Википедија

Ranko Munitić

теоретичар, критичар, новинар и историчар уметности

Ranko Munitić (Zagreb, 3. april 1943 — Beograd, 28. mart 2009) bio je teoretičar, kritičar, novinar i istoričar umetnosti — jedan od najznačajnijih stručnjaka za popularnu kulturu i medije u SFRJ.

Ranko Munitić
Ranko Munitić
Lični podaci
Puno imeRanko Munitić
Datum rođenja(1943-04-03)3. april 1943.
Mesto rođenjaZagreb[1][2], Nezavisna Država Hrvatska
Datum smrti28. mart 2009.(2009-03-28) (65 god.)
Mesto smrtiBeograd, Srbija
Porodica
SupružnikZorica Jevremović
Veza do IMDb-a

Polja interesovanja su mu najčešće bila jugoslovenski film, kinematografska animacija, strip, dokumentarni film, umetnička fantastika, televizija, gluma i glumci.

Bio je takođe filmski i televizijski scenarista, režiser, voditelj i producent.

Biografija uredi

Ranko Munitić je rođen tokom Drugog svetskog rata, 3. aprila 1943. u Zagrebu, koji je tada pripadao Nezavisnoj državi Hrvatskoj. Kao dete živi u Trogiru. Studirao je istoriju umetnosti na zagrebačkom Filozofskom fakultetu.

U Puli, na amaterskom filmskom festivalu „Mala Pula“ 24. jula 1968. upoznaje Zoricu Jevremović. Njih dvoje se 1. maja 1971. venčavaju u Beogradu, gde Zorica dodaje prezime Munitić devojačkom, potom odlaze za Zagreb. Novembra iste godine se vraćaju u Beograd, gde žive do kraja marta 2009. godine, kada je on preminuo.

Delo

Munitić je prvi članak objavio u srednjoškolskom časopisu Polet, maja 1961. godine.[3] Prvi profesionalni članak objavio je u listu za umetnost i kulturu Telegram, novembra 1962. Od tada objavljuje kritike, eseje, šire studije i preko 70 autorskih monografija. Polja interesovanja su mu najčešće bila jugoslovenski film, kinematografska animacija, strip, dokumentarni film, umetnička fantastika, televizija, gluma i glumci.

Kao scenarista prvi put se pojavio filmom „Putujući kino“ (1964). Pisao je scenarije za crtane i dokumentarne filmove, televizijske emisije, a sarađivao je na nekoliko scenarija za celovečernje igrane filmove. Napisao je i scenario za film „Oficir s ružom“ (1987) Dejana Šoraka.[4]

Kao član Upravnog Borda ASIFA-a, Međunarodnog udruženja sineasta animiranog filma, učestvovao je 1970-ih i 1980-ih u svetskom poduhvatu popularizacije i promocije kinematografske animacije. Bio je član žirija i komisija na dvadesetak festivala kratkometražnog i animiranog filma širom sveta. Priredio je u inostranstvu stotinak retrospektiva jugoslovenskog filma, posebno „Zagrebačke škole crtanog filma“ i „Beogradske škole dokumentarnog filma“.

Od 1960-ih učestvuje u glavnim televizijskim emisijama o filmu u Zagrebu i Beogradu, a od 1980-ih realizovao je kao autor za novosadski studio osamdeset jednočasovnih portreta vodećih glumaca u sopstvenoj seriji „Veče sa zvezdama“.

Etnički se ponekad izjašnjavao kao Hrbin. O ličnom identitetu je rekao:

Moj otac je Trogiranin, a majka Zagrepčanka. Deda po ocu je, takođe, Trogiranin, dok je baka italijanskog porekla. Mamin otac je Slovenac, a majka bečka grofica. Zato mi je oduvek bilo teško da se nacionalno opredeljujem jer sam ja sve po malo. Nikad nisam imao smisla za te podele na nacije, vere, rase...

