Hermanov dvorac
Hermanov Dvorac, takođe poznat i kao dvorac Herman, dvorac Narva i tvrđava Narva (est. Hermanni linnus), (rus. Нарвскиј замок, Замок Герман) je zamak u Narvi, u istočnoj Estoniji. Osnovali su ga 1256. godine Danci, a prvi kameni dvorac sagrađen je početkom 14. veka. Nemački Livonski red kupio je dvorac 29. avgusta 1346. godine i posedovao ga veći deo njegove istorije.Dvorac Herman je najbolje očuvana odbrambena građevina u Estoniji. Površina dvorca je 3,2 ha, a najviša tačka je visoka kula od 51m.[1]
| Hermanov dvorac | |
|---|---|
 Hermanov dvorac | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Narva |
| Država |  Estonija |
| Vrsta spomenika | dvorac |
| Vreme nastanka | 1256 |
Istorija uredi
Iako tačna starost dvorca Narve i grada i dalje izaziva nesuglasice među istoričarima, oni se slažu u redosledu događaja.
Prvo, oko 13. veka, Danci, koji su osvojili Severnu Estoniju (vidi dansku Estoniju), sagradili su drveno granično uporište pored prelaza preko reke Narve i starog puta. Pod zaštitom uporišta, rano naselje se razvilo u grad Narva, koji je prava grada dobio u prvoj polovini 14. veka. Liflandovi anali kažu da je Narvu osnovao ubrzo nakon osnivanja Revela (oko 1223) danski vladar Estlanda Ditrih fon Kivel. Već 1294. niče utvrda na desnoj obali reke Narve. Mesto je bilo izuzetno prometno zbog trgovine, pa su ovu utvrdu Rusi iz Novgoroda opljačkali i spalili, a 1342. godine osvojili su i spalili i grad Narvu. Početkom 14. veka na severnoj strani uporišta napravljeno je malo dvorište, a sredinom veka je na zapadnoj strani dodato veliko dvorište, gde je građanima bilo dozvoljeno da se kriju u slučaju ratova, pošto grad Narva nije bio okružen zidom tokom danske vladavine. 1347. danski kralj Valdemar III prodao je Narvu sa okruženjem Livonskom redu za 19000 kelnskih maraka. Narva je bila pod vlašću reda Livonaca do 1558. Grad je za to vreme dobio nove zidove sa kapijama i kulama.
Hermanova kula je takođe dovršena u vreme Reda, što je bilo potrebno zbog izgradnje dvorca Ivangorod od strane Rusa na suprotnoj strani reke Narve, 1492. godine. Red je grad opkolio zidom, koji nažalost nije sačuvan (1777. godine naređeno je da se sruši). Stara konfrontacija je obnovljena. Uzajamna granatiranja, svađe, nesuglasice oko zemljišta, ribarstva itd. postala su uobičajena između ova dva grada.
Pred kraj perioda Reda, gradski zid je dograđivan, kapije su ojačane dodavanjem pragova, a nekoliko srednjovekovnih zidnih kula prilagođeno je za upotrebu kao posebne topovske kule ili rondele, od kojih se dve mogu videti u rekonstruisanom obliku u uglovima zapadnog dvora zamka.
Rusija je 1558. godine pokrenula Livonski rat i početkom aprila 1558. počeo je artiljerijska sukob između Narve i Ivangoroda. 11. maja u Narvi se pojavio veliki požar, uzrok tog požara do danas nije jasan. U tom požaru izgubljeni su svi gradski arhivi livonskog doba. Rusi iz Ivangoroda brzo su prešli reku i zauzeli grad. Nakon osvajanja, Moskva je Narvu osposobila kao glavnu trgovačku luku na Baltičkom moru.
1574. u Estlandu su započeli novi ratni sukobi između Šveđana i Rusa. 1579. godine Narvu su opsadli Šveđani pod komandom Gorna. Godine 1581. čuveni Pontus Delagardi s velikom švedskom vojskom zauzeo je grad. Posle dva dana bombardovanja i žestoke oluje Narva je kapitulirala. Blizu 7000 Rusa je ubijeno tokom te bitke. Rat je završen 1595. godine. Krajem 1640. Narva je obnovljena i postala je glavna trgovačka luka Šveđana u njihovoj istočnoj trgovini. Takođe su obnovljena utvrđenja i ojačana garnizonom.
1655. otpočeo je novi rat sa Rusijom. Rusi su više puta su spaljivali okolinu Narve. Pored toga, kuga je opustošila Narvu i čitavu južnu Baltičku obalu 1658. godine. Izgradnja novog utvrđenja u Narvi započela je 1680. godine pod nadzorom poznatog inženjera Erika Dalberga. Početkom 18. veka Narva je postala jedna od moćnih švedskih tvrđava.
