Књижевне новине
Književne novine su glasilo Udruženja književnika Srbije. Pokrenute su 1948. godine kao organ Saveza književnika Jugoslavije.[3] List ima nekoliko prekida u izlaženju i neki brojevi su zabranjivani. Posle jednog prekida, 1954. izlazi pod novim godištem, ali 1955. godine nastavlja staru numeraciju, tako da je novembra 1999. godine izašao 1000. broj.[4] Na mestu odgovornog urednika smenjivala su se mnoga značajna imena jugoslovenske i srpske književnosti. Izdanja su mikrofilmovana.[2]
 | |
| Tip | novine |
|---|---|
| Format | 52 cm |
| Izdavač | Udruženje književnika Srbije |
| Urednik | Bratislav R. Milanović[1] |
| Osnivanje | 1948. |
| Jezik | srpski |
| Sedište | Francuska 7 |
| Grad | Beograd |
| Zemlja | Srbija[2] |
| ISSN | 0023-2416 |
| Veb-sajt | Udruženje književnika Srbije |
Istorija uredi
Prvi broj Književnih novina pojavio se iz štampe 17. februara 1948. godine, kao organ Saveza književnika Jugoslavije. Uredili su ga revolucionar Jovan Popović i nadrealista Milan Dedinac.[3] Prvih nekoliko godina Jovan Popović se potpisuje kao odgovorni urednik, a u redakcijski sastav ulaze istaknuti pisci koji nakratko ili duže obavljaju uredničku funkciju: Dušan Kostić, Milan Bogdanović, Skender Kulenović, Risto Tošović, Tanasije Mladenović, Dušan Matić, Čedomir Mirković, Miloš I. Bandić i Zoran Gluščević. Od početka, i dugo kasnije, Književne novine su bile zvanično glasilo Saveza književnika Jugoslavije, da bi kasnije prerasle u glasilo Udruženja književnika Srbije. Jugoslovenski karakter obezbeđivali su mu ne samo objavljeni književni sadržaji već i sastavi redakcije, uređivačkih odbora i izdavačkih saveta.
Zbog svojih sadržaja, u tada ideološki snažno obojenom društvu, pojedini brojevi su zabranjivani, smenjivani su urednici i cele redakcije, čime su sputavane, bar privremeno, umetničke slobode. Prekid u izlaženju dogodio se 1953. godine, kao i od 30. juna 1983. do 15. oktobra 1984. Od 1954. izlazi pod novim godištem, ali već 1955. nastavlja se stara numeracija. Zabranjeni su bili brojevi 361 iz 1969. i 471 iz 1974. godine.[2]
List nije bio bez upliva politike i ideologije, ali je odigrao i nezaobilaznu ulogu na osvajanju umetničkih sloboda i na demokratizaciju društva. Njegova glavna uloga je ipak književna. Svedočanstvo je književnog i kulturnog života, njihovih tokova, procesa i preobražaja.[5]
Uredništvo i saradnici uredi
Na odgovornim poslovima u Književnim novinama, kao glavni i odgovorni urednik i direktor, najduže je bio srpski pesnik, esejista i prevodilac Tanasije Mladenović (1954-1968). Od sedamdesetih godina vodeću uredničku funkciju vršili su filozof Dragan M. Jeremić, zatim književnici Milisav Savić, Milutin Petrović, Miodrag Perišić, Petar Cvetković, Predrag Dragić Kijuk, i Mićo Cvijetić.[5] Od 2020. godine na ovom mestu nalazi se književnik Bratislav R. Milanović.[1]
U Književnim novinama od samih početaka i tokom decenija kasnije, sarađivali su najpoznatiji srpski i jugoslovenski pisci: Isidora Sekulić, Ivo Andrić, Desanka Maksimović, Branko Ćopić, Milorad Panić Surep, Oto Bihali Merin, Miodrag Pavlović, Skender Kulenović, Meša Selimović, Blažo Koneski, Slavko Mihalić, Slavko Janevski, Stevan Raičković, Izet Sarajlić, Jara Ribnikar, Aleksandar Vučo, Borislav Pekić, Danilo Kiš, Momo Kapor, Radomir Konstantinović, Zuko Džumhur, Miodrag Bulatović, Tomaž Salamun, Slobodan Šnajder i drugi.[5]
Reference uredi
- ^ a b Jovandić, Matija (2. 6. 2020). „Milanović vodi “Književne novine” umesto smenjenog Cvijetića”. Nova S. Pristupljeno 25. 11. 2020.
- ^ a b v „Književne novine : organ Saveza književnika Jugoslavije”. Uzajamna bibliografsko-kataloška baza podataka COBIB.SR. Pristupljeno 25. 11. 2020.[mrtva veza]
- ^ a b Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 350.
- ^ „Književne novine, 1000. put”. Vreme (arhiva). 465. 4. 12. 1999. Arhivirano iz originala 19. 04. 2017. g. Pristupljeno 25. 11. 2020.
- ^ a b v „Književne novine”. Zvanični veb-sajt. Udruženje književnika Srbije. Arhivirano iz originala 04. 09. 2018. g. Pristupljeno 25. 11. 2020.
Spoljašnje veze uredi
- Radisavljević, Z. (3. 12. 2011). „'Književne novine' na ulici”. Politika. Pristupljeno 25. 11. 2020.