Ivanovo (Pančevo)
Ivanovo (mađ. Sándoregyháza, nem. Alexanderkirchen или Iwanowo) je seosko naselje koje se nalazi na teritoriji grada Pančeva, u Južnobanatskom okrugu Autonomne Pokrajine Vojvodine, u Republici Srbiji. Prema konačnim rezultatima popisa stanovništva iz 2011. godine, u Ivanovu živi 1.053 stanovnika.[1]
Ivanovo | |
|---|---|
 Katolička crkva | |
.jpg) Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Autonomna pokrajina | Vojvodina |
| Upravni okrug | Južnobanatski |
| Grad | Pančevo |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  1053 |
| — gustina | 20,33/km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 44′ 11″ S; 20° 42′ 03″ I / 44.736314° S; 20.700714° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 68 m |
| Površina | 51,8 km2 |
.svg)  Ivanovo Ivanovo na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 26233 |
| Pozivni broj | +381 (0)13 |
| Registarska oznaka | PA |
Geografija uredi
Geografski najbliža veća mesta, gradovi, su Pančevo (18 km) i Beograd (35 km). Selo se nalazi na 44° 44' 10.73" severne geografske širine i 20° 42' 02.57" istočne geografske dužine. Nadmorska visina sela je 68 m.
U blizini se nalazi auto kamp Jabukov cvet.
Istorija uredi
Ivanovo je osnovano 1868. godine. Osnivačku populaciju sela su činili Bugari − Palćeni koji su doseljeni iz mesta zvanog Dudešti Veki, današnje Rumunije i Nemci koji su došli iz raznih krajeva Banata i tadašnje Austrougarske monarhije. Osnovna svrha osnivanja Ivanova je melioracija zemljišta, izgradnja nasipa na Dunavu i stvaranje novog obradivog zemljišta za monarhiju.
Po popisu iz 1869. god. u selu je živelo 824, a 1880. god. najmanje u pračenom periodu, svega 724 žitelja. Smanjenje broja žitelja posledica je epidemije kolere.
Kasnije u periodu od 1883. do 1886. godine doseljavaju se i Mađari, Sekelji, iz Bukovine u južni Banat i naseljavaju se u Skorenovac, Vojlovicu i Ivanovo kada broj stanovnika naglo raste broj stanovnika je sledećeg popisa 1890. god. kada je registrovano 2.129 žitelja. Ovaj veliki skok broja stanovnika je rezultat kolonizacije Mađara iz Bukovine, koji su doseljavani 1883 i 1884. godine. Nadalje beležimo porast broja stanovništva do 1910. god. Smanjenje broja žitelja sela 1921. god. posledica je Prvog svetskog rata. Između dva svetska rata broj stanovnika se kretao na više od 2.000 žitelja, ali nikad ne premašuje brojku od 3.000 kojoj se približio jedino u periodu između dva svetska rata. Posle Drugog svetskog rata broj stanovnika je u stalnom opadanju i trenutno je na brojci od 1.100.
Ivanovo ima veoma povoljan geografski položaj s obzirom da se nalazi na Dunavu a do Drugog svetskog rata imalo je i luku u kojoj su brodovi provodili celu zimu i danas ima još ostataka te luke u rukavcu Dunava poznatijem kao Zimovnik.
Ivanovo poseduje povoljne uslove za poljoprivredu s obzirom da je izgrađena velika mreža kanala za navodnjavanje tako da skoro nema njive koja s njene jedne strane nema neki od DTD-ovih kanala. Od ukupno 4.816 ha površine atara na dan 30.04.1995. god. vidimo da su 2.210 ha pod oranicama ali i da imamo 1.642 ha neplodnih površina, 285 ha pašnjaka i 475 ha pod šumama.
