Milorad Terzić

Milorad Terzić, redovni član Akademije inženjerskih nauka Srbije, penzionisani general-potpukovnik građevinske službe, rođen je 19. jula 1940. godine, u Podgorici.

milorad terzić
General Milorad Terzić
Lični podaci
Datum rođenja	(1940-07-19)19. jul 1940.
Mesto rođenja	Podgorica, Kraljevina Jugoslavija
Obrazovanje	diplomirani građevinski inženjer
Profesija	vojno lice
Delovanje
Služba	Jugoslovenska narodna armija Vojska Jugoslavije 1966 — 2000.
Čin	General-potpukovnik

Nakon završetka Građevinskog fakulteta u Beogradu, kao vojni stipendista, primljen je u aktivnu službu JNA u činu poručnika, oktobra 1966. godine, i upućen od Građevinske uprave DSNO u GP „Planum“ na specijalizaciju izgradnje specijalnih podzemnih objekata. Po završetku Škole za usavršavanje oficira Građevinske službe JNA, upućen je u Vojnograđevinsku direkciju (VGD) K-de Prve armijske oblasti. U Centru za studiju izgradnje GU DSNO radi na problematici razvoja nastavnih objekata, izdavanju časopisa sa fokusom na oblastima opšte i tehničke regulative. Iz GU je premešten u Vojnograđevinsku inspekciju pri GINO, kao vojnograđeviski inspektor i načelnik. Inspekciju izgradnje objekata vršio na skoro celokupnom Građevinskom obezbeđenju odbrane. Tokom perioda od 1974-1988. njegov tim je proizveo oko 10.000 zapisnika sa pregledanih više hiljada objekata i više hiljada stanova, kao i veći broj tehničkih pregleda i ekspertiza na objektima različite namene.

Milorad je bio Načelnik Direkcije za uređenje teritorije DUT-SSNO, sa sedam vojnodohodovnih ustanova, za radove u zemlji i inostranstvu, pomoćnik SMO za poslove civilne odbrane; pomoćnik Načelnika GŠ VJ za stambeno obezbeđenje, pomoćnik SMO, ujedno i načelnik Sektora za Građevinsko-urbanističku delatnost (SGUD), sa koje dužnosti je penzionisan 3. marta 2000. godine. On je bio predstavnik MO i VJ u radnim telima Vlade SRJ oko 5. godina. Pored profesionalne delatnosti, imao je izuzetno veliki broj aktivnostu i zaduženja u radu strukovnih udruženja, bio je redovni profesor na fakultetima, učestvovao u sudskim veštačenjima i u radu društveno-političkih organizacija i privrede.

Milorad Terzić, general-pukovnik u penziji, dao je izuzetan stručni i naučni doprinos razvoju i unapređenju građevinske struke u celini, posebno na specijalnim objektima od naročitog značaja za odbranu zemlje, čija realizacija obuhvata više interdisciplinarnih oblasti. Izuzetan doprinos je dao kao glavni inspektor odbrane, za urbanizam i građevinarstvo, kao ekspert u tumačenju i primeni, opšte vojne i civilne regulative, čime su postignute ogromne uštede, koje se procenjuju na više stotina miliona US dolara. Za ovu oblast spada među vodeće eksperte u Srbiji i bivšoj Jugoslaviji.

Biografija

Milorad je rođen 19. jula 1940. u Podgorici, kao deseto dete od oca Nikole i majke Danice, rođene Kovačević, gde je završio srednje tehničku školu 1959. Kao tehničar radio je na izgradnji autoputa u Srbiji i rukovodio radom geomehaničke laoboratorije 1959/60. u Vladičinom Hanu.

Građevinski fakultet u Beogradu upisao je 1960, a završio kao prvi student generacije svog odseka 1965. godine. Diplomirao je na temu: Aerodrom u Portorožu sa nastavkom „Avenije sunca“ Trst-Kopar-Buje-Rijeka. Kao dipl. građ. inženjer počeo je kao nadzorni organ na izgradnji stambenog bloka 21. Novi Beograd.

