Luzofonija
међународна организација
Luzofonija (port. Lusofonia), ili zvanično Zajednica zemalja portugalskog jezika (port. Comunidade dos Países de Língua Portuguesa; skraćeno CPLP)[1][2] međunarodna je međuvladina organizacija koja okuplja zemlje na četiri kontinenta u kojima je portugalski jezik zvanični nacionali jezik.[3] Deluje po principu povlaštenog multilateralnog foruma za međusobnu saradnju između država članica, kako na izvršnom i ministarskom nivou, tako i na nivou nevladinih organizacija i različitih odeljenja same organizacije. Stvorena je radi produbljivanja međusobnog prijateljstva i saradnje među državama članicama.
| Zajednica luzofonih zemalja Comunidade dos Países de Língua Portuguesa | |
|---|---|
 | |
 Mapa luzofonih zemalja:
Članice Pridružene članice, posmatrači | |
| Skraćenica | CPLP |
| Osnovana | 17. jul 1996. |
| Datum osnivanja | 17. jul 1996. |
| Tip | međuvladina organizacija |
| Namena | kulturna |
| Sedište | Lisabon (Portugalija) |
| Područje delovanja | zemlje portugalskog jezičkog područja |
| Izvršni sekretar | Zakarijas da Kosta Istočni Timor |
| Generalni direktor | Armindo Brito Fernandes  Sao Tome i Prinsipe |
| Međunarodno članstvo | 9 punopravnih članica  Angola Brazil Gvineja Bisao Ekvatorijalna Gvineja Zelenortska Ostrva Istočni Timor Mozambik Portugalija Sao Tome i Prinsipe+32 posmatrača |
| Veb-sajt | http://www.cplp.org/ |
Organizacija je osnovana 17. jula 1996, a njeno sedište se nalazi u glavnom gradu Portugalije Lisabonu. Punopravno članstvo u CPLP ima devet zemalja: Angola, Brazil, Zelenortska Ostrva, Gvineja Bisao, Mozambik, Portugalija, Sao Tome i Prinsipe (zemlje osnivači), Istočni Timor i Ekvatorijalna Gvineja. Iako je osnovana kao zajednica sa primarnom kulturološkom pozadinom, s vremenom je prerasla u geopolitičku i ekonomsku organizaciju.
Primarni ciljevi CPLP-a su sledeći:
- politička i diplomatska saradnja među zemljama članicama sa ciljem jačanja prisustva na međunarodnoj sceni;
- jača saradnja na svim poljima, uključujući obrazovanje, zdravstvenu zaštitu, nauku i tehnologiju, odbranu, poljoprivredu, javnu upravu, pravdu, kulturu, sport i medije;
- promocija i popularizacija portugalskog jezika i kulture.
Tokom kongresa Luzofonije u Luandi 2005. ministri kulture zemalja članica su proglasili 5. maj Međunarodnim danom luzofone kulture (port. Dia da Cultura Lusófona). Zemlje Luzofonije obuhvataju teritoriju površine 10.742.000 km² sa oko 270 miliona stanovnika.
Zemlje članice uredi
| Država | Status | Godina priključenja | Zvaničan jezik/jezici | Kontinent | Broj stanovnika |
|---|---|---|---|---|---|
| Portugalija |
punopravni član | 1996. | portugalski | Evropa | 10.617.575 |
| Brazil |
punopravni član | 1996. | portugalski | Južna Amerika | 202.656.788 |
| Angola |
punopravni član | 1996. | portugalski | Afrika | 15.941.000 |
| Mozambik |
punopravni član | 1996. | portugalski | Afrika | 21.397.000 |
| Zelenortska Ostrva |
punopravni član | 1996. | portugalski | Afrika | 499.796 |
| Gvineja Bisao |
punopravni član | 1996. | portugalski | Afrika | 1.586.000 |
| Sao Tome i Prinsipe |
punopravni član | 1996. | portugalski | Afrika | 157.000 |
| Istočni Timor |
punopravni član | 2002. | portugalski i tetum | Azija | 1.172.390 |
| Ekvatorijalna Gvineja |
punopravni član | 2014. | portugalski, španski i francuski | Afrika | 1.014.999 |
 Mauricijus |
pridruženi posmatrač | 2006. | engleski | Afrika | 1.264.866 |
 Senegal |
