Vrhovna komanda JVuO
Vrhovna komanda Jugoslovenske vojske u Otadžbini je bila ratni Vrhovni štab Jugoslovenske vojske tokom Drugog svetskog rata. Nastala je 10. juna 1942. godine, kada je kraljevim ukazom divizijski general Dragoljub Draža Mihailović imenovan za načelnika štaba Vrhovne komande Jugoslovenske vojske, koja je tada preneta u okupiranu zemlju.
Vrhovna komanda Jugoslovenske vojske u otadžbini | |
---|---|
Osnovana | 10. jun 1942. |
Raspuštena | 29. avgust 1944. (de facto) 1946. (de iure) |
Sedište | Ravna gora |
Vođstvo | |
Glavnokomandujući | Petar II Karađorđević |
Načelnik štaba | Armijski general Dragoljub Mihailović |
Istorijat
urediPo dolasku na Ravnu goru 11. maja 1941. godine, generalštabni pukovnik Dragoljub Mihailović je formirao Komandu četničkih odreda Jugoslovenske vojske. Krajem godine je uspeo da stupi u vezu sa jugoslovenskom kraljevskom vladom u emigraciji, pa je kraljevim ukazom 7. decembra unapređen u čin brigadnog generala.
Sa formiranjem prve vlade Slobodana Jovanovića u januaru 1942. godine, general Mihailović je imenovan za ministra vojske, mornarice i vazduhoplovstva i unapređen u divizijskog generala. Dana 10. juna 1942. godine, general Mihailović je imenovan za načelnika štaba Vrhovne komande Jugoslovenske vojske, koja je time preneta u okupiranu zemlju.[1] Sedam dana kasnije je unapređen u čin armijskog generala.
General Mihailović je obavljao dužnost ministra vojske, mornarice i vazduhoplovstva do 1. juna 1944. godine i formiranja Vlade Ivana Šubašića. Dužnosti načelnika štaba Vrhovne komande je razrešen 29. avgusta 1944. godine i stavljen na raspolaganje. Kralj Petar II Karađorđević je u govoru od 12. septembra preko radija London (Bi-Bi-Si na srpskohrvatskom) rekao: „pozivam sve Srbe, Hrvate i Slovence da se ujedinite i pristupite Narodnooslobodilačkoj vojsci pod maršalom Titom.“
Međutim, uprkos kraljevom pozivu, general Mihailović je nastavio da predvodi Jugoslovensku vojsku u Otadžbini kao rojalističku, antiosovinsku i antikomunističku vojnu snagu, sve do hapšenja 1946. godine.
Struktura
urediNačelnici štaba Vrhovne komande
urediFotografija | Ime | Čin | Vreme službovanja | Beleška |
---|---|---|---|---|
Dragoljub Mihailović | Armijski general | 1942—1944 | 10. juna 1942. Vrhovna komanda preneta u okupiranu Jugoslaviju.[2] Do 17. juna 1942, Divizijski general. Od 29. avgusta 1944. godine razrešen dužnosti i stavljen na raspolaganje. | |
Miodrag Damjanović | Brigadni general | 1944—1945 | Od 18. decembra 1944. godine pomoćnik do 1. marta 1945. godine, kada je vlast preneta na vladu DFJ koja je prenela vojna ovlašćenja na Vrhovni štab NOV i POJ. |
Odeljenja Vrhovne komande
uredi- Operativno odeljenje
- načelnik: vazduhoplovni potpukovnik Mirko I. Lalatović
- pomoćnik i zamenik načelnika: pukovnik Luka Baletić
- Obaveštajno odeljenje
- načelnik: major Slobodan Nešić (januar-septembar 1944), pukovnik Jovan Crvenčanin (septembar-novembar 1944), pukovnik Pavle V. Novaković (novembar 1944-mart 1945), major Ljubomir Jovanović
- pomoćnik i zamenik načelnika: potpukovnik Nikola Milekić
- Propagandno odeljenje (Ratni presbiro)
- šef: dr Vojin Andrić
- Miodrag Stolica, Aleksandar Okoličanin, Milorad Drašković, Radoslav Drašković, Branislav Stranjaković, Dragan Pavlović, Dimitrije Đorđević, Mirko Majstorović
- Ađutantura
- načelnik: major Ljubiša Terzić (septembar 1943-januar 1944), major Aćim Slijepčević (januar-februar 1944), kapetan Milan V. Stojanović
- Komanda stana
- komandant: kapetan Milojko Uzelac “Taras“
- Centar veze
- rukovodilac: major Jožev Pevec
- zamenik: major Radoslav Filipović
- Šifrantski odsek
- načelnik: poručnik Miroslav Šurbatović, zatim potpukovnik Dušan Jovanović “Munja“, Ljubomir Jovanović “Patak“
- Inspektorat trupa
- glavni inspektor: pukovnik Jevrem Simić
- zastupnik glavnog inspektora trupa: potpukovnik Jovan Mijatović
- pomoćnik glavnog inspektora trupa: potpukovnik Miodrag Palošević
- Komanda pozadine
- komandant: pukovnik Dragoslav Pavlović (do februara 1944), divizijski general Živorad Božić (februar 1944-februar 1945)
- Prateći bataljon Vrhovne komande
- komandant: potporučnik Milutin Janković (januar-april 1944), Jovan Andrić
- Intendantsko odeljenje
- načelnik: kapetan Milan Daničić
- Sanitetsko odeljenje
- načelnik: kapetan dr Milo Jovanović
- Škola rezervnih oficira za oficirske kandidate
- komandant: potpukovnik Miodrag Palošević
- Radiotelegrafska škola
- komandant: major Mihailo Stojadinović, kapetan Ljubiša Anđelković
- Politički savetnici štaba Vrhovne komande
- akademik Dragiša Vasić (do proleća 1943), dr Stevan Moljević (do januara 1944), dr Đura Đurović i dr Živko Topalović
- Verski referenti
- protojerej Budimir Sokolović, jeromonah Jelisije Popović, jeromonah Jovan Rapajić, protojerej Justin Đ. Ilkić, protojerej Emilijan E. Popović, monah Srbobran J. Krnjajac i bogoslov Ilija J. Ružić
- Kurir za inostranstvo
- kapetan Andra Lončarić, poručnik Dušan Dutina
Istaknuti delovi Vrhovne komande
uredi- Istočna Bosna: komandant potpukovnik Zaharije Ostojić
- Slovenija: komandant brigadni general Miodrag Damjanović