Bitoljska oblast

Bitoljska oblast je bila administrativna jedinica Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.

Bitoljska oblast
1922.—1929.
Bitoljska oblast
Glavni grad	Bitolj
Regija	Balkan
Zemlja	Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca
Površina	11.969 km2
Stanovništvo	341.095 (1921)
Događaji
Status	Bivša oblast
Istorija
• Uspostavljeno	1922.
• Ukinuto	1929.
Prethodnik Sledbenik Južna Srbija (Kraljevina SHS) Bitoljski okrug (Kraljevina SHS) Tikveški okrug (Kraljevina SHS) Ohridski okrug (Kraljevina SHS) Vardarska banovina (Kraljevina Jugoslavija)

Prostiranje

Na sjeveru su joj Skopska i Bregalnička oblast. Oblasno središte je Bitolj. Planinska je oblast, prostrana 11.969 km², raščlanjena u mnoge kotline ili župe, najviše u slivu Vardara i njegovih desnih pritoka Treske i Crne reke, na zapad od ovog u slivu Crnog Drima i Prespanskog jezera, a najmanje na istoku u slivu Strumice.

Na planinama se nalaze često bujni pašnjaci, negdje i šume, a u kotlinama i njihovim ravnicama vrlo plodno zemljište, naročito oko Strumice i Vardara i u Bitoljsko-Prilepskom polju. Zapadni dio oblasti, počevši od planinskog Mariova, znatno je viši i pod uticajem je srednjoevropske klime, s više atmosferskih padavina (750—1.000 mm), a istočni je niži, i tu se. u kotlinama oko Vardara i Strumice, osjećaju pretežno sredozemni uticaji, a i kiše je manje (500 do 750 mm).

Privreda

Glavna je privreda zapadnih krajeva stočarstvo, sa izuzetkom u većim poljima (kao Bitoljsko-prilepsko) gdje su plodne žitnice. U istočnim i niskim predjelima razvijena je zemljoradnja, i tamo dobro uspijevaju žita, a naročito industrijske i trgovinske biljke toplog podneblja, kao: afijon (mak za opijum), bubać (pamuk), sušan (sezam), oriz (pirinač), badem, smokva; osobit je duvan, gaji se svilena buba, a vinogradarstvo je od najstarijih vremena bilo naročito razvijeno. Čuven je ribolov kako na Ohridskom i Prespanskom, tako i Dojranskom jezeru.

Pored industrije i rudarstvo je u razvijanju, jer ima rudnika uglja, gvožđa, olova, nafte, sumpora i majdana, mermera, azbesta i filitnih ploča. Tri su željezničke pruge. Glavna je duž Vardara; od ove se odvaja uzani kolosijek Gradsko—Prilep—Bitolj, pa se nastavlja na normalnu prugu Bitolj— Solun, od Kenala u Grčkoj; treća po važnosti je uzana pruga Ohrid—Kičevo—Skoplje. Saobraćaju služe i mnogi putevi, koji vežu sve župe ove oblasti i njihova privredna središta.

Stanovništvo

U cijeloj oblasti ima 341.095 stanovnika (popis 1921). Neke kotline su znatno gušće naseljene (Bitoljsko-prilepsko polje, dolina Crnog Drima i Ohridska kotlina od ostalih predjela.

Stanovništvo zapadnih krajeva znatno je naprednije; otuda su čuveni „majstori“ (građevinari), rezbari, „zografi“ (živo-pisci), „gurbedžije“ (pečalbari). Pored veza sa primorjem Egejskog i Jadranskog mora preko Grčke i Arbanije Bitoljska oblast bila je naročito značajna kao zaštitnica i buduća prethodnica srpsko-makedonskog stanovništva, koje je ostalo pod Grcima do Kostura, Bistrice i Soluna.

Administrativna podela

Bitoljska oblast je nastala spajanjem ranijih okruga Ohridskog, Bitoljskog i Tikveškog (Kavadar).

Oblast je sadržavala srezove:

• Bitoljski
• Gornjedebarski (Debar)
• Dojranski
• Đevđelijski
• Kavadarski
• Kičevski
• Kruševski
• Morihovski (Bitolj)
• Negotinski
• Ohridski
• Prespanski (Resen)
• Prilepski
• Struški
• Strumički

Nakon uvođenja banovina, ceo prostor ove oblasti se našao u Vardarskoj banovini.

Veliki župani

• Dobrica Matković
• Đorđe Bošković do 1923.
• Budimir Borisavljević od 1923.

Vidi još

• Bitolj

Literatura

• Dimić, Ljubodrag (2001). Istorija srpske državnosti. 3. Novi Sad: Ogranak SANU. 
• Narodna enciklopedija, 1927 g., članak napisao Vojislav S. Radovanović, upravnik Liceja Skoplje