivirao je bombu u autobusu u Tel Avivu od čije je eksplozije poginulo šest, a ranjeno 32 čoveka.
• 1996 — U predgrađu Kolomba, glavnog grada Šri Lanke, poginulo je 57, a ranjeno više od 500 ljudi u eksploziji dve bombe podmetnute u prigradski voz, za šta su optuženi tamilski pobunjenici.
• 1999 — U selu Staro Gacko, na Kosovu, ubijeno je 14 srpskih seljaka dok su na svojim imanjima žnjeli pšenicu.
• 2001 — SR Jugoslavija je dobila šestu saveznu vladu s premijerom Dragišom Pešićem na čelu, funkcionerom Socijalističke narodne partije Crne Gore.
• 2003 — Srbin Darko Mrđa priznao je pred Tribunalom u Hagu krivicu za ubistvo oko 200 Muslimana i Hrvata na planini Vlašić u leto 1992, a Tužilaštvo je zauzvrat odustalo od optužbe za istrebljenje i zločin protiv čovečnosti.
• 2013 — U iskliznuću voza kod španskog grada Santijago de Kompostela poginulo je 80 osoba, a povređeno oko 140.

Rođenja

• 1802 — Aleksandar Dima Otac, francuski pisac. (prem. 1870)
• 1803 — Adolf Adam, francuski kompozitor. (prem. 1856)
• 1828 — Nikolaj Černiševski, ruski pisac, publicista, filozof-utopista, revolucionar i književni kritičar. (prem. 1889)
• 1854 — Konstantin Jireček, češki istoričar, političar i diplomata. (prem. 1918)
• 1860 — Alfons Muha, češki slikar i dizajner. (prem. 1939)
• 1864 — Frank Vedekind, nemački dramaturg. (prem. 1918)
• 1897 — Frano Kršinić, hrvatski vajar. (prem. 1982)
• 1900 — Zelda Ficdžerald, američka književnica i slikarka. (prem. 1948)
• 1919 — Ferdinand Kibler, švajcarski biciklista. (prem. 2016)
• 1928 — Ivan Štraus, bosanskohercegovački arhitekta. (prem. 2018)
• 1930 — Predrag Ivanović, srpski muzičar (pevač i trubač), kompozitor i aranžer. (prem. 2010)
• 1933 — Džon Aniston, američki glumac. (prem. 2022)
• 1937 — Meho Puzić, bosanskohercegovački pevač. (prem. 2007)
• 1940 — Den Hedaja, američki glumac.
• 1942 — Kris Sarandon, američki glumac.
• 1947 — Predrag Ejdus, srpski glumac i profesor glume. (prem. 2018)
• 1949 — Majkl Ričards, američki glumac, komičar, scenarista i producent.
• 1950 — Jadranka Stojaković, bosanskohercegovačka muzičarka. (prem. 2016)
• 1952 — Gas Van San, američki reditelj, scenarista, fotograf, muzičar i pisac.
• 1963 — Karl Malon, američki košarkaš.
• 1968 — Kristin Čenouet, američka glumica i muzičarka.
• 1969 — Dženifer Lopez, američka muzičarka, glumica i plesačica.
• 1971 — Dino Bađo, italijanski fudbaler.
• 1973 — Anastasija Mandić, srpska glumica.
• 1973 — Joan Miku, francuski fudbaler.
• 1973 — Milan Tomić, srpsko-grčki košarkaš i košarkaški trener.
• 1974 — Haris Brkić, jugoslovenski košarkaš. (prem. 2000)
• 1977 — Olivera Jevtić, srpska atletičarka (trčanje na velike udaljenosti).
• 1979 — Rouz Bern, australijska glumica.
• 1981 — Samer Glau, američka glumica.
• 1982 — Elizabet Mos, američka glumica.
• 1982 — Ana Pakvin, novozelandsko-kanadska glumica.
• 1983 — Danijele de Rosi, italijanski fudbaler.
• 1985 — Met Lodžeski, američko-belgijski košarkaš.
• 1985 — Tigan Presli, američka pornografska glumica.
• 1985 — Lukaš Rosol, češki teniser.
• 1992 — Leo Vesterman, francuski košarkaš.
• 1995 — Kajl Kuzma, američki košarkaš.
• 1997 — Furkan Korkmaz, turski košarkaš.

Smrti

• 1862 — Martin van Bjuren, američki političar. (rođ. 1782).
• 1925 — Borislav Todorović, tvorac prvog srednjoškolskog programa hemije u Srbiji.
• 1941 — Rudolf Ramek, austrijski političar.
• 1974 — Džejms Čedvik, engleski fizičar. (rođ. 1891).
• 1980 — Piter Selers, britanski filmski glumac, komičar.
• 1991 — Isak Baševis Singer, američki pisac, poreklom poljski Jevrejin, nobelovac.
• 2000 — Klod Sote, francuski filmski reditelj, oskarovac.
• 2011 — Milan Delčić Delča, srpski muzičar, dramaturg i konceptualni umetnik. (rođ. 1960)

Praznici i dani sećanja

• Srpska pravoslavna crkva slavi:
  • Sveta velikomučenica Efimija
  • Blažena Olga Kijevska

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma