Ljubo Ilić
Ljubo Ilić (Split, 16. april 1905 — Beograd, 17. mart 1994), učesnik Španskog građanskog rata i Francuskog pokreta otpora, tokom Drugog svetskog rata, diplomata i društveno-politički radnik SFRJ i narodni heroj Jugoslavije.
| ljubo ilić | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Ljubo Ilić | ||||||||||||
| Lični podaci | ||||||||||||
| Datum rođenja | 16. april 1905. | |||||||||||
| Mesto rođenja | Split, Austrougarska | |||||||||||
| Datum smrti | 17. mart 1994. (88 god.) | |||||||||||
| Mesto smrti | Beograd, Srbija, SR Jugoslavija | |||||||||||
| Profesija | diplomata | |||||||||||
| Porodica | ||||||||||||
| Supružnik | Zinka Kunc | |||||||||||
| Delovanje | ||||||||||||
| Član KPJ od | pre rata | |||||||||||
| Učešće u ratovima | Španski građanski rat Drugi svetski rat | |||||||||||
| Služba | Internacionalne brigade Pokret otpora Jugoslovenska armija 1936 — 1939. 1943 — 1945. 1945 — 1946. | |||||||||||
| Čin | major NRA general-major JNA u rezervi | |||||||||||
| Poslanik FNRJ u Norveškoj | ||||||||||||
| Period | 1951 — 1953. | |||||||||||
| Prethodnik | Srećko Šilović | |||||||||||
| Naslednik | Radivoj Uvalić | |||||||||||
| Ambasador FNRJ u Meksiku | ||||||||||||
| Period | 1953 — 1958. | |||||||||||
| Prethodnik | Karlo Mrazović | |||||||||||
| Naslednik | Dalibor Soldatić | |||||||||||
| Ambasador FNRJ u Danskoj | ||||||||||||
| Period | 1957 — 1962. | |||||||||||
| Prethodnik | Miloš Carević | |||||||||||
| Naslednik | Lazar Lilić | |||||||||||
| Ambasador SFRJ u Švajcarskoj | ||||||||||||
| Period | 1967 — 1970. | |||||||||||
| Prethodnik | Mara Radić | |||||||||||
| Naslednik | Vasilije Milovanović | |||||||||||
| Heroj | ||||||||||||
| Narodni heroj od | 27. novembra 1953. | |||||||||||
| Odlikovanja |
| |||||||||||
Biografija uredi
Rođen je 16. aprila 1905. godine u Splitu. Zbog lošeg materijalnog stanja, u veoma teškim uslovima završio je Srednju tehničku školu. Godine 1926, sredstvima iz vlastite zarade, otišao je na studije u Francusku.
Diplomirao je arhitekturu i urbanizam na Tehničkom fakultetu na Sorboni, 1931. godine. Po završetku studija, bio je jedan od pokretača časopisa za arhitekturu, „Arhitektura danas“ (franc. Architecture d’aujourd’hui) i organizator izložbe grupe „Zemlja“.[1] U Parizu je, s grupom studenata-marksista, preuzeo upravu Udruženja jugoslovenskih studenata, a bio je i sekretar antifašističkih publikacija „Ami di Mond“ i mesečnika „Plan“. Izdavao je, u ime jugoslovenskih radnika, „Iseljenički glasnik“. Bio je sekretar Emigracione komisije, a izvesno vreme radio je i u tehnici Komunističke partije Jugoslavije (KPJ), koja je obezbeđivala štampanje partijskog organa „Proleter“ i organa KP Slovenije „Delo“. Učestvovao je i u organizovanju kanala kojim se partijska štampa prebacivala u Jugoslaviju, uglavnom posredstvom mornara i luka Solun, Split, Rijeka i Trst.
Španski građanski rat uredi
Po odobrenju Centralnog komiteta KPJ, otišao je, avgusta 1936. godine, kao dobrovoljac u Španiju. Stupio je u bataljon „Dombrovski“ i uključio se u borbe koje su se tamo vodile. Bio je politički komesar, a zatim komandir čete. U jednoj od borbi za odbranu Madrida teško je ranjen. Posle izlaska iz bolnice, otišao je u Albasete na oficirski kurs. Zatim je u Andaluziji, u pozadini Frankovih trupa, organizovao gerilske partizanske odrede, od kojih je naknadno formiran 14. partizanski korpus. Na aragonskom frontu učestvovao je u ofanzivi na Saragosu. Ranjen je još dva puta. Zbog privremene nesposobnosti za front, postavljen je za komandanta Vojne partizanske akademije kod Barselone.
