Opština Bijelo Polje
Opština Bijelo Polje sa sjedištem u istoimenom gradu, privredni je, saobraćajni i kulturni centar na sjeveru Republike Crne Gore. To je treća opština u Crnoj Gori po broju stanovnika, a četvrta po površini. Prema popisu iz 2011. godine, opština ima oko 46.676 stanovnika. Prema preliminarnim rezultatima popisa iz 2023. godine imala je 38.662 stanovnika.[1]
Bijelo Polje | |
|---|---|
 | |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Crna Gora |
| Stanovništvo | |
| — |  38.662 (2023) |
| — gustina | 50,5/km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Površina | 923 km2 |
.svg) | |
| Ostali podaci | |
| Predsednik opštine | Petar Smolović (DPS) () |
| Pozivni broj | 050 |
| Registarska oznaka | BP |
| Veb-sajt | Bijelo Polje |
Privreda
urediOpština Bijelo Polje raspolaže značajnim industrijskim kapacitetima u oblasti obućarske i tekstilne industrije, metaloprerade i drvoprerade, kao i prerađivačkim kapacitetima u oblasti poljoprivrede. Ovo područje naročito je pogodno za razvoj stočarstva i voćarstva.
Dugoročna perspektiva razvoja opštine je u aktiviranju nalazišta mineralnih i termalnih voda, otvaranju planine Bjelasice sa svim njenim potencijalima za razvoj turizma i poljoprivrede i otvaranje Đalovića pećine, koja po svojim gabaritima i bogatstvu pećinskih ukrasa prevazilazi Postojnsku jamu u Sloveniji.
Lim i njegove bistre pritoke bogati su plemenitim vrstama ribe, a blizina Bjelasice sa njenim pašnjacima i jezerima i izvanrednim terenima za skijaške sportove, zatim izletište Kisjele vode udaljeno svega 3 km od centra grada, čine Bjelopoljsku opštinu vrlo perspektivnom turističkom destinacijom.
U opštini je svega 7.500 zaposlenih, a nezaposlenih po evidenciji Zavoda za zapošljavanje ima 8.700.
Kultura
urediBrojni su ostaci duhovne kulture iz prošlosti ovog kraja kao što su: crkva Sv. Nikole u Nikoljcu, Svetog Jovana u Zatonu, Svetog Tome na Brzavi, Svetog Nikole u Podvrhu, Svete Trojice u Majstorovini, Svete Bogorodice u Voljavcu, ostaci Hajdar-pašine džamije u Radulićima, kameni most na Bistrici u mjestu Lozna Luka, Gušmirska džamija u Bijelom Polju i dr.
Među spomenicima kulture svakako je najznačajnija crkva Svetog Petra i Pavla, sagrađena u 12. veku12. vijeku. O njenom značaju u srednjovjekovnoj državi, najbolje govori podatak da je 1254. godine episkopska stolica iz Stona prenesena ovdje. Ktitor ovog hrama, humski knez Miroslav, brat Stefana Nemanje, je darovao svojoj zadužbini jevanđelje, jedan od najstarijih i najljepših rukopisa napisanih ćirilicom na pergamentu i ukrašen inicijalima i minijaturama jarkih boja u pozlati.
U crkvi Svetog Nikole u Nikoljcu fresko–ansambl je skoro u potpunosti očuvan. Pored ikonostasa, svojom ljepotom i umjetničkom vrijednošću izdvajaju se tri ikone nastale u prvoj polovini 13. vijeka i dveri poznatih bjelopoljskih slikara Lazovića, kao i mnoge druge crkvene relikvije. Ipak, najveća dragocjenost ove crkve je biblioteka koja čuva 84 rukopisnih i 97 štampanih knjiga, među kojima je najinteresantnije Četvorojevanđelje s kraja 14. vijeka pisanom na pergamentu.
Na ulazu u Đalovića klisuru, na lokalitetu Podvrh, nalazi se crkva Svetog Nikole, u kojoj je pronađeno Divoševo jevanđelje – knjiga napisana u slavu bosanskog plemića Divoša Tihoradića. Dragulj ove crkve je ikonostas koji je zadivio poklonike umjetnosti od Sarajeva do Pariza na izložbi Umjetnost na tlu Jugoslavije od praistorije do danas.
