Rumski srez
Rumski srez (mađ. Ópazovai járás; hrv. Rumski kotar) je bio administrativna jedinica u Sremu od 1849. do 1955. godine. Nastao je u vreme Austrougarske, stvaranjem Vojvodstva Srbija i Tamiški Banat, kada je teritorija Srema, koja je pripala Vojvodstvu podeljena na Rumski i Iločki srez. Obuhvatao je tada 38 mesta i imao preko 60.000 stanovnika.[1]
Rumski srez | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1849—1955 | |||||||||
Karta Sremske županije iz 1890, na kojoj je pod brojem 4 označen Rumski srez | |||||||||
Regija | Sremska županija Sremska oblast Dunavska banovina Velika župa Vuka AP Vojvodina | ||||||||
Zemlja | Austrougarska (Vojvodstvo Srbija i Tamiški Banat/Kraljevina Hrvatska i Slavonija/Kraljevina Ugarska) Kraljevina Jugoslavija ND Hrvatska FNR Jugoslavija (NR Srbija) | ||||||||
Stanovništvo | 62.647 (1953) | ||||||||
Događaji | |||||||||
Istorija | |||||||||
• Uspostavljeno | 1849 | ||||||||
• Ukinuto | 1955 | ||||||||
|
Ukidanjem Vojvodstva, uključen je u Sremsku županiju, koja je bila deo Kraljevine Hrvatske i Slavonije, odnosno Kraljevine Ugarske. Posle Prvog svetskog rata, ušao je u sastav tada formirane Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Godine 1922. prilikom teritorijalne reorganizacije Kraljevine SHS, kada su ukinute županije, uključen je u novoformiranu Sremsku oblast, a 1929. prilikom podele Kraljevine Jugoslavije na banovine u sastav Dunavske banovine.
Nakon okupacije Jugoslavije, postao je deo ustaške Nezavisne Države Hrvatske (NDH), gde se od juna 1941. nalazio u sastvu Velike župe Vuka.
Posle oslobođenja Jugoslavije, 1945. Rumski srez je postao deo tada formirane Autonomne Pokrajine Vojvodine, koja se nalazila u sastavu Narodne Republike Srbije. Postojao je do 1955. kada je usled postepenog ukidanja srezova u Vojvodini, njegova teritorija uključena u sastav Sremskomitrovačkog sreza, tada jedinog sreza u Sremu. Godine 1960. srezovi su ukinuti kao administrativne jedinice u AP Vojvodini, a na teritoriji nekadašnjeg Rumskog sreza formirane su opštine — Ruma i Pećinci.
Naseljena mesta
urediSedište Rumskog sreza nalazilo se u Rumi, a srez je obuhvatao i više okolnih naselja. Teritorija sreza je vremenom menjana, pa je menjan i broj mesta koje je obuhvatao.
Austrougarska
urediGodine 1856. Rumski srez je obuhvatao sledeća mesta:[2]
- Beočin
- Bešenovo (sa manastirom)
- Buđanovci
- Brestač
- Velika Remeta
- Veliki Radinci
- Voganj
- Grgeteg (sa manastirom)
- Grgurevci
- Dobrinci
- Inđija
- Irig
- Jazak (sa manastirom)
- Kraljevci
- Krušedol (sa manastirom)
- Ledinci
- Ležimir
- Mala Remeta
- Mali Radinci
- Manđelos
- Maradik
- Neradin
- Pavlovci
- Petrovci
- Putinci
- Rakovac
- Rivica
- Ruma
- Sibač
- Stejanovci
- Subotište
- Šatrinci
- Šišatovac
- Šuljam
Prema Popisu stanovništva iz 1890. srez je obuhvatao 15 mesta sa 35.699 stanovnika:[3]
Prema Popisu stanovništva iz 1910. srez je obuhvatao 23 mesta:
- Brestač
- Buđanovci
- Veliki Radinci
- Vitojevci
- Voganj
- Grabovci
- Dobrinci
- Donji Tovarnik
- Donji Petrovci
- Inđija
- Klenak
- Kraljevci
- Mali Radinci
- Ljukovo
- Nikinci
- Ogar
- Pltičevo
- Putinci
- Ruma
- Sibač
- Stejanovci
- Subotište
- Hrtkovci
Kraljevina Jugoslavija
urediPrema Popisu stanovništva iz 1931. Rumski srez se nalazio u Dunavskoj banovini i obuhvatao je 22 naselja sa 57.645 stanovnika:[4]
- Brestač
- Buđanovci
- Veliki Radinci
- Voganj
- Dobrinci
- Donji Petrovci
- Donji Tovarnik
- Grabovci
- Inđija
- Klenak
- Kraljevci
- Nikinci
- Ogar
- Pećinci
- Platičevo
- Popinci
- Prhovo
- Putinci
- Ruma
- Stejanovci
- Subotište
- Hrtkovci
FNR Jugoslavija
urediPrema Popisu stanovništva iz 1953. Rumski srez se nalazio u AP Vojvodini i obuhvatao je 33 naselja sa 62.647 stanovnika:[5]
- Bešenovo
- Brestač
- Buđanovci
- Vitojevci
- Voganj
- Vrdnik
- Grabovci
- Dobrinci
- Donji Petrovci
- Donji Tovarnik
- Žarkovac
- Irig
- Jazak
- Klenak
- Kraljevci
- Krušedol Selo
- Krušedolski Prnjavor
- Mala Remeta
- Neradin
- Nikinci
- Ogar
- Pavlovci
- Pećinci
- Platičevo
- Prhovo
- Putinci
- Rivica
- Ruma
- Sibač
- Stejanovci
- Subotište
- Hrtkovci
- Šatrinci
Izvori
uredi- ^ Ruma 1991, str. 81.
- ^ Đorđević, Boško (2004). Ruma kao sresko mesto u Vojvodstvu Srbija i Tamiški banat (1849–1860). Ruma: Zavičajni muzej Ruma.
- ^ „Részletes adatok, Szerém vármegye, Rumai járás”. nepszamlalasok.hu. n.d.
- ^ Popis 1937, str. 56—57.
- ^ Popis 1953, str. 28.
Literatura
uredi- Definitivni rezultati popisa stanovništva od 31 marta 1931 godine (PDF). Beograd: Opšta državna statistika. 1937.
- Ukupno stanovništvo po narodnosti, popis stanovništva od 31. marta 1953 godine. (PDF). Beograd: Savezni zavod za statistiku. 1953.
- Atanacković, Žarko (1968). Srem u Narodnooslobodilačkom ratu i socijalističkoj revoluciji. Šimanovci: Mesna zajednica / Mesni odbor SUBNOR Šimanovci. COBISS.SR 185976327
- Ruma u središtu Srema. Novi Sad: Institut za istoriju. 1991. COBISS.SR 194729735