Veda Zagorac
Veda Zagorac (Šišinac, Banija, 1914 — Beograd, 28. oktobar 1989) je bila politička radnica, ekonomistkinja i spisateljica. Tokom braka sa jugoslovenskim novinarom i ambasadorom Zdravkom Pečarom je provela preko dvadeset godina svog života na afričkom kontinentu. Na njenu ideju, zajedno su počeli da sakupljaju predmete zahvaljujući kojima je nastao Muzej afričke umetnosti u Beogradu koji nosi imezbirka Vede i dr Zdravka Pečara.
| veda zagorac | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 Veda Zagorac | ||||||
| Lični podaci | ||||||
| Datum rođenja | 1914. | |||||
| Mesto rođenja | Šišinac, Banija, Austrougarska | |||||
| Datum smrti | 28. oktobar 1989. (74/75 god.) | |||||
| Mesto smrti | Beograd, SR Srbija, SFR Jugoslavija | |||||
| Profesija | ekonomistkinja | |||||
| Porodica | ||||||
| Supružnik | Zdravko Pečar | |||||
| Delovanje | ||||||
| Član KPJ od | 1936. | |||||
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | |||||
| Odlikovanja |
| |||||
Biografija uredi
Rođena je kao Cvijeta-Đurđica Zagorac[1] Veda Zagorac bila je ćerka Andrije Zagorca i Slave Ugrenović. Nakon smrti oca u Prvom svetskom ratu, majka se brinula o Vedinom obrazovanju. Rasla je pod njenim jakim uticajem, čitala je Krležu i Cesarca, i bila bliska „naprednim idejama”, kako stoji u jednom partijskom tekstu iz 1978. godine. Završila je Drugu zagrebačku realnu gimnaziju 1931. godine. Studirala je filozofiju i usavršavala nemački jezik u Beču, a potom je upisala Ekonomski fakultet u Zagrebu koji je završila 1941. godine.[1]
Za vreme studija Veda pristupa raznim omladinskim i ženskim organizacijama, a u Savez komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ) je primljena 1934. godine. U istom periodu Cvijeta-Đurđica menja svoje ime u revolucionarno i kasnije partizansko - Veda. Istovremeno, počinje da obavlja i važan zadatak agitacije na zagrebačkom univerzitetu, o čemu svedoči i njen prijem u Komunističku partiju Jugoslavije (KPJ), 1936. godine. Tokom studija obavila je niz odgovornih zadataka na relaciji Zagreb-Pariz-Beč.
U okviru stručnog usavršavanja je često putovala i prenosila partijsku poštu za borce koji su preko Pariza išli u Španiju.[1] Godine 1936/37. u Parizu je završila kurs pri CK KPJ gde se povezala sa samim vrhom partije. Po povratku u Jugoslaviju krajem 1937. godine Veda Zagorac živi u svojoj kući u Zagrebu u kojoj često tajno boravi Tito.[1] Bila je bliska saradnica Josipa Broza Tita, na čiji je nagovor kupila kuću u Zagrebu, u kojoj je Tito često tajno boravio. Na kući je spomen ploča sa uklesanim rečima „U ovoj kući je 1939 – 1940. godine ilegalno radio i stanovao Generalni sekretar KPJ-u Josip Broz Tito”.[2][3]
Pre rata bila je u braku sa Teodorom Stanvukovićem, članom KPJ, a okupacija ju je zatekla u Zagrebu. Tada beži u Šid, gde je uhapšena 30. aprila 1941. Ubrzo je oslobođena. Rat provodi u Istri i Primorju. Veda je bila urednica partizanskog lista „Žena u borbi”, članica glavnog odbora Antifašističkog fronta žena, a uređivala je i časopis „Riječ Krajine”. Za Zdravka Pečara se udala 15. decembra 1944. godine pred Narodnim odborom u tek oslobođenom Šibeniku. Kraj rata Veda provodi razdvojena od Zdravka, kome iz Šibenika šalje pisma iz kojih se vidi velika ljubav mladih revolucionara, ali i obuzetost građenjem nove države.[1]
Veda Zagorac posle rata obavlja niz važnih dužnosti u sferi ekonomije, publicistike i kulture. Iako je u starosnu penziju otišla 10. januara 1967. godine, nastavila je da piše i objavljuje o Africi, kao i o ženskom pitanju, odnosno o emancipaciji žena u Jugoslaviji. Od Zdravka Pečara, s kojim je ostala u dobrim odnosima do kraja života, se razvela 7. decembra 1981. godine. Nastavila je da živi u Beogradu „skromna, tiha, odlučna i neumorna”, kako juje opisao partijski biograf.[1]
Kroz ceo život imala je nekoliko strasti - ekonomiju, kolekcionarstvo i Afriku. Govorila je engleski, francuski i nemački jezik. Bila je nositeljka Ordena republike sa zlatnim vencem (1978), Partizanske spomenice, Ordena zasluga za narod III stepena, Ordena bratstva i jedinstva II stepena i dva egipatska odlikovanja. Bila je nositeljka i Zlatne plakete na Prvoj saveznoj izložbi foto-reportera Jugoslavije 1957. godine. Preminula je 28. oktobra 1989. godine.
Galerija uredi
-
Na Akropolju -
Veda Zagorac u lovu -
Na Bosforu -
Zagorac za radnim stolom -
Sa grupom dece u Hamametu -
Veda Zagorac na otvaranju Sueckog kanala; iza nje je Gamal Abdel Naser
.jpg)
Reference uredi
- ^ a b v g d đ Sladojević, Ana; Epštajn, Emilia (2017). Nyimpa kor ndzizi: Čovek ne može opstati sam. (Re)konceptualizacija Muzeja afričke umetnosti - zbirke Vede i dr Zdravka Pečara. Beograd: Muzej afričke umetnosti - Zbirka Vede i dr Zdravka Pečara. ISBN 978-86-85249-21-1.
- ^ „Zaslužni građani”. Šidski portal. Pristupljeno 29. 11. 2017.
- ^ „Vesti”. Večernji. Pristupljeno 29. 11. 2017.