Blizu ušća Bistrice u Lim, u mjestu Lozna Luka, na rijeci Bistrici još uvijek odolijeva vremenu kameni most, najstariji spomenik iz turskog doba na ovim prostorima. O mostovima na Limu malo se zna, a zapis o starim mostovima bio je najčešće uzgredan i ne mnogo važan pomena, jer su mostovi obično bili u sjenci monumentalne srednjovjekovne arhitekture. Prvi pomeni mosta na Limu datiraju iz 15. vijeka. Na mjestu koje se zove Vidojevina, u blizini današnjeg naselja Rakonje, pronađeni su ostaci mosta preko kojega se odvijao karavanski put ka Nikolj–pazaru. Na tom mostu postojala je carina, koju su držali Pripčinovići, po kojima je najvjerovatnije i obližnje naselje dobilo naziv Pripčići. U jednom zapisu iz 1570. godine govori se da je velika voda odnijela most na Limu. Most na Limu imao je i vojni značaj, jer se na kraju mosta nalazila kapija za ulaz u Bijelo Polje iz pravca Sjenice i Novog Pazara. Stražara na mostu postojala je sve do novembra 1896. godine, kada je posle velikih poplava Lim odnio i most i stražaru. O ovoj poplavi list Carigradski glasnik (broj 44 iz 1896. g.) donosi vijest da je most na Limu u Bijelom Polju 11. novembra 1896. godine odnijela velika voda. Uzrok ovakvoj poplavi bila je kiša koja je padala 11 dana, pa su poplave ugrozile čitavo Polimlje. Nivo vode Lima, na ušću u Drinu, preko 15 km je bio iznad normalnog vodostaja. Nikoljac je tada bio odsječen od grada 40 dana sve dok se Lim nije povukao u svoje korito. Odmah nakon rušenja mosta, građani Bijelog Polja počeli su podizanje novog mosta, na istom mjestu, ali sa tvrdim kamenim stubom u sredini korita i sa jakim kamenim pozidama na obali. Pored sredstava dobijenih od države, mnogi Bjelopoljci dali su novčane priloge. Tako je na primjer trgovac Hadži-Mile Vukojičić priložio sumu od 650 groša i preuzeo obavezu da izdržava jednog radnika dok se most ne završi. Zbog nedostatka sredstava nije se izgradio kameni most kako je bilo planirano već je obnovljen stari – drveni most sa lijepo ozidanom kamenom stopom u koritu. Po pričanju starijih Bjelopoljaca most je gradio neki Stevo Prijepoljac, koji je kasnije ostao da živi u Bijelom Polju.
Naselja
urediNovom Odlukom o određivanju naziva i opisu granica naselja na području opštine Bijelo Polje i izmenama Zakona o teritorijalnoj organizaciji Crne Gore, na teritoriji opštine Bijelo Polje je formirana nova mreža naselja. Najznačajnije izmene su ukidanje naselja Korita i gradskog naselja Bijelo Polje. Od područja ova dva naselja i delova drugih naselja su formirana nova naseljena mjesta: Babića Brijeg (gradsko naselje), Banje Selo, Biokovac, Bioča, Bistrica, Brestovik, Brzava, Brčve, Vergaševići, Vrbe, Gojevići, Gorice, Gornji Dio Grada, Dupljaci, Kaševari, Kneževići, Kradenik, Krstače, Kruševo (gradsko naselje), Livadice, Lipnica (gradsko naselje), Ličine, Mahala, Medanovići (gradsko naselje), Nikoljac (gradsko naselje), Ograde, Oluja, Pisana Jela, Pruška (gradsko naselje), Raklja, Ribarevine, Rijeke (gradsko naselje), Slatka, Strojtanica, Sutivan, Sušica, Ćukovac (gradsko naselje), Ušanovići, Centar Grada (gradsko naselje), Čampar i Šolja. Pojedina naselja su dobila status gradskih naselja: Loznica, Lješnica, Nedakusi, Obrov, Potkrajci, Pripčići, Rakonje, Rasovo i Džafića Brdo.
Stanovništvo
urediNacionalni sastav stanovništva opštine po popisu 2023. godine
urediNacionalni sastav stanovništva opštine po popisu 2011. godine
urediVerski sastav stanovništva opštine po popisu 2011. godine
urediJezički sastav stanovništva opštine po popisu 2023. godine
urediPopis 2003. godine
urediReference
uredi- ^ „Popis stanovništva, domaćinstava i stanova, 2023. godine” (PDF). monstat.org.
