Biograd na Moru
Biograd na Moru (poznato još i kao Zaravecchia[1] - "Stari Zadar") je grad u Hrvatskoj, u Zadarskoj županiji.
| Biograd na Moru | |
|---|---|
 Biograd na Moru | |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Hrvatska |
| Županija | Zadarska županija |
| Osnovan | 10. vek |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  5.569 |
| — gustina | 148 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 56′ 16″ S; 15° 26′ 42″ I / 43.93782° S; 15.44491° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 2 m |
| Površina | 35,5 km2 |
  Biograd na Moru Biograd na Moru na karti Hrvatske | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | Ivan Knez (HDZ) |
| Poštanski broj | 23210 |
| Pozivni broj | +385 23 |
| Registarska oznaka | ZD |
| Veb-sajt | |
| Službena prezentacija grada | |
Geografija uredi
Biograd, grad i luka u severnoj Dalmaciji, nalazi se 28 km južno od Zadra. Smešten je na malom poluostrvu i kopnu. Na njegovoj severnoj strani je uvala Bošana a na južnoj Soline. Ispred grada su ostrva Planac i Sv. Katarina (sa svetionikom). Prosečna temperatura vazduha u januaru je 7 a u julu 24,5 °C, s prosečnim godišnjim padavinama od 840 mm. U uvali Soline nalazi se velika javna, peščana plaža okružena borovom šumom. Biograd je lokalni trgovački i prometni centar, s dobrim vezama prema svojem zaleđu, okolnim obalnim naseljima i gradićima i ostrvom Pašmanom. Biograd je centar revijere koja obuhvata Sv. Petar na Moru, Turanj, Sv. Filip i Jakov, Biograd, Pakoštane i Drage, kao i više naselja na ostrvu Pašmanu: Tkon, Kraj, Pašman, Barotul, Mrljane, Neviđane, Dobropoljana, Banj i Ždrelac, i Vrgadu na istoimenom ostrvu.[2]
Istorija uredi
Biograd na Moru je hrvatski kraljevski grad koji se prvi put spominje sredinom X veka, dok je u XI veku bio sedište hrvatskih kraljeva i biskupa. Najveći procvat Biograd je doživeo kao prestonica srednjovekovnih hrvatskih vladara, a godine 1102. u njemu je krunisan i ugarski kralj Koloman. Godine 1202. Biograd je utočište beguncima iz Zadra, te se naziva i Zara vecchia. Od 1409. do 1797. je pod vlašću Venecije. Stradao je u mletačko-turskim ratovima, a 1521. i 1646. je porušen i zapaljen. U 16. i 17. veku u Biogradu je središte hrvatske narodne vojske koja je imala veliku ulogu u ratovima protiv Turaka.
Godine 1838. "Stari Zadar" je tek "ubogo selo" sa 105 domova i 450 stanovnika.[1]
Turistički razvoj Biograda počeo je između dva svetska rata. Prvi gosti, Česi, počeli su dolaziti u Biograd tokom 1920-ih. Prvi hotel sagrađen je 1935. na mestu današnjeg hotela Ilirija.
Stanovništvo uredi
Prema popisu iz 2001. Biograd na Moru je imao 5.259 stanovnika.
Prema popisu iz 2011. godine, Biograd na Moru je imao 5.569 stanovnika.[3]
Grad Biograd na Moru uredi
Broj stanovnika po popisima uredi
| Nacionalnost[4] | 2001. | 1991. | 1981. | 1971. | 1961. | 1953. | 1948. | 1931. | 1921. | 1910. | 1900. | 1890. | 1880. | 1869. | 1857. |
| br. stanovnika | 5.259 | 5.315 | 4.560 | 3.486 | 2.418 | 2.115 | 1.806 | 1.495 | 1.181 | 1.137 | 1.044 | 796 | 675 | 693 | 649 |
- napomene:
Nastao iz stare opštine Biograd na Moru.
Biograd na Moru (naseljeno mesto) uredi
Broj stanovnika po popisima uredi
| Nacionalnost[4] | 2001. | 1991. | 1981. | 1971. | 1961. | 1953. | 1948. | 1931. | 1921. | 1910. | 1900. | 1890. | 1880. | 1869. | 1857. |
| br. stanovnika | 5.259 | 5.315 | 4.560 | 3.486 | 2.418 | 2.115 | 1.806 | 1.495 | 1.181 | 1.137 | 1.044 | 796 | 675 | 693 | 649 |
- napomene:
Do 1971. iskazivano pod imenom Biograd.
Popis 1991. uredi
Na popisu stanovništva 1991. godine, naseljeno mesto Biograd na Moru je imalo 5.315 stanovnika, sledećeg nacionalnog sastava:
Industrija uredi
Industrija je bazirana na poljoprivredi, ribarstvu i turizmu. Biograd je trajektna luka za ostrvo Pašman.
Spomenici i znamenitosti uredi
- Zavičajni muzej grada Biograda na Moru
Obrazovanje uredi
- Osnovna škola Marije Eškinje
- Srednja škola Biograd na Moru
Sport uredi
Sporski timovi :
- Vaterpolo plivački klub „Biograd"
- Hrvatski fudbalski klub „Primorac"
- Rukometni klub „Biograd"
- Atletski sportski klub „Maraton"
- Atletski klub „Soline"
- Karate klub „B"
- Teniski klub „Biograd"
- Teniski klub „As"
- Jedriličarski klub „Biograd"
- Ronilački klub „Albamaris"
- Sportsko-ribolovno udruženje„Podlanica“
- Plivački klub „Dupin"
- Košarkaški klub „Biograd"
- Odbojkaški klub „Biograd"
- Klub odbojke na pesku „Soline"
- Jet ski klub „Maestral"
Partnerski gradovi uredi
Reference uredi
- ^ a b "Serbskij narodnij list", Budim 1839. godine
- ^ funtravel1 (24. 1. 2020). „Biograd na moru | Sve o Biogradu na moru | Cene putovanja |”. Fun Travel Niš. Pristupljeno 4. 2. 2023.
- ^ „Popis stanovništva 2011.”. Državni zavod za statistiku RH. 2011. Pristupljeno 18. 7. 2013.
- ^ a b Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.
Literatura uredi
- Gelo, Jakov (1998). Narodnosni i vjerski sastav stanovništva Hrvatske, 1880-1991: po naseljima. Zagreb: Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske. ISBN 978-953-6667-07-9.
- CD-rom: „Naselja i stanovništvo RH od 1857—2001. godine“, Izdanje Državnog zavoda za statistiku Republike Hrvatske, Zagreb, 2005.
Spoljašnje veze uredi
- www.biogradnamoru.hr (jezik: hrvatski)
