Devetina
Devetina je naseljeno mjesto u opštini Laktaši, Republika Srpska, BiH. Prema popisu stanovništva iz 2013. u naselju je živjelo 479 stanovnika.[1]
Devetina | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Republika Srpska |
| Opština | Laktaši |
| Stanovništvo | |
| — 2013. | 479 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 51′ 21″ S; 17° 25′ 00″ I / 44.8558° S; 17.4167° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 199-381 m |
| Površina | 13,46 km2 |
  Devetina Devetina na karti Bosne i Hercegovine | |
Geografija uredi
Nalazi se na 199-381 metara iznad nivoa mora, površine 13,46 km2, udaljeno oko 12 km od opštinskog centra. Pripada mjesnoj zajednici Drugovići. Razbijenog je tipa, a zaseoci su: Đorđevići, Lukići, Jovanovići, Petrovići i Stankovići. Smješteno je na pretežno brdovitom terenu, sa blagim padinama, obraslim bjelogoričnom i crnogoričnom šumom. Obradivog zemljišta i voćnjaka je malo. Najpoznatije vrelo je Vržina, sa kojeg se pitkom vodom napaja veći dio sela. U ataru postoje rječice Vučijak i Rijeka. Na području sela postoji devet monolitnih stijena, po kojima je, prema mišljenju mještana, selo dobilo ime.[2]
Istorija uredi
Devetina je podijeljena na dva dijela - jedan u kojem su u velikoj većini Ukrajinci, koje je tu naselila austrougarska vlast, i drugi, u kojem žive Karavlasi. Prvi Ukrajinci i Poljaci doselili su se krajem XIX vijeka iz Galicije. Mnoge porodice Poljaka, koje su tu živjele, vratile su se 1946. u domovinu, a njihove napuštene kuće dodijeljene su Karavlasima. Iz okoline Visokog došle su porodice Jovanović, Marinković, Đorđević, Petrović, Lukić i Stanković. Bavili su se drvodjeljstvom. Današnje kuće, koje su sagradili Karavlasi, ušorene su i raspoređene po zaseocima, dok su ukrajinske sagrađene duž puta i u blizini crkve. U blizini poljsko-ukrajinske crkve, sagrađene 1902, a čiji temelji još postoje 1936/1937. sagrađena je ukrajinska Crkva Uspenija Presvete Bogorodice. Ukrajinci se sahranjuju na groblju kod crkve, a Karavlasi na grobljima u selima Ljubatovci i Hrvaćani. Na Kremenjaku postoji zapušteno groblje, na kojem su sahranjivani Poljaci. Prva škola u Devetini otvorena je 1931. i radila je do početka Drugog svjetskog rata. U školskoj zgradi nastava je ponovo izvođena 1972-1979, a danas se koristi kao društveni dom. Djeca osnovnu školu pohađaju u Hrvaćanima (2018). Devetina je poznata po ukrajinskoj kulturnoj manifestaciji "Červona kalena", koja se održava u ljetnim mjesecima svake godine. Selo je dobilo električnu energiju 1972, a telefonsku mrežu 2004. godine. Na brdu Krndija nalaze se telekomunikacioni repetitori. Put kroz selo djelimično je asfaltiran 2000. godine.[2]
Stanovništvo uredi
Devetina je 1895. bila zaselak sela Horvaćani; 1910. bila je zasebno selo, koje je imalo 169 domaćinstava i 1.050 stanovnika (568 grkokatolika i 482 katolika); 1921. - 1.191 stanovnika; 1948. - 800; 1971. - 589; 1991. - 475 (306 Srba, 19 Hrvata, 11 Jugoslovena i 139 iz reda ostalih); 2013. - 54 domaćinstva i 150 stanovnika (od kojih 45 Srba i 95 iz reda ostalih). Karavlaške porodice Vasiljević, Đorđević, Jovanović, Lukić, Marinković, Mitrović, Nikolić, Petrović, Stojanović slave Svetu Petku; Stanković - Aranđelovdan. Ukrajinske porodice su: Bahtjak, Borošenko, Guc, Damjančuk, Kobica, Komarčevski, Košćuk, Kuleška, Kutni, Leščešen, Repčen, Markijević, Moskaljuk, Petilj, Pjekni, Prihoda, Rebaček, Sapun, Stašešen, Harasum, Hnatek, Holovati, Holovčuk i Hucman. Svi slave Veliku Gospojinu, što je ujedno i slava sela. Srpska porodica Ćetojević slavi Đurđevdan. Hrvatske porodice su Brkić i Perak. U Drugom svjetskom ratu poginula su tri Ukrajinca - borca Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije, a u Odbrambeno-otadžbinskom ratu 1992-1995. jedan borac Vojske Republike Srpske, čije ime se nalazi na zajedničkoj spomen-ploči u Drugovićima. Stanovništvo se uglavnom bavi poljoprivredom, a dio radi u inostranstvu, najviše u Austriji. Iz sela je Pavle Holovčuk, književnik.[2]
| Demografija[3] | ||
|---|---|---|
| Godina | Stanovnika | |
| 1910. | 1.050 | |
| 1921. | 1.191 | |
| 1948. | 800 | |
| 1961. | 584 | |
| 1971. | 589 | |
| 1981. | 598 | |
| 1991. | 475 | |
| 2013. | 150 | |
Reference uredi
- ^ „Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013 – Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik”. popis.gov.ba. Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. Arhivirano iz originala 17. 11. 2021. g. Pristupljeno 17. 11. 2021.
- ^ a b v Enciklopedija Republike Srpske. 3, D-Ž. Banja Luka: Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske. 2020. str. 74-75. ISBN 978-99976-42-37-0.
- ^ Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.
