Ivo Vejvoda
Ivo Vejvoda (Karlovac, 13. novembar 1911 — Beograd, 1. decembar 1991) bio je učesnik Španskog građanskog rata i Narodnooslobodilačke borbe i društveno-politički radnik i ambasador SFR Jugoslavije.
| ivo vejvoda | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 Ivo Vejvoda | ||||||
| Lični podaci | ||||||
| Datum rođenja | 13. novembar 1911. | |||||
| Mesto rođenja | Karlovac, Austrougarska | |||||
| Datum smrti | 1. decembar 1991. (80 god.) | |||||
| Mesto smrti | Beograd, SR Srbija, SFR Jugoslavija | |||||
| Profesija | društveno-politički radnik | |||||
| Porodica | ||||||
| Supružnik | Vera Vejvoda; Olga Vejvoda | |||||
| Delovanje | ||||||
| Član KPJ od | 1933. | |||||
| Učešće u ratovima | Španski građanski rat Narodnooslobodilačka borba | |||||
| Služba | Internacionalne brigade NOV i PO Jugoslavije 1937 — 1939. 1941 — 1945. | |||||
| Čin | pukovnik u rezervi | |||||
| Odlikovanja |
| |||||
Biografija uredi
Rođen je 13. novembra 1911. u Karlovcu, od oca Ivana Vejvode, Čeha, i majke Štefanije, rođene Krznarić.[1] Posle završene osnovne škole i gimnazije, 1930. otišao je u Prag, gde je studirao arhitekturu. Kao praški student i vlasnik čehoslovačkog pasoša, po partijskom zadatku dodeljen je kao kurir Mustafi Golubiću, saradniku Kominterne.[2] Nakon povratka u Jugoslaviju, postaje član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) 1933, a zbog revolucionarnog rada je više puta bio hapšen i proganjan.
Zajedno sa grupom jugoslovenskih studenata, među kojima su bili: Ratko Pavlović Ćićko, Branko Krsmanović, Veljko Vlahović, Lazar Udovički, Mirko Kovačević, Marko Spahić, Ivan Turk, Lazar Latinović, Ahmet Fetahagić i drugi, januara 1937. otišao je u Španiju gde se u redovima Internacionalnih brigada borio za odbranu Španske republike i protiv fašizma.
Februara 1939, posle pada Barselone i poraza Španske republike, zajedno sa drugim borcima Internacionalnih brigada, odlazi u Francusku. Tokom boravka u Francuskoj nalazio se u koncentracionim logorima Sen Siprijen i Girs. Krajem 1940, uspeo je da pobegne iz logora i vrati se u Kraljevinu Jugoslaviju.
Učesnik je Narodnooslobodilačke borbe od 1941. godine. Tokom rata bio je na dužnostima:
- političkog komesara Primorsko-goranskog partizanskog odreda
- političkog komesara Grupe primorsko-goranskih partizanskih odreda
- političkog komesara Pete operativne zone
- šefa Propagandnog odeljenja Glavnog štaba NOV i PO Hrvatske
- člana Propagandnog odeljenja ZAVNO Hrvatske
Posle oslobođenja Jugoslavije, nalazio se na raznim odgovornim društveno-političkim funkcijama. Bio je
- prvi posleratni direktor i glavni urednik Tanjuga (1944—1947);
- ambasador FNRJ u Brazilu (1952—1955)
- ambasador FNRJ u Čehoslovačkoj (1955—1956)
- ambasador FNRJ u Ujedinjenom Kraljevstvu (1956—1960)
- ambasador FNRJ/SFRJ u Italiji (1962—1967)
- ambasador SFRJ u Francuskoj (1967—1971) i
- pomoćnik Državnog sekretara za inostrane poslove
- član Saveta federacije i dr.
Imao je čin pukovnika JNA u rezervi, a povremeno se bavio i novinarsko-publicističkim radom.
Umro je 1. decembra 1991. u Beogradu, a sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na beogradskom Novom groblju.[3][4]
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem, Orden partizanske zvezde sa srebrnim vencem i Orden zasluga za narod sa srebrnim zracima.
Porodica uredi
Njegova prva supruga bila je Čehinja Vera Vejvoda (Věra Vejvoda; 1915—1941), s kojom se upoznao u Pragu, tokom studija. Takođe je bila učesnica Španskog građanskog rata i Narodnooslobodilačke borbe, a poginula je 20. oktobra 1941. u borbi s Italijanima u Gorskom kotaru. Sa njom je imao sina Marjana Vejvodu. Posle rata u drugom braku sa suprugom Olgom, dobio je sinove — Ivana Vejvodu (1949), koji je politikolog, intelektualac i uticajna ličnost nevladinog sektora u Srbiji, Gorana Vejvodu (1956) koji je poznati muzičar i živi u Parizu i Srđana Vejvodu (1952), koji je fotograf i živi u SAD.
Njegova rođena sestra Vera Vejvoda (Karlovac, 1917—2002) takođe je bila učesnica Narodnooslobodilačkog rata (NOR), a nakon rata završila je arheologiju i prošla sve nivoe u Arheološkom muzeju u Zagrebu, od bibliotekarke i pripravnika do v.d. direktora, da bi na kraju karijere bila i savetnik u Republičkom Komitetu za prosvetu, kulturu i fizičku kulturu u Zagrebu (što bi danas bilo Ministarstvo kulture).[1]
Reference uredi
- ^ a b VERA VEJVODA - IN MEMORIAM
- ^ Tekst Miljenka Jergovića "Ivo Vejvoda: Vijek sjećanja" od 20. 04. 2013 (pristupljeno 6. 11. 2016)
- ^ „Umro Ivo Vejvoda”. istorijskenovine.unilib.rs. Borba. 2. 12. 1991. str. 6.
- ^ „In memoriam Ivo Vejvoda — Diplomata prvog ešalona”. istorijskenovine.unilib.rs. Borba. 7. 12. 1991. str. 10.
Literatura uredi
- Vojna enciklopedija (knjiga deseta). Beograd 1975. godina.
- Jugoslovenski savremenici - Ko je ko u Jugoslaviji. „Hronometar“, Beograd 1970. godina.
