Muzej Krajine u Negotinu

Muzej krajine u Negotinu, osnovan je 1934. godine. Ideja o osnivanju Muzeja začeta je prilikom obeležavanja stogodišnjice oslobođenja Timočke Krajine od Turaka. Tim povodom, 21. septembra 1933. godine, priređena je izložba, pod nazivom Starine Krajine, nakon koje su započete pripreme za otvaranje muzeja.

Muzej Krajine
Zgrada muzeja
Osnivanje	1934.
Lokacija	Negotin Srbija
Vrsta	narodni muzej
Kolekcija	praistorija antika srednji vek istorija numizmatika etnološka zbirka istorija umetnosti
Broj predmeta	preko 15.000 predmeta
Direktor	Ivica Trajković
Adresa	Vere Radosavljević 1, Negotin

Istorijat

Inicijatori osnivanja muzeja su bili Milan J. Radojević, školski nadzornik u penziji, Svetislav Stefanović, bankarski činovnik i Stojan Mladenović, profesor učiteljske škole. Ban Moravske banovine u Nišu, poznati književnik Jeremija Živanović, je 16. februara 1934. godine, potvrdio Pravila Muzejskog društva u Negotinu, kao i osnivanje Muzeja pod nazivom Gradski muzej Hajduk Veljko u Negotinu - Krajina. Za osam decenija postojanja Muzej je u nekoliko navrata menjao ime, a danas nosi naziv Muzej Krajine.

Od trenutka osnivanja muzej počinje kontinuiranu organizovanu brigu o spomenicima kulture u Negotinskoj Krajini. Svoju osnovnu delatnost sakupljanja, čuvanja, zaštite i prezentacije pokretnih kulturnih dobara Muzej Krajine ostvaruje kroz poslove svojih odeljenja: arheološkog, etnološkog, istorije umetnosti, istorijskog, kao i odeljenja za dokumentaciju, vodičku službu i biblioteku. Muzejski fond se postepeno uvećavao, tako da danas, poseduje preko 15.000 predmeta.

Muzej Krajine je muzej kompleksnog tipa u čiji sastav ulaze: centralna zgrada s arheološkom, etnološkom, istorijskom i umetničkom postavkom, rodna kuća Stevana Stojanovića Mokranjca i Muzej Hajduk Veljka. Osim pomenutih objekata u gradu, Muzej Krajine stara se i o Rodnoj kući Momčila Rankovića u Rajcu i arheološkom nalazištu Vrelo – Šarkamen.

Postavka muzeja

Arheološka zbirka

Arheološka zbirka predstavljena je jednim manjim delom u lapidarijumu, gde je izložen deo arhitektonske i sakralne plastike iz rimskog perioda i prezentacijom najvrednijih arheoloških eksponata prikazan je period od paleolita do kasnog srednjeg veka.

Arheološka postavka se hronološki završava eksponatima iz srednjeg veka. Srednjovekovna postavka sadrži predmete iz perioda od 7. do 14. veka. Nalazi potiču iz srednjovekovnih naselja i nekropola. Osnovni pokretni arheološki materijal predstavlja grnčarija.

• 
• 
• 
• 
• 

Geološka zbirka

U Muzeju predstavljena je geologija i paleontologija istočne Srbije. Ova oblast izgrađena je od različitih stena, počev od kristalnih škriljaca karbonatnih, glinovitih i peskovitih sedimenata, pa do magmatskih dubinskih i vulkanskih stena. Ovim putem su izloženi fosilni ostaci flore, mikrofaune, dupljara, brahiopoda, mekušaca, bodljokožaca,  riba i sisara, prikazan period mezozoika i kenozoika.

Praistorijska zbirka

Iz perioda mezolita izložene su koštane alatke i kameno oruđe i oružje, sa lokaliteta Kula Mihajlovac. Među izloženim predmetima iz perioda neolita ističu se sudovi od pečene zemlje, kamene i koštane alatke, batovi, sekire, igle od kosti, amuleti od zemlje i kamena. Najzanimljiviji nalazi iz perioda eneolita su predmeti vezani za duhovni život. Iz perioda bronzanog doba izložen je veliki broj predmeta za svakodnevnu upotrebu: keramika koju čine poluloptaste posude tankih zidova, antropomorfna i zoomorfna plastika, alati od roga i kosti, alati od kamena i kremena. Od izloženih eksponata gvozdenog doba treba pomenuti gvozdene predmete namenjene praktičnoj upotrebi poput oružja, velikih gvozdenih mačeva, koplja, noževa, sekira i bodeža, nakit, pafte, narukvice, torkvese, fibule, ukrasne igle, keramiku, koja u ovoj epohi dostiže kulminaciju u tipološkim i ornamentalnim odlikama i keltski novac.