pridruženi posmatrač | 2008. | francuski | Afrika | 11.658.000 |
 Gruzija |
pridruženi posmatrač | 2014. | gruzinski | Azija/Evropa | 4.935.880 |
 Japan |
pridruženi posmatrač | 2014. | japanski | Azija | 126.434.964 |
 Namibija |
pridruženi posmatrač | 2014. | engleski i drugi afrički jezici | Afrika | 2.113.077 |
 Turska |
pridruženi posmatrač | 2014. | turski | Azija/Evropa | 76.667.864 |
 Češka |
pridruženi posmatrač | 2016. | češki | Evropa | 10.610.947 |
 Mađarska |
pridruženi posmatrač | 2016. | mađarski | Evropa | 9.797.561 |
 Slovačka |
pridruženi posmatrač | 2016. | slovački | Evropa | 5.435.343 |
 Urugvaj |
pridruženi posmatrač | 2016. | španski | Južna Amerika | 3.444.006 |
 Andora |
pridruženi posmatrač | 2018. | katalonski | Evropa | 76.965 |
 Argentina |
pridruženi posmatrač | 2018. | španski | Južna Amerika | 44.494.502 |
 Čile |
pridruženi posmatrač | 2018. | španski | Južna Amerika | 17.574.003 |
 Francuska |
pridruženi posmatrač | 2018. | francuski | Evropa | 67.186.638 |
 Italija |
pridruženi posmatrač | 2018. | italijanski | Evropa | 60.497.174 |
 Luksemburg |
pridruženi posmatrač | 2018. | luksemburški, nemački i francuski | Evropa | 602.005 |
 UK |
pridruženi posmatrač | 2018. | engleski | Evropa | 66.040.229 |
 Srbija |
pridruženi posmatrač | 2018. | srpski | Evropa | 7.040.272 |
Uprava uredi
Najvažniji upravni organ Luzofonije je Izvršni sekretarijat koji je zadužen za donošenje i implementaciju usvojenih ugovora i inicijativa. Izvršni sekretarijat se bira na dvogodišnji mandat i može biti reizabran samo jednom. Konferencije šefova država i vlada zemalja članica održavaju se svake dve godine, dok se Veće ministara spoljnih poslova zemalja članica sastaje na godišnjem nivou. Finansiranje organizacije vrše zemlje članice.
| Ime | Početak funkcije | Kraj funkcije | Država |
|---|---|---|---|
| Markolino Moko | 17. jul 1996. | jul 2000. | Angola
|
| Dulse Marija Pereira | jul 2000. | 1. avgust 2002. | Brazil
|
| Žoao Augusto de Medisis | 1. avgust 2002. | april 2004. | Brazil
|
| Zeferino Martins (v.d.) | april 2004. | jul 2004. | Mozambik
|
| Luis de Matos Monteiro da Fonseka | jul 2004. | jul 2008. | Zelenortska Ostrva
|
| Domingos Simois Pereira | 25. jul 2008. | 20. jul 2012. | Gvineja Bisao
|
| Murade Isak Murargi | 20. jul 2012. | 9. januar 2017. | Mozambik
|
| Marija do Karmo Silveira | 9. januar 2017. | 15. decembar 2018. | Sao Tome i Prinsipe
|
| Fransisko Ribeiro Teles | 15. decembar 2018. | danas |
| Samit | Država domaćin | Grad domaćin | Godina |
|---|---|---|---|
| I | Portugalija |
Lisabon | 1996. |
| II | Zelenortska Ostrva |
Praja | 1998. |
| III | Mozambik |
Maputo | 2000. |
| IV | Brazil |
Brazilija | 2002. |
| V | Sao Tome i Prinsipe |
Sao Tome | 2004. |
| VI | Gvineja Bisao |
Bisau | 2006. |
| VII | Portugalija |
Lisabon | 2008. |
| VIII | Angola |
Luanda | 2010. |
| IX | Mozambik |
Maputo | 2012. |
| X | Istočni Timor |
Dili | 2014. |
| XI | Brazil |
Brazilija | 2016. |
| XII | Zelenortska Ostrva |
Sal | 2018. |
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Rogers-Glabush, Julie (4. 10. 2009). IBFD International Tax Glossary. IBFD. ISBN 9789087220570 — preko Google Books.
- ^ Africa South of the Sahara 2003. Psychology Press. 31. 10. 2002. ISBN 9781857431315 — preko Google Books.
- ^ „CPLP Objectivos” (na jeziku: portugalski). CPLP. Pristupljeno 23. 7. 2014.
- ^ „CPLP Anteriores Sec. Executivos” (na jeziku: Portuguese). CPLP. Pristupljeno 18. 10. 2018.