Vojni rok je služio u ŠRO u Karlovcu, gde je postigao najbolji uspeh u klasi. Po odsluženju vojnog roka, primljen je u aktivnu službu JNA, 01. oktobra 1966, u činu poručnika, kada je upućen od streane Građevinske uprave DSNO u „Planum” iz Zemuna, na specijalizaciju iz oblasti podzemnih objekata, tokom 1966-1968. U Planumu radi kao tehnički rukovodilac na izgradnji tunela Zlatibor na pruzi Beograd-Bar 1966. godine, odakle je imenovan za tehničkog rukovodioca na izgradnji vojne baze u Bihaću. Posle Bihaća je upućen za tehničkog ruovodioca na izgradnji baze u Prištini, za koju radi Projekat organizacije sa analizom planova uključivanja svih resursa za izvršenje zadatka.

Iz Planuma je upućen na specijalizaciju u Školu za usavršavanje oficira Građevinske službe JNA u Zemunu. Posle škole je upućen na rad u Vojnograđevinsku direkciju (VGD) pri Komandi prve vojne oblasti u Beogradu od 1968. do 1971, gde je prošao sve faze razvoja inženjera, od rukovodioca Projektnog biroa za nastavne objekte i objekte specijalne namene, rukovodioca pojedinih integralnih grupa, građenja, nadzorne službe, do učešća u komisijama i ekspertizama za rešavanje velikog broja raznovrsnih, tehnički složenih i poverljivih problema.

Od 1971. upućen je na rad u Centar za studije i programiranje Građevinske uprave Državnog sekrtarijata narodne odbrane (DSNO), na kojoj dužnosti ostaje do 01. oktobra 1974. Za vreme rada u GU DSNO radio je na problematici građevinskog obezbeđenja oružanih snaga, izdavanju tehničkih uputstava, studija, kataloga građevinske regulative, stručnih i naučnih radova, do učešća u ekspertizama na rešavanju specifičnih tehničkih složenih problema. Uređuje kao glavni i odgovorni urednik, časopis Građevinske Službe „Obaveštenja i komentari“.

Krajem 1974. godine premešten je u Glavnu inspekciju narodne odbrane, Vojno građevinska inspekcija (GINO-VGI), na dužnost vojnograđevinskog inspektora odbrane, a od 1986. je načelnik tehničkih inspekcija organizovanih u GINO-VGI, na kojoj ostaje do 1. septembra 1989. Za vreme rada u GINO-VGI učestvovao je u inspekciji i kontroli, programiranju, projektovanju, tehničkim prijemima, obračunu radova i ekspertizama na skoro celokupnom Građevinskom obezbeđenju za potrebe odbrane, na objektima različitih tehničkih složenosti, specifičnosti i poverljivosti, od srednje investicione vrednosti-skladišta derivata raznih veličina, od „akva“ sistema do kontaktnih podzemnih rezervoara, nastavnih objekata, strelišta, vežbališta i poligona; zdrastvenih objekata-vojnih bolnica u: Skoplju, Nišu, VMA, Sarajevu, Puli, Zagrebu, Meljinama; do najsloženijih podzemnih objekata većih poprečnih profila, raznih tehnoloških funkcija; zaštitnih podzemnih objekata za rukovođenje oružanim snagama, smeštaja i zaštite materijalnih dobara. Po zadatku Saveznog izvršnog veća rukovodio je ekspertizom na utvrđivanju preseka stanja na izgradnji aerodroma „Bufarik” u Alžiru, 1988, za radove vredne preko 400. miliona US dolara.

Doktorirao je iz oblasti tehničkih nauka na temu „Izgradnja operativnih aerodroma kao faktor prostornog planiranja zemlje sa aspekta odbrane`` 22. decembra 1983. na Fakultetu građevinskih znanosti Sveučilišta u Zagrebu, što predstavlja prvi i jedinstveni rad u ovoj oblasti. On je bio prvi doktor tehničkih nauka iz oblasti: građevinarstva-aerodroma u SFRJ.

