Hotin
Hotin, zast. Hoćim (ukr. i rus. Хотин, rum. Hotin, polj. Chocim) mali je istorijski grad u zapadnoj Ukrajini, u Černovačkoj oblasti. Godine 2007. imao je oko 10.500 stanovnika. Nalazi se na desnoj obali reke Dnjestar, 69 kilometara severoistočno od Černivaca u severnoj Besarabiji.
| Hotin Hotin | |
|---|---|
 | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Ukrajina |
| Oblast | Černovačka oblast |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2007. | 10.438 |
| — gustina | 511,92 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 48° 30′ 13″ S; 26° 29′ 31″ I / 48.50362° S; 26.49202° I |
| Vremenska zona | UTC+2 (EET), leti UTC+3 (EEST) |
| Aps. visina | 191 m |
| Površina | 20,39 km2 |
  Hotin Hotin na karti Ukrajine | |
| Poštanski broj | 60000–60005 |
| Pozivni broj | +380-3731 |
Istorija uredi
Tokom 10. veka Hotin je bio grad u Kijevskoj Rusiji, zatim u kneževini Galicija-Volinija, a od 1373. u kneževini Moldavija. U 16. veku, grad je kratko bio deo Poljske.
U Hotinskoj bici 1621, udružena poljsko-kozačka vojska je porazila tursku armiju. Isti protivnici su se ponovo sukobili pod Hotinom 11. oktobra 1673. Tada je Jan Sobjeski predvodio pobedničku vojsku Poljaka, Kozaka i Moldavaca.
Osmansko carstvo je uspelo da zauzme Hotin i okolinu 1711. U Hotinu je rođen turski veliki vezir Mustafa Barjaktar (Alemdar Mustafa-paša).
Od 1739. do 1812. godine grad su više puta naizmenično zauzimali Rusi i Turci. Hotin je konačno pripao Rusiji odredbama Bukureškog mirovnog ugovora 1812. godine.[1]
Grad je posle Prvog svetskog rata priključen Rumuniji, protiv čega je stanovništvo podiglo ustanak 1919. godine. Hotin je 28. jula 1940. godine prešao pod sovjetsku kontrolu, a od kraja Drugog svetskog rata administrativno pripada sovjetskoj Ukrajini.
Istorijski, Hotin je bio značajan centar jevrejske kulture. U njemu su stvarali mnogi književnici i pesnici.
Danas u mestu živi 72% Ukrajinaca, 16% Rusa, 8% Jevreja i 4% Rumuna.
Srbi u Hotinu uredi
U Hotinu, tada ruskom gradu na desnoj obali reke Dnjestra, u guberniji Besarabiji su se nalazili izbegli Srbi nakon propasti Prvog srpskog ustanka. Došli su predvođeni voždom Karađorđem, po naredbi austrijske vojne vlasti - stražarno sprovedeni, 26. oktobra 1814. godine. Bio je to imponzantan broj uglednih ličnosti koje će izdržavati ruska carska milost. Tako su se tu stekli Mladen Milovanović predsednik Sovjeta, Čolak-Anta Simonović vojvoda kruševački, Cincar-Janko Popović vojvoda požarevački, Ilija Čarapić vojvoda gročanski, knez Ivan Rašković, Jakov Nenadović član Sovjeta i komandant valjevski i njegov sin Jefrem vojvoda tamnavski i drugi.[2] Tu se našao i Vujica Vulićević smederevski vojvoda (Karađorđev kum - i potonji ubica!), sa svojim pisarom Antom Protićem. Bio je tu i Pop Luka Lazarević vojvoda šabački čiji se barjaktar Toša Bojanić, oženio je u Hotinu udovicom Sarom (rođ. Karađorđević). Sam Karađorđe dobio je za stan tamošnji bivši pašin dvor i godišnju potporu od 1000 dukata. Odatle pisma piše vožd Karađorđe svojim razasutim saborcima 1815. godine.[3]
Sve do 1842. godine (preko dve decenije, od 1821) u Hotinu je živela čuvena "Čučuk Stana", udovica Hajduk Veljka Petrovića. Odatle je idući preko Bukurešta i Carigrada, stigla u Atinu.[4] Pozajmila je navodno u Hotinu, čak 30.000 dukata (koji su preostali od muža Veljka) grčkoj revolucionarnoj organizaciji "Heteriji", pa je išla da joj Grci (vlada) vrate dug. Ali nije dočekala poravnanje.
Slavni ruski pesnik oficir Aleksandar Puškin se u Hotinu (gde je službovao) u to vreme susretao sa izbeglim Srbima, koji su ostavili određeni uticaj na njega. Ostalo je više manjih književnih radova inspisinih Srbima i njihovom sudbinom.[5]
Karađorđe se tokom proleća 1816. godine bavio u Petrogradu, pokušavajući da od ruskog cara dobije podršku za organizovan povratak u domovinu. Pod njegovim nadzorom se zatim, tog leta pripremala i vežbala dobrovoljačka vojska, sastavljena od Srba, Grka i Bugara, da kojom su radili ruski oficiri.[6] Septembra 1816. godine Karađorđe sa još nekim Srbima zatražio je od vlasti dozvolu i pasoš da se vrate u Srbiju.[7] Povratak je bio odložen za 1817. godine. Već juna 1817. Karađorđe je sa nekoliko pratilaca "Heterista", tajno prešao u Jaši, u Moldaviju.[8]
Karađorđev sin Aleksandar je učio osnovnu školu u Hotinu i tu je i dalje nastavio da živi, posle odlaska oca. Godine 1830. Aleksa Karađorđević se tu i oženio sa Persidom, unukom vojvode Jakova Nenadovića. U Srbiju su se vratili tek 1839. godine.[9]
Istorija Hotina kao inspiracija umetnika uredi
- Ivan Gundulić: „Osman“, ep u stihovima posvećen Bici kod Hotina 1621, nastao nedugo posle bitke
- Mihail Vasiljevič Lomonosov: „Oda posvećena zauzimanju Hotina“ iz 1739. («Ода блаженныя памяти Государыне Императрице Анне Иоанновне на победу над турками и татарами и на взятие Хотина 1739 года»)
- Meša Selimović: „Tvrđava“
