17. oktobar

17. oktobar (17.10.) je 290. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (291. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 75 dana.

Događaji

oktobar
P	U	S	Č	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

• 1448 — Ugarska vojska predvođena Janošem Hunjadijem je poražena u bici na Kosovu od turske vojske predvođena sultanom Muratom II.
• 1797 — U italijanskom mestu Kampoformio potpisan mirovni ugovor Austrije i Francuske, kojim je ukinuta Mletačka republika.
• 1854 — Tokom Krimskog rata britanske, francuske i turske trupe počele opsadu Sevastopolja i posle 11 meseci zauzele najznačajniju luku ruske crnomorske flote. Mirovnim sporazumom u martu 1856. razoren grad vraćen Rusiji.
• 1855 — Englez Henri Besemer patentirao postupak za preradu sirovog gvožđa u čelik, nazvan po njemu „Besemerov čelik“.
• 1912 — Srbija i Bugarska, devet dana posle Crne Gore, objavile rat Turskoj, a 18. oktobra pridružila im se i Grčka, čime je počeo Prvi balkanski rat. Za nepunih mesec dana oslobođen gotovo ceo Balkan, a rat završen primirjem 3. decembra. Mirovni ugovor, kojim se Turska odrekla gotovo svih svojih poseda u Evropi, potpisan u Londonu 13. maja 1913.
• 1931 — Američki gangster Al Kapone osuđen na 11 godina zatvora zbog izbegavanja plaćanja poreza.
• 1943 — Logor Sobibor je zatvoren, Holokaust. U njemu su vršene masovne egzekucije Jevreja, sovjetskih ratnih zarobljenika, Roma i Sinta koji su likvidirani u gasnim komorama koje su punjene izduvnim gasovima iz benzinskog motora.
• 1945 — Pukovnik Huan Peron izvršio državni udar i došao na čelo Argentine.
• 1973 — Arapski proizvođači nafte povećali cene i smanjili proizvodnju nafte kao odgovor na podršku SAD Izraelu u arapsko-izraelskom sukobu. To je izazvalo jednu od najtežih ekonomskih kriza posle Drugog svetskog rata u razvijenim zapadnim zemljama.
• 1984 — Završava se šahovski turnir u Tilburgu, Holandija, pobedom Entoni Majlsa.
• 1988 — Kao odgovor „mitinzima istine“, koje je organizovalo rukovodstvo Srbije, na Kosovu počele masovne demonstracije Albanaca.
• 1989 — U najtežem zemljotresu u SAD od 1906, koji je pogodio područje San Franciska, poginulo 67 i povređeno više od 600 osoba.
• 1991 — Počinje šahovski turnir u Tilburgu, Holandija.
• 1997 —
  • Na Kubi sahranjen Ernesto Če Gevara, tri decenije pošto je ubijen u Boliviji. Posmrtni ostaci položeni u mauzolej u gradu Santa Klara.
  • U požaru izgorelo Jugoslovensko dramsko pozorište u Beogradu.
• 1998 — U Londonu, gde se oporavljao od operacije, uhapšen bivši čileanski diktator Augusto Pinoče. Hapšenje izvršeno na zahtev Španije za izručenje radi suđenja za ubistva na stotine španskih državljana tokom njegove diktatorske vladavine Čileom. Oslobođen u martu 2000, a po povratku u Čile Apelacioni sud u julu 2001. suspendovao sudski proces, proglasivši Pinočea mentalno nesposobnim. Potom preinačio svoju odluku i ustanovio da je Pinoče sposoban za suđenje.

