Википедија

Muzej Mandraliska

музеј који се налази у Чефалуу

Muzej Mandraliska je jedini muzej u Čefaluu. Muzej je legat barona Enrika Piraina di Madraliska (Enrico Piraino di Mandralisca) koji je, u svom kratkom životu (1809—1864), sakupio brojne umetničke predmete u svojoj kući, gde se i danas nalaze. Sačuvana je i arhiva muzeja i fondacije, na osnovu kojih je moguće rekonstruisati detaljno istoriju institucije.

Muzej Mandraliska
Museo Mandralisca
Osnivanje1842.
LokacijaČefalu
 Italija
Koordinate36° 48′ 36″ S; 10° 08′ 05″ I / 36.810135° S; 10.134645° I / 36.810135; 10.134645
Kolekcijaslike, nameštaj, arheološka, numizmatička i zoološka zbirka, biblioteka
Posetioci20.000 godišnje
AdresaVia Mandralisca, 13 Cefalù(PA), Sicilia
Veb-sajthttp://www.fondazionemandralisca.it/Mediacenter/FE/Home.aspx
Enrico Piraino di Mandralisca.

Istorijat muzeja uredi

Enriko Piraino, vatreni pristalica ideje ujedinjenja Italije je imao ideju da svoju kolekciju (umetnička dela, knjige, kovani novac, arheološku zbirku, zoološku i malakološku zbirku i arhivu) izloži svojim sugrađanima, kako bi se, odgovorno i u korak sa vremenom, podstaklo stvaranje srednje klase u gradu. Na taj način, odvojio se od tradicije prethodnog veka koja je snažno obeležena učenim sicilijancima iz redova aristokratije. Kolekcija se pominje već 1842. u „Vodiču za Siciliju"[1] gde piše: "dragi Baron Enriko Piraino Mandraliska ima bogatu kolekciju objekata istorije prirode koji će uspešno koristiti za napredak u ovoj nauci".

U testanentu, napisanom 26. oktobra 1853, baron je stavio kolekciju na raspolaganje za otvaranje srednje ("Liceo Mandralisca") i večernje škole ("Scuola lancastriana notturna"), koje će se izdržavati prihodom od imovine (kuće i kolekcije u njoj). Ova odredba je imala za cilj premošćavanje skoro potpune praznine obrazovnih institucija u Čefaluu i obližnjim gradovima (gde je oko četiri petine stanovništva još uvek bilo nepismeno). Prvo su imenovani poverenici, ali je kasnije upravljanje imanjem povereno Gradskom veću. Posle smrti barona, gradsko veće Čefalua odlučilo je, 1866. godine, da Liceo Mandraliska postane neprofitna organizacija, ali to se desilo tek posle smrti baronove supruge Marije Frančeske Parisi (Maria Francesca Parisi), 2. februara 1888, uživaoca baronove imovine.

Međuratni period uredi

Prvi Statut Fondacije "Fondazione scolastica Mandralisca" usvojen je 1926, posle kratkog perioda u kome upravlja specijalni poverenik koga imenuje vlada, umesto kolektivne uprave „namesnika“ (1925-1926). Pored škola, fondacija obuhvata i "biblioteku, umetničku galeriju, muzej i numizmatičku zbirku." Fondacija dobija drugi i treći statut 1928, i 1940. U periodu između dva Svetska rata bilo je još promena u imovini: zbog socijalne i ekonomske transformacije prodato je nešto od neprofitabilnih poseda. Godine 1916. legat stiče umetnički i istorijski interes ograničenog značaja zbog slikarskih dela pripisanih da Mesini i važnog arheološkog nalaza: zvonastog kratera sa prikazom starca prodavca tunjevine. Prva muzejska zbirka izložena javnosti bila je kolekcija kovanog novca (2526 novčića) izložena u specijalnim vitrinama naručenim 1925. i 1926. Fondacija je 1933. godine preuzela loše očuvane slike iz opštinske galerije. Kupljeni su i važni radovi za biblioteku, uključujući i pomorsku mapu iz 1643. Muzeju je namenjen i rimski mozaik koga je tada iskopao jedan građanin.

Godine 1939. kupljena je zgrada do kuće barona Madraliska, u kojoj je tada bila škola, što je omogućio proširenje izložbenog prostora. Zbog straha od bombardovanja između 1942. i 1944. eksponati su u sanducima čuvani u posebnom skloništu.

Posleratni period uredi

Godine 1966. muzej je posetio italijanski pisac i novinar Gvido Piovene (Guido Piovene), i ukratako ga opisao. Iste godine konačno je srednja škola prebačena u novu zgradu koju je opština sagradila. Istovremeno transformacija grada Čefalua u poznati turistički centar, zahtevala je promene u upravljanju muzeja, sa radnim vremenom i novim postavkama. Niz provala 1969. godine dovelo je, umesto privremenog zatvaranja muzeja koji je i dalje bio bez adekvatne zaštitne opreme, do smeštanja najvrednijih radova u trezor držane banke. Bilo je govora o mogućem transferu muzeja u srednjovekovnu utvrđenu palatu "Osterio Magno" u neposrednoj blizini, koju je tih godina otkupio Region. Pominjala se i mogućnost prenosa najznačajnijih dela u muzeje Palerma. Od mogućeg bankrota fondacija je, 1976. godine, sačuvana javnim zajmom. Ličnim zalaganjem predsednika fondacije reorganizovan je deo zoološke kolekcije koji se bavi mekušcima koji je obuhvatao oko 2.000 primeraka i izložen iste godine.

U međuvremenu, roman „Osmeh nepoznatog mornara“ (Il sorriso dell'ignoto marinaio) Vinćenca Konsola (Vincenzo Consolo), o baronu koji se interesuje za slike Antonela da Mesine, pomogao je da se podigne svest o muzeju, a u nacionalnoj štampi pojavile su se intervencije u korist očuvanja institucije. Muzej je vremenom sticao i eksponate koji su otkriveni tokom građevinskih radova zbog brzog širenja grada. Dva sarkofaga iz helenističkog perioda nađena su 1977. i izložena u Muzeju. Godine 1981, region je izuzetno doprineo obnovi zgrade, kao i finansijskoj reorganizaciji Fondacije. Renoviranje koje je tada pokrenuto, nastavljeno je 1991. uz finansijsku podršku Evropske unije. U leto 1997, otvoren je posle restauracije "Magacin za ulje porodice Mandraliska“, prostorija u prizemlju, ranije korišćena kao skladište velikih posuda sa uljem. Iste godine muzej ostvaruje saradnju sa drugim ustanovama kulture i zajmi eksponate za različite izložbe. Takođe tada počinje važna saradnja i razmena sa fondacijom Querini Stampalia iz Venecije, institucijom nastalom zaveštanjem iz devetnaestog veka.

U prostorijama Fondacije održaju se razne kulturne aktivnosti (promocije knjiga, predavanja, debate o lokalnoj istoriji). Tokom leta, uobičajene su izložbe savremenih slika na ulici ispred muzeja.

Muzej uredi

Muzej Mandraliska je interdisciplinarni muzej, a uključuje arheološke eksponate, umetničku galeriju, malakološku zbirku, novac i nameštaj kao i ostale dragocene predmete. U proseku broji oko dvadeset hiljada posetilaca godišnje. Biblioteka fondacije je u prostorijama muzeja i nije u javnoj upotrebi.

Galerija slika uredi

Objedinjuje kolekcije slika osnivača i advokata Cirinciona (Cirincione), trenutno izloženih u više prostorija prvog i drugog sprata, bez strogog hronološkog reda. Slike su heterogene i uglavnom sa Sicilije, a obuhvataju period od XV do XVIII veka.

Portret nepoznatog mornara Antonela da Mesine otkrio je, prema predanju, baron na ostrvu Lipari. Slika, ulje na dasci, je bila deo vrata u zadnjoj sobi apoteke a priča se da je oči portreta oštetila žena zaposlena u apoteci jer je osetila podrugljiv osmehom sa portreta. Slika je nastala 1465. ili 1470-1472 i predstavlja nepoznati lik verovatno bogatog plemenća kvatroćenta.

Sveti Konstantin i Jelena, tempera na dasci koju je potpisao Đovani Mosko (Giovanni Mosco, 1680-1724), sa figurama ispred arhitektonske pozadine u carskim kitnjastim odeždama, prikazanim kako drže krst.

Radovi postvizantijsko-kritske škole koju čine grčki i kritski umetnici koji su, posle pada Carigrada, otišli u izgnanstvo između XV i XVIII veka. Oni su umetničke tradicije kasnih Paleologa, brojnim verskim slikama, preneli na Balkansko poluostrvo i u Veneciju a u tragovima su i na freskama manastira Svete gore i Meteora. Dve Bogorodice sa Hristom, tempere na dasci iz XVI i XVII veka pripadaju ovom stilu.

Slika na zlatnoj pozadini svetitelja Kozme i Damjana iz XVIII veka, možda se može pripisati sledbeniku Vitorea di Bartolomea (Vittore di Bartolomeo). Ovde je i Sveti Jovan V Milostivi, na prestolu, iz XVIII veka, i raspeće iz XV veka (nemačka škola, derivat flamanskog slikarstva).

  •  
    Antonelo da Mesina: Portret nepoznatog mornara.
  •  
    Đovani Mosko: Sveti Konstantin i Jelena.
  •  
    Bogorodica sa Hristom, XVI vek, postvizantijsko-kritska škola.
  •  
    Bogorodica sa Hristom, XVII vek, postvizantijsko-kritska škola.
  •  
    Svetitelji Kozma i Damjan, XVIII vek.
  •  
    Sveti Jovan V Milostivi, XVIII vek.
  •  
    Raspeće iz XV veka, nemačka škola.

Hristos sudija, tempera i ulje na dasci, verovatno centralni deo triptiha ili poliptiha i Tajna večera su dela španskog slikara Johanesa De Mate (Johannes De Matta) aktivnog u prvoj polovini XVI veka. „Hristos sudija“ je prvobitno pripisan lokalnom slikaru Nikolu Petineu (Nicolò Pettineo).

Mrtva priroda sa korpom cveća, morskim prasetom i papagajem i Sv. Josif sa malim Hristom u cvetnoj girlandi Đovanija Domenika Osnaga (Giovan Domenico Osnago), slikara poreklom iz Milana i aktivnog u Đefaluu početkom XVIII veka. Vedute Canal Grande i Piazza San Marco venecijanskog majstora koji možda pripada krugu Mikelea Marieskog (Michele Marieschi). Zora u Čefaluu (pogled sa visa Svete Lucije) Frančeska Bevilakve (Francesco Bevilacqua), kraj XVIII i početkom XIX veka. Sveti Jovan Krstitelj, nedavno otkriven i obnovljen, pripisuje se Đovaniju Antoniju Soljianiju (Giovanni Antonio Sogliani) rani XVI vek.

  •  
    Johanes De Mata: Hristos sudija.
  •  
    Johanes De Mata: Tajna večera.
  •  
    Đovani Domeniko Osnago: Mrtva priroda sa korpom cveća, morskim prasetom i papagajem.
  •  
    Đovani Domeniko Osnago: Sv. Josif sa malim Hristom u cvetnoj girlandi.
  •  
    Veduta Canal Grande venecijanskog majstora.
  •  
    Veduta Piazza San Marco venecijanskog majstora.
  •  
    Đovani Antonio Soljiani: Sveti Jovan Krstitelj.

Nameštaj uredi

Među nameštajem prikazanim u muzeju, onaj koji koji pripada baronu Mandraliska odražava visok zanatski kvalitet i tipičan neoklasični stil. Iz kapele palate Mandraliska očuvan je polihromatski oltar u izrezbarenom drvetu sa pozlatom i i lakirana vrata u venecijanskom stilu, oba eksponata iz XVIII veka. Pored ovoga tanjiri od majolike, keramičara Napolitanca Biađa Đustinijanija (Biagio Giustiniani) i servis od Murano stakla. Vredna su, takođe, i dva ormana iz XVII veka, iz legata Čirinčone (Cirincione) verovatno proizvodi radionica nameštaja iz Napulja. Oni su napravljeni od abonosa i palisandra sa inkrustacijama od kornjačinog oklopa i slonovače. Istom periodu pripadaju i dva sekretara od palisandra, sa slikama biblijske i mitološke tematike. U muzeju je i zatvorena nosiljka ukrašena izrezbarenim i pozlaćenim drvenim aplikacijama spolja a iznutra postavljena jednobojnom svilom.

  •  
    Vrata u venecijanskom stilu.
  •  
    Sekretar od palisandra.
  •  
    Sekretar od palisandra.
  •  
    Posuđe barona Mandraliska.
  •  
    Nosiljka.
  •  
    Nosiljka (detalj).

Arheološka zbirka uredi

Oformljena je pre svega u obrazovne i naučne svrhe, međutim, zadržava brojne komade od opšteg interesa. Jezgro ove zbirke čine iskopavanja koja je baron obavio lično u Čefaluu (južna nekropola između okruga "Santa Domenica" i "Pietragrossa"), i u drugim delovima Sicilije, posebno 1864. godine, u nekropoli " Contrada Diana" na Lipariju.

Originalni dnevnici iskopavanja su izgubljeni pa se lokacija otkrića može odrediti samo na osnovu kasnijih opisa kolekcije. Jedina referenca je rad Čelestina Kavedonija[2].

U iskopavanjima na ostrvu Lipari pored keramike protogeometrijskog i stila crvenih figura, lokalne proizvodnje (Magna Grecia) nađen je i krater, pod nazivom „prodavac tunjevine“. To je zvonasti krater crvenih figura datiran u 370. godinu pne.

Tu su i četiri kratera sa crvenim figurama proizvedena na Atici koja se pripisuju slikaru Kentauromahije (borbe kentaura), zbirka helenističkih, rimskih i hrišćanskih svetiljki, uključujući jednu u obliku glave vepra i, konačno, statueta boginje Demetere iz IV veka pne.

U poslednjih nekoliko godina, originalno jezgro arheološke zbirke obogaćeno je nalazima iz Čefalua, uključujući mozaik iz prvog veka pne sa kupidonom koji jaši labuda i geometrijskom dekoracijom i sarkofagom iz kasnog-helenističkog perioda (II vek pne).

  •  
    Krater „prodavac tunjevine“.
  •  
    Atički krater.
  •  
    Helenističe, rimske i hrišćanske uljane svetiljke.
  •  
    Uljana svetiljka u obliku glave vepra.
  •  
    Pozorišna maska.
  •  
    Figurine Demetre.
  •  
    Sarkofag.
 
Deo numizmatičke kolekcije Muzeja.

Numizmatička zbirka uredi

Među mnogim strastima barona Madraliska postoji i ona za novčiće i muzej nije samo zbirka kovanica, već i knjiga na tu temu. Numizmatička zbirka se nalazi na prvom spratu u posebnoj prostoriji u istorijskom delu muzeja. Zbirka obuhvata novčiće nekih grčkih i rimskih kovnica i gotovo sve sicilijanske, među kojima treba istaći emisije vezane za Lipari i Čefalu.

Novčići su grupisani po kovnicama, bez obzira na hronologiju. Najupadljivija serija kovanog novca pripada kovnici iz Sirakuze, koja obuhvata istorijski period od sredine V do kraja III veka pne. Posebno je značajna dekadrahma sa potpisom Eveneta, najznačajnijeg gravera novca V veka p. n. e., sa likom nimfe Aretuze i moneta sa likom Filistide, supruge Hijerona II, tiranina Sirakuze.

Pored ova dva novčića, koja pripadaju Magna Graeciji i Sicilijotima, zbirka sadrži brojne novčiće kovane u Himeri (kod Termini Imereze), Akragasu (Agriđento), Meseni (Mesina), Đeli, pa čak i iz kovnica Leontinoi i Selinunte.

Zoološka zbirka uredi

Malakološka zbirka i zoološka istraživanja su rezultat baronovih interesovanja iz mladosti kada je publikovao nekoliko radova o mekušcima. Tada formira i impresivnu kolekciju morskih i slatkovodnih školjki, i terestričnih mekušaca.

Veći deo kolekcije predstavljaju mekušci sicilijanske faune iz jezera i reka Sicilije, ali je bogat i deo evropskih mekušaca i onih iz egzotičnih zemalja; jugozapada SAD i azije, što svedoči da je baron imao razmenu sa istraživačima širom sveta.

Neki neobjavljeni rukopisi (Katalog ptica stanarica i selica Eolskih ostrva i đubrenje palmi) ukazuju na druga prirodnjačka interesovanja barona. Zbirka ptica sadrži stotinu primeraka, a rezultat je donacija prijatelja i lokalnih lovaca kasnije obogaćena drugim materijalom. Među najinteresantnijim uzorcima je mladi beloglavi sup i glava zlatnog orla.

Biblioteka uredi

 
Deo biblioteke barona Mandraliska.

Sastav biblioteke otkriva interese i pomaže razumevanju kulture i istraživanja na Siciliji devetnaestog veka: iako privatna, u stvari je stvorena da ispuni određenu društvenu funkciju, pogotovo kao sredstvo za promociju kulture. Biblioteka je još uvek u originalnom ambijentu sa podom od majolike iz XVIII veka.

Biblioteka se sastoji od oko sedam hiljada jedinica, uključujući dve inkunabule, 87 tekstova iz XVII veka, 388 tekstova iz XVIII veka, 2344 publikacije XIX veka, pre datuma smrti barona (sakupio je takođe i pamflete, časopise i novine istih godina devetnaestog veka).

Od posebnog značaja je zbirka diploma "archivio capitolare" katedrale u Čefaluu i dve nautičke karte iz XVII veka.

Reference uredi

  1. ^ Jeannette Power (1842): Guida per la Sicilia
  2. ^ Cavedoni C. (1869): Dichiarazione delle monete antiche dell'isola di Lipari raccolte dal Barone di Mandralisca Enrico Pirajno. Atti e memorie delle Reali Deputazioni di Storia Patria per le Provincie Modenesi e Parmensi (Vol.V, fasc.1)

Literatura uredi

 
Muzej Mandraliska na Vikimedijinoj ostavi.
  • Consolo, V., Orlando, V., Tullio, A., Viscuso, T. (1991): Cefalù Museo Mandralisca, Palermo.
  • Mastelloni, M.A., Piazza, F., Spigo, U. (edd.) (1997-1998): Enrico Pirajno di Mandralisca, umanità, scienza e cultura in una grande collezione siciliana, Palermo,
  • Gulla, L. (2002/03): Arti decorative nel Museo Mandralisca, Tesi di Laurea.
  • Marino, N. (1989): Enrico Piraino Barone di Mandralisca nel suo testamento, Cefalù.
  • Marino, N. (1994): Oggetti, curiosità e bibelots del Museo Mandralisca, Cefalù.
  • Marino, N. (1999): Enrico Piraino Barone di Mandralisca, Cefalù.
  • Marino, N. (2003): Vincenzo Cirincione, Cefalù.
  • Mastelloni, M.A. (1997-1998): Gli studi e l'attività di numismatico di Enrico Pirajno, in Enrico Pirajno di Mandralisca, umanità, scienza e cultura in una grande collezione siciliana Palermo, pp. 59 –77
  • Mastelloni, M.A. (1997-1998): Le monete coniate da Lipara e le Tavole, in Enrico Pirajno di Mandralisca, umanità, scienza e cultura in una grande collezione siciliana, Palermo, pp. 78 – 85
  • Mastelloni, M.A. (1997-1998): Alcune monete cartaginesi, in Enrico Pirajno di Mandralisca, umanità, scienza e cultura in una grande collezione siciliana Palermo, pp. 86– 94
  • Palmeri, G. (1998): La Fondazione Mandralisca di Cefalù, Palermo.
  • Peri, M. (1994): La collezione ornitologica del Museo Mandrlaisca, Palermo.
  • Portera, D. (1997): Introduzione a Libri, opuscoli, giornali di Mandralisca, Cefalù.
  • Saja, P. (1979): La pinacoteca del Museo Mandralisca, Cefalù.
  • Savelli–Pusateri, F. (1998): Enrico Piraino naturalista, in Enrico Piraino di Mandralisca: umanità, scienza, cultura in una grande collezione siciliana, Palermo.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Музеј_Мандралиска&oldid=26945204”