Reference uredi
- História da Lingua Portuguesa – Instituto Camões website Arhivirano 6 februar 2016 na sajtu Wayback Machine
- A Língua Portuguesa in Universidade Federal do Rio Grande do Norte, Brazil
- Carta de dotação e fundação da Igreja de S. Miguel de Lardosa, a.D. 882 (o mais antigo documento latino-português original conhecido) [1] Arhivirano 10 septembar 2019 na sajtu Wayback Machine
- Poesia e Prosa Medievais, by Maria Ema Tarracha Ferreira, Ulisseia 1998, 3rd ed., ISBN 978-972-568-124-4.
- Bases Temáticas – Língua, Literatura e Cultura Portuguesa in Instituto Camões Arhivirano 5 jun 2014 na sajtu Wayback Machine
- Portuguese literature in The Catholic Encyclopedia Arhivirano 26 april 2005 na sajtu Wayback Machine
- Barbosa, Plínio A.; Albano, Eleonora C. (2004). „Brazilian Portuguese”. Journal of the International Phonetic Association. 34 (2): 227—232. doi:10.1017/S0025100304001756
. - Bergström, Magnus & Reis, Neves Prontuário Ortográfico Editorial Notícias, 2004.
- Bisol, Leda (2005), Introdução a estudos de fonologia do português brasileiro (na jeziku: portugalski), Porto Alegre – Rio Grande do Sul: EDIPUCRS, ISBN 978-85-7430-529-5
- Cruz-Ferreira, Madalena (1995). „European Portuguese”. Journal of the International Phonetic Association. 25 (2): 90—94. doi:10.1017/S0025100300005223.
- Grønnum, Nina (2005), Fonetik og fonologi, Almen og Dansk (3rd izd.), Copenhagen: Akademisk Forlag, ISBN 978-87-500-3865-8
- Mateus, Maria Helena; d'Andrade, Ernesto (2000), The Phonology of Portuguese, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-823581-1
- Rodrigues, Marisandra Costa (2012), Encontros Vocálicos Finais em Português: Descrição e Análise Otimalista (PDF) (thesis), Universidade Federal do Rio de Janeiro, Arhivirano iz originala (PDF) 11. 10. 2017. g., Pristupljeno 25. 12. 2015
- Thomas, Earl W. (1974), A Grammar of Spoken Brazilian Portuguese, Nashville, TN: Vanderbilt University Press, ISBN 978-0-8265-1197-3
- A pronúncia do português europeu – European Portuguese Pronunciation Arhivirano 10 jul 2014 na sajtu Wayback Machine - Instituto Camões website
- Dialects of Portuguese Arhivirano 4 februar 2012 na sajtu Wayback Machine – Instituto Camões website
- Audio samples of the dialects of Portugal Arhivirano 18 april 2017 na sajtu Wayback Machine – Instituto Camões website
- Audio samples of the dialects from outside Europe Arhivirano 27 april 2015 na sajtu Wayback Machine – Instituto Camões website
- Portuguese Grammar Arhivirano 21 mart 2012 na sajtu Wayback Machine – Learn101.org
- Antônio Houaiss (2000), Dicionário Houaiss da Língua Portuguesa (228,500 entries).
- Aurélio Buarque de Holanda Ferreira, Novo Dicionário da Língua Portuguesa (1809 pp.)
- English–Portuguese–Chinese Dictionary (Freeware for Windows/Linux/Mac)
- Cook, Manuela. Portuguese Pronouns and Other Forms of Address, from the Past into the Future – Structural, Semantic and Pragmatic Reflections, Ellipsis, vol. 11, APSA, www.portuguese-apsa.com/ellipsis, 2013
- Cook, Manuela (1997). „Uma Teoria de Interpretação das Formas de Tratamento na Língua Portuguesa”. Hispania. 80 (3): 451—464. JSTOR 345821. doi:10.2307/345821.
- Cook, Manuela. On the Portuguese Forms of Address: From Vossa Mercê to Você, Portuguese Studies Review 3.2, Durham: University of New Hampshire, 1995
- Lindley Cintra, Luís F. Nova Proposta de Classificação dos Dialectos Galego- Portugueses Arhivirano 9 novembar 2013 na sajtu Wayback Machine (PDF) Boletim de Filologia, Lisboa, Centro de Estudos Filológicos, 1971.
Spoljašnje veze uredi
- Zvanični veb-sajt
- UCCLA Union of the Capital Cities of Portuguese language