Beogradska filharmonija

Beogradska filharmonija
Beogradska filharmonija
simfonijski orkestar
	Beogradska filharmonija
Osnovano	1923.
Lokacija	Beograd; Srbija
Muzički direktor	v.d Darko Krstić (od 2021)
Veb-sajt	www.bgf.rs

Beogradska filharmonija je najstariji simfonijski orkestar u Srbiji. Filharmoniji je 2023. godine dodeljen Sretnjski orden prvog reda.^[1]

Istorijat uredi

Prvi koraci uredi

Period između dva svetska rata u Beogradu obeležila su nastojanja muzičara da obogate i unaprede umetnički život prestonice, ugledajući se na velike evropske metropole. Tako je orkestar, sastavljen od muzičara Opere Narodnog pozorišta, nastavnika beogradskih muzičkih škola i nekolicine amatera, 13. juna 1923. godine, održao svoj prvi koncert pod zvaničnim imenom Beogradska filharmonija. Njen osnivač, umetnički direktor i šef dirigent bio je Stevan Hristić (1885-1958),^[2] jedan od najznačajnijih srpskih kompozitora i dirigenata. Uprkos lošim uslovima rada i brojnim problemima, Filharmonija je tokom ovog, tzv. Hristićevog perioda (1923—1936), ustanovila sistem pretplatničkih koncerata, sa gostovanjima domaćih i stranih umetnika, i započela rad na savlađivanju klasičnog, kao i tada savremenog repertoara.

Nakon prvog međunarodnog gostovanja koje je orkestar ostvario u Sofiji, 1936. godine, umetničko vođstvo preuzeo je Lovro Matačić (1899-1985), koji je značajno doprineo podizanju izvođačkog nivoa i renomea Beogradske filharmonije, na čijem čelu je bio do početka Drugog svetskog rata. U tom periodu, na koncertnom podijumu su se, u interpretaciji Beogradske filharmonije, mogle čuti simfonije Bruknera i Malera, ali i Hendlovog Mesije, Betovenove Mise solemnis i koncertno izvođenje Vagnerovog Parsifala. Od tada datira i početak saradnje sa orkestrima iz regiona – Zagrebačkom i Slovenačkom filharmonijom, koje su u punom sastavu održavale zajedničke koncerte. U ovom periodu ostvareni su i prvi veći umetnički rezultati, sa gostovanjima dirigenata Dmitrija Mitropolusa, Jozefa Kripsa, pijanista Alfreda Kortoa, Karla Cekija, Nikolaja Orlova i Nikite Magalova, violiniste Georga Kulenkampfa, violončelista Pjera Furnijea i Enrika Majnardija, kao i vokalnih umetnika Zinke Kunc, Bahrije Nuri-Hadžić, Melanije Bugarinović i Josipa Rijaveca.

Filharmonija je prvi put proslavila slavu 17. decembra 1940, sv. Jovana Damaskina.^[3]

Posleratne godine uredi

Nakon ratnog perioda, u kojem nije bilo organizovane koncertne aktivnosti, Filharmoniju preuzima kompozitor i dirigent Oskar Danon (1913-2009), pod čijom je upravom, osamnaest dana posle oslobođenja Beograda, 7. novembra 1944. godine, održan prvi posleratni koncert. Te godine su u najvećoj meri obeležili prigodni koncerti koji su pratili značajne događaje i različite državne manifestacije.

Orkestar je dobio svoju zvaničnu autonomiju 1951. godine, naziv Simfonijski orkestar Narodne Republike Srbije, kao i novog šefa dirigenta, Krešimira Baranovića (1894-1975). Samo godinu dana kasnije, orkestru je trajno vraćeno ime Beogradska filharmonija, koje nosi i danas. Tokom Baranovićevog desetogodišnjeg mandata direktora i šefa dirigenta, orkestar se ustalio kao ansambl, sa redovnim nastupima i abonmanskim koncertima, a načinjeni su i prvi koraci u pravcu decentralizacije muzičkog života. Tako je Filharmonija, pored redovnih koncerata u dvoranama Doma sindikata i Ilije M. Kolarca (u kojoj i danas svira), takođe nastupala i u domovima kulture, školama, bioskopima, pa i fabričkim halama širom Srbije, ali i ostvarila gostovanja u Grčkoj, Libanu, Egiptu i Rumuniji. U tom periodu, orkestrom Beogradske filharmonije je 1958. godine, kao laureat dirigentskog takmičenja u Liverpulu, prvi put dirigovao i Zubin Mehta, čija posebna veza sa orkestrom i veliko međusobno prijateljstvo traju i danas.

Zlatno doba uredi

Baranovića je 1961. godine nasledio Živojin Zdravković (1914-2001), koji je Filharmoniju, kroz njeno tzv. zlatno doba, predvodio do 1978. godine. Uz Baranovića i Zdravkovića, orkestar je često predvodio i Đura Jakšić, a od domaćih umetnika nastupali su dirigenti Bogdan Babić, Dušan Skovran, Mladen Jagušt, Borislav Pašćan i Dušan Miladinović, violinista Branko Pajević, pijanisti Dušan Trbojević i Andrija Preger, flautista Miodrag Azanjac, klarinetista Ernest Ačkun, kao i vokalni solisti Miroslav Čangalović, Milka Stojanović, Radmila Bakočević i Biserka Cvejić. Svoje prve nastupe sa Filharmonijom su u to vreme zabeležili i danas renomirani umetnici: dirigent Darinka Matić-Marović, violinista Jovan Kolundžija, violončelistkinja Ksenija Janković i drugi. Otvaranjem tadašnje Jugoslavije prema inostranstvu, u ovom periodu Beogradska filharmonija je ugostila velike umetnike među kojima su dirigenti Rafael Kubelik, Igor Markevič, Ser Malkolm Sardžent, Karl Bem, Leopold Stokovski, Kiril Kondrašin, Genadij Roždestvenski, Zubin Mehta, Džon Barbiroli, Rudolf Kemp, Šarl Ditoa, Neme Jarvi, Aron Kopland, violinisti Jehudi Menjuhin, David Ojstrah, Isak Štern, Henrik Šering, Leonid Kogan, Gidon Kremer, violončelista Andre Navara, pijanisti Artur Rubinštajn, Mauricio Polini, Svjatoslav Rihter, Aldo Čikolini, Đina Bakhauer, Emil Giljels, Ivon Lorio, flautista Žan-Pjer Rampal i drugi.

Beogradska filharmonija je u ovom razdoblju ostvarila i najznačajnija gostovanja u svojoj dotadašnjoj istoriji i predstavila se u sredinama sa dužom i daleko bogatijom umetničkom tradicijom. Tako je orkestar nastupao u Italiji, Austriji, SR Nemačkoj, DR Nemačkoj, Bugarskoj, Mađarskoj, Rumuniji, Čehoslovačkoj, SSSR-u, Švajcarskoj, Velikoj Britaniji, Norveškoj, Meksiku i na Kubi. Takođe, Beogradska filharmonija gostovala je na renomiranim međunarodnim festivalima kao što su Praško proleće, Berlinske svečane nedelje, Festival dva sveta u Spoletu, kao i na festivalima u Montreu, Bergenu i Sofiji. Uspešni nastupi rezultirali su i značajnim snimcima koje je orkestar ostvario prvo za domaće, a potom i čuvene svetske diskografske kuće Philips, Decca, i Electrola. Dva izdanja pripadala su seriji Čuveni orkestri Evrope, gde se Beogradska filharmonija našla u društvu Bečke, Berlinske i Drezdenske filharmonije, Pariskog orkestra i Nove filharmonije iz Londona koje su, između ostalih, predvodili O. Klemperer, Š. Minš i H. fon Karajan. Beogradsku filharmoniju su tada svetski stručnjaci rangirali na peto mesto najboljih evropskih orkestara, čemu su doprineli i snimci za uglednu svetsku izdavačku kuću EMI. Godine 1970, snimak ruskih arija u izvođenju čuvenog tenora Nikolaja Gede i Beogradske filharmonije dobio je Grand Prix d’ Europe za najbolju ploču godine.

Osamdesete i devedesete uredi

Zdravkovića je 1978. godine na mestu direktora, umetničkog direktora i šefa dirigenta nasledio njegov nekadašnji student Angel Šurev (1932-2004), koji je na tom mestu bio u dva navrata, od 1978-79. i 1982-1983. godine. Napredak orkestra nastavljen je, doduše, ne tako intenzivnim, ali i dalje veoma značajnim nastupima i turnejama po Italiji, Čehoslovačkoj, Mađarskoj i Bugarskoj, koje su realizovane sa Šurevim, a potom i sa Antonom Kolarom (1942), koji je kao šef dirigent radio od 1979-1981. godine.

Sredinom 80-ih godina prošlog veka, paralelno su delovali umetnički direktor Horst Ferster (1920-1987), od 1985-1987. godine i direktor i šef dirigent Jovan Šajnović (1924-2004), od 1983-1989. godine, koji su ostvarili zapažene turneje po Austriji, Italiji, Belgiji, SR Nemačkoj i Španiji. Najveći doprinos Ferster je dao u interpretacijama nemačkog romantičarskog koncertnog repertoara, naročito Šumana, Bramsa i Betovena, a u ovom periodu sa orkestrom su nastupali dirigenti Veronika Dudarova, Hans Graf, Vladimir Fedosejev, Kristijan Mandeal, violinisti Gidon Kremer, violončelisti Hajnrih Šif i Mstislav Rostropovič, pijanisti Aleksandar Slobodjanik, Elizabeta Leonskaja i drugi. Od domaćih umetnika, beogradskoj publici su se tada po prvi put predstavili danas poznati pijanisti Aleksandar Madžar, Nataša Veljković i Rita Kinka, kao i violinisti Stefan Milenković, Sreten Krstić i Mateja Marinković.