Od 1. septembra 1989. do 1. avgusta 1992. upućen je na rad u Direkciju za uređenje teritorije Saveznog sekretarijata narodne odbrane (DUT-SSNO), za Načelnika, kao pukovnik na formacijsko mesto generala, gde je rukovodio sa sedam vojno građevinskih ustanova, za radove u zemlji i inostranstvu, i to: Vojni Inženjering, za sve radove u zemlji i iiostranstvu, Vojno-projektni biro, za sve oblasti u građevinarstvu, vojno građevinskih ustanova: Beograd, Zagreb, Split-Kumbor, Hadići i Kraljevo. Za vreme rada u DUT SSNO rukovodio je realizacijom najsloženijih nadzemnih i podzemnih objekata i tehnoloških funkcija u inženjerskoj i građevinskoj tehnici, u zemlji i Iraku (rezidencija Predsednika).

Od 1. avgusta 1992 do 1993. je zamenik načelnika Uprave za civilnu odbranu Saveznog ministarstva odbrane, gde je unapređen u čin general-majora Vojske Jugoslavije 27. decembra 1992. Bio je Savetnik Saveznog ministra odbrane (SMO) za poslove civilne odbrane, (1993-1995), Pomoćnik Načelnika GŠ VJ, ujedno i Načelnik Sektora za za stambeno obezbeđenje (1995-1996) i Pomoćnik Saveznog ministra za odbranu, ujedno i Načelnik Sektora za Građevinsko urbanističku delatnost (SGUD) 1996, sa koje dužnosti je penzionisan 3. marta 2000. u činu general-pukovnika Vojske Jugoslavije.

Bio je predstavnik SMO i VJ u radnim telima Vlade SRJ oko 5. godina, kao i poverenik Vlade u Skupštini SRJ za odbranu Zakona o odbrani, 1993.

Obrazovanje i usavršavanje

• Srednja tehnika škola (četiri razreda), u Titogradu (sada Podgorica) 1959
• Građevinski fakultet u Beogradu, 1965.
• Škola rezevnih oficira inženjerije, Karlovac 1966, vojni stipendista.
• Doktor tehničkih znanosti iz područja građevinarstva, Fakultet Građevinskih znanosti, Sveučilište Zagreb, 22. februar 1983.
• Profesor po pozivu na: Arhitektonskom fakultetu, poslediplmska nastava - Urbanizam i zaštita, usklađenost potrebama odbrane, od školske 1984/85; na Građevinskom fakultetu u Podgorici predmet tuneli 1992/97. Skripta odobrena od Naučno nastavnog veća Građevinskog fakulteta.
• Redovni profesor na Fakultetu za graditeljski menadžment Univerziteta Union u Beogradu, za predmete: Nadzor nad izgradnjom i Upravljanje izgradnjom infrastrukture - 2001, Zakonska regulativa u građevinsrstvu - 2004 i Projektovanje konstrukcija 2007.
• Bio je mentor i komentor za odbranu više specijalističkih i magistarskih radova i teza doktorskih disertacija, na više fakulteta u Beogradu i Zagrebu.

Vojne dužnosti

• inženjer u Građevinskom preduzeću „Planum“ (1966–1968), Beograd (Zemun)
• inženjer projektant, nadzorni organ i rukovodilac integralne grupe u VGD Beograd
• referent za studije izgradnje u Građevinskoj upravi DSNO (1968–1971), Beograd
• referent za visokogradnju u Građevinskoj upravi DSNO (1971-1974),Beograd
• inspektor u Vojno građevinskoj inspekci VGI- GINO (1974-1984), Beograd
• pomoćnik načelnika Vojnograđevinske inspekcije VGI-GINO (1984–1986), Beograd
• načelnik Vojnograđevinske inspekcije VGI-GINO (1986–1989), Beograd
• načelnik Direkcije za uređenje teritorije DUT-SSNO (1989–1992), Beograd
• načelnik Odeljenja za odbrambene pripreme, ujedno zamenik načelnika Uprave za civilnu odbranu, Saveznog ministarstva odbrane (1992–1993), Beograd
• savetnik saveznog ministra odbrane za poslove civilne odbrane (1993–1995), Beograd
• pomoćnik načelnika Generalštaba, ujedno i načelnik Sektora za stambeno obezbeđenje (1995–1996), Beograd
• pomoćnik saveznog ministra odbrane, ujedno i načelnik Sektora za  za građevinsko-urbanističku delatnost (SGUD-SMO) (1996–2000), Beograd.