Jula 1938. postao je komandant 76. partizanske divizije; s njom je učestvovao u poslednjim borbama u Španiji, kada je preuzeo komandu 14. gueriljskog korpusa. Bio je direktno u vezi sa Načelnikom Generalštaba, generalom Visente Rohom, i zaštitnica pri povlačenju Armije Ebro i Desete armije. U tom periodu vodio je, puna dva meseca, teške borbe.
Imao je čin majora Španske republikanske armije, i bio odlikovan Ordenom de Ćora i Ordenom de Sufrimiento por la Patria.
Učešće u Francuskom pokretu otpora uredi
Polovinom februara 1939. godine dospeo je, s ostalim borcima Internacionalnih brigada, u logor Sen Siprijen, u Francuskoj. Krajem marta izašao je iz logora, i po partijskoj direktivi živeo je u Parizu, gde ga je otkrila teritorijalna bezbednost, uhapsila i vratila u logor.
Februara 1941. godine, s još nekim drugovima, prebačen je u specijalni zatvor u Tuluzu, gde je došao u dodir sa zatvorenim francuskim komunistima, a preko njih s oslobodilačkom organizacijom van zatvora. Nešto kasnije, Petenova policija sprovela ih je u zatvor „Kastre“ i predala Specijalnoj policiji, koja se nalazila u rukama nemačkog okupatora.
Pošto pokušaj bega, krajem 1942. godine, nije uspeo, tek septembra 1943, zajedno s grupom drugova, uspeo je da pobegne i priključio se Francuskom pokretu otpora. Za kratko vreme postao je komandant Južne zone Francuske, a januara 1944. godine pozvan je u Nacionalni vojni komitet Francuske i postavljen za komandanta svih stranih snaga koje su se borile u Francuskoj. Tada je unapređen u čin generala, a dobio je i diplomu Nacionalnog vojnog komiteta Francuske, Spomenicu Francuskog pokreta otpora, Ratni krst i Nacionalni orden Legije časti u rangu Velikog oficira.
Oktobra 1944. godine akreditovan je pri Komandi savezničkih ekspedicionih snaga F. H. A. E. F, a od januara 1945. godine nalazio se na dužnosti jugoslovenskog vojnog atašea u Parizu.
Posleratni period uredi
Posle oslobođenja Jugoslavije, obavljao je razne odgovorne dužnosti u diplomatskoj službi:
- marta 1946. godine predvodio je diplomatsku misiju po zemljama Latinske Amerike, uspostavivši odnose između Nove Jugoslavije i Meksika, Brazila, Urugvaja, Argentine, Čilea i Bolivije,
- specijalni savetnik u Ministarstvu inostranih poslova Vlade FNRJ, bio je od septembra 1947. godine,
- pomoćnik ministra građevina, od januara 1948. godine,
- predsednik Komiteta za lokalnu privredu i komunalne poslove Vlade FNRJ, od aprila 1949. godine,
- ambasador u Norveškoj, od aprila 1951. godine,
- ambasador u Meksiku, od oktobra 1953. godine,
- predsednik Komiteta za komunalne poslove i urbanizam SFRJ, od 1956. godine,
- ambasador u Danskoj, od 1957. godine,
- savetnik Saveznog sekretara za inostrane poslove SFRJ,
- ambasador u Švajcarskoj, od 1967. godine.
Penzionisan je 27. decembra 1974. godine, kada je postao član Saveta federacije. Imao je čin rezervnog general-majora JNA.
Bio je oženjen poznatom operskom pevačicom Zinkom Kunc. Umro je 17. marta 1994. godine i sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i više drugih stranih i jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden partizanske zvezde sa zlatnim vencem, Orden zasluga za narod sa zlatnom zvezdom i Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 27. novembra 1953. godine.
Reference uredi
Literatura uredi
- Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.
