Norćeping
Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
Norćeping (šved. Norrköping) je jedan od velikih gradova u Švedskoj, u jugoistočnom delu države. Grad je u okviru Istočnojetskog okruga, gde je drugi po značaju grad. Norćeping je istovremeno i sedište istoimene opštine.
| Norćeping šved. Norrköping | |
|---|---|
 Stari deo Norćepinga | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Švedska |
| Okrug | Esterjetland |
| Osnovan | 1384. |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2010. | 87.247 |
| — gustina | 2.445,26 st./km2 |
| Aglomeracija (2012.) | 130.786 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 58° 35′ 30″ S; 16° 11′ 20″ I / 58.591667° S; 16.188889° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 5-40 m |
| Površina | 35,68 km2 |
  Norćeping Norćeping na karti Švedske | |
| Pozivni broj | +46 011 |
| Veb-sajt | |
| www.norrkoping.se/ | |
Norćeping je tradicionalno švedsko središte proizvodnje tkanina, pa grad nazivaju i „Švedskim Mančesterom” i „Švedskim Pekingom”.
Blizu Norćepinga smešten je aerodrom Stokholm-Skavstva, koji najznačajniji aerodrom u državi za niskotarifne letove.
Prirodni uslovi uredi
Grad Norćeping se nalazi u jugoistočnom delu Švedske i Skandinavskog poluostrva. Od glavnog grada države, Stokholma, grad je udaljen 160 km jugozapadno.
Reljef: Norćeping se razvio na jugoistočnoj obali Skandinavskog poluostrva, u brežuljkastoj oblasti Istočne Jetske. Područje grada je bregovito, a nadmorska visina se kreće 5-80 m.
Klima u Norćepingu je kontinentalna sa uticajem mora i krajnjih ogranaka Golfske struje. Stoga su zime blaže, a leta svežija u odnosu na datu geografsku širinu.
Vode: Norćeping se razvio u na reci Motala Strem, koja se 2 km istočno uliva u Baltičko more, tačnije u njegov zaliv Broviken. Snaga reke, koja na mestu grada pravi nekoliko slapova je nekada bila pokretač prvih gradskih pogona. Zapadno od grada smešteno je jezero Glen. Oko grada ima niz malih jezera.
Istorija uredi
Područje Norćepinga bilo je naseljeno u srednjem veku, kada se ovde naseljavaju zanatlije koje koriste slapove reke Motale Strem za dobijanje radne snage. Prvi spomen naselja pod današnjim imenom je iz 1283. godine. Početkom 14. veka Norćeping dobija status grada.
U srednjem veku, mnoge bitke su se odigrale na području grada. Posledica toga jeste da ništa od srednjovekovnog Norćepinga nije sačuvano. Na primer, u 16. veku ceo južni grad je spaljen, pa opet sagrađen. Zatim, 1655. i 1719. godine, grad spaljuju Rusi u Velikom nordijskom ratu. 1822. i 1826. grad ponovo gori, pa su zatim zabranjene drvene kuće.
U drugoj polovini 19. veka, sa dolaskom industrije i železnice, Norćeping doživljava preporod. Ovo blagostanje traje i dan-danas.
Stanovništvo uredi
Norćeping je danas grad srednje veličine za švedske uslove. Grad ima oko 87.000 stanovnika (podatak iz 2010. g.), a gradsko područje, tj. istoimena opština ima oko 131.000 stanovnika (podatak iz 2012. g.). Poslednjih decenija broj stanovnika u gradu raste.
Do sredine 20. veka Norćeping su naseljavali isključivo etnički Šveđani. Međutim, sa jačanjem useljavanja u Švedsku, stanovništvo grada je postalo šarolikije.
Privreda uredi
Danas je Norćeping savremeni grad sa posebno razvijenom industrijom (automobilska, IT, mašinska, obrada drveta, proizvodnja nameštaja). Tradicionalna industrija tkanina danas je potisnuta. Poslednje dve decenije posebno se razvijaju trgovina, usluge i turizam.
Galerija uredi
-
Drotingatan, glavna trgovačna ulica u gradu -
Istorijski pogon za tkanine na reci Motali -
Linćepinška saborna crkva, Crkva Svetog Mateje -
Gradska kuća Norćepinga