— Ranko Munitić[5]

Svoju sudbinu je ovako odredio:

Po nacionalnosti čovek s mora, po stranačkoj pripadnosti filmofan, po zanimanju criticus vulgaris, po ubeđenju alternativac, a po statusu slobodnjak odnosno marginalac. (...) Veruje u pravo na sopstveni izbor i u život do smrti.

— Ranko Munitić[6]

Od decembra 2011. u Beogradu radi Centar za medije „Ranko Munitić“ koji je osnovala Zorica Jevremović. Od aprila 2012. godine Centar dodeljuje nagradu „Trepetalo iz Trogira - Regionalna nagrada za medije Ranko Munitić“.[7] Do sada su je dobili Nedeljko Dragić, Puriša Đorđević, Dušan Makavejev, Lordan Zafranović i Karpo Aćimović Godina.

U okviru centra, od decembra 2012, kvartalno izlazi višejezični Mediantrop, regionalni časopis za medije i kulturu, usmeren na područje Jugoistočne Evrope.[8]

Bibliografija (knjige) uredi

Jugoslovenski / srpski film
  • Prometej s otoka Viševice, Zagreb, 1965.
  • Bitka na Neretvi, Zagreb, 1969.
  • Živjet će večno ovaj narod, Zagreb, 1974.
  • Te slatke filmske laže, Beograd, 1977.
  • 207 festivalskih dana u Puli, Pula, 1978.
  • Obdobja jugoslavenskoga filma, Ljubljana 1978
  • Jugoslavenski filmski slučaj, Split, 1980.
  • Srpski vek filma, Beograd, 1999.
  • Beogradski filmski kritičarski krug I, Niš, 2002.
  • Kino klub Beograd ili Trojanski konj jugoslovenskog modernog filma, Beograd, 2003.
  • Beogradski filmski kritičarski krug II, Niš, 2005.
  • Adio, Jugo-film, Beograd, 2005.
  • Beogradski filmski kritičarski krug III, Niš, 2007.
  • Filmska slika i stvarnost, Beograd, 2009.
  • Pitanje filmske kritike, Beograd, 2012.
Autori
Dokumentarni film
  • Beogradska škola dokumentarnog filma, Beograd, 1967.
  • O dokumentarnom filmu, Beograd, 1975.
  • Filmske zvrsti in žanri, Ljubljana, 1977.
  • Dokumentarni film — da ili ne?, Beograd, 1982.
Animirani film, teorija
  • O animaciji, Beograd, 1973.
  • Dežela animiranih čudes, Ljubljana, 1976.
  • Teorija animacije, Beograd, 1981.
  • Uvod u estetiku kinematografske animacije, Zagreb — Beograd, 1982.
  • Kritička retrospektiva zagrebačke škole, Zagreb, 1982.
  • Estetika animacije, Beograd, 2007.
  • Zbornik o animaciji, Beograd, 2009
  • Estetika animacije, Zagreb, 2012.
Animirani film, istorija
  • Zagrebački krug crtanog filma I, Zagreb, 1978.
  • Zagrebački krug crtanog filma II, Zagreb, 1978.
  • Zagrebački krug crtanog filma III, Zagreb, 1978.
  • Kinematografska animacija u Jugoslaviji, Beograd, 1979.
  • Pet svjetskih festivala u Zagrebu, Zagreb, 1984.
  • 80 filmova Zagrebačke škole, Novi Sad, 1984.
  • Zagrebački krug crtanog filma IV, Zagreb, 1986.
  • Pola veka animiranog filma u Srbiji, Beograd, 1999.
Fantastika
  • Fantastika na ekranu I, Beograd, 1971.
  • Fantastika na ekranu II, Beograd, 1973.
  • Alisa na putu kroz podzemlje i kroz svemir, Beograd, 1986.
  • Čudovišta koja smo voleli I, Beograd 1990.
  • Čudovišta koja smo voleli II, Beograd 1997.
  • Čudovišta koja smo voleli 1, Beograd, 2007.
  • Čudovišta koja smo voleli 2, Beograd, 2008.
  • Čudovišta koja smo voleli 3, Beograd, 2008.
  • Čudovišta koja smo voleli 4, Beograd, 2009.
  • Čudovišta koja smo voleli 5, Beograd, 2011.
Strip
  • Strip — deveta umetnost, Beograd, 1975.
  • Sexarion superstrip, Beograd, 1988.
  • Fucking comics, Beograd, 2006.
  • Deveta umetnost, strip, Beograd, 2006.
  • Deveta umetnost, strip – drugo izdanje, Beograd, 2006.
  • Strip, deveta umjetnost, Zagreb, 2010.
Glumci — monografije
Sabrani tekstovi
  • Tucanje dinosaura, Split, 1984.
  • Ogledalo od hartije, Beograd, 1998.
  • 14.444 kritičarska dana, Beograd, 2001, Niš
Televizija
Uspomene
  • Filmski prijatelji, Novi Sad, 1997
  • Filmski neprijatelji, Novi Sad, 1999.

