21. maj
датум
21. maj (21.5.) je 141. dan godine po gregorijanskom kalendaru (142. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 224 dana.
Događaji
uredi| maj | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | |||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| 31 | ||||||
- 1471 — U londonskom zatvoru Tauer ubijen kralj Engleske Henri VI, poslednji monarh iz dinastije Lankaster, svrgnut u dinastičkim borbama, „Ratu dve ruže“. Njegov lik inspirisao Šekspira za dramu „Henri VI“. Presto preuzeo Edvard IV.
- 1502 — Portugalci otkrili nenastanjeno ostrvo u južnom Atlantiku i dali mu ime Sveta Jelena.
- 1894 — Kralj Aleksandar Obrenović ukinuo liberalan ustav iz 1888. i vratio na snagu Ustav iz 1869.
- 1904 — U Parizu osnovana Svetska fudbalska federacija.
- 1908 — U Čikagu je premijerno prikazan prvi horor film, Doktor Džekil i Mister Hajd.
- 1927 — Američki pilot Čarls Lindberg prvi preleteo Atlantik. Let od Njujorka do Pariza trajao 33 sata i 29 minuta. Na isti dan 1932. Amelija Erhart kao prva žena preletela Atlantski okean.
- 1940 — Francusko-britanske snage su kontranapadom u bici kod Arasa usporili nemačko napredovanje u severoistočnoj Francuskoj.
- 1945 — Sirija i Liban prekinuli pregovore s Francuskom i zatražili punu nezavisnost.
- 1946 — Fizičar Luis Slotin smrotonosno ozračen tokom eksperimenta sa „demonskim jezgrom“ u Nacionalnoj laboratoriji Los Alamos.
- 1967 — Više od 300 ljudi stradalo u požaru u jednoj robnoj kući u Briselu.
- 1969 — Sirhan Sirhan, koji je 1968. ubio Roberta Kenedija, brata predsednika SAD Džona Kenedija, takođe ubijenog u atentatu, 1963, osuđen na smrtnu kaznu. Kazna preinačena u doživotnu robiju.
- 1981 — Socijalista Fransoa Miteran postao predsednik Francuske, a Pjer Moroj premijer.
- 1982 — Britanske trupe se iskrcale na Folklandska Ostrva, koja je okupirala Argentina, u najvećoj vojnoj akciji Londona od Suecke krize 1956.
- 1989 — Kineski studenti, koji su okupirali centralni pekinški trg Tjenanmen tražeći reforme, odbacili zahtev Vlade da napuste trg.
- 1991 —
- Premijer Indije Radživ Gandi ubijen bombom skrivenom u buket cveća, tokom predizbornog mitinga u južnoj indijskoj državi Tamil Nadu, blizu grada Madras.
- Etiopski diktator Mengistu Hajle Marijam oboren sa vlasti posle 14 godina vladavine i otišao u izbeglištvo.
- 1992 — Senat SAD doneo zakon kojim se Jugoslaviji uskraćuje svaka pomoć SAD zbog umešanosti u sukobe u republikama SFRJ.
- 1993 — Senat Venecuele suspendovao predsednika države Karlosa Andresa Peresa zbog optužbe za korupciju.
- 1996 — Na jezeru Viktorija, u istočnoj Africi, potonuo je tanzanijski trajekt. Od oko 1.000 ljudi spaslo se njih 114.
- 1997 — Poljska i Ukrajina potpisale sporazum o pomirenju i tako i formalno okončale viševekovno neprijateljstvo.
- 1998 — Pod snažnim pritiskom masovnih demonstracija indonežanski predsednik Suharto podneo ostavku posle 32 godine diktatorske vladavine.
- 2001 — Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija proglasio reku Kongo ponovo otvorenom, posle dvoipogodišnjeg rata. Zatvaranje reke imalo za posledicu nestašicu hrane i lekova za milione stanovnika te zemlje.
