Vasilije Kovačević Čile
Vasilije Kovačević Čile (Grahovo, kod Nikšića, 14. januar 1911 — San Francisko, 21. decembar 1961), učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik i generalni konzul FNR Jugoslavije u San Francisku i narodni heroj Jugoslavije.
| vasilije kovačević čile | ||||
|---|---|---|---|---|
 Vasilije Kovačević Čile | ||||
| Lični podaci | ||||
| Datum rođenja | 14. januar 1911. | |||
| Mesto rođenja | Grahovo, kod Nikšića, Kraljevina Crna Gora | |||
| Datum smrti | 21. decembar 1961. (50 god.) | |||
| Mesto smrti | San Francisko, Kalifornija, SAD | |||
| Profesija | diplomata | |||
| Delovanje | ||||
| Član KPJ od | 1934. | |||
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | |||
| Služba | NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska armija 1941 — 1945. | |||
| Heroj | ||||
| Narodni heroj od | 10. jula 1952. | |||
| Odlikovanja |
| |||
Biografija uredi
Rođen je 14. januara 1911. godine u selu Grahovu, kod Nikšića. Bio je deveto dete u porodici serdara Petra Kovačevića. Posle završene osnovne škole, u rodnom mestu, upisao se u gimnaziju u Nikšiću, u kojoj je završio šest razreda. Iz gimnazije je isključen 1931. godine, zbog incidenta sa profesorima gimnazije. Isključen je iz svih škola u zemlji, bez prava na dalje školovanje.[1]
Godine 1932. zaposlio se u Beogradu, u preduzeću „Traverza“, gde je radio do aprila 1934. godine, kada je poslat na odsluženje vojnog roka u Banju Luku. Kao član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) aktivno je politički delovao među vojnicima, zbog čega je 14. decembra 1934. godine uhapšen. Do 10. februara 1936. godine bio je u vojnom zatvoru, optužen po Zakonu o zaštiti države, da je kao vođa grupa od jedanaest vojnika i podoficira organizovao i vodio komunističku propagandu među podoficirima i vojnicima. Na procesu je oslobođen zbog nedostatka dokaza.[1]
Posle završetka vojnog roka, vraća se u Beograd i zapošljava u listu Politika. Policija ga ponovo hapsi 1. marta 1937. godine, ali je 1. decembra iste godine, zbog nedostatka dokaza, pušten. Zajedno sa bratom Mirkom, do njegovog odlaska u Španiju, igrao je fudbal u Sportskom društvu „Radnički“.[2]
Narodnooslobodilačka borba uredi
U periodu od 1939. do 1941. godine živeo je ilegalno. Bio je povezan s Mustafom Golubićem, i s njim radio na specijalnim zadacima Partije. Rat ga je zatekao u Beogradu. Uspeo je da izbegne hapšenje koje je Gestapo organizovao i krajem juna 1941. godine odlazi iz Beograda u Crnu Goru.[2]
U vreme Trinaestojulskog ustanka, Čile se nalazio u Grahovskom partizanskom bataljonu. U jesen 1941. godine, učestvovao je u borbi na Vilusima, s grupom koju je predvodio Sava Kovačević, kada je zarobljeno nekoliko italijanskih tenkova. U borbi kod Crkvica, iznad Risna, decembra 1941. godine, bio je teško ranjen.[2]
Početkom 1942. godine upućen je u Hercegovinu, na dužnost političkog komesara Ljubomirskog partizanskog bataljona. Posle toga, bio je komesar Prvog, Drugog, pa Trećeg hercegovačkog bataljona. Posle povlačenja partizanskih jedinica u Bosnu, od maja do decembra 1942. godine, radio je kao ilegalac u Grahovu i okolini. Decembra 1942. godine zajedno sa bratom Vojom, odlazi u Vrhovni štab NOV i POJ, koji se tada nalazio u zapadnoj Bosni. U maršu koji je trajao 21 dan, prelaze put od Crne Gore, preko Hercegovine i Dalmacije, do Livna. U Vrhovnom štabu referisali su o situaciji u Crnoj Gori i Hercegovini. Učestvovali su na Prvom kongresu Ujedinjenog saveza antifašističke omladine Jugoslavije (USAOJ), kao delegati omladine Crne Gore.[2]
Januara 1943. godine, s grupom boraca upućen je u Hercegovinu i Crnu Goru. Maja 1943. godine postavljen je za kontraobaveštajnog oficira Prve proleterske divizije. Od jula do marta 1944. godine radio je u Odeljenju za zaštitu naroda (OZN) pri Vrhovnom štabu. Početkom marta 1944. godine upućen je na rad u Glavni štab NOV i PO Srbije. Od dolaska u Srbiju do početka 1945. godine radio je u Ozni za Srbiju.
Posleratni period uredi
Na rad u Oznu za Jugoslaviju prešao je 1945. godine, i ostaje do juna 1946. godine. Tada postaje šef Jugoslovenske komisije za ratne zločince u Austriji i američkoj zoni Nemačke, akreditovan kod Kontrolnog vojnog saveta za Austriju i Nemačku. Na toj dužnosti ostaje do oktobra 1948. godine.[2]
Novembra 1948. godine vraća se u Beograd i radi u Upravi državne bezbednosti (UDB). Bio je veoma aktivan i u društveno-političkim organizacijama, jedan je od inicijatora obnavljanja Sportskog društva „Radnički”.[2]
Godine 1952. godine premešten je u Ministarstvo inostranih poslova FNRJ, a zatim postavljen za savetnika jugoslovenske amabasade u Kanadi. Od 1957. do 1960. godine bio je načelnik Četvrtog odeljenja u Saveznom sekretarijatu za inostrane poslove (SSIP). 1960. godine postavljen je na dužnost generalnog konzula FNRJ u San Francisku. Na toj dužnosti je, 15. decembra 1961. godine, preminuo. Sahranjen je 21. decembra 1961. godine u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu.[2]
Čitava njegova porodica je učestvovala u Narodnooslobodilačkoj borbi, a od sedmorice braće njih trojica — Mirko, Vojo i Vasilije su proglašeni narodnim herojima.
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su Orden za hrabrost i dr. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 27. novembra 1953. godine.[2]
Reference uredi
Literatura uredi
- Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982.
