Velika Popina
Velika Popina je naseljeno mjesto u opštini Gračac, jugoistočna Lika, Republika Hrvatska.
Velika Popina | |
|---|---|
 Skretanje za Veliku Popinu | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Hrvatska |
| Županija | Zadarska |
| Opština | Gračac |
| Oblast | Lika |
| Stanovništvo | |
| — 2011. | 71 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 17′ 16″ S; 16° 01′ 57″ I / 44.28770183981732° S; 16.03246454377719° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 659 m |
  Velika Popina Velika Popina na karti Hrvatske | |
 Velika Popina Velika Popina na karti Zadarske županije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 23442 Otrić |
| Pozivni broj | +385 23 |
Geografija uredi
Velika Popina je udaljena 22 kilometra od Gračaca, 14 kilometara od Srba i 45 kilometara od manastira Krupa.
Kultura uredi
U Velikoj Popini je sjedište istoimene parohije Srpske pravoslavne crkve. Parohija Velika Popina pripada Arhijerejskom namjesništvu ličkom u sastavu Eparhije Gornjokarlovačke.[1] U Velikoj Popini se nalazi Hram Srpske pravoslavne crkve Svetog proroka Ilije sagrađen 1876. godine koje je djelimično stradao u Drugom svjetskom ratu, a oštećen u posljednjem ratu 1995. godine.[1]
Istorija uredi
U naselju postoje ostaci antičkog groblja i dvije Gradine, kao i ruševina starog pravoslavnog manastira (tzv. Manastirina) iz 11. vijeka. U Evropi postoji još nekoliko Popina (u Srbiji kod Trstenika, u Bugarskoj na Dunavu i u Albaniji). Popina je u istoriji tri puta pustjela i sva tri puta oko Ilindana. Dio današnjeg srpskog stanovništva naselio se prije, a dio poslije turske okupacije Like.[traži se izvor]
Tu u "Popini" je krajem 18. veka (1780) bila srpska pravoslavna parohija, sa sveštenikom Milošem Ličinom.[2]
Protjeran iz Dalmacije, episkop dalmatinski Simeon Končarević je jedno vrijeme živio u Popini, odakle je preko arhimandrita upravljao eparhijom.[3]
U Prvom svjetskom ratu, na prostoru Velike Popine (i cijele Tromeđe) bio je jak pokret Zelenog kadra (bjegunaca iz austrougarske vojske). Paralelno sa tim, Popina je dala preko 120 solunskih dobrovoljaca.
Pod uticajem KPJ U Drugom svetskom ratu (1942. god) u naselju je došlo do podjele boraca na partizanski i četnički pokret, a neposredni povod bila je diferencijacija na bazi uključenja u borbu protiv italijanskih okupacionih snaga (koje su kapitulirale već 1943. godine).
Velika Popina se od raspada Jugoslavije do avgusta 1995. godine nalazila u Republici Srpskoj Krajini. Tokom operacije Oluja mnogi Srbi su prognani iz Velike Popine.
Stanovništvo uredi
U popisu stanovništva od 1857. do 1880. sadrži dio podataka naselja Otrić. Sadrži podatke za bivša naselja Gornji Labusi, Donji Labusi, Podljut i Srpski Klanac. U 1880. dio podataka sadržan je u naselju Otrić.
Prema popisu iz 1991. godine, naselje Velika Popina je imalo 352 stanovnika, među kojima je bilo 335 Srba, 1 Jugosloven i 16 ostalih. Prema popisu stanovništva iz 2001. godine, Velika Popina je imala 53 stanovnika[4], a po najnovijem popisu 2011. ima 71 stanovnika.[5]
| Nacionalnost[6] | 1991. | 1981. | 1971. | 1961. |
| Srbi | 335 | 412 | 703 | 915 |
| Jugosloveni | 1 | 22 | 1 | |
| Hrvati | 6 | |||
| Makedonci | 1 | |||
| ostali i nepoznato | 16 | 1 | 5 | |
| Ukupno | 352 | 435 | 710 | 921 |
| Demografija[6] | ||
|---|---|---|
| Godina | Stanovnika | |
| 1910. | 1.373 | |
| 1921. | 1.552 | |
| 1931. | 1.518 | |
| 1948. | 1.144 | |
| 1953. | 1.074 | |
| 1961. | 921 | |
| 1971. | 710 | |
| 1981. | 435 | |
| 1991. | 352 | |
| 2001. | 53 | |
| 2011. | 71 | |
Popis 1991. uredi
Na popisu stanovništva 1991. godine, naseljeno mesto Velika Popina je imalo 352 stanovnika, sledećeg nacionalnog sastava:
Prezimena uredi
Prezimena iz Velike Popine:
- Stojsavljevići — Srbi pravoslavci (Slave Aranđelovdan)
- Labusi — Srbi pravoslavci (Slave Nikoljdan)
- Novakovići — Srbi pravoslavci (Slave Aranđelovdan)
- Lukići — Srbi pravoslavci (Slave Aranđelovdan)
- Grubišići i Jovanići — Srbi pravoslavci (Slave Đurđevdan)
- Škundrići — Srbi pravoslavci (Slave Jovanjdan)
- Brkljači — Srbi pravoslavci (Slave Jovanjdan)
- Šepe — Srbi pravoslavci (Slave Nikoljdan)
Nekadašnja prezimena u Velikoj Popini:
- Zuber
- Miljević
- Stojaković
- Čekališ
- Pekić
- Ikić
Znamenite ličnosti uredi
- Sofija Ćopić rođ. Novaković, majka književnika Branka Ćopića
- Luka Labus Lukina, poznati lički hajduk
- Nikola Novaković (1919—1994), atletičar - disciplina: bacanje kugle. Bio je prvak Jugoslavije 1938. god. u Ljubljani (13,40 m) i 1939. god. u Beogradu (13,23 m). Bio je prvak Srbije u bacanju kugle 1942. god.
- dr. Nebojša Stojsavljević, neurolog
- Jovan "Džon" Lukić bivši golman Lidsa, Arsenala i reprezentacije Velike Britanije
- Dušan Stojsavljević, rođen 1989, odbojkaš OK Crvena zvezda
- Nena Stojsavljević, akademski slikar, živi i radi u Beogradu
- Goran Šepa - Gale Kerber, rok muzičar, pevač i osnivač rok grupe Kerber
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ a b „Arhijerejsko namjesništvo ličko: Parohija Velika Popina”. Srpska pravoslavna crkva: Eparhija gornjokarlovačka. Pristupljeno 19. 9. 2012.
- ^ "Bosansko-hercegovački istočnik", Sarajevo 1891. godine
- ^ „Simeon (Končarević) episkop dalmatinski (1751—1762)”. Srpska pravoslavna crkva: Eparhija Dalmatinska. Pristupljeno 11. 9. 2011.
- ^ „Popis stanovništva 2001.”. Pristupljeno 17. 4. 2013.
- ^ „Popis stanovništva 2011.”. Državni zavod za statistiku RH. 2011. Arhivirano iz originala 4. 7. 2011. g. Pristupljeno 17. 4. 2013.
- ^ a b Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.
Spoljašnje veze uredi
- Tromeđa: Velika Popina Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. mart 2016) (jezik: srpski)