Filmografija (deo) uredi

Reditelj
Scenarista
Veče sa zvezdama (kompletan autor)

Televizijska dokumentarna serija od 80 jednočasovnih epizoda posvećena značajnim srpskim glumcima i glumicama, neka vrsta kritičkog panteona, hola slave našeg glumišta. Proizvodnja i emitovanje: TV Novi Sad 1990-1997. godine.

Pogledati glavni članak: Veče sa zvezdama

  1. Velimir Bata Živojinović, snimljeno 12. 4. 1988, emitovano 1990.
  2. Dragomir Felba, 8. 2. 1990.
  3. Dragan Nikolić, 21. 1. 1991.
  4. Rahela Ferari, 23. 1. 1991.
  5. Vladica Milosavljević, 12. 2. 1991.
  6. Rade Marković, 23. 9. 1991.
  7. Olivera Marković, 24. 9. 1991.
  8. Bata Stojković, 22. 1. 1992.
  9. Dragoljub Gula Milosavljević, 21. 6. 1992.
  10. Mija Aleksić, 22. 6. 1992.
  11. Mira Banjac, 23. 6. 1992.
  12. Svetlana Bojković, 24. 6. 1992.
  13. Slavko Štimac, 24. 6. 1992.
  14. Ljuba Tadić, 25. 6. 1992.
  15. Radmila Savićević, 25. 6. 1992.
  16. Mića Tomić, 12. 7. 1992.
  17. Olga Spiridonović, 22. 7. 1992.
  18. Mira Stupica, 24. 7. 1992.
  19. Bata Paskaljević, 7. 9. 1992.
  20. Ružica Sokić, 5. 10. 1992.
  21. Žiža Stojanović, 6. 10. 1992.
  22. Branka Veselinović, 6. 10. 1992.
  23. Milena Dravić, 7. 10. 1992.
  24. Mirjana Karanović, 12. 10. 1992.
  25. Petar Kralj, 13. 10. 1992.
  26. Žika Milenković , 13. 10. 1992.
  27. Miodrag Krivokapić, 13. 10. 1992.
  28. Dušan Janićijević, 20. 11. 1992.
  29. Branko Pleša, 4. 4. 1993.
  30. Jelisaveta Seka Sablić ,7. 4. 1993.
  31. Predrag Pepi Laković, 8. 4. 1993.
  32. Radmila Živković, 9. 4. 1993.
  33. Marija Crnobori, 5. 7. 1993.
  34. Stevan Šalajić, 15. 9. 1993.
  35. Velimir Bata Životić, 15. 9. 1993.
  36. Zorica Jovanović, 19. 10. 1993.
  37. Tatjana Beljakova, 20. 10. 1993.
  38. Stevo Žigon, 20. 10. 1993.
  39. Janez Vrhovec, 21. 10. 1993.
  40. Ksenija Jovanović, 4. 11. 1993.
  41. Bogdan Diklić, 5. 11. 1993.
  42. Miodrag Petrović Čkalja, 5. 11. 1993.
  43. Eva Ras, 6. 11. 1993.
  44. Ivan Hajtl, 1. 3. 1994.
  45. Olga Ivanović, 8. 3. 1994.
  46. Mira Nikolić, 8. 3. 1994.
  47. Miodrag Mrgud Radovanović, 9. 3. 1994.
  48. Radmila Andrić, 9. 3. 1994.
  49. Dragan Maksimović, 10. 3. 1994.
  50. Ibi Romhanji, 24. 5. 1994.
  51. Milica Radaković, 24. 5. 1994.
  52. Gorica Popović, 31. 5. 1994.