• 
• 
• 
• 
• 

Antička zbirka

Antički period predstavljen je eksponatima iz vremena dominacije Rimljana i njihove civilizacije na ovom prostoru: razne keramičke i metalne posude, žrtvenici, arhitektonska plastika, statue, nadgrobni spomenici, oruđe i oružje od metala, sitna zoomorfna i antropomorfna plastika, nakit, novac. Posebno značajni nalazi iz ovog perioda su bronzana statueta Neptuna sa Karataša, zlatne naušnice iz Prahova, mermerna ikona Libera i Libere i dr.

• 
• 
• 
• 
• 

Muzejska postavka, na spratu predstavljena je kroz eksponate iz etnološke, istorijske i umetničke zbirke, a obuhvata period kraj 19. i početak 20. veka.

Etnološka zbirka

Etnološku postavku čine one teme koje predstavljaju samo jezgro tradicionalne kulture Negotinske Krajine, zanati, zanimanja, tkanje, ćilimi, uređenje kuće, običaji i narodna nošnja. Akcenat je stavljen na seosku srpsku i vlašku nošnju, na njenu raskoš i neospornu estetsku i umetničku vrednost u tipološkom i stilskom pogledu. Prikazani su i eksponati za izradu tkanine, kao i predmeti koji dočaravaju seosku trpezu. U okviru stalne etnološke postavke Muzeja Krajine pored seoskog, prikazan je i gradski život stanovnika ovoga kraja kroz nekoliko tipičnih zanata, nakit, odeću, a zahvaljujući sačuvanim komadima nameštaja i delovima pokućstva, posetioci mogu videti kako je nekad izgledala gradska soba.

• 
• 
• 
• 
• 

Istorijska zbirka

Istorijski periodi predstavljeni su hronološki preko istorijskih predmeta i pomoćnog muzejskog materijala. Tako u prvom delu posetioci mogu videti eksponate koji se odnose na privredni razvoj Krajine, 13. pešadijski puk i socijalistički period. U drugom delu istorijske postavke predstavljeni su eksponati koji nam ilustruju period balkanskih ratova i Prvog svetskog rata. Tu su izloženi eksponati koji se odnose na oružje i vojničku opremu. Na panoima su izložene fotografije i razglednice brodova koji su preneli srpsku vojsku na ostrvo Krf i Vido, a u posebnoj vitrini je prikazana uniforma srpskog vojnika.

• 
• 
• 
• 
• 

Umetnička zbirka

Eksponati zbirke dospevali su u Muzej na različite načine. Pored redovnih otkupa, za razvoj zbirke od velikog značaja su i pokloni plemenitih darodavaca, u koje spadaju i sami autori, građani, kao i Narodni odbor opštine i sreza. Izloženi su portreti istaknutih ličnosti 19. veka.

• 
• 
• 
• 
• 

Stalna postavka u Mokranjčevoj kući

Stalna postavka u Mokranjčevoj kući raspoređena je u četiri prostorije koje su međusobno povezane. Na zidovima se nalaze panoi, na kojima je predstavljena kraća biografija istaknutog kompozitora.

Kroz izložena dokumenta, prepisku i lične predmete, može se pratiti život i stvaralaštvo Mokranjca, od prvih dana, pa do kraja života. U istoj prostoriji je prikazana Mokranjčeva radna soba, rekonstruisana originalnim nameštajem i ličnim predmetima. U drugom delu kuće se nalazi odžaklija ili ognjište.

• 
• 
• 
• 
• 

Muzej Haduk Veljka

Muzej Haduk Veljka je smešten u kući oborkneza negotinskog iz 19. veka, konaku kneza Todorčeta.

U prizemlju se nalazi deo etnološke i istorijske postavke. Etnološka postavka predstavljenaje eksponatima tradicionalnog vinogradarstva i vinarstva, sa kraja 19. veka i početka 20. veka. Istorijska dokumentacije je predstavljena dokumentima iz Prvog srpskog ustanka.

U Muzeju su izloženi i portreti Hajduk Veljka Petrovića različitih autora, književna dela ispirisana njime, kao i oruđe i oružje iz Prvog srpskog ustanka.

• 
• 
• 
• 
• 

Vidi još

• Zgrada Muzeja Krajine

Spoljašnje veze

• Zvanična prezentacija