Beregovo
Beregovo (ukr. Берегове, mađ. Beregszász,češ. Berehovo, sloven. Berehovo) grad je Ukrajini u Zakarpatskoj oblasti. Prema proceni iz 2012. u gradu je živelo 24.505 stanovnika. Grad je poznat po veoma pisanoj istoriji, bio je deo Mađarske,[2] Austro-ugarske, Čehoslovačke, Rumunije, Ukrajine i Sovjetskog Saveza.
| Beregovo | |
|---|---|
 Spomenik Šandoru Petefiju u Beregovu | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Ukrajina |
| Oblast | Zakarpatska oblast |
| Osnovan | 1063.[1] |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2012. | 24.505 (procena) |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 48° 12′ 00″ S; 22° 38′ 00″ I / 48.2° S; 22.633333° I |
| Vremenska zona | UTC+2 (EET), leti UTC+3 (EEST) |
| Aps. visina | 108 m m |
| Površina | 19 km2 |
  Beregovo Beregovo na karti Ukrajine | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | Babjak Zoltan |
| Poštanski broj | 90200 |
| Veb-sajt | |
| www.bereg.net.ua | |
Istorija
urediGrad Lamperhaza (mađarsko ime) bio je osnovan princem Lambretom. 1240-1241. grad je razrušen od strane Tatara. Za ponovno naseljenje mađarski kralj Bela IV pozvao je nemačku populacije iz Saksonije da se nasele, zbog pridošlih Sasa, grad se imenovao Lampertsas. Sasi su u Beregovu imali i trgovačke privilegije. 1271. grad je postao centar beregovske pokrajine. 1342. Beregovo dobija naziv kraljevskog, slobodnog grada sa svojim privilegijama. 1504. dobija po prvi put svoj novi naziv Beregsas. 1566. godine ponovno je rušen od strane Tatara, da bi ga 17. juna 1657. spalila poljska vojska, i 1686. paljen je još od austrijske vojske (Habzburzi). 22. maja 1703. na glavnom trgu Tomaš Eze objavio je ustanak protiv Habzburga. Posle gušenja ustanka (1703—1711) Beregovsas i 200 okolnih sela pripalo je austrijskom feudalcu grofu Karlu Šenbornu.
Za kartko vreme posle Prvog svetskog rata (1919) grad su zauzeli Rumuni. Po trijanonskom sporazumu 1920. grad postane deo Čehoslovačke i nalazi se u sastavu autonomne Potkarpatske Rusije. Pred Drugi svetski rat Čehoslovačku razdele minhenskim sporazumom Mađari i nemački Treći rajh, tako za vreme 1938. do 1944. postane deo Hortijeve Mađarske. Grad je oslobođen sovjetskom Crvenom armijom 26. oktobra 1944. godine. Nakon rata cela Zakarpatska oblast postaje 1945. deo Sovjetskog Saveza. Raspadom Sovjetskog Saveza 1991. grad postaje deo Ukrajine.
Ime naselja
Grad se do 1504. zvao Lampertsas i do 1946. Beregsas. Kasnije se preimenovao u Beregovo. Referendumom 2010. (većinom) podržan od mađarskih građana vraćen je stari naziv Beregsas.
Geografija
urediGrad leži u velikoj panonskoj niziji sa manjim hribovima u okolini, koriste sa vinograde. Par destina kilometra iznad Beregova počinje gorski masiv Karpati, dok je Beregovo na nadmorskoj visini 108 m. Preko grada ide rečni kanal Verke. Zbog zagađenja vode Verke ne snabdeva grad sa pitkom vodom. Nedaleko od grada Boržava (reka) se slika u reku Tisu. Od poljoprivrede najviše se dobija grožđe, žitarice, krompir, suncokret, kukuruz, voće.
Klima
urediBeregovo ima morsku klimu (Kepenova klasifikacija klimata: Cfb).
| Klima Beregova | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Prosek, °C (°F) | −2,4 (27,7) |
−0,2 (31,6) |
4,7 (40,5) |
10,7 (51,3) |
15,6 (60,1) |
18,5 (65,3) |
20,1 (68,2) |
19,7 (67,5) |
15,8 (60,4) |
10,4 (50,7) |
4,9 (40,8) |
0,3 (32,5) |
9,8 (49,6) |
| Količina padavina, mm (in) | 45 (1,77) |
38 (1,5) |
39 (1,54) |
46 (1,81) |
69 (2,72) |
86 (3,39) |
74 (2,91) |
68 (2,68) |
48 (1,89) |
44 (1,73) |
51 (2,01) |
58 (2,28) |
666 (26,23) |
| Izvor: Climate-Data.org[3] | |||||||||||||
Saobraćaj
urediGrad je povezan železnicom i putem. Nalazi se 65 km od Užgoroda sa železnicom ili 72 km putem.
Stanovništvo
urediGodine 1910, bilo je 12933 građama. 12432 bilo je Mađara (96,1%), 221 Ukrajinaca (brojani i Rusini) i 140 Nemaca. Beregovo je imalo i puno Jevreja (oko 8000), nakon Drugog svetskog rata vratila su se samo četvoro.[4]
Prema proceni, u gradu je 2012. živelo 24.505 stanovnika.
| 1979. | 1989. | 2001. | 2012. |
|---|---|---|---|
| 29.013[5] | 30.157[5] | 26.735[5] | 24.505[5] |
Gradovi pobratimi
uredi
Poznati građani
uredi- rabin Ugo Grin (1930–1996)
- roditelji Miltona Fridmana; Sara Etelj (rođena Landau) i Enjo Sol Fridman su rodom iz Beregova
- Liner Bertalon (1877—1969) — doktor
- Šarlota Fedak (1879—1955) — operni pevač
- Cejper Nandor (1850—1928) — vinogradar
- Nina Romanovna Lobova (1957) — sovjetska odbojkađica, olimpijski šampion
- Josif Gagarin (1921—2009) — slikar
- Ana Horvat (1924—2005) — vajar
- Rebek Đulijus (1944) — američki hemičar
- Vasilij Muska (1951) — slikar, vajar, arhitekt
- Atila Vidnjanski (1964) — ukrajinsko-mađarski režiser
- Bela Ileš (22.03.1895—5.01.1974) — mađarski pisac
- Lajoš Košut (1802—1894) — stanovao u Beregovu; mađarski pravnik, političar
- Ištvan Gelej Katona (1589—1649) — kalvinski episkop za Transilvaniju, direktor beregovske škole, avtor prvo mađarske gramatike
- Fodor Nandor (1895—1964) — psiholog, psihoanalitik, žurnalist
- Aranka Sigal (1930) — američka pisateljica, istraživač Holokausta
- Jurij Georgijevič Počepcov - specialist u komunikacijama, pisac, žurnalist
Galerija
uredi-
Razglednica iu 1900. -
bivša sinagoga -
Dom kulture (bivša sinagoga) -
aktivna sinagoga -
Dvojezična tabla
_Great_synagogue.jpg)
,former_Great_synagogue.jpg)
,synagogue.jpg)
Reference
uredi- ^ Prvi zapis
- ^ Kraljevina Ugarska (1000—1918), Kraljevina Mađarska
- ^ „Climate: Berehove”. Climate-Data.org. Pristupljeno 18. 4. 2014.
- ^ Jim Bawden, "Auschwitz twin confronts past". Toronto Star, March 5, 2001: C7.
- ^ a b v g „UKRAINE: Major Cities”. City Population. Pristupljeno 10. 11. 2012.