  53. Bora Todorović, 1. 6. 1994.
  54. Aleksandar Berček, 30. 6. 1994.
  55. Petar Slovenski, 25. 10. 1994.
  56. Duško Bulajić, 26. 10. 1994.
  57. Gizela Vuković, 26. 10. 1994.
  58. Merima Isaković, 27. 10. 1994.
  59. Dara Čalenić, 17. 10. 1995.
  60. Boro Stjepanović, 2. 11. 1995.
  61. Stanislava Pešić, 5. 1. 1996.
  62. Tamara Miletić, 6. 1. 1996.
  63. Vasa Pantelić, 7. 1. 1996.
  64. Sonja Savić, 6. 3. 1996.
  65. Predrag Ejdus, 6. 3. 1996.
  66. Bosiljka Boci, 7. 3. 1996.
  67. Slavka i Branislav Jerinić, 7. 3. 1996.
  68. Aljoša Vučković, 29. 4 1996.
  69. Ljubiša Bačić i Milutin Butković, 29. 4. 1996.
  70. Tatjana Lukjanova, 17. 5. 1996.
  71. Dara Džokić, 21. 5. 1996.
  72. Pavle Minčić, 21. 5. 1996.
  73. Mihajlo Miša Janketić, 21. 5. 1996.
  74. Radmila Rada Đuričin, 12. 6. 1996.
  75. Petar Banićević, 12. 6. 1996.
  76. Branislav Lečić, 13. 6. 1996.
  77. Branka Petrić, 21. 6. 1996.
  78. Slavko Simić, 9. 7. 1996.
  79. Mirjana Joković, 4. 10. 1996.
  80. Lidija Stevanović, 24. 3. 1997.

Reference uredi

  1. ^ „IN MEMORIAM Ranko Munitić”. Pristupljeno 25. 4. 2009. 
  2. ^ „U Beogradu umro Ranko Munitić”. Arhivirano iz originala 2. 4. 2009. g. Pristupljeno 25. 4. 2009. 
  3. ^ „Knjige“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. septembar 2015), Centar za medije „Ranko Munitić“, Beograd, zvanična prezentacija
  4. ^ „In Memoriam - Ranko Munitić”. Danas.rs. 28. 3. 2009. 
  5. ^ „Ovo je zemlja dobrih glumaca“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. septembar 2015), Ilustrovana politika, br. 1997, Beograd, 7. 12. 1996. + Spisak epizoda, Centar za medije „Ranko Munitić“, Beograd
  6. ^ „Ranko: Epilog galaksije slika“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. septembar 2015), Centar za medije „Ranko Munitić“, Beograd, zvanična prezentacija
  7. ^ „Trepetalo iz Trogira“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. septembar 2015), Centar za medije „Ranko Munitić“, Beograd, zvanična prezentacija
  8. ^ Jevremović, Zorica.„O Mediantropu“ Arhivirano 2013-12-29 na sajtu Archive.today, Mediantrop, regionalni časopis za medije i kulturu, Beograd, zvanična prezentacija

Spoljašnje veze uredi

 
Ranko Munitić na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ранко_Мунитић&oldid=27430005”