Strahil Gigov
Strahil Gigov (Veles, 16. septembar 1909 — Skoplje , 19. maj 1999), učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFRJ i SR Makedonije, junak socijalističkog rada i narodni heroj Jugoslavije.
strahil gigov | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Lični podaci | |||||||||||
Datum rođenja | 16. septembar 1909. | ||||||||||
Mesto rođenja | Veles, Osmansko carstvo | ||||||||||
Datum smrti | 19. maj 1999.89 god.) ( | ||||||||||
Mesto smrti | Skoplje, Republika Makedonija | ||||||||||
Profesija | društveno-politički radnik | ||||||||||
Delovanje | |||||||||||
Član KPJ od | 1929. | ||||||||||
Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | ||||||||||
Heroj | |||||||||||
Narodni heroj od | 27. novembra 1953. | ||||||||||
Odlikovanja |
|
Biografija
urediRođen je 16. septembra 1909. godine u Velesu. potiče iz siromašne zanatlijske porodice. Posle završetka osnovne škole, upisao se u gimnaziju u Velesu, koju je u trećem razredu morao da napusti, jer nije imao sredstava za školovanje. Potom je počeo da uči zanat i radi u Državnoj železničkoj radionici u Velesu, u kojoj je učio zanat metalostrugara. Tada se upoznao i sa starijim drugovima, pripadnicima radničkog pokreta, kome se i sam priključio.
Član Komunističke partije Jugoslavije postao je 1929. godine. Zbog revolucionarne aktivnosti često je hapšen i proganjan, a Državni sud za zaštitu države osudio ga je 1934. godine na trogodišnju robiju, koju je izdržavao u zatvoru u Sremskoj Mitrovici. Na robiji je učestvovao u radu partijske organizacije u zatvoru i u štrajkovima političkih osuđenika - komunista. Bio je polaznik ilegalnog „Crvenog univerziteta“ na robiji, koji je školovao i pripremao partijske kadrove, koji su posle izlaska s robije, preuzimali odgovornije partijske zadatke.
Narodnooslobodilački rat
urediU godinama pred početak Drugog svetskog rata učestvovao je u mnogim radničkim akcijama, kao jedan od njihovih organizatora u Makedoniji. Posle Aprilskog rata i okupacije Kraljevina Jigoslavije od strane sila Osovine, našao se među onim makedonskim komunistima koji su se oduprli stavovima sekretara Pokrajinskog komiteta KPJ za Makedoniju, Metodija Šatorova, i organizovali pripreme za početak oružanog ustanka Makedoniju.
Od samog početka ustanka obavljao je razne odgovorne dužnosti u Narodnooslobodilačkom pokretu. Bio je član Glavnog štaba NOV i PO Makedonije, u kome je najpre vršio funkciju zamenika političkog komesara, a potom načelnika Štaba. Kada je, marta 1943. godine, osnovana Komunistička partija Makedonije, postao je član njenog Centralnog komiteta.
Kao iskusan partijski radnik radio je na razvijanju političkog život u vojsci i organizovanju narodno-revolucionarne vlasti. Okupatori su ga dva puta osuđivali na smrt, u odsustvu. Kao predstavnik makedonskog naroda, učestvovao je na drugom zasedanju AVNOJ-a, u Jajcu, 29. novembra 1943. godine.
Posleratna karijera
urediPosle oslobođenja Jugoslavije, nalazio se na odgovornim dužnostima u društvenom i političkom životu Makedonije i Jugoslavije. Neposredno posle rata, bio je sekretar i član Prezidijuma Antifašističkog sobranja narodnog oslobođenja Makedonije, a zatim predsednik Zemaljskog odbora sindikata Makedonije. Više puta je biran za poslanika Savezne i republičke narodne skupštine. U prvoj vladi NR Makedonije bio je ministar građevina, saobraćaja i industrije. Bio je i član Savezne vlade; potpredsednik Izvršnog veća Skupštine SR Makedonije i potpredsednik Savezne skupštine.
Biran je za sekretara Gradskog komiteta Saveza komunista u Skoplju. Za člana Centralnog komiteta SK Makedonije biran je na Prvom, Drugom i Trećem kongresu SKM. Bio je član Politbiroa, odnosno Izvršnog komiteta Centralnog komiteta SKM. Za člana CK SKJ biran je na Petom, Šestom i Sedmom kongresu SKJ. Bio je predsednik Glavnog odbora SSRN Makedonije, član Saveznog odbora SSRN Jugoslavije i član Centralnog odbora SUBNOR-a Jugoslavije. Biran je i za člana Saveta federacije.
Dela i odlikovanja
urediAutor je nekoliko knjiga:
- „Seќavanja“, Skoplje 1970.
- „Odabrani trudovi“, Skoplje 1979.
- „Fuštanskoto partisko sovetuvanje“, Skoplje 1983.
- „So sopstveni sili“, Skoplje 1985.
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih visokih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima je i Orden junaka socijalističkog rada. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 27. novembra 1953. godine.
Literatura
uredi- Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.
- Makedonska enciklopedija (knjiga prva). „MANU“, Skoplje 2009. godina.