Brestovac (Bor)

Brestovac
Brestovac;
	Panorama Brestovca
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Borski
Grad	Bor
Stanovništvo
— 2022.	2.594
— gustina	37,54 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 02′ 14″ S; 22° 04′ 35″ I / 44.037333° S; 22.0765° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	292 m
Površina	69,108 km2
	Brestovac Brestovac na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	19229
Pozivni broj	030
Registarska oznaka	BO

Brestovac je naselje grada Bora u Borskom okrugu. Prema popisu iz 2022. bilo je 2.594 stanovnika^[1] (prema popisu iz 2011. bilo je 2.690 stanovnika).

Etimologija uredi

Prema predanjima, Brestovac je dobio naziv po stablima brestova koji su rasli u dolini Brestovačkog potoka. Pod najvećim brestom narod se okupljao radi verskih obreda pa kada su polazili ka tom drvetu govorili su "Idemo kod brestova". Od naziva Brestova nastao je Brestovac.^[2]

Geografija uredi

Brestovac se nalazi duž obale Brestovačke reke, a na 5 km od sela na istoj reci nalazi se Brestovačka Banja. Centar sela se deli na selo leva strana i selo leva strana u odnosu na Brestovačku reku, dok je ostali deo sela organizovan u "kotune", "rejone" ili "zaseoke": Tilva Njagra, Ogašu Bugarin, Koliba, Ogašu Brestovculuj, Ogašu Potok (Ogašu Ženi), Trnjane, Dumbrava, Banjsko Polje, Koza, Kraku Kržan, Kučajna, Murej i Čoka Mošuluj.^[3]

Istorija uredi

Konak kneza Miloša u Brestovačkoj Banji

Prvi zapis o selu datira iz 1586. godine kada se Brestovac spominje kao selo Vidinskog sandžaka pod nazivom Brestova.^[2]

Prema tradiciji najveći broj stanovnika poreklom je iz borskog dela timočke doline, ali se pretpostavlja da su prvi doseljenici iz Almaša u Rumuniji. Brestovac je do početka 20. veka bio tipično razbijeno selo. Sa razvojem Borskog rudnika selo se počelo zbijati u današnji centar sela, ali ipak selo i dalje ostaje podeljeno na zaseoke.^[3]

Prva škola u selu osnovana je 1867. godine kao škola za mušku decu, a od 1893. i za žensku. Prva školska zgrada bila je čatmara i izgrađena je 1879, a 1904. Brestovac dobija školu sa tri učionice. Danas je to osmogodišnja škola koja nosi naziv po Stanoju Miljkoviću. U selu postoji i crkva posvećena Svetim apostolima Petru i Pavlu.^[2]

Uz Brestovac se spominje i banja. Za blagotvorna dejstva izvora znalo se još u tursko doba, ali je banja svoj razvoj doživela za vreme Miloša Obrenovića. Izgradnja banje počela je 1837, a nastavljena je za vreme Karađorđevića.^[2]

Demografija uredi

Brestovac je drugo najveće selo grada Bora i Timočke Krajine, posle Zlota.

Prema popisu iz 2022. u Brestovcu je bilo 2.594 stanovnika što je za 96 manje (-3,57%) u odnosu na popis iz 2011. kada je bilo 2.690 stanovnika. U naselju živi 2.249 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 48,03 godina (46,42 kod muškaraca i 49,70 kod žena).^[1]

Prema podacima popisa iz 2022. u naselju ima 1091 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,38,^[4] a prema popisu iz 2002. u naselju je bilo 966 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,05.

Stanovništvo u ovom naselju veoma je nehomogeno.

Demografija^[5]
Godina	Stanovnika
1948.	2.051
1953.	2.120
1961.	2.350
1971.	2.201
1981.	2.121
1991.	3.140	3.086
2002.	2.950	3.039
2011.	2.690
2022.	2.594

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[6]

Srbi	1.864	63,18%
Vlasi	732	24,81%
Jugosloveni	25	0,84%
Crnogorci	18	0,61%
Rumuni	14	0,47%
Romi	14	0,47%
Makedonci	11	0,37%
Slovaci	4	0,13%
Slovenci	2	0,06%
Bugari	2	0,06%
Hrvati	1	0,03%
Ukrajinci	1	0,03%
Rusini	1	0,03%
Muslimani	1	0,03%
Mađari	1	0,03%
nepoznato	17	0,57%

Stanovništvo prema polu i starosti^[7]


	m	ž
?	1	2
80+	27	34
75—79	37	57
70—74	59	80
65—69	77	91
60—64	69	89
55—59	105	102
50—54	161	135
45—49	147	144
40—44	106	121
35—39	77	78
30—34	82	71
25—29	100	93
20—24	105	76
15—19	94	102
10—14	82	76
5—9	85	70
0—4	55	60
Prosek :	40,3	42,4

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	496	503	635	614	625	925	966

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	195	230	166	203	87	60	18	6	1	0	3,05

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	1.247	340	779	58	70	0
Ženski	1.275	221	770	218	64	2
UKUPNO	2.522	561	1.549	276	134	2

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	648	11	0	129	270
Ženski	397	22	0	23	120
UKUPNO	1.045	33	0	152	390
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	35	12	41	8	41
Ženski	2	2	50	25	10
UKUPNO	37	14	91	33	51
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	2	23	17	20	18
Ženski	9	9	17	32	52
UKUPNO	11	32	34	52	70
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	12	1	0	8
Ženski	16	0	0	8
UKUPNO	28	1	0	16

Vidi još uredi

Brestovačka banja

Galerija uredi

Brestovac (Bor)
Brestovac panorama
Brestovac jesenji pogled
Brestovac zimska panorama
Brestovac (Bor)
Brestovac, u pozadini Metalurg-Bor
Brestovac rudnik Čukaru Peki

Reference uredi

^ ^a ^b „Knjiga 2”. Starost i pol, podaci po naseljima (PDF). publikacije.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. 2023. ISBN 978-86-6161-230-5.
^ ^a ^b ^v ^g Selima u pohode - Brestovac Arhivirano na sajtu Wayback Machine (30. januar 2021) Snežana Antonijević, tobor.rs Pristupljeno 22. januara 2021.
^ ^a ^b Draškić, Miroslav, Naselja, poreklo stanovništva i etnički procesi, Bor i okolina, str. 261 Skupština opštine Bor i Muzej rudarstva i metalurgije Bor, Bor, 1973.
^ Domaćinstva prema broju članova - Popis stanovništva, podaci po naseljima, Pristupljeno 2.8.2023. Beograd: Republički zavod za statistiku. 2023. str. 118. ISBN 978-86-6161-232-9.
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze uredi

[Старост_и_пол_2023-1] „Knjiga 2”. Starost i pol, podaci po naseljima (PDF). publikacije.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. 2023. ISBN 978-86-6161-230-5.

[веза2-2] v ^g Selima u pohode - Brestovac Arhivirano na sajtu Wayback Machine (30. januar 2021) Snežana Antonijević, tobor.rs Pristupljeno 22. januara 2021.

[веза1-3] Draškić, Miroslav, Naselja, poreklo stanovništva i etnički procesi, Bor i okolina, str. 261 Skupština opštine Bor i Muzej rudarstva i metalurgije Bor, Bor, 1973.

[4] Domaćinstva prema broju članova - Popis stanovništva, podaci po naseljima, Pristupljeno 2.8.2023. Beograd: Republički zavod za statistiku. 2023. str. 118. ISBN 978-86-6161-232-9.

[5] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[6] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[7] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]