U Velikom slikovnom kalendaru bukovinskih Sekelja iz 1912. godine piše: Selo se nalazi neposredno na levoj obali Dunava, ono je naselje drugo po redu gde su se nastanili bukovinski mađari. Selo je ušorano sa širokim ravnim ulicama i lepim i čistim kućama. Ulice krase veliki dudovi a oranično zemljište je uredno obrađivano a lepi rasni upregnuti konji ulepšavaju sliku sela. Polovinu seoskog stanovništva čine mađarsi )tj. Sekelji iz Bukovine a drugu polovinu nemci i bugari. Selo je pomešano, tako da nema izdvojenih delova naselja sa striktnom nacijom. Sve kuće su istog tipa gradnje i ne može se reći koje je nacionalnosti vlasni. Jedino meštani međusobno znaju taj podatak. Mlađi Bugari govore mađarski sa originalnim sekeljskim naglaskom, tako da je i tu iskazana pomešanost i harmonija sela.[2]
Istorija imena uredi
Selo je, prema priči starijih meštana, dobilo ime po prvom stanovniku, Ivanu. Prema priči, bugarski pavličanin, Ivan Guran, prvi se nastanio na današnjem području sela.[3][4]
Mađarsko i Nemačko ime Šandoređhaza i Aleksanderkirhen (što znači Šandorova crkva) Ivanovo je dobilo po Šandoru Bonazu (mađ. Bonnáz Sándor), i nosilo je u periodu od 1888. do 1922. godine kada mu je vraćeno originalno osnivačko ime.[5][6]
- Prezimena stanovnika
Crkvene matične knjige su u Ivanovu počele da se vode od 1899. godine, a prethodne su vođene u crkvenoj parohiji u Omoljici (mađ. Omlód). U registru krštenih Liber Bapt. I. 1899. postoje sledeća prezimena doseljenih Sekelja (nema podataka o ostalima):
Antal (Antal), Adam (Ádám), Baša (Basa), Beke (Beke), Benki (Benkı), Biro (Bíró), Bogoš (Bogos), Buđi (Bugyi), Buvari (Buvári), Brendian (Brendián), Čala (Csala), Čemik (Csemik), Čiki (Csíki), Čiser (Csiszer), Čerege (Csöröge), Dani (Dani), Domokoš (Domokos), Dudaš (Dudás), Erdiš (Erdıs), Farago (Faragó), Forai (Forrai), Finja (Finnya), Galamboš (Galambos), Gal (Gál), Gabor (Gábor), Ileš (Illés), Jakab (Jakab), Janoš (János), Keresteš (Keresztes), Koka (Kóka), Kovač (Kovács), Kožan (Kozsán), Lakatoš (Lakatos), Leopold (Leopold), Mezei (Mezei), Mikloš (Miklós), Nađ (Nagy), Nemet (Német), Njistor (Nyisztor), Orban (Orbán), Pal (Pál), Šalamon (Salamon), Šarai (Sárai), Šebešćen (Sebestyén), Šerban (Serbán), Sekač ( Székács), Selič (Szélics), Seč (Szőcs), Timar (Timár), Trefaš (Tréfás), Varga (Varga), Vaš (Vass) i Virag (Virág).[2]
Demografija uredi
Prema popisu iz 2002. bilo je 1.131 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 1.439 stanovnika).
U naselju Ivanovo živi 916 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,7 godina (40,2 kod muškaraca i 43,1 kod žena). U naselju ima 409 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,77.
Stanovništvo u ovom naselju veoma je nehomogeno, a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
|
| ||||||||||||||||||||||||||||
Populacija i brojnije etničke grupe uredi
| Godina | Ukupno | Mađari | Bugari | Srbi | Jugosloveni | Slovaci | Neopredeljeni | Nemci |
| 1869. | 824 | 0,00% | N/P% | 0,00% | 0,00% | 0,00% | 0,00% | N/P% |
| 1880. | 724 | 0,00% | N/P% | 0,00% | 0,00% | 0,00% | 0,00% | N/P% |
| 1890. | 2.129 | N/P% | N/P% | 0,00% | 0,00% | 0,00% | 0,00% | N/P% |
| 1991. | 1.439 | 46,14% | 27,44% | 10,42% | 11,60% | 0,76% | 0,13% | 0,00% |
| 2002. | 1.131 | 39,96% | 27,14% | 19,71% | 2,12% | 1,32% | 4,68% | 0,00% |
Galerija uredi
|
.jpg)
Reference uredi
- ^ Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Republici Srbiji 2011 – Starost i pol — Republički zavod za statistiku, Beograd. 2012. ISBN 978-86-6161-028-8.
- ^ a b „A bukovinai székelység tegnap és ma st. 110” (PDF). users.atw.hu. Pristupljeno 16. septembar 2023.
- ^ Vučković, Marija (2008). „Savremena istraživanja malih etničkih zajednica” [Contemporary studies of small ethnic communities]. XXI Vek (na jeziku: srpskohrvatski). 3: 2—8. Pristupljeno 28. 2. 2019.
- ^ „Najznačajnija mesta u kojima žive Palćeni” [Most important places in which live Paulicians]. XXI Vek (na jeziku: srpskohrvatski). 3: 9—12. 2008. Pristupljeno 1. 3. 2019.
- ^ Crkva Sveti Vendelin Ivanovo on the Official Website by Diocese of Zrenjanin, Retrieved on 2017-01-01.
- ^ Sándor Bonnaz on the Website by Catholic Hierarchy, Retrieved on 2017-01-02.
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
Literatura uredi
- Sastavio od Pisanih tragova, Letopisa, po predanju o selu, nastanak sela ko su bili Doseljenici čime su se bavili meštani?: „Marina“ „Letopisi"Banatskih mesta, Period od 1712 do 1999 g.
- Napomene.
U uvodnom delu prikazan je kratak istorijski pregled ovog područja od praistorijskih vremena do ulaska Banata u sastav Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Najveći prilog u ovom delu čine Izvori:,Letopisa Ivanovo-Pančevo i trudio se da ne propusti nijednu važnu činjenicu u prošlosti opisivanih mesta koje se prvi put pojavljuje u ovom obliku, verujemo da ćemo zadovoljiti već dosta raširen interes za proučavanje prošlosti naših Banatskih naselja.