Početkom 90-ih godina proteklog veka, na čelo orkestra je došao već tada afirmisani ruski dirigent Vasilij Sinajski (1947), koji je tokom jedne sezone mandata šefa dirigenta i umetničkog direktora (1990—1991) značajno doprineo novom podizanju umetničkog nivoa i izvođačkog kvaliteta orkestra. Ostao je zabeležen njegov nastup sa Mstislavom Rostropovičem, kao i koncerti u Španiji, a dalji rad sa orkestrom prekinule su ratne okolnosti. U tom periodu, sa Beogradskom filharmonijom su prvi put nastupili dirigent Ivan Fišer, tada mladi pijanista Boris Berezovski, violončelisti Stanislav Apolin i Aleksandar Knjazev i flautista Orel Nikole.

Ratne godine na teritoriji Balkana Beogradsku filharmoniju su dovele na margine evropskih koncertnih dešavanja. Međutim, njen sledeći šef dirigent Emil Tabakov (1947) tokom četiri sezone na ovoj poziciji (1994—1999), uspeo je da održi solidan nivo i stekne veliku naklonost muzičara, ali i beogradske publike i kritike. U to, za Beograd i Srbiju, mračno i teško vreme, prvi put su došli dirigenti koji su nastavili saradnju sa orkestrom i u nastupajućim godinama: Petr Vronski, Đula Nemet, Konstantin Krimec i Kristijan Mandeal, kao i bariton Željko Lučić, jedan od najpoznatijih srpskih umetnika današnjice, violinista Nemanja Radulović, pijanistkinja Tamara Stefanović. Kako fondovi za kulturu gotovo da nisu ni postojali, uslovi rada bivali su sve teži, te se institucija suočila i sa ozbiljnim tehničkim problemima, a dotrajali instrumentarijum dostigao je nivo onih iz amaterskih društava.

Novi milenijum uredi

Period bombardovanja Srbije 1999. godine, pa do 2001. godine, koji je protekao pod vođstvom Pavla Medakovića, sigurno je jedan od najtežih u istoriji Beogradske filharmonije. Bez organizovane koncertne sezone, sa sporadičnim koncertnim nastupima, i bez ijednog značajnijeg dirigenta ili soliste, Beogradska filharmonija dočekala je političke promene krajem 2000. godine. Na poziv novoimenovanog direktora Ivana Tasovca (1966), koji je na ovoj poziciji bio od 2001. do 2013. godine, na mesto šefa dirigenta došao je Uroš Lajovic (1944). Redovan gost orkestra gotovo svake sezone od 1977. godine, Lajovic je na ovoj poziciji bio od 2001. do 2006. godine. Ovaj period donosi veliki preokret u opštem funkcionisanju institucije i radu orkestra, čime se Beogradska filharmonija postepeno vratila na mapu značajnih evropskih orkestara. Došlo je do smene generacija muzičara, pri čemu su se mladi umetnici, školovani u svetskim muzičkim centrima, vratili u Srbiju i izgradili novi imidž orkestra, čiji je prosek starosti tada bio 28 godina. U Beograd su ponovo počeli da dolaze renomirani svetski umetnici, od dirigenata Zubina Mehte, Jiržija Kouta, Bruna Vajla, Kirila Petrenka, Leopolda Hagera, Ena Šaoa, violinista Renoa Kapisona i Najdžela Kenedija, violončelista Gotjea Kapisona i Garija Hofmana, pijanista Nikolaja Luganskog i Denisa Macujeva, horniste Radovana Vlatkovića, klarinetiste Pola Mejera, perkusionistkinje Evelin Gleni i drugih. Orkestar je gostovao u Sloveniji, Austriji i Italiji. Reformisana je organizacija koncerata putem sezonskih pretplata i unapređen sistem prodaje karata. Tokom sezone 2003/04, orkestar se nakon rekonstrukcije, vratio u svoju novoopremljenu zgradu, sa dvoranom koja poseduje 201 mesto. Na inicijativu Zubina Mehte, u sezoni 2005/06. osnovan je i fond za nabavku novih instrumenata, koji nosi ime ovog velikog dirigenta. Zahvaljujući donacijama iz budžeta, kao i od privatnih sponzora i donatora, do danas je u nove instrumente uloženo preko 1,5 miliona evra.

Po odlasku Lajovica sa mesta šefa dirigenta, na ovoj poziciji se kratko zadržao Dorijan Vilson (1964), koji je u periodu 2006/07, do tada standardni repertoar, upotpunio delima iz američke muzičke literature. Sa njim je orkestar, nakon duže pauze, otišao na prvu veliku turneju po Švedskoj i ostvario prvo posleratno gostovanje u Sarajevu.

U godinama koje su usledile, sa Beogradskom filharmonijom su nastupali istaknuti svetski umetnici – dirigenti Kšištof Penderecki, Muhai Tang, Ser Nevil Mariner, Ašer Fiš, violinisti Sara Čang, Ivri Gitlis, Lijana Isakadze, Izabel Faust i Žil Apap, violončelisti David Geringas i Sol Gabeta, pijanisti Gerhard Opic, Andrej Gavrilov, Beri Daglas, Elizabeta Leonskaja i Žan-Iv Tibode, trubači Gabor Boldocki i Sergej Nakarjakov, hornista Radek Baborak, oboista Aleksej Ogrinčuk i drugi. Nakon nekoliko uspešnih nastupa sa Beogradskom filharmonijom, za šefa dirigenta je imenovan kineski dirigent Muhai Tang koji je na ovoj poziciji bio od sezone 2010/11, zakLjučno sa sezonom 2014/15. Za šefa dirigenta Beogradske filharmonije od sezone 2017/18 imenovan je Gabrijel Felc, a od iste sezone glavni gostujući dirigent je Danijel Rajskin.

Inovativnim pristupom pri izboru koncertnih ciklusa i pojedinačnih programa, kao i sve kvalitetnijim interpretacijama, Beogradska filharmonija je poslednjih godina značajno povećala broj pretplatnika, i obogatila repertoar novim i do sada u Beogradu neizvedenim ostvarenjima, koja se publici predstavLjaju ubrzo nakon svetskih premijera. Rezultat ovih napora je činjenica da je Beogradska filharmonija prvi orkestar u regionu sa rasprodatim kartama za nekoliko meseci unapred.

Sa orkestrom nastupaju dirigenti Mihail Jurovski, En Šao, Gabrijel Felc, Džejn Glover, Eiđi Oue, Hauard Grifits, pijanisti Fazil Saj, Simon Trpčeski, Lilja Zilberštajn, Eliso Virsaladze, Nelson Freire, Boris Berezovski, Andrej Gavrilov, violinisti Julijan Rahlin, Sergej Krilov, Vadim Rjepin, Nemanja Radulović, violončelisti Miša Majski, Antonio Menezes, Mikloš Perenji, Stiven Iserlis, Mario Brunelo, Johanes Mozer, Maja Bogdanović, gitarista Šeron Izbin, flautista Emanuel Paji, harfista Gzavije de Mestr, duo Igudesman i Džu itd.

Pored velike turneje po Italiji održane krajem 2011. godine, orkestar se orijentisao ka obnavljanju koncertne aktivnosti u regionu – Sloveniji i Hrvatskoj, a u Dubrovniku je, prvi put nakon gotovo 30 godina, sa Zubinom Mehtom i Julijanom Rahlinom, gostovao u Hrvatskoj. Uporedo sa tim, pored redovnih koncertnih aktivnosti u Srbiji, Beogradska filharmonija intenzivno radi na međunarodnoj promociji orkestra. Jedan od najznačajnijih projekata te vrste je organizovanje prve turneje po SAD, koja je sa velikim uspehom realizovana u oktobru 2014. godine. Zbog toga je i 2011. godine u Njujorku osnovana prva američka fondacija jedne srpske nacionalne institucije – Američki prijatelji Beogradske filharmonije. Jedan od njenih glavnih ciljeva je prikupljanje sredstava za izgradnju nove, reprezentativne koncertne dvorane Beogradske filharmonije, koja će zadovoljiti sve veće zahteve koncertne publike, ali i najviše svetske tehničke i akustičke standarde. Od najskorijih međunarodnih uspeha izdvaja se gostovanje u Moskvi, u prestižnoj sali Čajkovski, u septembru 2016. godine, koncertom kojim je otpočela sezona Moskovskog filharmonijskog društva, pod upravom Danijela Rajskina, nastup u Palati umetnosti (MUPA) u Budimpešti iste godine, kao i dva veoma uspešna nastupa u Muzikferajnu u Gracu, 2018. godine, sa Gabrijelom Felcom.

Beogradska filharmonija danas uredi

Osnovana 1923. godine, Beogradska filharmonija je danas pozicionirana kao najbolji orkestar u regionu i ansambl koji predstavlja osveženje na međunarodnoj koncertnoj sceni. Prema navodima međunarodnih medija, Beogradska filharmonija je kultni srpski orkestar (Financial Times), jedan od vodećih evropskih orkestara (Independent), orkestar koji gleda samo napred (Washington Post), i ansambl koji sa sobom nosi veliku dozu nasleđa i ponosa (New York Times).

Specifičan imidž, kao rezultat inventivnih umetničkih koncepata i kreativnog marketinga, uticao je na prepoznatljivost orkestra. Tako je Beogradska filharmonija ubrzo privukla mnoga poznata imena klasične muzike, koja su dala svoju podršku njenom daljem razvoju. Među njima se naročito izdvaja višedecenijsko prijateljstvo sa Zubinom Mehtom, koji redovno održava dobrotvorne koncerte sa orkestrom. Beogradska filharmonija je prvi orkestar u regionu, ali i šire, koji započinje svoje koncertne sezone sa kompletno rasprodatim ulaznicama.

Za šefa dirigenta Beogradske filharmonije od sezone 2017/18 imenovan je Gabrijel Felc, a za glavnog gostujućeg dirigenta Danijel Rajskin.

Tokom nekoliko poslednjih godina, orkestar je imao zapažene međunarodne turneje i gostovanja u Italiji, Nemačkoj, Austriji, Švajcarskoj, Švedskoj, Francuskoj, Sloveniji, BiH, Hrvatskoj, Omanu itd. Najvažniji internacionalni angažman u novijoj istoriji bila je prva turneja po SAD u istoriji orkestra, koja je obuhvatala nastupe u Simfonijskom centru u Čikagu, Severans Holu u Klivlendu, Muzičkom centru Stratmor u Vašingtonu i u njujorškom Karnegi Holu u oktobru 2014. godine. Od najskorijih međunarodnih uspeha izdvaja se gostovanje u Moskvi, u prestižnoj sali Čajkovski, u septembru 2016. godine, koncertom kojim je otpočela sezona Moskovskog filharmonijskog društva, pod upravom Danijela Rajskina, nastup u Palati umetnosti (MUPA) u Budimpešti iste godine, kao i dva veoma uspešna nastupa u Muzikferajnu u Gracu, 2018. godine.

Beogradska filharmonija je 2017. godine započela tradiciju koncerata na otvorenom koji beleže istorijski uspeh i predstavljaju najveće koncerte klasične muzike na otvorenom na Balkanu. Više od 30 000 ljudi prisustvovalo je prvom koncertu koji je predvodio šef dirigent Gabrijel Felc, a kao specijalni gost nastupio je čuveni Zubin Mehta. Naredne, 2018. godine, Beogradska filharmonija je zajedno sa Felcom nadmašila prethodni uspeh, okupivši više od 40 000 ljudi na svom drugom koncertu na otvorenom.

Kvalitetu rada orkestra značajno doprinosi i Fondacija Beogradske filharmonije Zubin Mehta sa svojim strateškim partnerima. Najvažniji ciljevi orkestra u okviru petogodišnjeg planiranja aktivnosti i razvoja su pozicioniranje na međunarodnoj muzičkoj sceni, promocija orkestra na drugim kontinentima, kao i početak izgradnje nove koncertne dvorane u Beogradu, kroz model javno-privatnog partnerstva, uz podršku fondacije Američki prijatelji Beogradske filharmonije, osnovane 2012. godine u Njujorku.

Beogradska filharmonija inicira, realizuje i podržava akcije od značaja za unapređenje društva, promociju tolerancije, regionalne i međunarodne saradnje. Originalni i jedinstveni koncept ciklusa novogodišnjih koncerata, koji kroz muziku promoviše etničke i verske različitosti, privukao je veliku pažnju domaće i strane javnosti, a prepoznat je i podržan od strane Evropske unije. Beogradska filharmonija je pokrenula i regionalnu saradnju tri nacionalne filharmonije Srbije, Hrvatske i Slovenije, u okviru projekta Pika-točka-tačka.

Umetnički rukovodioci uredi

Umetnički rukovodioci (glavni dirigenti) Beogradske filharmonije su bili:^[4]

Stevan Hristić 1923-36.
Lovro Matačić 1936-39.
Oskar Danon 1944-51.
Krešimir Baranović 1951-61.
Živojin Zdravković 1961-78.
Angel Šurev 1978-79.
Anton Kolar 1979-81.
Angel Šurev 1982-83.
Jovan Šajnović 1983-89., Horst Ferster (direktor) 1985-87.
Vasilij Sinajski 1990-91.
Emil Tabakov 1994-99.
Pavle Medaković (direktor) 2000-01
Uroš Lajovic 2001-06
Dorijan Vilson 2006-07.
Muhaj Tang 2010-15.
Gabrijel Felc 2017-

Sala Beogradske filharmonije uredi

Tokom sezone 2003/2004 rekonstruisana je zgrada Beogradske filharmonije, danas je to moderan i savremeno opremljen prostor smešten u samom centru grada. Dvorana poseduje 201 mesto i omogućava idealne uslove za audio i video snimanja, a jedna je od retkih u zemlji koja ima adekvatnu opremu za prijem publike sa posebnim potrebama.

Osim za svakodnevne probe orkestra sala Beogradske filharmonije se koristi i za koncerte drugih solista, kamernih sastava i orkestara, promocije, prezentacije, jubileje, izložbe…

Izuzetna akustičnost i adekvatan prostor obezbeđuju održavanje kvalitetnih koncerata kamerne muzike, solističkih nastupa i resitala. U sali Beogradske filharmonije koncerte redovno organizuju, muzičke škole za koncerte učenika, ambasade Japana, SAD, Norveške, Holandije, Španije, Slovenije, Italijanski institut za kulturu, brojni domaći i inostrani kamerni sastavi.

Atraktivan enterijer privlači brojne ugledne kompanije za održavanje promocija proizvoda, prezentacija usluga, kao i jubilarnih svečanosti. Neki od dosadašnjih korisnika su Američka privredna komora (AmCham), kompanije Roš (Roche), Farma Svis (Pharma Swiss), Komon Sens, Atika Medija, Trag fondacija i mnogi drugi.

U sali Beogradske filharmonije snimane su mnogobrojne reklame i televizijski spotovi. Klikom na link pogledajte virtuelnu turu kroz zgradu Beogradske filharmonije.

Kamerni sastavi Beogradske filharmonije uredi

Gudački kvartet Beogradske filharmonije uredi

Muzičari Beogradske filharmonije Jelena Dragnić, Vladan Lončar, Boris Brezovac i Aleksandar Latković osnivaju Gudački kvartet^[5] u okviru ovog orkestra 2011. godine.

U svoje najskorije uspehe Kvartet ubraja koncerte na scenama kao što su Manarat Al Sadijat u okviru festivala Abu Dabi Klasiks, otvaranje koncertne sezone Kamerna muzika u pustinji u oazi Liva, takođe u Ujedinjenim Arapskim Emiratima, dva gostovanja u Kini u koncertnoj sali u Tjanđinu, koncert u Kulturnom centru Srbije u Parizu i koncert u Kulturnom centru u Izmiru u Turskoj.

U julu 2017. Kvartet se predstavio na Ljubljana festivalu, dok je u prethodnom periodu nastupio na Mokranjčevim danima u Negotinu, na Festivalu Espresivo na Cetinju, Sarajevskim večerima muzike, u Modernoj galeriji u Podgorici, otvorio Somborske muzičke svečanosti i festival Filipovi dani u Nišu i obeležio Dan grada Banja Luke koncertom u Narodnom pozorištu Republike Srpske.

U junu 2015. objavljen je prvi kompakt disk Kvarteta sa delima Betovena i Bramsa u izdanju Beogradske filharmonije i uz učešće klarinetiste Ognjena Popovića.

Edukacija najmlađih i stvaranje nove publike uredi

Jedan od najvažnijih ciljeva Filharmonije je negovanje nove koncertne publike. Motivisani odličnim odjekom u javnosti koji imaju programi za mlađe generacije, u Filharmoniji su posvećeni su strateškom osmišljavanju i realizaciji programa za decu i mlade. Edukativni programi namenjeni su deci od najranijeg predškolskog uzrasta, do studentske populacije.

Misija da što veći broj dece dobije priliku da uđe u koncertnu dvoranu i čuje i vidi orkestar, kao i da se mladi upoznaju sa Filharmonijom i klasičnom muzikom, rezultovala je time da je redovna koncertna sezona obogaćena ciklusima koncerata za decu.

Organizovani dolazak dece različitih uzrasta na probe i koncerte, takođe je deo ovog strateškog plana. U zavisnosti od ciljeva posete i uzrasta dece, oni se upoznaju sa institucijom, zgradom, načinom rada orkestra, elementarnim muzičkim pojmovima, ili osnovama menadžmenta u kulturi. Tu je i uspešna praksa poseta manjih sastava Filharmonije vrtićima i školama, gde se ostvaruje neposredan kontakt dece sa muzičarima i instrumentima, a sve u okruženju bliskom detetu.

Koncerti za decu uredi

Dečji programi sadrže elemente pravog simfonijskog koncerta, sa velikim orkestrom na sceni, dirigentom i standardnim simfonijskim programom, a da bi mališani u svet klasične muzike ušli na njima prilagođen način tu je i glumac narator. Kostimi, ilustracije, predstavljanje instrumenata, igra, samo su neki od načina kojima nastoje da decu upoznaju sa simfonijskom muzikom.

Oktobar je rezervisan za predškolski uzrast, a u martu su programi namenjeni učenicima nižih razreda osnovne škole. Ovo su najveseliji periodi koncertne sezone, kada za deset dana kroz salu Beogradske filharmonije prođe više od 2000 dece.

U nekoliko prethodnih sezona na programu koncerata za decu bila su Vivaldijeva Četiri godišnja doba, muziku iz filma Hari Poter, Dž. Vilijamsa, priča Peća i vuk, S. Prokofjeva, Karneval životinja, K. Sen Sansa, Čarobnjakov učenik, P. Dikaa, Priča o Babaru, F. Pulanka, simfonijska bajka Krcko oraščić, P. I. Čajkovskog.

Koncerti za bebe uredi

Beogradska filharmonije je od sezone 18/19 uvela koncerte za bebe od nula do dve godine, kao deo svojih redovnih aktivnosti. Program je specijalno prilagođen najranijem uzrastu kao i cela institucija koja se pretvara u dečije igralište. Pred bebama nastupa orkestar u punom sastavu izvodeći kompozicije namenski komponovane za ovaj uzrast ili numere poznate iz literature, specijalno aranžirane za orkestar.

Ovi ciklusi su naišli na ogromno interesovanje javnosti, medija kao i strukovnih udruženja koji su Filharmoniji dodelili brojne nagrade za ovaj projekat. Beogradska filharmonije je postala prva bejbi frendli institucija i uticala na druge da slede i razvijaju primer dobre prakse.

Projekat Koncerti za bebe nagrađen je višestrukim priznanjima, prepoznat kao društveno odgovorni projekat koji doprinosi brendu institucije.

Otvorene probe Beogradske filharmonije uredi

Otvorene probe su jedan od najzapaženijih projekata institucije u javnosti. Ovaj vid interaktivnog pristupa edukaciji namenjen je deci predškolskog i mlađeg školskog uzrasta. Glavni nosioci su muzičari Beogradske filharmonije, koji na način prilagođen uzrastu, uvode mališane u svet klasične muzike.

Radionice se sastoje od tri dela: uvodna prezentacija instrumenata, proba instrumenata i prisustvovanje redovnoj probi orkestra, gde se u toku petnaest minuta boravka deca upoznaju sa punim simfonijskim zvukom. Prezentacija je prilagođena uzrastu dece, tako da se najmlađima pristupa prvenstveno kroz igru, dok se za školsku decu priprema priča sa više edukativnih elemenata.

U novim okolnostima zbog korona virusa, otvorene probe su prebačene u onlajn prostor, pa su video materijali dostupni na društvenim mrežama Beogradske filharmonije.

Sa Filharmonijom na Ti uredi

Ovi programi namenjeni su deci školskog uzrasta, kao i studentima. Posete Filharmoniji uključuju prezentaciju o samoj instituciji, upoznavanje muzičara i simfonijskog orkestra, obilazak zgrade, upoznavanje sa kapacitetima i planovima ustanove i prisustvovanje probama orkestra. U saradnji sa muzičkim školama organizovane su stručne posete probama, kao i prisustvovanje koncertima.

U prethodnim sezonama, gosti Beogradske filharmonije bile su grupe učenika Matematičke gimnazije iz Beograda, gimnazijalce iz Šapca, Lebana, Gornjeg Milanovca, Kragujevca, učenike muzičkih škola Vojislav Vučković i Kosta Manojlović iz Beograda, Isidor Bajić iz Novog Sada, studente Fakulteta organizacionih nauka, Fakulteta dramskih umetnosti, Megatrend univerziteta, Fakulteta za medije i komunikacije i druge.

Orkestarska akademija – Filhademija uredi

U sklopu projekata edukacije, Beogradska filharmonija ulaže u mlade buduće profesionalce kroz Orkestarsku akademiju – Filhademiju. Za najbolje studente i diplomirane muzičare Srbije i regiona, ovo je vid profesionalnog usavršavanja uz mentore, muzičare Beogradske filharmonije, uz koje se stiče dragocena praksa orkestarskog muziciranja. Nakon završene Orkestarske akademije, polaznici dobijaju sertifikat o učešću.

Mladi muzičari aktivno učestvuju u radnom procesu i završnom koncertu koji predvodi jedan od renomiranih dirigenata koji nastupa u okviru redovne koncertne sezone Beogradske filharmonije. Repertoar se bira sa namerom da se obrade specifičnosti orkestarskog muziciranja, koje polaznici Filhademije pripremaju i izvode rame uz rame sa kolegama iz Beogradske filharmonije na završnom koncertu. Fabris Bolon je predvodio završni koncert 2016. godine, Danijel Rajskin 2017. i Uroš Lajovic završni nastup orkestarske akademije iz 2018.

Nagrade i priznanja uredi

Udruženje za tržišne komunikacije: nagrada UEPS 2019, dva bronzana priznanja u kategorijama: Brend PR Društveno odgovorna kampanja Projekat: Koncerti za bebe

Marketing mreža: nagrada Kaktus 2019 Kategorija - Odnosi s javnošću Projekat: Koncerti za bebe

Društvo Srbije za odnose s javnošću, nagrada PRiznanje 2019 u dve kategorije: Komunikacija društveno odgovornih projekata Brend PR Projekat: Koncerti za bebe

Društvo Srbije za odnose s javnošću, nagrada PRiznanje 2018 PR komunukacija u integrisanim kampanjama Projekat: Prvi koncert na otvorenom – muzički piknik

Magazin PC PRESS u saradnji sa RNDIS, Top 50 najbolje onlajn stvari Specijalno priznanje za sajt Beogradske filharmonije 2016

Superbrend Srbije, kategorija kultura i manifestacije: 2012/13, 2015/16, 2017/18

Koncerti na otvorenom uredi

Prvi muzički piknik uredi

Beogradska filharmonija je 25. juna 2017. godine, pod upravom šefa dirigenta Gabrijela Felca, poklonila publici najveći koncert klasične muzike u istoriji Srbije na otvorenom. Kao specijalni gost nastupio je čuveni maestro Zubin Mehta.

Organizovan je muzički piknik i to na mestu gde se planira nova zgrada Filharmonije, u novobeogradskom Bloku 13, na poljani između Tržnog centra Ušće i Palate Srbija. Beogradska filharmonija je pozvala publiku da sama izabere program prvog koncerta na otvorenom koji se sastojao od najlepših numera klasične muzike. Na sajtu institucije zabeleženo je 5,8 miliona klikova, a numere koje su imale najviše glasova, orkestar je izveo na kocnertu kome je prisustvovalo 30 000 ljudi.

Muzički piknik pod zvezdama uredi

Drugi koncert na otvorenom Beogradske filharmonije - muzički piknik pod zvezdama, održan je 24. juna 2018. godine, u novobeogradskom bloku 13, u 20.30 časova. Zajedno sa šefom dirigentom Gabrijelom Felcom, orkestar je izveo audio-vizuelni spektakl pod nazivom HD Odiseja kome je prisustvovalo više od 40 000 ljudi.

Orkestar je svirao remek dela klasične muzike uz spektakularne snimke Zemlje i Kosmosa koje je radila američka svemirska agencija NASA. „Zemlja“ i „Kosmos“ su deo inovativne filmske triologije HD Odiseja koji je premijerno izveo Hjustonski simfonijski orkestar. Srpska publika je bila prva u Evropi koja je videla segment „Kosmos“.