Rođenja

• 1577 — Dmitrij Požarski, ruski knez. (prem. 1642)
• 1725 — Džon Vilks, engleski novinar i političar. (prem. 1797)
• 1760 — Sen Simon, francuski političar i teoretičar ekonomije. (prem. 1825)
• 1813 — Georg Bihner, nemački književnik. (prem. 1837)
• 1842 — Čedomilj Mijatović, srpski ekonomista, književnik, istoričar, političar i diplomata, jedan od najznačajnijih liberala. (prem. 1932)
• 1853 — Marija Aleksandrovna, ruska kneginja. (prem. 1920)
• 1886 — Spring Bajington, američka glumica. (prem. 1971)
• 1897 — Cata Dujšin-Ribar, hrvatska slikarka, restaurator slika i pesnikinja. (prem. 1994)
• 1900 — Džin Artur, američka glumica. (prem. 1991)
• 1912 — Papa Jovan Pavle I. (prem. 1978)
• 1915 — Artur Miler, američki dramski pisac. (prem. 2005)
• 1917 — Marša Hant, američka glumica. (prem. 2022)
• 1917 — Mak Dizdar, bosanskohercegovački i jugoslovenski pesnik, književnik i novinar.(prem. 1971)
• 1918 — Rita Hejvort, američka glumica. (prem. 1987)
• 1920 — Montgomeri Klift, američki glumac. (prem. 1966)
• 1922 — Borislav Mihajlović Mihiz, srpski pisac (prem. 1997)
• 1933 — Vilijam Anders, američki pilot, elektro i nuklearni inženjer i astronaut.
• 1933 — Vlada Urošević, pesnik, romanopisac, prevodilac, esejista, književni i likovni kritičar iz Severne Makedonije.
• 1948 — Margo Kider, kanadsko-američka glumica, rediteljka i aktivistkinja. (prem. 2018)
• 1948 — Robert Džordan, američki pisac. (prem. 2007)
• 1949 — Oven Artur, barbadoski političar. (prem. 2020)
• 1956 — Mej Džemison, američki fizičar i astronaut.
• 1960 — Mladen Vojičić Tifa, bosanskohercegovački muzičar, najpoznatiji kao pevač grupe Bijelo dugme.
• 1967 — Natali Tozija, francuska teniserka.
• 1972 — Eminem, američki hip-hop muzičar, muzički producent i glumac.
• 1972 — Tarkan, turski muzičar.
• 1977 — Andre Vilas-Boas, portugalski fudbalski trener.
• 1977 — Biljana Topić, srpska atletičarka (troskok).
• 1979 — Kimi Rejkenen, finski automobilista, vozač Formule 1.
• 1979 — Kostas Carcaris, grčki košarkaš i košarkaški trener.
• 1980 — Jekaterina Gamova, ruska odbojkašica.
• 1981 — Ivan Ivanović Đus, srpski hip hop muzičar.
• 1983 — Danijel Kajmakoski, crnogorski muzičar.
• 1983 — Felisiti Džouns, britanska glumica.
• 1984 — Randal Manro, američki crtač veb stripova, pisac i programer.
• 1987 — Hideto Takahaši, japanski fudbaler.
• 1988 — Sergej Gladir, ukrajinski košarkaš.
• 1989 — Miloš Dimić, srpski košarkaš.
• 1995 — Aleksej Mirančuk, ruski fudbaler.
• 1995 — Anton Mirančuk, ruski fudbaler.

Smrti

• 33 — Agripina Starija, rimska plemkinja. (rođ. 14. p. n. e.)
• 532 — Papa Bonifacije II.
• 1757 — Rene Antoan Feršo de Reomir, francuski naučnik. (rođ. 1683)
• 1781 — Edvard Hok, britanski admiral. (rođ. 1705)
• 1806 — Žan-Žak Desalin, haićanski revolucionar. (rođ. 1758)
• 1837 — Johan Nepomuk Humel, austrijski kompozitor i pijanista. (rođ. 1778)
• 1849 — Frederik Šopen, poljski kompozitor i pijanista. (rođ. 1810)
• 1887 — Gustaf Kirhof, nemački fizičar. (rođ. 1824)
• 1889 — Nikolaj Černiševski, ruski pisac, publicista, filozof, revolucionar, naučnik, književni kritičar i socijalista. (rođ. 1828)
• 1893 — Patris Mak Maon, francuski političar, general i maršal. (rođ. 1808)
• 1907 — Đorđe Krstić, srpski slikar. (rođ. 1851)
• 1920 — Džon Rid, američki novinar. (rođ. 1887)
• 1962 — Natalija Gončarova, ruski slikar, kostimograf, ilustrator, pisac i scenski dizajner. (rođ. 1881)
• 1963 — Žak Adamar, francuski matematičar. (rođ. 1865)
• 1966 — Sidni Heč, američki atletičar. (rođ. 1883)
• 1967 — Pu Ji, poslednji kineski car. (rođ. 1906)
• 1972 — Đorđe P. Karađorđević, princ Jugoslavije. (rođ. 1887)
• 1975 — Milan Budimir, srpski filolog. (rođ. 1891)
• 1983 — Remon Aron, francuski filozof, sociolog, novinar i politički naučnik. (rođ. 1905)
• 2001 — Rehavam Zevi izraelski istoričar, general i političar. (rođ. 1926)
• 2012 — Olga Adam, jugoslovenska i srpska pozorišna glumica i spikerka. (rođ. 1925)

Praznici i dani sećanja

• Ujedinjene nacije danas obeležavaju
  • Svetski dan za prevazilaženje ekstremnog siromaštva.
• Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja
  • Sveti Stefan i prepodobna Jelena-Jelisaveta (Štiljanović)

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma