Petar Relić
Petar Relić — Čeda (Krčedin, kod Inđije, 26. jun 1913 — Beograd, 8. jun 1990) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SR Srbije i SAP Vojvodine i narodni heroj Jugoslavije.
| petar relić | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Petar Relić Čeda | |||||||||
| Lični podaci | |||||||||
| Datum rođenja | 26. jun 1913. | ||||||||
| Mesto rođenja | Krčedin, kod Inđije, Austrougarska | ||||||||
| Datum smrti | 8. jun 1990. (76 god.) | ||||||||
| Mesto smrti | Beograd, SR Srbija, SFR Jugoslavija | ||||||||
| Profesija | društveno-politički radnik | ||||||||
| Delovanje | |||||||||
| Član KPJ od | pre rata | ||||||||
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | ||||||||
| Služba | NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska armija 1941 — 1945. | ||||||||
| Heroj | |||||||||
| Narodni heroj od | 27. novembra 1953. | ||||||||
| Odlikovanja |
| ||||||||
Biografija uredi
Rođen je 26. juna 1913. godine u Krčedinu, kod Inđije, u zemljoradničkoj porodici. Školovao se u Sremskim Karlovcima, gde je završio gimnaziju. Diplomirao je na Pravnom fakultetu u Beogradu.[1]
Aktivno je učestvovao u revolucionarnom studentskom pokretu. Delovao je u okviru Vojvođanske akademske trpeze (Vojvođanska menza), udruženju studenata iz Vojvodine, gde su od 1936. godine ključne pozicije zauzeli članovi KP Jugoslavije i SKOJ-a. Relić je bio biran u upravu ovog udruženja, a bio je i član Ekonomskog odbora studenata Beogradskog univerziteta. Uoči rata, učestvovao je u nizu akcija, koje je organizovala KPJ, poput manifestacija, protestnih rezolucija i ostalog. Zbog toga je bio hapšen i saslušavan pred policijom.
Uoči fašističke agresije na Jugoslaviju aprila 1941. godine, vratio se u rodno mesto i po partijskom zadatku obavljao pripreme za oružani ustanak. Istakao se u govoru protiv okupatora na sahrani jednog pilota Jugoslovenske kraljevske vojske, čiji je avion neprijatelj oborio kod Krčedina. Sahrana se na taj način pretvorila u masovan protest protiv fašizma. Njegov rad je ubrzo bio zapažen, tako da se ubrzo našao u ustaškom zatvoru u Sremskim Karlovcima. Uspeo je da pobegne iz zatvora i povukao se u ilegalnost.
Bio je organizator oružanog ustanka u istočnom Sremu avgusta 1941. godine. Učestvovao je u prvim oružanim akcijama kao komandant Podunavskog partizanskog odreda. Na sreskoj partijskoj konferenciji, maja 1942, bio je izabran za sekretara Sreskog komiteta KPJ za Staru Pazovu, a maja 1943. postao je sekretar za Okružnog komiteta KPJ za Srem. Po osnivanju dva okružna komiteta KPJ u Sremu (istočni i zapadni), postao je sekretar OK KPJ za istočni Srem. Ubrzo je postao i član Pokrajinskog komiteta KPJ za Vojvodinu.
Ustaše su 1942. godine poubijale i pohapsile velik broj članova Mesnog komiteta KPJ u Staroj Pazovi. Relić je, kao sekretar Sreskog komiteta, došao u mesto da obnovi i učvrsti rad MK KPJ. Jednog je dana, u neposrednoj blizini centra grada, naišao na ustašku patrolu. Kada su ga zatražili isprave, on je izvadio revolver iz džepa i, smrtno ranivši nekoliko ustaša, umakao poteri.
Krajem proleća 1944. godine, dobio je zadatak da uz pomoć okružnih partijskih organizacija u Vojvodini osnuje Odeljenje za zaštitu naroda (OZN). Nakon toga je bio postavljen za njenog načelnika.
Posle rata, obavljao je niz društveno-političkih funkcija. Bio je poverenik za unutrašnje poslove AP Vojvodine, član Sekretarijata PK KPJ za Vojvodinu, organizacioni sekretar PK KPJ za Vojvodinu, predsednik Pokrajinskog odbora SSRN Srbije za Vojvodinu, potpredsednik Glavnog odbora SSRN Srbije, član Organizaciono-političkog sekretarijata Centralnog komiteta SK Srbije, ministar za saobraćaj, šumarstvo i industriju Vlade NR Srbije, predsednik Vrhovnog suda AP Vojvodine, potpredsednik Izvršnog veća Skupštine AP Vojvodine, predsednik Pokrajinskog odbora SUBNOR Vojvodine. Do 1973. godine bio je predsednik Ustavnog suda Srbije i član Saveta federacije.
Biran je za poslanika Narodne skupštine FNRJ Prvog i Drugog saziva, dvaput za poslanika Narodne skupštine NR Srbije i stalno u Narodnu skupštinu Vojvodine.
Umro je 8. juna 1990. u Beogradu i sahranjen je u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu.
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden narodnog oslobođenja, Orden zasluga za narod sa zlatnom zvezdom, Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem, Orden partizanske zvezde sa srebrnim vencem i Orden za hrabrost. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 27. novembra 1953. godine.[2]
Reference uredi
- ^ Narodni heroji 2 1982, str. 168.
- ^ Narodni heroji 2 1982, str. 169.
Literatura uredi
- Ko je ko u Jugoslaviji — biografski podaci o jugoslovenskim savremenicima. Beograd: Sedma sila. 1957. COBISS.SR 4864263
- Ko je ko u Jugoslaviji — jugoslovenski savremenici. Beograd: Hronometar. 1970. COBISS.SR 4897031
- Narodni heroji Jugoslavije tom II. Beograd: Narodna knjiga. 1982. COBISS.SR 48703239