- 2002 — Državni sekretar SAD Kolin Pauel saopštio da su SAD odlučile da deblokiraju ekonomsku pomoć Jugoslaviji.
- 2006 — Crna Gora je proglasila nezavisnost
Rođenja
uredi- 1471 — Albreht Direr, nemački slikar i graver. (prem. 1528)[1]
- 1527 — Filip II od Španije, španski kralj. (prem. 1598)[2]
- 1799 — Meri Aning, engleska kolekcionarka fosila i paleontolog. (prem. 1847)[3]
- 1817 — Rudolf Herman Loce, nemački filozof. (prem. 1881)[4]
- 1844 — Anri Ruso, francuski slikar. (prem. 1910)[5]
- 1904 — Robert Montgomeri, američki glumac, reditelj i producent. (prem. 1981)[6]
- 1913 — Gina Bahauer, grčka pijanistkinja. (prem. 1976)[7]
- 1916 — Vladimir Rolović, učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFRJ i SR Crne Gore i narodni heroj Jugoslavije. (prem. 1971)[8]
- 1921 — Andrej Saharov, ruski nuklearni fizičar, disident i borac za ljudska prava, dobitnik Nobelove nagrade za mir (1975). (prem. 1989)[9]
- 1926 — Kej Kendal, američka glumica i komičarka. (prem. 1959)[10]
- 1932 — Žan Stablenski, francuski biciklista. (prem. 2007)[11]
- 1946 — Boba Stefanović, srpski muzičar. (prem. 2015)[12]
- 1952 — Biljana Kovačević-Vučo, srpska pravnica i aktivistkinja za ljudska prava. (prem. 2010)
- 1966 — Lisa Edelstin, američka glumica.[13]
- 1966 — Zdenko Kožul, hrvatski šahista.[14]
- 1966 — Zvezdan Terzić, srpski fudbaler i fudbalski funkcioner.[15]
- 1970 — Vesna Bajkuša, bosanskohercegovačka košarkašica i košarkaška trenerkinja.[16]
- 1970 — Rade Bogdanović, srpski fudbaler.[17]
- 1972 — The Notorious B.I.G., američki hip hop muzičar. (prem. 1997)[18]
- 1973 — Marjan Živković, srpski fudbaler i fudbalski trener.[19]
- 1976 — Stjuart Bingam, engleski igrač snukera.[20]
- 1976 — Dara Bubamara, srpska pevačica.[21]
- 1976 — Predrag Savović, srpski košarkaš.[22]
- 1978 — Brijana Benks, nemačko-američka pornografska glumica i model.[23]
- 1980 — Gotje, australijski muzičar.[24]
- 1980 — Goran Ćakić, srpski košarkaš.[25]
- 1981 — Žarko Čabarkapa, crnogorski košarkaš.[26]
- 1985 — Mark Kevendiš, britanski biciklista.[27]
- 1985 — Mari Makrej, američka pornografska glumica i model.[28]
- 1986 — Mario Mandžukić, hrvatski fudbaler.[29]
- 1992 — Aleksandar Pešić, srpski fudbaler.[30]
- 1996 — Karen Hačanov, ruski teniser.[31]
Smrti
uredi- 987 — Luj V Lenji, francuski kralj. (rođ. 967)[32]
- 1639 — Tomazo Kampanela, italijanski filozof. (rođ. 1568)[33]
- 1886 — Svetozar Mašin, srpski inžinjer i prvi suprug kraljice Drage Obrenović. (rođ. 1851)[34]
- 1895 — Franc fon Supe, austrijski kompozitor i dirigent. (rođ. 1819)[35]
- 1910 — Feliks Nadar je bio francuski fotograf, karikaturist, novinar, književnik i izrađivač balona. (rođ. 1820)[36]
- 1922 — Mihael Majr, austrijski političar. (rođ. 1864)
- 1935 — Ugo de Fris, holandski botaničar. (rođ. 1848)[37]
- 1935 — Džejn Adams, američka pacifistkinja i društveni reformator. Dobitnica Nobelove nagrade za mir 1931. (rođ. 1860)[38]
- 1961 — Miloš Golubović, srpski slikar. (rođ. 1888)[39]
- 1964 — Džejms Frank, nemački fizičar. (rođ. 1882)[40]
- 2015 — Spasoje Ćuzulan, srpski filozof i prevodilac. (rođ. 1938)
Praznici i dani sećanja
urediReference
uredi- ^ „Albrecht Durer | Biography, Prints, Paintings, Woodcuts, Adam and Eve, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2023-12-22. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Felipe II | Real Academia de la Historia”. dbe.rah.es. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Mary Anning | English fossil hunter and anatomist”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 23. 1. 2020.