1700. izbio je Severni rat, ali su Rusi, na čelu sa Petrom Velikim, odbijeni od Narve. 1704. car je izveo novi napad, porobio grad i preselio švedsko stanovništvo iz Narve u oblasti Kazanj i Vologda. Mladi car bio je opsednut brodovima i sanjao je da dominira morima. Nakon što je od holandskih majstora naučio studije o brodogradnji, Peter je započeo izgradnju svoje flote. Usmerio je pogled na Narvu i kontrolu Baltika.
Posle Severnog rata, vojni značaj Narve počeo je opadati i 1863. godine tvrđava je postala nevažna. Grad suprotno tome nastavlja svoj razvoj i postaje važno ekonomsko središte proizvodnje tkanina i košulja. 1750. godine preko Narve je izgrađena železnica od St.Petersburga do Revela (Talin).
Posle Drugog svetskog rata, srušene su sve stare zgrade u gradu, ali oko 1960. započinje rekonstrukcija dvorca Herman.[2][3][4]
Arhitektura uredi
Uporište iz 14. veka sastojalo se od gornjeg zamka, velikog odeljenja razdvojenog prema zapadu jarkom, i manjeg odeljenja sa severne strane. Gornji dvorac je bio četvorougao sa masivnom kulom sa severozapadne strane zvanom Visoki Herman, visine preko 50 metara i debljine zida od 4 metra. Na zapadnoj i severnoj strani bila su najstarija stambena krila. Zapadno krilo je najranije dobilo kamene svodove u prizemlju i na prvom spratu. U ovom krilu je bila trpezarija i spavaonica. Sasvim neuobičajeno za teutonske dvorce, spavaća soba bila je u prizemlju. Na zapadnom krilu kasnije je dodata danska kula koja štrči iz zida. Prvi sprat severnog krila zauzimale su privatne komore monaških zvaničnika. Kapela je postavljena na prvom spratu zamka kule. Komunikaciju je omogućavao drveni trem spolja u dvorištu. Prvobitna kapija bila je na zapadnoj strani, međutim, u četrnaestom veku bila je zazidana, a nova je probijena sa severne strane. Nije sigurno kako je izgledala istočna strana utvrđenja, zaštićena strmim padinom i rekom, u početku su ovde mogle biti samo drvene utvrde.
U petnaestom veku je dodato celo istočno krilo gornjeg zamka, a na prelazu petnaestog i šesnaestog veka poslednje južno krilo. U petnaestom veku, dvorac su takođe ojačali sa dve niske, četvorostrane kule: jedna na zapadnom delu, a druga na istočnom zidu. Poslednja se uzdizala nad obalom reke, imala je funkciju toaleta i u njoj je bio smešten bunar. Oba spoljna odeljenja su takođe dobila utvrđenja. Manji sa severne strane bio je uvučen između dvorca, grada i reke. Sa zapada se graničio s drugom, znatno obimnijom spoljnom građevinom, zaštićenom sa dve cilindrične ugaone kule i drugom u južnom delu. Do njega su vodile dve kapije: severna koja je gledala na grad i jugozapadna, koja je vodila direktno izvan utvrda Narve.
Uporište u Narvi danas je jedan od najbolje sačuvanih dvoraca u Estoniji i zajedno sa Ivangorodom koji se nalazi na drugoj strani granične reke, odlično izgleda. Dvorac je temeljno obnovljen nakon ratnih oštećenja, iako neke greške nisu izbegnute, na primer sačuvani renesansni prozori korišćeni su kao model za rekonstrukciju gotičkih prozora.
Radovi na restauraciji započeli su 1955. i još uvek traju. Muzej Narve od 1987. godine smešten je u obnovljenim sobama dvorca.[2][5][6]
Galerija uredi
-
Spoljašnji zidovi dvorca Herman -
Dvorac Herman -
Dvorac Herman -
Muzej Narva, oklop iz 17. veka -
Dvorac Herman
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Narva Castle”. visitestonia.com. Pristupljeno 26. 4. 2020.
- ^ a b „NARVA – HERMANN CASTLE”. medievalheritage.eu. Pristupljeno 26. 4. 2020.
- ^ „Narva History”. nortfort.ru. Pristupljeno 26. 4. 2020.
- ^ „Why You Need to Visit Narva Castle in Estonia”. ferretingoutthefun.com. Pristupljeno 26. 4. 2020.
- ^ „NARVA CASTLE”. visitcastles.eu. Pristupljeno 26. 4. 2020.
- ^ „HERMANN CASTLE”. spottinghistory.com. Pristupljeno 26. 4. 2020.