Episkop budimski Arsenije
Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
Arsenije (Stojković, Mokrin, 28. oktobar 1804 — Sentandreja, 29. mart 1892) bio je episkop Srpske pravoslavne crkve.
| Arsenije (Stojković) | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 28. oktobar 1804. |
| Mesto rođenja | Mokrin, Habzburška monarhija |
| Datum smrti | 29. mart 1892. (87 god.) |
| Mesto smrti | Sentandreja, Austrougarska |
Svetovni život uredi
Episkop Arsenije (Stojković) rođen je 28. oktobra 1804. godine u Mokrinu, gde mu je otac Trifun bio đakon i učitelj.[1] Osnovnu školu učio je u Mokrinu i Sentivanu - gde je otac postavljen za sveštenika. Gimnaziju je počeo učiti u Segedinu, a 1823-1824. godine pohađao je u Temišvaru. Posle uspešno završene učiteljske škole u Somboru (1822) okončao je Bogosloviju u Vršcu (1825). U vršačkoj bogosloviji mu je predavao Arsenije Nako,[2] sa kojim se spriljateljio i koji će mu ostati velika podrška u daljem životu. Posle završene bogoslovske škole studirao je filozofiju u Segedinu 1826-1827. godine i prava u Pešti 1828-1829. godine.[3]
Monaški život uredi
Iskušenički staž je proveo uz svog nekadašnjeg profesora a sada arhimandrita Arsenija Naka, u manastiru Rakovcu od 1829. godine. Zamonašio ga je 1830. godine[4] u manastiru Rakovcu protosinđel Pantelejmon (Živković), zamenik arhimandrita rakovačkog Antonija (Nakoa), potonjeg episkopa temišvarskog. Zadržao je i u monaštvu svetovno ime Arsenije.[5] Po rukopoloženju u čin đakona bio je pridvorni đakon mitropolita Stefana (Stratimirovića) i profesor Bogoslovije u Karlovcima. U čin protođakona proizveden je 1831, a u čin arhiđakona 1833. godine. Nekoliko godina bio je i konzistorijalni beležnik Arhidijeceze sremsko-karlovačke. Kao profesor bogoslovije proizveden je 1839. godine za arhimandrita manastira Rakovca, a 1845. godine premešten je za arhimandrita manastira Grgetega. Posle smrti episkopa bačkog Georgija (Hranislava) 1843. godine bio je prvo mandatar, pa zatim osam godina administrirao je Bačkom eparhijom. Predavao je u istovremeno na karlovačkoj Bogosloviji 1830-1842. godine, predmete "Ritorika" (retorika) i "Pastirsko bogoslovlje", po planu koji je on sastavio.
Za episkopa budimskog izabran je 10. novembra 1852, a posvetio ga je u karlovačkoj sabornoj crkvi 28. aprila 1853. godine. srpski patrijarh Josif Rajačić. U ovoj eparhiji ostao je skoro četrdeset godina, boraveći u svojoj rezidenciji u Sentandreji. Posle smrti srpskog patrijarha Samuila Maširevića postavljen je 1870. godine za administratora Srpske patrijaršije u Sremskim Karlovcima, a 1872. godine smenjen sa tog položaja. Prilikom izbora patrijarha 1874. godine izabran je jednoglasno za arhiepiskopa karlovačkog i patrijarha srpskog. Iako je među Srbima odmah bio označen kao "Arsenije V", tadašnja austrougarska vlast ga nije htela potvrditi, tako da nije mogao postati patrijarh. Isto to se ponovilo i 1881, kada je izabran za patrijarha većinom glasova. Oba puta ga je car odlikovao, ali ga nije hteo potvrditi za patrijarha.
Bio je Stojković Vitez reda gvozdene krune I stepena (1881) i Velikokrstnik Franc-Jozefovog reda (1872). On je i carski pravi tajni savetnik i član Gornjeg doma ugarskog Sabora.[6]
Umro je u dubokoj starosti na praznik "Cveti" 29. marta 1892. u Sentandreji i sahranjen je u Sentandrejskoj sabornoj crkvi.[7]
Reference uredi
- ^ "Srpski sion", Sremski Karlovci 19. april 1892.
- ^ "Branik", Novi Sad 31. mart 1892.
- ^ Gavrilović, Andra, ur. (1903). Znameniti Srbi XIX. veka, godina II. Zagreb: Srpska štamparija. str. 25.
- ^ Todor Stefanović Viloski: "Svetli i tamni dani", Beograd 1985.
- ^ "Srpski sion", Sremski Karlovci 1892.
- ^ "Srpski sion", Sremski Karlovci 5. april 1892.
- ^ "Stražilovo", Novi Sad 19. april 1892.
Izvori uredi
- Sava Vuković: Srpski jerarsi Arhivirano na sajtu Wayback Machine (2. decembar 2013)
Spoljašnje veze uredi
- Zvanična stranica Eparhije bačke
- 130 godina od upokojenja Episkopa budimskog Arsenija Stojkovića (SPC, 16. decembar 2022)