Uz snimke Zemlje orkestar je svirao Tako je govorio Zaratustra, R. Štrausa, i Kratku vožnju u brzoj mašini, Dž. Adamsa. Snimke Kosmosa pratila je Simfonija Iz Novog Sveta, A. Dvoržaka.

Koncert na otvorenom 2019 uredi

Beogradska filahrmonija je za treći koncert na otvorenom planirala da izvede Diznijevu fantaziju uživo, kompilaciju čuvene Fantazije iz 1940 i Fantazije 2000. Koncert je, nažalost, tri puta odlagan zbog vremeskih nepogoda u Beogradu tokom juna i septembra, i tako postao najpoznatiji koncert koji se još uvek nije održao.

Američka turneja 2014. uredi

Prva američka turneja Beogradske filharmonije uspešno je realizovana u oktobru 2014. godine. Američka publika je uz ovacije ispratila Beogradsku filharmoniju sa koncerata u Simfonijskom centru u Čikagu, Severans holu u Klivlendu, Muzičkom centru Stratmor u Vašingtonu, a pravi tijumf je obeležio poslednji koncert u gotovo rasprodatom Karnegi holu u Njujorku. Orkestar je predvodio tadašnji šef dirigent Muhaj Tang, a kao solista na dva koncerta nastupio je svetski poznati bariton srpskog porekla i zvezda “Metropolitan” opere, Željko Lučić.

Orkestar je svaki koncert započinjao intoniranjem srpske himne Bože pravde, a program je bio sastavljen od kombinacije kompozicija nacionalnih i internacionalnih kompozitora. Uvrštena su dela koja pripadaju vrhunskom repertoaru, a istovremeno su i atraktivna širem auditorijumu. Tako je publika u Americi bila u prilici da čuje ostvarenja kao što su Slovenski marš Petra Iljiča Čajkovskog, Maskarada Arama Hačaturijana, Simfonija br. 2 Jana Sibelijusa, Prva orkestarska svita Ohridska legenda osnivača i prvog direktora Beogradske filharmonije Stevana Hristića, kao i reprezentativne odlomke iz Verdijevih opera Magbet i Rigoleto zajedno sa Željkom Lučićem. Orkestar je za bis izvodio Grlicu Stevana Hristića i Marš na Drinu Stanislava Biničkog.

Zubin Mehta i Beogradska filharmonija uredi

Kao veliki prijatelj Beogradske filharmonije, Zubin Mehta je uvek spreman da podrži orkestar sa kojim je prvi put nastupio na samom početku svoje karijere i sa kojim je u novom milenijumu intenzivirao veze. Jedan od najvećih dirigenata današnjice sa orkestrom Filharmonije neguje posebne odnose i stalno se vraća u Beograd, gradeći prijateljstvo koje odavno prevazilazi okvire muzike i umetnosti. Maestro je osam puta predvodio orkestar Beogradske filharmonije, poslednji put kao specijalni gost prvog koncerta na otvorenom 2017.

Pre toga, prilikom gostovanja u junu 2013, Mehta je pomogao u ostvarenju velikog filharmonijskog sna. Gala koncert bio je prvi deo celovečernjeg događaja, iza koga je usledila donatorska večera na kojoj je prikupljeno 599.670 $, čime je napravljen prvi korak ka prvoj turneji po SAD, koju je orkestar uspešno realizovao u oktobru, 2014. godine.

U radu sa muzičarima ovog orkestra ostvaruje posebnu atmosferu, u kojoj vlada prijateljstvo i uživanje u stvaranju muzike. Zubin Mehta se svaki put odriče honorara u korist Fondacije Beogradske filharmonije, čiji je počasni predsednik.

Prilikom svakog dolaska Mehta koristi priliku da javnost podseti na neophodnost izgradnje nove koncerte dvorane, koja bi bila dom Beogradske filharmonije i simbol Beograda, „prepoznatljiv iz aviona“.

„Sa Beogradskom filharmonijom povezan sam od svog prvog gostovanja 1958. godine i sa velikim interesovanjem pratio sam razvoj ovog divnog orkestra, posebno nakon 2000. godine. Sa Ivanom Tasovcem na čelu, Beogradska filharmonija se istinski razvila u jedan od najboljih evropskih orkestara i zaslužuje svaku moguću podršku. Ideja o izgradnji nove koncertne dvorane nesumnjivo je od vitalnog značaja za ovaj sjajni ansambl, i važno je da Beogradska filharmonija konačno dobije novi dom, koji istinski zaslužuje.“

Tokom boravka u februaru 2010. godine, maestro Mehta se odrekao i autorskih prava za autobiografiju Partitura mog života, koja je objavljena u okviru izdavačke delatnosti Beogradske filharmonije. Mehta je prikom te posete proglašen za počasnog predsednika Fondacije, koja se od tada ponosi njegovim imenom – Fondacija Beogradske filharmonije Zubin Mehta.

Prilikom gostovanja 2005, na njegovu inicijativu, osnovan je fond za nabavku instrumenata koji nosi ime velikog maestra, i koji je bio polazna osnova za obnovu instrumentarijuma.