- ^ „Rudolf Hermann Lotze | Idealism, Metaphysics, Logic | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Henri Rousseau | Post-Impressionist, Naïve Painter | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Robert Montgomery | Film Star, Broadway Actor, Director | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Gina Bachauer (Piano) - Short Biography”. www.bach-cantatas.com. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „OŠ Vladimir Rolović - Vladimir Rolović”. osvrolovic.edu.rs. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Andrey Sakharov | Biography, Nobel Prize, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2023-12-13. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Kay Kendall | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ Archives, Cycling. „Jean Stablinski”. www.cyclingarchives.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Boba Stefanovic | Actor”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Lisa Edelstein | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ Goran (2020-05-21). „Biografije šahista – Zdenko Kožul”. Blog Šah-mat liste (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „FK Crvena zvezda - Upravni odbor”. FC Crvena Zvezda. 2024-01-28. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Olympedia – Vesna Bajkuša”. www.olympedia.org. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Rade Bogdanovic - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Biggie Smalls - Songs, Death & Tupac”. Biography (na jeziku: engleski). 2021-01-14. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Marjan Zivkovic - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ Florax, Ron. „CueTracker - Stuart Bingham - Season 2023-2024 - Professional Results - Snooker Results & Statistics Database”. cuetracker.net (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Club Kruna - Dara Bubamara”. web.archive.org. 2009-02-02. Arhivirano iz originala 02. 02. 2009. g. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „ACB.COM”. web.archive.org. 2012-12-16. Arhivirano iz originala 16. 12. 2012. g. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „briana banks”. Penthouse. Arhivirano iz originala 9. 8. 2007. g. Pristupljeno 25. 4. 2019.
- ^ „Gotye Songs, Albums, Reviews, Bio & More”. AllMusic (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ j.t.d, ABA liga. „Goran Čakić > Player : ABA League”. ABA Liga (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Žarko Čabarkapa Stats, Height, Weight, Position, Draft Status and more”. Basketball-Reference.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ Archives, Cycling. „Mark Cavendish”. www.cyclingarchives.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Marie McCray | Actress”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Mario Mandzukic - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Aleksandar Pesic - Player profile 23/24”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Tennis Karen Khachanov - ESPN”. m.espn.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 24. 2. 2020.
- ^ „Louis V | Reign of Louis V, French Monarch, Capetian Dynasty | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-01. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Tommaso Campanella | Italian Philosopher, Poet, Theologian | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „aSrbija | Info o opštini”. asrbija.com. Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Franz von Suppé | Light Opera, Operettas, Conducting | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Nadar (1820-1910) - Find a Grave Memorial”. www.findagrave.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Hugo de Vries | Dutch Botanist, Geneticist & Evolutionary Theorist | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „The Nobel Peace Prize 1931”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „Milos Golubovic”. Galerija prodaja slika Beli Andjeo Beograd GLAVNI SAJT slike slikar cena (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-28.
- ^ „James Franck | Nobel Prize, Quantum Mechanics, Atomic Structure | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-28.
== Vidi još ==
Reference
uredi