Napredovanje

U aktivnu vojnu službu primljen je 1. oktobra 1966. i unapređen je u čin:

• poručnik građevinske službe, 1. oktobar 1966
• kapetan, 1. oktobar 1969. godine
• kapetan I klase, 22. decembar 1971. godine, vanredno
• major, 22. decembar 1975. godine
• potpukovnik, 22. decembar 1979. godine
• pukovnik, 22. decembar 1984. godine
• general-major, 27. decembar 1992. godine
• general-potpukovnik, 16. jun 1997. godine

Penzionisan je 3. marta 2000. godine

Odlikovanja

Nosilalac je više ordena, medalja, značajnih priznanja, među kojima se navode:

• Orden za vojne zasluge sa srebrnim mačevima (1971),
• Oreden rada sa zlatnim vencem (1976),
• Orden za vojne zasluge sa zlatnim mačevima (1981),
• Oreden bratstva i jedinstva sa srebrnim vencem (1985),
• Orden zasluga za narod sa srebrnim zracima (1989), kao i većim brojem pohvala i novčanih nagrada.

Priznanja

• Profesor po pozivu na: Arhitektonskom fakultetu u Beogradu, poslediplomska nastava, za Urbanizam i zaštita - usklađenost potrebama odbrane, od školske 1984/85; i Građevinskom fakultetu u Podgorici, predmet tuneli 1992/97; Redovni profesor na Fakultetu za graditeljski menadžment Univerziteta Union - Beograd, na predmetu: Nadzor nad izgradnjom i Upravljanje izgradnjom infrastrukture - 2001; Zakonska regulativa u građevinarstvu - 2004 i Projektovanje konstrukcija - 2007.
• Bio je mentor i komentor za odbranu više specijalističkih i magistarskih radova i teza doktorskih disertacija, na više fakulteta u Beogradu i Zagrebu.
• Ispitivač u komisiji za polaganje državnih ispita inženjera i tehničara, pri Društvu inženjera i tehičara Srbije, određen rešenjem Privredne komore Srbije.
• Ispitivač u komisiji pri Centru visokih vojnih škola u Beogradu, za polaganje ispita za čin majora i generala, određen naredbom SSNO. Položeni ispit za čin majora građevinske službe, priznaje se kao stručni ispit u građanstvu.  
• Kao stalni sudski veštak iz građevinarstva, izvršio je preko 500 sudskih veštačenja, oko 2.000 objekata raznih složenosti i namene, kao ekspert-saradnik Ekonomskog instituta izvršio je procene fer tržišne vrednosti većeg broja lokacija (fabrika stakla Pančevo, fabrika Delišes Vladičin Han, fabrika tepiha - Ivanjica, lokacije „Novi dom“ Beograd, poslovna zgrada „Progres” ulica Knez Mihajlova, itd).
• Izvršio je preko 100 obračuna o uslovima, kriterijumima i načinu ostvarivanja prava na konverziju prava korišćenja u pravo svojine uz naknadu, načinu određivanja tržišne vrednosti zemljišta i visini naknade po osnovu konverzije u pravo svojine uz naknadu.
• Bio je generalni direktor „Aeroinženjeringa“, vlasništvo Kompanije „Braća Karić“ Odlukom Vlade Republlike Srbije biran je za člana Republičke revizione komisije za stručnu kontrolu tehničke dokumentacije objekata od značaja za Republiku 1997, i člana ekspertskog tima za nostrifikaciju projekta čišćenja korita Dunava kod Novog Sada 2002/2003.
• Rešenjem Vlade Republike Crne Gore o obrazovanju Saveta za vojnoprivrednu delatnost, biran je za člana Saveta za Vojnoprivrdnu delatnost.
• Bio je generalni sekretar Saveza inženjera i tehničara Jugoslavije (SITJ-SJ); generalni sekretar Saveza društva za puteve SFRJ; glavni urednik: časopisa Saveza inženjera i tehničara Jugoslavije (SITJ) „Tehnika”, separata „Menadžment“, časopisa „Obaveštenja i komentari“ (GU DSNO), član uređivačkog odbora časopisa: „Vojno delo“, „Put i saobraćaj“, „Ceste i mostovi”, većeg broja monografija i knjiga, izdatih od strukovnih organizacija inženjera i tehničara.
• Izabran za počasnog člana savetnika Akademije inženjerskih nauka Srbije i Crne Gore (AIN S i CG) maja 2004, preveden u dopisnog člana 2014, a izabran za redovnog člana 2015.
• Predsedništvo Akademije inženjerskih nauka Srbije (AINS), povodom 20. godina od osnivanja dodelilo je Osnivačku povelju svom redovnom članu Miloradu Terziću za podršku i aktivnom učešću u osnivanju AINS, uručena na Svečanoj supštini 26. septembra 2018. u Beogradu.
• Proglašen je za zaslužnog i počasnog člana većeg broja strukovnih organizacija u zemlji i inostarnstvu.
• Učestvovao je i rukovodio na oko 47. naučno-stručnih skupova i kongresa, u zemlji i inostranstvu.
• Bio je predsednik komisije za standardizaciju iz građevinarstva, pri Saveznom zavodu za standadizaciju, predsednik Saveta za standarde odbrane, i Saveta za prostorno i urbanističko planiranje odbrane, pri Saveznom ministarstvu odbrane.
• Izabran za člana i kopredsednika Komisije za pripremu zakonske i druge regulative od Upravnog odbora Inženjerske komore Srbije (IKS), juna 2013/17.
• Od Inženjerske komore (IKS) poseduje licence za: odgovornog projektanta građevinskih konstrukcija objekata visokogradnje, niskogradnje i hidrogradnje - 2004; odgovornog projekanta saobarćajnica - 2003 i  odgovornog izvođača radova saobarćajnica - 2003.
• Bio je internaconalni sudija u tenisu na otvorenom prvenstvu Evrope 1980. u Beogradu.
• Bio je delegat Konferecije SK u JNA trećeg saziva (1970-1974) i član Komiteta Sektora pozivne SSNO, do raspada SKJ - 1991: predsednik Mesne zajednice (MZ) „Sportski centar” i delegat Izvršnog odbora opštinske konferencije SSRN Čukarica.

Privatni život

Oženjen je Ljubicom dr. stomatologije. Oni imaju sina Nikolu, inženjera i kćer Natašu, ekonomistu.

Bibliografija

Autor je većeg broja studija, naučno stručnih radova, knjiga, tehničkih upustava, pravilnika, članaka i prevoda, recenzija, projekata i dr. sa preko 893. naslova, od kojih se navodi:

Poglavlja u knjigama ili rad u tematskom zborniku od nacionalnog značaja.

Monografija Izgradnja vojnih aerodroma, izdanje Vojno-izdavački zavod, 1977, razvrstana po: Pravilniku Minstarstva obrazovanja, nauke i tehnološkog razvoja RS (M45-1.5), obima 7 poglavlja sa 744. strane, od kojih je autor četiri poglavlja, sa prilozima, i to:

• Postupak prilikom planiranja, projektovanja i izgradnje aerodroma i podzemnih sadržaja, str. 198-223, razvrstana (M45-1.5)
• Građenje saobraćajnih površina na aerodromima, str. 332-547. (M45–1.5).
• Osnovna mehanizacija za građenje aerodrome, 1977, str. 548–615. (M45–1.5)
• Održavanje i opravka površina na aerodromima, 1977, str. 616–648.(M45-1.5)

U knjizi su dati prilozi autora:

• Osnovni propisi koji se primenjuju prilikom izgrdanje aerodroma, str. 713-726 i
• Forma sadržaja administrativnih i upravnih akata koji se obrađuju priilokom pripreme za izgradnju vojnih objkata, str. 729-744.            

Rad u vodećem časopisu nacionalnog značaja naslova

• Planiranje aerodromske mreže SFRJ do 2000.
• Kvalitet betona na saobraćajnim površinama u funkciji tehničkih propisa i standarda, Zbornik radova: Savetovanje o slobodnim površinama za betonske kolovozne konstrukcije Portorož, 1985. (M63–0.5)
• Zaštita puteva i aerodroma putem opšte i  tehničke regulative, Monografija „40. godina puteva Srbije 1945-1985" i u časopisu Put i saobraćaj br. 9-12,1985. (M51-2.0)
• Realne granice razvoja aerodromske mreže u Crnoj Gori do 2050. Zbornik radova XII Kongres Saveza društava za puteve Jugoslavije, Bečići, 1986. (M63 – 0.5)
• Višenamenski podzemni prostori, Zbornik radova Prvi jugoslovenski simpozijum o tunelima, Savez društava za tunele Jugoslavije i Društvo za tunele Hrvatske, Brioni, 1988. (M61-1.5)
• Aktuelna problematika investicionog održavanja objekata uređenja teritorije (UT) i akvatorije i objekata specijalne namene. Materijal za Savetovanje o Investicionom održavanju objekata UT i specijalne namene, SSNO, Beograd, 1990. (M63 – 0.5)
• Doktorska disertacija: Izgradnja operativnih aerodroma kao faktor prostornog planiranja zemlje sa aspekta odbrane. Fakultet Građevinskih znanosti Sveučilišta  u Zagrebu, 1983; obim 235 strana.
• Studija skladišta naftnih derivata u Užičkoj Požegi (Požega) za potrebe Savezne direkcije za materijalne rezerve federacije. Studija obuhvata 10. elaborata, izrađena je preko biroa za projektovanje "ISKRA" iz Beograda, 1973.
• Budućnost razvoja vazduhoplova i aerodroma u funkciji energetske krize. Savetovanje o programiranju, projektovanju, izgradnji, održavanju i eksploataciji aerodroma, Beograd, 26. jun 1981.
• Tehničko uputstvo za projektovanje vojnih puteva i ulica,(autor), Zbirka propisa za Građevinsko obezbeđenje, izdanje GU SSNO, 1972.
• Tehničko uputstvo za održavanje vojnih puteva i ulica,(autor), Zbirka propisa za Građevinsko obezbeđenje, izdanje GU SSNO, 1972.
• Kao sudski veštak izvršio je preko 500 veštačenja sa preko 2.000 objekata.
• Procena fer tržišne vrednosti nepokretnosti - 145 naslova za više hiljada objekata, među kojima se navode: fabrika stakla - Pančevo; fabrika „Delišes” - Vladičin Han; fabrika tepiha - Ivanjica; ,,Novi dom`` - Beograd; poslovna zgrada „Progres” - Knez Mihajlova; itd.
• Kontrola učesnika nad izgradnjom i rekonstrukcijom skoro svih vojnih i civilnih aerodroma, od 1974-1988, na prostoru SFRJ.
• Izbor lokacije na Romaniji tzv. „Altiport” za Olimpijske igre u Sarajevu - 1983.
• Kao inspektor, od 1974-1988. sačinio je oko 10.000 (deset hiljada) zapisnika sa pregledanih više hiljada objekata i više hiljada stanova u izgradnji, veći broj tehničkih pregleda i ekspertiza na objektima različite složenosti i specifičnosti i namene.